Mở ra hướng nghiên cứu mới về vùng đất An Khê

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- “Lịch sử và văn hóa vùng đất An Khê” là tên một công trình nghiên cứu khoa học cấp tỉnh tương đối toàn diện vừa được Hội đồng Khoa học và Công nghệ tỉnh đánh giá đạt kết quả. Với lượng thông tin dồi dào, phong phú, đề tài này được xem như “cẩm nang” để bước vào hành trình khám phá vùng đất cửa ngõ phía Đông của tỉnh với những giá trị độc đáo mà không nơi nào có được. 
Nói về lý do lựa chọn đề tài, Th.S Nguyễn Hồng Thắng-giáo viên Trường THCS Mai Xuân Thưởng (thị xã An Khê), chủ nhiệm đề tài-cho biết: “An Khê là vùng đất có bề dày lịch sử, văn hóa lâu đời so với các địa bàn khác trong tỉnh. Theo thời gian, các nhân chứng, tư liệu quý giá ngày càng ít dần, đặc biệt là những bậc cao niên am tường về vùng đất, con người An Khê. Trong quá trình xây dựng và phát triển, tốc độ đô thị hóa cũng làm mai một các giá trị truyền thống, văn hóa các dân tộc. Xuất phát từ thực tế đó, việc triển khai điền dã, sưu tầm, nghiên cứu lịch sử và văn hóa vùng đất An Khê đã được triển khai thực hiện từ tháng 5-2016 với mong muốn mở ra các hướng tìm hiểu, khám phá mới về vùng đất nơi cửa ngõ này của tỉnh bởi còn đó những giá trị đặc biệt chưa nghiên cứu hết”.
 Đình làng cổ-một trong những giá trị văn hóa ghi dấu ấn của người Việt trên vùng đất An Khê. Ảnh: N.B
Đình làng cổ-một trong những giá trị văn hóa ghi dấu ấn của người Việt trên vùng đất An Khê. Ảnh: N.B
Với ý tưởng đó, đề tài “Lịch sử và văn hóa vùng đất An Khê” đã tập trung làm rõ những vấn đề cơ bản trong quá trình hình thành và phát triển lịch sử, văn hóa của vùng đất này từ thế kỷ XVII đến nay. Từ đó, nhóm nghiên cứu giới thiệu đến công chúng và bạn bè quốc tế những giá trị độc đáo của nó, góp phần định hướng trong công tác bảo tồn, phát huy các giá trị. Đây là đề tài khoa học được các thành viên trong Hội đồng Khoa học và Công nghệ tỉnh đánh giá có phạm vi nghiên cứu rộng, chia làm 3 phần với 9 chương, trình bày một cách có hệ thống về lịch sử và văn hóa vùng đất An Khê trong tiến trình lịch sử: từ đặc điểm tự nhiên, con người An Khê qua góc nhìn khảo cổ học (phần thứ nhất), đến những chuyển biến của lịch sử và văn hóa từ thế kỷ XVII đến nay, từ quá trình hình thành các cộng đồng người Việt đầu tiên đến, quan hệ giao thương giữa vùng Thượng và Hạ đạo đến những dấu ấn trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ (phần thứ 2). Phần thứ 3 mô tả văn hóa dân gian vùng đất An Khê bao gồm cả văn hóa vật thể và phi vật thể của cư dân An Khê như nhà ở, di tích lịch sử, kiến trúc, tín ngưỡng tôn giáo, ẩm thực, truyền thuyết, văn tự, thi ca liên quan đến phong trào nông dân Tây Sơn, võ cổ truyền…
Tiến sĩ Nguyễn Văn Chiến-nguyên Phó Giám đốc Sở Giáo dục-Đào tạo, thành viên Hội đồng Khoa học và Công nghệ tỉnh nhận xét nội dung đề tài thực hiện khá đồ sộ so với một báo cáo khoa học cấp tỉnh. Đây là đề tài mới, không trùng lắp với các công trình khoa học đã nghiên cứu, công bố trước đó nên mặc dù còn một số tồn tại, hạn chế song rất đáng ghi nhận. Một thành viên khác, TS. Nguyễn Thị Kim Vân-Giám đốc Bảo tàng tỉnh-cũng cho rằng đây là một đề tài có phạm vi rộng, kinh phí ít, do đó rất đáng ghi nhận nỗ lực của nhóm nghiên cứu. “Đề tài này đã mang lại những hiểu biết nhất định về văn hóa-lịch sử vùng đất An Khê. Trong nhiều nội dung, tôi đặc biệt đánh giá cao những nghiên cứu về mảng văn hóa, nhất là về đình cổ, các sắc phong…”-TS. Nguyễn Thị Kim Vân nói. Tuy nhiên, cũng theo TS. Kim Vân, đáng tiếc là có một số nội dung rất hay nhưng tác giả chưa nghiên cứu đến tận cùng như nghề thủ công truyền thống của người Việt, những nghề buôn khá nổi tiếng trên vùng đất này do đặc trưng về vị trí địa lý mà hình thành, hay văn hóa ẩm thực thể hiện trong từng món ăn của người Việt trên vùng đất cửa ngõ của tỉnh… Bên cạnh đó, do không giới hạn được phạm vi một cách rõ ràng nên các tác giả còn có phần lúng túng khi triển khai nhiệm vụ nghiên cứu.
Tuy vẫn còn những hạn chế nhưng tác giả Nguyễn Hồng Thắng hy vọng đề tài “Văn hóa, lịch sử của vùng đất An Khê” sẽ mở ra nhiều hướng nghiên cứu mới về vùng đất có bề dày truyền thống này. “Những đóng góp của các nhà khoa học là rất quý giá giúp tôi bổ sung những kiến thức về văn hóa và lịch sử của chính nơi mình đang sinh sống”-anh nói.
Nguyên Bình

