Cổ vật kỳ sự: Chuyện bốn chiếc mũ vua thời Nguyễn

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Trong khối kho báu hoàng gia triều Nguyễn, người ta thường nhắc tới 4 chiếc mũ vua hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia.

Năm 1885, kinh đô Huế thất thủ, kho báu hoàng gia và kim quỹ cùng nhiều châu báu khác bị người Pháp cướp bóc. May mắn là khối kho báu quan trọng nhất đã được sơ tán cùng vua Hàm Nghi và hoàng tộc. Trải qua nhiều biến cố quan trọng nhưng số kho báu này vẫn được bảo tồn bởi những người trung thành và trở về dưới thời vua Khải Định, Bảo Đại.

 

Mũ đại triều 1, mũ đại triều 2 , mũ đại triều 3 và mũ tế giao.
Mũ đại triều 1, mũ đại triều 2 , mũ đại triều 3 và mũ tế giao.

Chiếc ấn bị đánh cắp

Sau khi được bàn giao cho Chính phủ cách mạng lâm thời VNDCCH (tháng 8.1945), nhiều ý kiến muốn tiêu hủy khối kho báu này để lấy tiền bù đắp cho sự thiếu thốn ngân quỹ của Chính phủ mới vừa khai sinh. Tuy nhiên, với sự sáng suốt của Hồ Chủ tịch và Chính phủ, kho báu hoàng gia triều Nguyễn được bảo tồn vẹn toàn, dù lúc đó dân tộc đứng trước tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”.

Pháp trở lại xâm lược VN (1946), khối kho báu hoàng gia triều Nguyễn cùng 4 chiếc mũ vua được đưa lên Chiến khu Việt Bắc và bảo mật chặt chẽ trong cuộc kháng chiến 9 năm. Sau năm 1954, khối kho báu được trở về với thủ đô và Chính phủ đã bàn giao cho Viện Bảo tàng lịch sử VN (nay là Bảo tàng Lịch sử quốc gia). Tuy nhiên, một sự kiện chấn động là trong lần trưng bày ra mắt công chúng khối kho báu khổng lồ đó vào năm 1962, một chiếc ấn của Nam Phương hoàng hậu bị đánh cắp và phá hủy. Lập tức khối kho báu đó phải đưa về bảo quản tại Ngân hàng Nhà nước VN. Cho đến năm 2007, kho báu hoàng gia mới được giao trở lại cho Bảo tàng Lịch sử Việt Nam.

“Hồi sinh” những chiếc mũ vua

“Khi tiếp nhận khối kho báu hoàng gia triều Nguyễn, những người làm công tác bảo tồn di sản cảm thấy xót thương bởi hiện trạng của kho báu. Trong đó đáng chú ý là 4 chiếc mũ vua truyền từ đời triều Nguyễn không còn như ban đầu. Hàng trăm chi tiết không rõ vị trí, chức năng, bao bọc trong những túi vải thô ráp. Trong khi đó, các tài liệu thành văn ghi chép về những chiếc mũ vua không nhiều”, TS Phạm Quốc Quân - nguyên Giám đốc Bảo tàng Lịch sử VN, cho biết.

Chuyên gia phục hồi mũ mão cổ Vũ Kim Lộc - người thực hiện “hồi sinh” những chiếc mũ vua thời Nguyễn, kể: “Đầu năm 2008, tôi tình cờ gặp TS Phạm Quốc Quân, lúc đó là Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Việt Nam tại TP. HCM. Trong câu chuyện, tôi nói vừa phối hợp với Bảo tàng Lịch sử TP. HCM phục hồi thành công một chiếc mũ Champa bằng vàng của một nhà sưu tập tư nhân. TS Quân tỏ ra rất quan tâm và hỏi tôi đủ điều về công tác phục hồi chiếc mũ Champa rồi đề nghị tôi phục hồi 4 chiếc mũ vua thời Nguyễn”.

Sau khi khảo sát hiện trạng, những người thực hiện nhiệm vụ gặp phải vô cùng khó khăn, có những lúc tưởng như bế tắc bởi tất cả đều không còn cốt mũ, các chi tiết trang sức trên mũ tồn tại ở dạng rời rạc với hàng ngàn chi tiết bằng vàng, ngọc, pha lê, đá quý… Các nhà nghiên cứu đã thực hiện khảo sát toàn bộ hệ thống lăng, cung điện ở Huế. Khó khăn bởi khoảng cách địa lý, đặc biệt là những vấn đề tâm linh luôn hiện hữu trong suốt những ngày tháng nghiên cứu và phục hồi 4 chiếc mũ vua.

Ông Vũ Kim Lộc tiết lộ: “Có nhiều điều bí ẩn mà cho đến nay tôi vẫn chưa giải thích được, nhất là lần khảo sát tượng vua Khải Định đúc trong tư thế ngồi trên ngai vàng, mặc hoàng bào, đầu đội mũ đại triều ở chính điện khu lăng để làm tư liệu so sánh đối chiếu cho việc nhận diện và phục hồi 4 chiếc mũ vua thời Nguyễn, một tư liệu sống còn duy nhất để “bấu víu”. Sau một ngày trời khảo sát, về nơi nghỉ kiểm tra ảnh chụp thấy không đạt. May mắn cho tôi, hôm sau khi vừa gặp những người bảo vệ khu lăng, họ đã nhận ra và nói luôn là kết quả hôm qua không tốt phải không rồi mách nước, tôi phải mua đồ lễ dâng cúng trình ngài. Sau khi thực hiện dâng cúng, tôi thực hiện lại những công việc của ngày hôm qua. Không biết có phải do tình cờ rút kinh nghiệm tác nghiệp hay là sự linh ứng nào đó hay không nhưng kết quả khảo sát lần thứ hai này đã đem lại cho tôi nhiều tư liệu so sánh đối chiếu, góp phần phục dựng thành công 4 chiếc mũ vua thời Nguyễn”.

