Hai nhà lãnh đạo Mỹ và Úc cho biết đây là một thỏa thuận đất hiếm trị giá 8,5 tỉ USD, được đàm phán trong nhiều tháng.
Ông Donald Trump nói rằng thỏa thuận sẽ giúp Mỹ có cực kỳ nhiều đất hiếm chỉ trong một năm, đến mức chúng sẽ trở nên rất rẻ, chỉ "có giá 2 USD". Về phần thủ tướng Úc, ông Albanese khẳng định thỏa thuận đưa mối quan hệ Mỹ-Úc lên "một tầm cao mới".
Mỹ và Úc ký thỏa thuận trong bối cảnh Mỹ đang để mắt đến nguồn tài nguyên đất hiếm phong phú của Úc, khi mà Trung Quốc siết chặt các quy định xuất khẩu khoáng sản quan trọng ra nước ngoài.
Đầu tháng này, Bắc Kinh thông báo các công ty nước ngoài phải được chính phủ Trung Quốc chấp thuận mới được xuất khẩu nam châm chứa dù chỉ một lượng rất nhỏ đất hiếm có nguồn gốc từ Trung Quốc hoặc được sản xuất bằng công nghệ Trung Quốc.
Trước hành động của Trung Quốc, cố vấn kinh tế hàng đầu của Nhà Trắng, ông Kevin Hassett, đánh giá Úc sẽ "thực sự hữu ích" trong nỗ lực làm giảm rủi ro cho nền kinh tế toàn cầu.
Giám đốc Chương trình An ninh Khoáng sản Quan trọng Gracelin Baskaran nhận định thỏa thuận cho thấy sự nghiêm túc của hai quốc gia. Mỹ và Úc sẽ đầu tư hơn 3 tỉ USD vào các dự án khoáng sản chung trong vòng 6 tháng - một tốc độ "chưa từng có".
Tuy nhiên, ông ông Pini Althaus, chuyên gia khoáng sản tại Mỹ và là Giám đốc điều hành của Công ty đầu tư khai khoáng Cove Capital, cảnh báo Úc không thể cung cấp đủ khoáng sản cho Mỹ.
Vì vậy, Mỹ cần tiếp tục đầu tư dài hạn vào các dự án khai thác và chế biến khác, cả ở trong nước lẫn các "quốc gia thân thiện". Ông Althaus đề xuất Trung Á là nơi đầy hứa hẹn để đầu tư vì có trữ lượng đất hiếm lớn.
Ông Althaus nói rõ: "Hãy nhớ rằng Trung Quốc đã đi trước chúng ta gần 40 năm. Chúng ta có ít nhất vài thập kỷ để bắt kịp Trung Quốc về khả năng đáp ứng quy trình chuỗi cung ứng của mình".
Theo hãng tin AP, ngoài khía cạnh kinh tế, hai nhà lãnh đạo cũng thảo luận về AUKUS, hiệp ước an ninh ba bên giữa Úc, Mỹ và Anh được ký dưới thời Tổng thống Joe Biden.
Ông Donald Trump xác nhận AUKUS đang "tiến triển rất nhanh và rất tốt". Trong khi đó, ông Albanese nhấn mạnh "quan hệ đối tác quốc phòng và an ninh với AUKUS là vô cùng quan trọng" đối với Úc.
Bộ trưởng Hải quân John Phelan cho biết Mỹ muốn cải tiến khuôn khổ AUKUS ban đầu và làm rõ "một số điểm mơ hồ" để hiệp ước này mang lại "lợi ích cho tất cả mọi người".
NBC News đưa tin khi được hỏi liệu Mỹ có kế hoạch gỡ bỏ thuế quan đối với Úc hay không, Tổng thống Donald Trump trả lời vòng vo về chính sách thương mại nhưng cuối cùng xác nhận Úc đang chịu mức thuế rất thấp, thuộc nhóm thấp nhất.
Theo Huệ Bình (NLĐO)
