"Hẻm núi những loài người khác" ẩn chứa nền văn minh đáng kinh ngạc

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Những công cụ tinh vi có tuổi đời 1,2-1,85 triệu năm, rất lâu trước khi loài người tinh khôn Homo Sapiens ra đời, đã khiến giới khảo cổ kinh ngạc.



Một thời kỳ đồ đá khác, tiến bộ đến khó tin đã từng xuất hiện trong lịch sử chi Người, từ khi địa cầu còn được thống trị bởi những loài người đã tuyệt chủng và còn lâu mới có dấu chân Homo sapiens chúng ta (Homo sapiens chỉ có tuổi đời hơn 300.000 năm), nghiên cứu mới từ Đại học Kent (Anh), cho thấy.

Nhóm khoa học gia đứng đầu bởi nhà khảo cổ Alsstair Key đã dùng các kỹ thuật hiện đại để đánh giá độ sắc nét và độ bền của các mẫu đá bazan, đá trầm tích chert và thạch anh được thu thập từ hẻm núi kỳ dị Olduvai ở Tanzania (Đông Phi), "thánh địa" của những loài người khác đã tuyệt chủng.


 

Hẻm núi Olduval - ảnh: Shadows of Africa
Hẻm núi Olduval - ảnh: Shadows of Africa



Các mẫu vật cho thấy chúng không chỉ là công cụ của con người, mà còn đủ tốt và tinh vi không kém cạnh các công cụ mà Homo sapiens chúng ta từng dùng vào thời đồ đá của mình. Không những thế, những con người tuyệt chủng còn biết chọn lọc loại đá phù hợp với mục đích sử dụng: thạch anh sắc nhất nhưng kém bền, có thể dùng để cắt các mô cơ mềm của động vật, trong khi đá bazan cho những lưỡi dao cùn nhất nhưng chắc nhất thì dùng cho các động tác cần sức mạnh nhưng ít tinh tế.

 

Một lưỡi dao bằng đá chert - ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp
Một lưỡi dao bằng đá chert - ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp



Sự cải tiến công cụ xuất hiện rõ: những con người nơi đây đã tối ưu hóa các công cụ suốt thời kỳ 1,85 đến 1,2 triệu năm, khiến chúng ngày càng tiện dụng hơn.

Phát hiện trên đã "thể hiện sự phức tạp chưa từng thấy trong cách xem xét chức năng nguyên liệu thô, được quản lý linh hoạt bởi nhiều loài người khác nhau", theo tuyên bố của nhóm tác giả.

 Một công cụ khác đang được phân tích - ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp
Một công cụ khác đang được phân tích - ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp



Nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí khoa học Journal of the Royal Society Interface.

Hẻm núi Olduvai trải dài đến 48 km, có địa hình dốc đứng. Nơi đây từng hé lộ dấu tích của nhiều loài người tuyệt chủng như Homo habilis, Homo erectus, vượn nhân hình Paranthropus boisei, và sau này là cả tổ tiên Homo sapiens của chúng ta.

 

A. Thư (NLĐO/Theo Live Science, Daily Mail)

Có thể bạn quan tâm

Lễ Tế Xuân tại đình làng An Mỹ

Lễ Tế Xuân tại đình làng An Mỹ

(GLO)- Ngày 9-3, tại đình làng An Mỹ (thôn 2, xã An Phú, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai) diễn ra lễ cúng đình với các nghi thức long trọng tưởng nhớ công ơn của các vị tiền hiền có công khai hoang mở đất, lập làng và cầu quốc thái dân an.

 Linh thiêng lễ cúng Quý Xuân tại An Khê. Ảnh: Ngọc Minh

Linh thiêng lễ cúng Quý Xuân tại An Khê

(GLO)- Ngày 8 và 9-3 (nhằm mùng 9 và 10-2 âm lịch), Ban Nghi lễ đình An Khê tổ chức lễ cúng Quý Xuân tại An Khê trường và An Khê đình thuộc Khu di tích Tây Sơn Thượng đạo (thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai).