Hiện nay, 4 chiếc mũ vua thời Nguyễn đã được các nhà nghiên cứu phục hồi thành công, gồm 3 chiếc mũ vua sử dụng trong lễ đại triều và một chiếc mũ tế giao theo tương truyền, được một số nhà nghiên cứu ủng hộ nhận định là của vua Minh Mạng. Những chiếc mũ vua này đã ra mắt công chúng trong những lần trưng bày gần đây tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia và được đánh giá rất cao.

Theo thanhnien

Có thể bạn quan tâm

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

(GLO)- Giữa bao thiếu thốn của vùng đất Pờ Tó, có một người thầy lặng lẽ, bền bỉ gieo yêu thương cho học trò nghèo. Thầy không chỉ dạy chữ mà còn khởi xướng nhiều mô hình sẻ chia đầy ý nghĩa như: “Tủ bánh mì 0 đồng”, “Mái ấm cho em”, “Trao sinh kế cho học trò nghèo”.

Trung tá Cao Tấn Vân (thứ 2 từ phải sang)-Phó Đội trưởng Phòng An ninh đối ngoại (Công an tỉnh Gia Lai) chụp ảnh cùng đồng đội. Ảnh: NVCC

Cống hiến thầm lặng vì sứ mệnh cao cả

(GLO)- Hành trình "gieo hạt" hòa bình bắt đầu từ những con người bình dị. Những cống hiến thầm lặng của họ vì sứ mệnh cao cả, góp phần tích cực đưa hình ảnh đất nước và con người Việt Nam yêu chuộng hòa bình đến bạn bè quốc tế.

Giới trẻ hào hứng tham gia các khóa học làm đèn lồng Trung thu thủ công

Hồi sinh Trung thu xưa

Giữa phố phường rực rỡ ánh đèn led, đèn ông sao và mặt nạ giấy bồi bất ngờ “tái xuất”, gợi lại ký ức những mùa trăng rằm xưa. Sự trở về của Trung thu truyền thống đã manh nha trong những năm gần đây, được nhiều người trẻ hào hứng đón nhận.

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

(GLO)- Trở về từ cuộc chiến khốc liệt ở Thành cổ Quảng Trị, cựu chiến binh Hồ Anh Hòa ít khi nhắc lại kỷ niệm chiến đấu với gia đình, con cháu. Bởi ông cho rằng, việc cầm súng lao vào cuộc chiến thời điểm ấy là trách nhiệm của một người con yêu Tổ quốc, “không nên công thần”.

Các cổ vật gốm sứ chén, bát, đĩa... được ngư dân nhặt được.

Làng cổ vật

Nép mình bên eo biển Vũng Tàu, thôn Châu Thuận Biển (xã Đông Sơn, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) không chỉ nổi tiếng là “làng lặn Hoàng Sa” với truyền thống bám biển, giữ chủ quyền, mà còn được ví như “kho báu” lưu giữ hàng loạt cổ vật từ những con tàu đắm hàng thế kỷ dưới đáy đại dương.

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

Nhiều doanh nghiệp và người dân lên ngọn núi Ngọc Linh hùng vĩ ở TP.Đà Nẵng thuê môi trường rừng để trồng sâm, mở ra một nghề mới để đồng bào Xê Đăng bản địa mưu sinh suốt nhiều năm qua: 'phu sâm', tức nghề cõng hàng thuê.

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

(GLO)- Không chỉ bền bỉ gieo con chữ cho học trò nghèo, thầy Võ Trí Hoàn-Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Quang Trung (xã Ia Tul, tỉnh Gia Lai) còn là người đam mê sưu tầm đồ xưa cũ. Với thầy, mỗi món đồ là bài học sống động về lịch sử dân tộc mà thầy muốn kể cho học trò.

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

(GLO)- Hàng trăm năm qua, những gốc đa lặng lẽ vươn mình trong rừng già Kon Ka Kinh, thấm đủ chuyện nhân sinh để hóa thành "chứng nhân" của đại ngàn. Quần thể đa cổ thụ không chỉ tạo nên cảnh quan kỳ vĩ, mà còn trở thành di sản tinh thần gắn bó với bao thế hệ cư dân sống dựa vào rừng.

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Trạm biến áp 500kV Lào Cai đang gấp rút hoàn thiện để trở thành điểm khởi đầu của tuyến đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Đây là mắt xích chiến lược trong hành trình đưa nguồn điện dồi dào, đặc biệt là thủy điện ở Tây Bắc, vượt núi băng rừng về xuôi để hòa vào lưới điện quốc gia.

Viết giữa mùa măng rừng

Viết giữa mùa măng rừng

(GLO)- Vào tháng 7 đến tháng 11 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu trút xuống, cũng là lúc người dân vùng cao nguyên Gia Lai lội suối, băng rừng để hái măng - thứ sản vật được người Jrai, Bana gọi là “lộc rừng”.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

(GLO)- Cuộc trò chuyện với hai nhân chứng sống - ông Hoàng Văn Tuyển và bà Huỳnh Thị Kim Xuyên đã đưa chúng ta trở lại những năm tháng kháng chiến đầy gian khổ, nơi tinh thần yêu nước và khát vọng cống hiến đã viết nên những trang đời đáng nhớ.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

null