Giữ hương vị truyền thống qua nghề làm bánh ú

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Trong những ngày tháng Chạp âm lịch nơi phố xá rộn ràng, hối hả chuẩn bị cho Tết Ất Tỵ 2025, ở gian bếp nhỏ nhà bà Tạ Thị Nơi (20 Bà Triệu, TP. Pleiku) hương vị Tết, không khí Tết đã sớm hiện hữu sống động qua từng cặp bánh ú truyền thống nhỏ xinh hình tam giác.

Bánh ú là một trong số loại bánh truyền thống phổ biến, lâu đời của người Việt. Mặc dù khác về hình dạng nhưng bánh ú mặn lại giống bánh tét, bánh chưng về mặt thành phần nguyên liệu nhân cơ bản như: nếp, đậu xanh, thịt ba chỉ. Đây cũng là lý do nhiều người yêu thích, lựa chọn sử dụng bánh ú trong đời sống hàng ngày cũng như trong danh sách các món ăn truyền thống dịp giỗ chạp, lễ, Tết.

z6242448638576-887043f30480b5dc5975afe76039e633.jpg
Bà Tạ Thị Nơi trộn đều nếp để chuẩn bị công đoạn gói bánh ú. Ảnh: Sơn Ca

Từ đầu tháng Chạp âm lịch, tiệm bánh ú nhà bà Tạ Thị Nơi (20 Bà Triệu, TP. Pleiku) đã bắt đầu nhận đơn đặt bánh của khách hàng gần xa. Nếu như ngày thường, ngoài các đơn hàng theo yêu cầu của khách thì số bánh ú bán lẻ tại nhà tầm 50-60 cặp/ngày. Trong những ngày Tết, đơn bánh ú của bà Nơi phát sinh thêm 100 -150-200 cặp/ngày. Trong gian bếp nhỏ của gia đình, từng thếp lá chuối xanh được sắp đặt gọn gàng bên nồi đậu xanh, nồi thịt ba chỉ ướp hành tiêu thơm lừng. Vừa nhanh tay trộn nếp chuẩn bị gói mẻ bánh ú mới, bà Tạ Thị Nơi (SN 1959) hồ hởi cho hay: “Toàn bộ công đoạn làm bánh ú đều làm thủ công nên tốn khá nhiều thời gian. Từ khâu chọn nguyên liệu, chuẩn bị nguyên liệu đến khâu gói bánh, luộc bánh đều phải chăm chút đồng bộ thì mới ra mẻ bánh ú ngon, chất lượng”.

Vốn là người gốc Tây Sơn (tỉnh Bình Định), để giữ gìn hương vị truyền thống đặc trưng của bánh ú, bà Tạ Thị Nơi chỉ sử dụng dầu phộng ép và hành hương xuất xứ từ Bình Định, không lạm dụng gia vị trong khâu chế biến. Ngay cả công đoạn nấu bánh, bà Nơi luôn đảm bảo thời gian nấu kéo dài đến 8 tiếng để toàn bộ hương vị đặc trưng của nếp, đậu, thịt mỡ hòa quyện mềm mại, dẻo thơm trong từng chiếc bánh ú nhỏ xinh.

z6242430709397-5fd459812d6d46c4c91dd26c7a92c84c.jpg
Công đoạn gói bánh ú đòi hỏi sự khéo léo, cẩn thận để tạo hình bánh đẹp, dây lạt buộc chắc chắc mà vẫn thẩm mỹ. Ảnh: Sơn Ca

Từ một món bánh truyền thống bình dị trong ngày thường, bánh ú được nhiều người chọn mua vào dịp Tết. Ông Hồ Văn Tín (85/7 Bà Triệu, TP. Pleiku) vui vẻ cho biết: “Bánh ú giống bánh tét, bánh chưng ở chỗ đều làm từ nếp, đậu xanh, thịt ba chỉ. Những ngày cận Tết công việc bề bộn, có cặp bánh ú để sẵn trong nhà rất tiện lợi, khi cần là tôi có thể ăn cùng với dưa hành, củ kiệu”.

Bên cạnh món bánh tét, bánh chưng truyền thống, mấy năm gần đây bà Nguyễn Thị Phương (thị trấn Kon Dơng, huyện Mang Yang) đặt mua cả trăm cặp bánh ú để tặng cho, sử dụng trong dịp Tết. Chia sẻ về lựa chọn này, bà Nguyễn Thị Phương cho hay: “Bánh ú nhỏ gọn nên rất thuận tiện khi ăn, lại dễ bảo quản trong tủ lạnh. Bánh ú tuy nhỏ nhưng được nấu rất kỹ, đặc biệt là miếng thịt ba chỉ có mùi thơm ngon như thịt hộp, hương vị vị hòa quyện giống bánh chưng, bánh tét mà không bị mau ngán”.

z6242450112855-5526a961b80206b4575429726ae9c70a.jpg
Bằng đôi tay khéo léo và sự tận tâm với nghề, gia đình bà Tạ Thị Nơi luôn chăm chút tỉ mỉ để có bánh ú ngon phục vụ mọi người trong dịp Tết. Ảnh: Sơn Ca