Phục dựng lễ mừng lúa mới của người Jrai. Ảnh: Lam Nguyên

Nghĩ suy trong mùa lễ hội

(GLO)- Lễ hội là sinh hoạt văn hóa dân gian đậm tính cộng đồng và được tổ chức khắp mọi miền đất nước. Ngoài 2 dân tộc bản địa Jrai và Bahnar, trên địa bàn tỉnh Gia Lai còn có 42 dân tộc anh em khác sinh sống với bản sắc văn hóa lễ hội độc đáo.

Nối nghề

Nối nghề

Lần đầu tiên nghệ nhân Y Pư giới thiệu nghề làm gốm thủ công tại Bảo tàng tỉnh trong khuôn khổ Tuần lễ Văn hóa - Du lịch tỉnh Kon Tum lần thứ 3 (năm 2016) đã để lại ấn tượng đẹp.

Ông Đinh Plih sắp xếp bộ cồng chiêng và các vật dụng sẵn sàng đem theo khi đi trình diễn, quảng bá văn hóa dân tộc Bahnar. Ảnh: N.M

Đinh Plih: Tự hào “vốn liếng” văn hóa Bahnar

(GLO)- “Ý nghĩa của công việc không phải chỉ nằm ở chỗ tiền bạc mà còn ở nhu cầu về tinh thần, biểu hiện của giá trị, một vốn liếng để tự hào”. Câu nói này thật đúng đối với ông Đinh Plih (xã Tơ Tung, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai). Với ông, hạnh phúc đơn giản là bản thân được sống trọn với đam mê.

Sức sống của lễ hội Tây Nguyên

Sức sống của lễ hội Tây Nguyên

(GLO)- Hoa pơ lang thắp lửa cuối khu nhà mồ làng Pyang, thị trấn Kông Chro, tỉnh Gia Lai. Nổi bật giữa lớp lớp nhà mồ cũ là 3 nhà mồ mới làm. Đó là những dấu hiệu mùa lễ hội giữa núi rừng Trường Sơn.

Sức sống từ lễ hội ở làng Kép 2 (xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh) khiến ngôi làng này trở thành điểm du lịch văn hóa hấp dẫn. Ảnh: M.C

Gìn giữ lễ hội để phát triển du lịch

(GLO)- Lễ hội Tây Nguyên không chỉ là sự kiện mang tính cộng đồng mà là “kho báu” cho du lịch. Đánh giá đúng thực trạng lễ hội trong các buôn làng để có giải pháp khai thác phát triển du lịch là vấn đề cần được tính đến.

Lễ báo hiếu: Thơm thảo tấm lòng con cái

Lễ báo hiếu, thơm thảo tấm lòng con cái

(GLO)- Trong đời sống sinh hoạt hàng ngày, người Bahnar luôn nhắc nhau: “Phải kính trọng cha mẹ như mặt trăng, kính trọng ông bà như mặt trời”. Khi đã trưởng thành, con cái đều nghĩ đến việc tổ chức lễ báo hiếu cha mẹ (teh nhung ăn kră).

Nâng cao chất lượng các danh hiệu văn hóa ở cơ sở

Nâng cao chất lượng các danh hiệu văn hóa ở cơ sở

(GLO)- UBND tỉnh Gia Lai ban hành QĐ số 60/2024/QĐ-UBND quy định chi tiết tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn, tổ dân phố văn hóa”, “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu” để hướng dẫn thực hiện, bảo đảm phù hợp với đặc thù văn hóa và tình hình kinh tế-xã hội của địa phương.

Nhân văn lễ trưởng thành của người Jrai

Nhân văn lễ trưởng thành của người Jrai

(GLO)- Tôi thấy vô cùng hạnh phúc và đúng đắn khi quyết định gắn bó đời mình với mảnh đất Krông Pa (tỉnh Gia Lai). Không chỉ là nơi đầy nắng và gió mà Krông Pa còn có nhiều trầm tích văn hóa của người bản địa Jrai, được thể hiện rõ rệt nhất qua các lễ hội.