Đề nghị xếp hạng đoạn Trường Lũy Bình Định là di tích quốc gia

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Trường Lũy là bờ lũy dài khoảng 147 km, được xây dựng bằng đất, đá vào thế kỷ 19, chạy dài từ H.Trà Bồng (Quảng Ngãi) đến H.An Lão (Bình Định).

Ngày 25.9, ông Huỳnh Văn Lợi, Phó giám đốc Sở VH-TT Bình Định, cho biết UBND tỉnh Bình Định vừa có văn bản giao Sở VH-TT chủ trì, phối hợp với UBND TX.Hoài Nhơn và UBND H.An Lão (Bình Định) khảo sát, xây dựng hồ sơ lý lịch trích ngang di tích Trường Lũy Bình Định, trình Bộ VH-TT-DL xin chủ trương xếp hạng di tích quốc gia.

"Hiện Sở VH-TT giao Bảo tàng Bình Định tiến hành các bước, gồm: khảo sát thực tế, thu thập tư liệu xây dựng hồ sơ trích ngang di tích Trường Lũy. Việc xây dựng hồ sơ đề nghị xếp hạng di tích quốc gia đoạn Trường Lũy địa phận Bình Định nhằm bảo vệ và phát huy giá trị di tích, tạo thêm sản phẩm du lịch văn hóa mang nét độc đáo để thu hút du khách, góp phần phát triển du lịch của tỉnh", ông Lợi nói.

Dấu tích Trường Lũy ở TX.Hoài Nhơn (Bình Định)

Dấu tích Trường Lũy ở TX.Hoài Nhơn (Bình Định)

Theo thông tin từ Bảo tàng Bình Định, Trường Lũy là tên gọi một bờ lũy dài khoảng 147 km, được xây dựng dưới thời chúa Nguyễn và hoàn thành vào thế kỷ 19, còn gọi là đường cái quan thượng.

Trường Lũy được đắp bằng đất và đá, nằm về phía đông của dãy Trường Sơn, chạy dài từ H.Trà Bồng (Quảng Ngãi) đến H.An Lão (Bình Định). Đoạn Trường Lũy nằm trên địa phận tỉnh Quảng Ngãi đã được xếp hạng di tích quốc gia năm 2011. Còn đoạn Trường Lũy nằm trên địa phận tỉnh Bình Định dài hơn 14 km, kéo dài từ thôn La Vuông, xã Hoài Sơn (TX.Hoài Nhơn) đến TT.An Lão và các xã An Hưng, An Tân, An Quang (thuộc H.An Lão), chưa được xếp hạng.

Theo các tài liệu, Trường Lũy Quảng Ngãi - Bình Định là một di sản đặc trưng của Việt Nam. Trường Lũy được bắt đầu xây dựng vào khoảng thế kỷ 16, khi ông Bùi Tá Hán (1496 - 1568) lãnh nhiệm vụ của triều Lê Trung Hưng nhậm trấn đạo Quảng Nam, nay là vùng đất thuộc TP.Đà Nẵng và các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên. Lúc bấy giờ, để ngăn chặn người thiểu số ở phía tây Quảng Ngãi, ông cho đắp các đoạn lũy đất ở những nơi hiểm yếu và đặt một số đồn/bảo để trấn giữ.

Một đoạn bờ thành Trường Lũy thuộc xã Hoài Sơn, TX.Hoài Nhơn, Bình Định

Một đoạn bờ thành Trường Lũy thuộc xã Hoài Sơn, TX.Hoài Nhơn, Bình Định

Cuối thời Gia Long, đầu thời Minh Mạng, trong một nỗ lực ổn định vùng đất thượng du phía tây, triều đình nhà Nguyễn đã thuận theo lời tâu của Lê Văn Duyệt (1764 - 1832), một đại công thần và là một võ tướng tài năng, quê ở làng Bồ Đề, phủ Mộ Hoa (nay là H.Mộ Đức, Quảng Ngãi), cho phép huy động nhân lực gia cố và nối các đoạn Trường Lũy lại với nhau, dựng thêm nhiều đồn/bảo, hình thành một hệ thống đồn lũy liên hoàn, vắt ngang miền tây tỉnh Quảng Ngãi, chạy từ H.Hà Đông (nay là TP.Tam Kỳ, Quảng Nam) đến phía bắc phủ Quy Nhơn (nay là các huyện Bồng Sơn, An Lão, tỉnh Bình Định). Từ đây lũy dài này có tên là Tĩnh Man Trường Lũy.

