Kông Pla: Vang mãi tiếng cồng chiêng

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Xã Kông Pla (huyện Kbang) có 4 làng đồng bào dân tộc thiểu số. Bà con các làng này vẫn ngày ngày gắn bó với cồng chiêng, coi đó là cội nguồn của bản sắc văn hóa để bảo tồn, phát huy và tiếp tục trao truyền cho thế hệ trẻ.
Làng cồng chiêng
Làng Groi được coi là “cái nôi” của cồng chiêng ở Kông Pla. Từ già đến trẻ, ai cũng yêu quý và biết đánh cồng chiêng. Hiện nay, làng đang duy trì 3 đội cồng chiêng gồm đội người lớn, đội thiếu nhi và đội phụ nữ. Sự tiếp nối, trao truyền giữa các thế hệ đã giúp âm thanh cồng chiêng của làng vang vọng mãi.
Đội cồng chiêng nữ của làng Groi thành lập cách đây chừng 2 năm với 30 thành viên. Khác với buổi đầu ngại ngùng gõ từng nhịp chiêng, từng thành viên trong đội miệt mài tập luyện và ngày càng thuần thục, kết hợp ăn ý khi diễn tấu. Chị Đinh Thị Ngem cho hay: Trước nay, chị vẫn nghĩ, chỉ có đàn ông mới được đánh cồng chiêng cho đến khi tham gia vào đội chiêng nữ của làng. “Ban đầu bỡ ngỡ lắm vì mình chỉ múa xoang chứ chưa đánh chiêng thử bao giờ. Chị em ai cũng thấy khó nhưng vui lắm nên cố gắng luyện tập. Truyền thống của dân tộc mà, mình phải học chứ”-chị Ngem vui vẻ nói.
Một đội cồng chiêng thiếu nhi biểu diễn tại Liên hoan nghệ thuật cồng chiêng xã Kông Pla (huyện Kbang). Ảnh: P.L
Một đội cồng chiêng thiếu nhi biểu diễn tại Liên hoan nghệ thuật cồng chiêng xã Kông Pla (huyện Kbang). Ảnh: P.L
Được coi là “hạt nhân” của xã, đội cồng chiêng “nhí” làng Groi với 45 thành viên thường xuyên đại diện tham gia tại các kỳ liên hoan, hội thi, hội diễn các cấp và đều đạt thành tích cao. Em Đinh Ngọc Hân tham gia đội chiêng từ năm 2012. Mỗi lần làng, xã có lễ hội hay được triệu tập để tham gia các sự kiện lớn, Hân lại háo hức tập luyện, biểu diễn. Với sự hướng dẫn tận tình của nhiều nghệ nhân có kinh nghiệm, đội chiêng “nhí” dần quen và yêu thích âm thanh trầm bổng của loại nhạc cụ dân tộc độc đáo này. Hân bày tỏ: “Không chỉ học cách đánh chiêng sao cho đúng nhịp, em còn học các nghệ nhân cách biểu diễn, biểu cảm, cách bước đi sao cho phù hợp với từng nhịp chiêng, bài chiêng. Mỗi lần biểu diễn, em cảm thấy rất vui và tự hào”.
Cũng vì coi cồng chiêng như báu vật nên làng Groi sở hữu nhiều cồng chiêng nhất xã Kông Pla. Ngoài bộ chiêng chung còn có 30 bộ chiêng được các gia đình lưu giữ; nhiều nhà có đến 3 bộ. Đây là điều mà mỗi khi nhắc đến, người dân làng Groi đều rất tự hào. Trò chuyện với P.V, ông Gruôl chia sẻ, ông xem bộ cồng chiêng thước 5 đang sở hữu như một gia tài. “Tôi mua bộ cồng chiêng này từ năm 1989 để dùng trong những nghi lễ của gia đình. Người trong làng có việc đến mượn tôi cũng vui vẻ đồng ý. Chiêng với người Bahnar quý lắm, chỉ để dành sau này cho con cháu thôi”-ông Gruôl tâm sự.
Để tiếng chiêng vang mãi 
Xã Kông Pla có 4 làng đồng bào dân tộc thiểu số nhưng có đến 9 đội cồng chiêng, trong đó có 2 đội chiêng thiếu nhi và 2 đội chiêng nữ. Các gia đình còn lưu giữ 83 bộ cồng chiêng. Chị Nguyễn Thị Hồng Trinh-cán bộ Văn hóa xã-cho biết: “Những năm qua, cùng với sự tuyên truyền, vận động của chính quyền xã, bà con các làng ngày càng nâng cao ý thức bảo tồn, phát huy giá trị không gian văn hóa cồng chiêng. Bằng chứng là cồng chiêng được gìn giữ tốt hơn, đội ngũ tham gia biểu diễn cồng chiêng ngày càng được trẻ hóa và duy trì sinh hoạt thường xuyên, tạo thành phong trào sôi nổi. Nhờ đó mà cồng chiêng được gìn giữ một cách hiệu quả”.
Văn hóa truyền thống vẫn được gìn giữ trong các ngôi làng dân tộc thiểu số ở Kông Pla. Ảnh: P.L
Văn hóa truyền thống vẫn được gìn giữ trong các ngôi làng dân tộc thiểu số ở Kông Pla. Ảnh: P.L
Theo chị Trinh, cấp ủy, chính quyền xã Kông Pla đã có nhiều giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị cồng chiêng, trong đó có việc hỗ trợ kinh phí cho các làng mua sắm, sửa chữa cồng chiêng, đầu tư trang phục, đạo cụ biểu diễn. Đồng thời, đều đặn 2 năm một lần, xã tổ chức liên hoan cồng chiêng nhằm tạo điều kiện cho các đội cồng chiêng được gặp gỡ, giao lưu, học hỏi. “Dự kiến năm nay xã sẽ tổ chức Liên hoan nghệ thuật cồng chiêng. Mỗi làng sẽ có 2 đội cồng chiêng tham gia gồm chiêng người lớn và chiêng thiếu nhi. Ngoài ra, xã còn tổ chức lồng ghép một số nội dung văn hóa khác. Liên hoan nhằm khơi dậy tình yêu của bà con với nét sinh hoạt văn hóa truyền thống, đặc biệt là thế hệ trẻ để tiếng chiêng vang mãi”-chị Trinh cho biết thêm.
PHƯƠNG LINH