Có thể bạn quan tâm

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

(GLO)- Tại Kỳ họp thứ 19 của Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể diễn ra tại Thủ đô Asunción (Cộng hòa Paraguay) vào ngày 4-12, UNESCO đã chính thức ghi danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam của Việt Nam vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

“Điểm sáng văn hóa vùng biên”

“Điểm sáng văn hóa vùng biên”

(GLO)- Năm 1993, Sở Văn hóa-Thông tin (VH-TT) và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai đã ký kết chương trình phối hợp hành động với nhiều hoạt động thiết thực, trong đó có mô hình “Điểm sáng văn hóa vùng biên”.

Mừng lúa mới trên cao nguyên

Mừng lúa mới trên cao nguyên

(GLO)- Sau khi thu hoạch mùa vụ và đưa lúa về kho, đồng bào Jrai náo nức với lễ mừng lúa mới. Nghi lễ nông nghiệp cổ truyền độc đáo này đã được bà con duy trì từ bao đời nay.

Biến sản phẩm văn hóa thành quà tặng du lịch

Biến sản phẩm văn hóa thành quà tặng du lịch

(GLO)- Quà lưu niệm từ sản phẩm văn hóa vừa là “sứ giả” du lịch, vừa góp phần đem lại thu nhập cho người dân. Việc tổ chức các cuộc thi tay nghề đan lát, dệt thổ cẩm nhằm tìm kiếm sản phẩm đặc sắc làm quà tặng đã góp phần nâng cao đời sống người dân và thúc đẩy du lịch nông thôn phát triển.

Tiết mục hát dân ca của em Đinh Doanh và đoàn nghệ nhân xã Pờ Tó trong chương trình “Cồng chiêng cuối tuần-Thưởng thức và trải nghiệm” tại huyện Ia Pa. Ảnh: V.C

Cồng chiêng cuối tuần trở lại Ia Pa

(GLO)- Tối 17-11, chương trình “Cồng chiêng cuối tuần-Thưởng thức và trải nghiệm” tiếp tục được tổ chức tại huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai. Chương trình mang đến nhiều tiết mục đặc sắc làm nức lòng người dân và du khách.

Giá trị của liên hoan

Giá trị của liên hoan

Liên hoan Cải lương toàn quốc năm 2024 tổ chức tại TP Cần Thơ vừa khép lại. Bên cạnh những hồ hởi, vui vẻ, nhiều nỗi niềm của sân khấu cải lương truyền thống cũng đã bộc lộ trong mùa liên hoan năm nay.

Chuyện một “công trình sư” Bahnar

Chuyện một “công trình sư” Bahnar

(GLO)- Sau khi hoàn tất việc cắt lúa, ông Chánh thư thái ngồi trò chuyện cùng chúng tôi bên ghè rượu. Phẩm chất nghệ sĩ của người nông dân với tư cách “công trình sư” một loạt công trình, mô hình ghi dấu bản sắc văn hóa tại Quảng trường Đại Đoàn Kết (TP. Pleiku) hiện diện trước mặt chúng tôi.

Các nghệ nhân làng Chuet 2 (phường Thắng Lợi) phục dựng lễ báo hiếu cha mẹ tại Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam. Ảnh: Thu

Lễ báo hiếu của người Jrai

(GLO)- Lễ báo hiếu cha mẹ là tập tục văn hóa truyền thống đã có từ xa xưa trong đời sống của cộng đồng người Jrai. Đây là dịp để những người con đền đáp công ơn sinh thành, dưỡng dục và cầu mong thần linh ban sức khỏe cho cha mẹ.

Bảo tồn bản sắc làng Bahnar - Kỳ cuối: Cần phát huy giá trị văn hóa truyền thống

Bảo tồn bản sắc làng Bahnar - Kỳ cuối: Cần phát huy giá trị văn hóa truyền thống

(GLO)- Cách đây gần 18 năm, trong một số công trình điều tra văn hóa các làng đồng bào dân tộc thiểu số ở TP. Pleiku thì người ta xếp một số buôn làng trong khu vực, trong đó có làng Wâu và Ktu (xã Chư Á) là làng tương đối có giá trị, đưa vào diện bảo tồn và phát triển.

Sân trường rộn tiếng cồng chiêng

Sân trường rộn tiếng cồng chiêng

(GLO)- Cứ mỗi buổi sinh hoạt, khuôn viên Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Lơ Pang (xã Lơ Pang, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai) lại rộn ràng tiếng cồng chiêng. Âm thanh quen thuộc ấy đến từ đôi tay nhỏ bé của các em học sinh thuộc Câu lạc bộ (CLB) Cồng chiêng của trường.