Trường Lũy được xây dựng bằng đá, xếp chồng lên nhau rất kiên cố

Trường Lũy được xây dựng bằng đá, xếp chồng lên nhau rất kiên cố

Các sách Đại Nam thực lục, Đại Nam nhất thống chí, Đồng Khánh địa dư chí… đều có chép về Trường Lũy. Theo đó, lũy dài 177 dặm, phía bắc giáp H.Hà Đông (Quảng Nam), phía nam giáp H.Bồng Sơn (Bình Định). Lũy do Lê Văn Duyệt, Tổng trấn miền Nam dưới thời Gia Long, đốc thúc xây dựng từ năm 1819.

Trên địa phận tỉnh Bình Định, các nhà khảo cổ đã phát hiện Trường Lũy đi qua TX.Hoài Nhơn và H.An Lão, di tích để lại khá rõ nét với bờ lũy hiện còn cao từ 1 m đến 3 m, mặt lũy rộng từ 1 m đến 2 m, chân lũy từ 4 m đến 6 m và có hệ thống đồn/bảo xây dựng dọc theo phía đông bờ lũy.

Ông Bùi Tĩnh, Giám đốc Bảo tàng Bình Định cho biết, sau khi có chủ trương đơn vị sẽ mời Cục Di sản văn hóa Việt Nam vào Bình Định đi khảo sát thực địa Trường Lũy. Sau đó, xin ý kiến rồi địa phương sẽ làm lý lịch trích ngang để trình Bộ VH-TT-DL xem xét.

"UBND tỉnh vừa cho chủ trương, Sở VH-TT tỉnh Bình Định giao cho Bảo tàng Bình Định phối hợp với các đơn vị liên quan để hoàn tất hồ sơ trình Bộ VH-TT-DL xem xét công nhận Trường Lũy là di tích quốc gia. Dự kiến đến năm 2025 sẽ thực hiện các bước để hoàn thiện hồ sơ", ông Tĩnh nói.

Theo Hải Phong (TNO)

Có thể bạn quan tâm

Tự hào con cháu Hai Bà Trưng

Tự hào con cháu Hai Bà Trưng

(GLO)- Đền thờ Hai Bà Trưng là di tích quốc gia đặc biệt, tọa lạc tại thôn Hạ Lôi, xã Mê Linh, huyện Mê Linh, TP. Hà Nội. Đây cũng là quê hương của Hai Bà Trưng-những nữ tướng anh hùng đã nổi dậy chống quân xâm lược nhà Hán.

Lễ Tế Xuân tại đình làng An Mỹ

Lễ Tế Xuân tại đình làng An Mỹ

(GLO)- Ngày 9-3, tại đình làng An Mỹ (thôn 2, xã An Phú, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai) diễn ra lễ cúng đình với các nghi thức long trọng tưởng nhớ công ơn của các vị tiền hiền có công khai hoang mở đất, lập làng và cầu quốc thái dân an.

Nối nghề

Nối nghề

Lần đầu tiên nghệ nhân Y Pư giới thiệu nghề làm gốm thủ công tại Bảo tàng tỉnh trong khuôn khổ Tuần lễ Văn hóa - Du lịch tỉnh Kon Tum lần thứ 3 (năm 2016) đã để lại ấn tượng đẹp.