Có thể bạn quan tâm

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

(GLO)- Gần 2 năm đi vào hoạt động, Câu lạc bộ (CLB) Dệt thổ cẩm làng Groi (xã Ya Hội, huyện Đak Pơ) đã trở thành mái nhà chung cho những phụ nữ yêu thích nghề dệt. Thông qua các buổi sinh hoạt, chị em có cơ hội giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và chung tay gìn giữ, phát huy nghề dệt truyền thống.

Lễ cúng bến nước. Ảnh: M.H

Bến nước buôn Pông

(GLO)- Bến nước, dòng sông cũng như tập tục của bà con Jrai đã trở nên quen thuộc với tôi trong thời gian dài công tác tại ngôi trường bên bờ sông Ba.

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

(GLO)- Thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị là yêu cầu mang tính sống còn của đất nước trước vận hội phát triển mới. Trong đó, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã để xây dựng mô hình chính quyền 2 cấp đang được dư luận hết sức quan tâm.

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

(GLO)- Nhờ sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các đoàn thể chính trị-xã hội, nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Jrai ở huyện Chư Pưh (tỉnh Gia Lai) đang có cơ hội để nâng tầm phát triển và khẳng định giá trị trong đời sống hiện đại.

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

(GLO)- Sau một thời gian dài gián đoạn, UBND xã Ia Peng (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) vừa phục dựng lễ cúng Yă Pum của người Jrai tại thôn Sô Ma Hang A. Đây là hoạt động tâm linh với ý nghĩa xua đuổi tà ma, cầu bình an, sức khỏe cho dân làng.

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

(GLO)- Chuyện về các Pơtao Apui (Vua Lửa) sở hữu gươm thần có quyền năng hô mưa gọi gió không chỉ là huyền thoại mà gắn với dòng chảy văn hóa, lịch sử của người Jrai ở thung lũng Ayun Hạ (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) suốt nhiều thế kỷ qua.

Những người thầm lặng chăm lo việc làng

Những người thầm lặng chăm lo việc làng

(GLO)- Không chế độ phụ cấp, bổng lộc nhưng nhiều năm qua, các cụ từ, bà vãi trong đội hậu cần, ban nghi lễ tại các đình, miếu trên địa bàn thị xã An Khê vẫn thầm lặng, miệt mài với công việc. Sự tự nguyện ấy xuất phát từ tâm huyết dành cho văn hóa, di sản của cha ông.

Tùy theo điều kiện của từng gia đình để chuẩn bị quy mô lễ cúng lớn hay nhỏ

Gia Lai: Độc đáo lễ thổi tai của người Jrai

(GLO)- Nằm trong chuỗi các hoạt động Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui huyện Phú Thiện năm 2025, sáng 27-3, tại xã Ia Yeng đã diễn ra lễ thổi tai của người Jrai. Nghi lễ được tái hiện rõ nét giúp du khách hiểu được ý nghĩa văn hóa tâm linh trong đời sống của người Jrai nơi đây.

Lễ cầu mưa trên đỉnh núi thần: Di sản đặc biệt

Lễ cầu mưa trên đỉnh núi thần: Di sản đặc biệt

(GLO)- Trên đời có thực sự tồn tại những con người có quyền năng hô mưa gọi gió? Chính hiện thực và truyền thuyết hư ảo đan cài vào nhau khiến lễ cầu mưa của Yang Pơtao Apui ở thung lũng Ayun Hạ trở thành một hiện tượng đặc biệt, hấp dẫn bởi sự linh thiêng, huyền bí.