Nếu như 50 năm trước, bà Tạ Thị Nơi-khi đó mới 16-17 tuổi vẫn phụ má mình lau lá, xếp lá, gói bánh ú để bán cho những người đi lao động, làm rẫy sau giải phóng 1975, thì nay ở độ tuổi 66, phần lớn bà chỉ dạy kinh nghiệm làm bánh ú cho con gái út Hồ Lan Hương. Là thế hệ thứ ba nối tiếp nghề truyền thống, chị Hồ Lan Hương (SN 1993) chia sẻ: “Má tôi dành nhiều tâm huyết cho nghề làm bánh ú này. Thấy má ngày càng lớn tuổi, đơn bánh nhiều làm không xuể nên tôi quyết định theo nghề để phụ má. Tôi cũng thích nghề bánh, mong muốn làm ra bánh ngon mang hương vị truyền thống được kế thừa từ bà ngoại, rồi đến má tôi”. Để nối tiếp nghề làm bánh ú, chị Hồ Lan Hương bắt đầu học từ những việc đơn giản nhất như phơi lá, lau lá, xé lá, xếp lá cho đến cách ngâm lạt, chẻ lạt. Mỗi công đoạn làm bánh đều cần phải để ý học hỏi, từ việc đơn giản như canh độ dài dây lạt gói bánh, chỉ cần hơi hụt dây chút xíu khi cột bánh là không đủ chắc, rất dễ bung khi nấu.

Những ngày cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 cũng là lúc gian bếp nhỏ nhà bà Tạ Thị Nơi hoạt động không ngừng, từng mẻ bánh ú được ra lò mỗi ngày để giao đến tay khách hàng gần xa. Cho dù vất vả, bận rộn đến đâu, bà Tạ Thị Nơi vẫn giữ nụ cười hiền hậu trên môi. Bởi đối với bà, ở độ tuổi này vẫn được làm nghề mình yêu thích. Bánh ngon, chất lượng, được khách hàng đón nhận là niềm vui. “Tôi sẽ cố gắng hết sức để làm ra bánh ú ngon cho mọi người dùng, như một cách để trả ơn cho cuộc đời”-bà Tạ Thị Nơi bộc bạch chân thành.

Có thể bạn quan tâm

Dùng mặt nạ kỹ thuật số để phục hồi tranh. (Ảnh: Franetic)

Công nghệ đột phá phục chế tranh cổ chỉ trong vài giờ

(GLO)-Với những bức tranh có niên đại hàng thế kỷ, bị hỏng nặng, việc phục chế gặp nhiều rủi ro và tiêu tốn thời gian. Một bước đột phá về công nghệ vừa được các nhà khoa học thử nghiệm thành công, đã giải quyết được khó khăn này, đó là phương pháp mặt nạ kỹ thuật số.

Đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi

(GLO)- Người Tây Nguyên làm du lịch không chỉ bằng khu nghỉ dưỡng, mà còn bằng lòng hiếu khách và nghệ thuật kể chuyện. Vậy nên, đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi mà hãy đánh thức nó bằng chính giọng nói của rừng, bằng bàn tay của bà con và bằng tình yêu với buôn làng của mình.

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

“Khánh Hòa là xứ trầm hương/Non cao biển rộng người thương đi về” - những câu thơ của nhà nghiên cứu Quách Tấn trong biên khảo Xứ trầm hương vừa là sự khẳng định danh xưng của một miền đất, vừa như lời mời gọi lữ khách bốn phương tìm về với thủ phủ của trầm hương Việt Nam.

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

(GLO)- Ở buôn E Kia (xã Ia Rsai, huyện Krông Pa), ông Hiao Thuyên được biết đến là một nghệ nhân tài hoa khi giỏi cả sáo trúc, biểu diễn cồng chiêng, hát dân ca... Bằng những việc làm thiết thực, ông đã góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Jrai và xây dựng khối đại đoàn kết ở buôn làng.

Tây Nguyên: Nhịp sống mới dưới những nếp nhà xưa

Tây Nguyên: Nhịp sống mới dưới những nếp nhà xưa

Nhắc đến đại ngàn Tây Nguyên, có lẽ biểu tượng văn hóa “sừng sững” chính là những mái nhà rông, nhà dài truyền thống của đồng bào các dân tộc. Trong những biến chuyển của thời đại, không gian che chở các hộ gia đình và lan tỏa văn hóa cộng đồng ấy khó tránh khỏi những hư hao, nghiêng ngả.

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

(GLO)- Tuy có sự phát triển của hệ thống thủy lợi song lễ cúng cầu mưa vẫn đóng vai trò quan trọng trong đời sống cư dân vùng thung lũng Cheo Reo. Sự đa dạng trong nghi thức cúng của mỗi cộng đồng dân cư đã góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa đồng bào các dân tộc Tây Nguyên.

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

(GLO)- Người Bahnar quan niệm rằng mọi sự vật, hiện tượng đều có sự hiện diện của thần linh và con người phải tôn trọng, thờ cúng. Vì vậy, họ có nếp sống, sinh hoạt văn hóa với hệ thống lễ hội vô cùng phong phú, gắn với vòng đời người và chu kỳ canh tác nông nghiệp.

Những người “giữ lửa” văn hóa Jrai, Bahnar

Những người “giữ lửa” văn hóa Jrai, Bahnar

(GLO)- Ông Rmah Aleo (làng Pan, xã Dun, huyện Chư Sê) và ông Ayó (làng Piơm, thị trấn Đak Đoa, huyện Đak Đoa, tỉnh Gia Lai) là những người “giữ lửa” và lan tỏa bản sắc văn hóa dân tộc đến cộng đồng buôn làng.

null