Ông Đinh Plih sắp xếp bộ cồng chiêng và các vật dụng sẵn sàng đem theo khi đi trình diễn, quảng bá văn hóa dân tộc Bahnar. Ảnh: N.M

Đinh Plih: Tự hào “vốn liếng” văn hóa Bahnar

(GLO)- “Ý nghĩa của công việc không phải chỉ nằm ở chỗ tiền bạc mà còn ở nhu cầu về tinh thần, biểu hiện của giá trị, một vốn liếng để tự hào”. Câu nói này thật đúng đối với ông Đinh Plih (xã Tơ Tung, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai). Với ông, hạnh phúc đơn giản là bản thân được sống trọn với đam mê.

Sức sống của lễ hội Tây Nguyên

Sức sống của lễ hội Tây Nguyên

(GLO)- Hoa pơ lang thắp lửa cuối khu nhà mồ làng Pyang, thị trấn Kông Chro, tỉnh Gia Lai. Nổi bật giữa lớp lớp nhà mồ cũ là 3 nhà mồ mới làm. Đó là những dấu hiệu mùa lễ hội giữa núi rừng Trường Sơn.

Lễ bỏ mả của người Bahnar ở Kông Chro

Lễ bỏ mả của người Bahnar ở Kông Chro

(GLO)- Từ 21 đến 23-2, làng Pyang (thị trấn Kông Chro, huyện Kông Chro, tỉnh Gia Lai) tưng bừng tổ chức lễ bỏ mả-một trong những lễ hội lớn và đặc sắc nhất của người Bahnar Đông Trường Sơn

Gìn giữ giai điệu của đá

Gìn giữ giai điệu của đá

Trong dịp đầu xuân, tại chương trình trình diễn, trải nghiệm di sản văn hóa diễn ra ở Bảo tàng – Thư viện tỉnh, người dân và du khách có dịp thưởng thức những giai điệu của đá được trình diễn bởi nghệ nhân ưu tú A Thu (50 tuổi) ở thôn Đăk Rô Gia (xã Đăk Trăm, huyện Đăk Tô).

Sức sống từ lễ hội ở làng Kép 2 (xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh) khiến ngôi làng này trở thành điểm du lịch văn hóa hấp dẫn. Ảnh: M.C

Gìn giữ lễ hội để phát triển du lịch

(GLO)- Lễ hội Tây Nguyên không chỉ là sự kiện mang tính cộng đồng mà là “kho báu” cho du lịch. Đánh giá đúng thực trạng lễ hội trong các buôn làng để có giải pháp khai thác phát triển du lịch là vấn đề cần được tính đến.

Lễ báo hiếu: Thơm thảo tấm lòng con cái

Lễ báo hiếu, thơm thảo tấm lòng con cái

(GLO)- Trong đời sống sinh hoạt hàng ngày, người Bahnar luôn nhắc nhau: “Phải kính trọng cha mẹ như mặt trăng, kính trọng ông bà như mặt trời”. Khi đã trưởng thành, con cái đều nghĩ đến việc tổ chức lễ báo hiếu cha mẹ (teh nhung ăn kră).

Nâng cao chất lượng các danh hiệu văn hóa ở cơ sở

Nâng cao chất lượng các danh hiệu văn hóa ở cơ sở

(GLO)- UBND tỉnh Gia Lai ban hành QĐ số 60/2024/QĐ-UBND quy định chi tiết tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn, tổ dân phố văn hóa”, “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu” để hướng dẫn thực hiện, bảo đảm phù hợp với đặc thù văn hóa và tình hình kinh tế-xã hội của địa phương.

Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia vừa họp, bỏ phiếu thống nhất đề xuất Thủ tướng Chính phủ công nhận Quần thể di tích Tây Sơn Thượng đạo là di tích quốc gia đặc biệt. Ảnh: Ngọc Minh

Chuyện làm hồ sơ di tích Tây Sơn Thượng đạo

(GLO)- Cuối thập niên 80 của thế kỷ trước, những người làm công tác di sản văn hóa (như cách gọi ngày nay) của tỉnh Gia Lai-Kon Tum bắt tay vào việc thu thập thông tin để làm hồ sơ di tích đề nghị xếp hạng, trong đó có hồ sơ di tích Tây Sơn Thượng đạo.