Nhiều khẳng định đậm nét
Tháng 6-2022, Hội nghị những người viết văn trẻ lần thứ X do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức tại Đà Nẵng quy tụ 138 đại biểu trên toàn quốc. Bình Định có 5 đại biểu, Gia Lai (cũ) cũng góp 5 gương mặt. Con số ấy khiến nhiều người bất ngờ bởi hai địa phương này chỉ ít hơn Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, vượt trội so với hầu hết các tỉnh, thành khác.
Tại đây, những cái tên được xướng lên đã ít nhiều quen thuộc với bạn đọc: Trương Công Tưởng, Vân Phi, Nhiên Đăng (Trần Quốc Toàn), Nguyễn Đặng Thùy Trang, Nguyễn Anh Nhật từ Bình Định; Ksor H’Yuên, Trương Thị Chung, Lê Thị Kim Sơn, Tạ Ngọc Điệp, Nguyễn Lữ Thu Hồng từ Gia Lai.
Bên cạnh họ, còn là cả một lớp tác giả trẻ khác, những cây bút trong ngoài ba mươi tuổi, say mê chữ nghĩa, viết đều đặn, âm thầm khẳng định mình. Có người lặng lẽ in sách riêng, có người miệt mài viết cho các báo, tạp chí uy tín. Có thể kể đến nhiều cái tên như Lê Văn Đồng, My Tiên, Khổng Trường Chiến, Trần Văn Thiên, Thụy Hân, Thiên Nga Sô Zuôn, Lê Hứa Huyền Trân... (Bình Định cũ); Nguyễn Thị Diễm, Nguyễn Thanh Thúy, Li Phan, Võ Đình Duy, Võ Mỹ Hạnh - Văn, Chu Hoàng Sinh, Kim Lý, Trúc Phùng, Đỗ Văn Minh... (Gia Lai cũ).
Các tác giả đã và đang định hình phong cách, tạo nhiều dấu ấn trên văn đàn với những giải thưởng văn học. Gần đây nhất, trong năm 2025, ở Gia Lai, nhà văn Lê Vi Thủy giành giải nhất cuộc thi truyện ngắn Tạp chí Sông Hương; Lữ Hồng đạt giải tư truyện ngắn Báo Văn nghệ. Gần chục cây bút khác đạt giải trong cuộc vận động sáng tác “Công an nhân dân - 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành”.
Ở Bình Định, tác giả Vân Phi đoạt giải A bút ký trong cuộc thi viết về LLVT tỉnh. Nhà thơ Nhiên Đăng giành giải nhất mảng thơ tại Cuộc thi thơ, truyện ngắn Bình Định 2024 - 2025; Thụy Hân đạt giải nhì mảng truyện ngắn. Trong cuộc thi “Thơ ca và nguồn cội”, theo kết quả công bố của Ban tổ chức Cuộc thi vào ngày 2-9, Gia Lai có 3 tác giả đạt giải, trong đó 2 gương mặt trẻ là Vân Phi và Nhiên Đăng.
Nhà thơ Nhiên Đăng bộc bạch: “Tất cả những hiện diện hôm nay đều mang linh hồn ký ức. Tôi muốn truyền tải thông điệp về văn hóa, lịch sử, về cách con người sống cùng thiên nhiên, tình làng nghĩa xóm… Chính sự bình dị ấy đã nuôi nấng những giấc mơ cơm áo cho lũ trẻ chúng tôi lớn khôn và đi xa hơn. Tôi cũng đang hoàn thiện bản thảo và in tập thơ thứ hai của riêng mình trong năm nay”.
Mở ra những tiềm năng
Sau sáp nhập, Chi hội Văn học (Hội VHNT Gia Lai) có 152 hội viên, trở thành một trong những chi hội chủ lực của Hội VHNT tỉnh. Nhà thơ Ngô Thanh Vân, Phó Chủ tịch Hội, Chi hội trưởng Chi hội Văn học, chia sẻ: “Sau hợp nhất, mảng văn học có khoảng 30 cây bút trẻ. Các bạn đạt nhiều giải thưởng và viết đều đặn. So với mặt bằng chung cả nước, văn học trẻ Gia Lai đang từng bước khẳng định nội lực cả về số lượng lẫn chất lượng”.
Nhà thơ Lê Vi Thủy cũng nhìn thấy cơ hội mới, chị bày tỏ: “Tôi kỳ vọng văn học trẻ Gia Lai có thể chinh phục những mảng đề tài khó, khai thác màu sắc văn hóa vùng miền bằng cảm hứng sáng tạo mới mẻ”.
Nhà văn Nguyễn Thị Thanh Thúy - tác giả truyện Đời muối (đạt giải khuyến khích Cuộc thi thơ và truyện ngắn Bình Định 2024 - 2025), kể lại ký ức tuổi thơ ở đồng muối Sa Huỳnh (Quảng Ngãi cũ), vùng giáp với Tam Quan (Bình Định cũ) - thổ lộ: “Quá nhiều những câu chuyện của ký ức, thân phận, lịch sử của vùng đất mà người viết có thể khai thác. Tôi cũng đang tìm hiểu thêm về đất và người Gia Lai (mới) để nạp thêm những dữ liệu cho trang viết của mình…”.
Có thể thấy, biên độ sáng tác của người viết trẻ rất rộng và phong phú. Có người chọn thơ, có người dấn thân vào truyện ngắn, ký, tiểu thuyết, thậm chí phê bình và dịch thuật. Sự đa dạng ấy giúp bức tranh văn học trẻ không đơn sắc. Nhưng đi cùng với đó là không ít trăn trở. Nhiều cây bút trẻ gặp khó khăn trong việc in ấn, xuất bản, đưa tác phẩm đến gần độc giả. Một số thiếu điều kiện kinh tế, môi trường để toàn tâm cho sáng tác. Nếu không có sự quan tâm, đồng hành kịp thời, rất dễ để tài năng trẻ bị bỏ lỡ hoặc dừng lại ở sự cầm chừng.
Nhà thơ Ngô Thị Thanh Vân tâm sự: Trong nhiều năm qua, Bình Định duy trì Trại sáng tác VHNT trẻ thường niên; Gia Lai cũng tổ chức nhiều trại sáng tác, tọa đàm dành cho các cây bút trẻ. Những hoạt động ấy đã góp phần nuôi dưỡng hạt mầm văn chương. Sau sáp nhập, kỳ vọng được đặt ra là: Làm thế nào để những trại sáng tác không chỉ dừng ở vài ngày hội ngộ, mà trở thành chiến lược lâu dài, tạo bệ phóng cho thế hệ mới. Nếu được nuôi dưỡng bằng định hướng đúng, được hỗ trợ về xuất bản, quảng bá, được mở rộng không gian giao lưu trong và ngoài nước, chắc chắn văn học trẻ tỉnh Gia Lai (mới) sẽ tạo nên những điểm nhấn trên bản đồ văn học Việt Nam.
