“Chú bộ đội” của tuổi thơ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Làng hóa thành binh trạm, nhà hóa doanh trại. Làng tôi (Minh Lệ, xã Quảng Minh, huyện Quảng Trạch) là một trong hàng trăm ngôi làng như thế ở Quảng Bình thời đánh Mỹ.

Bắt đầu từ cuối năm 1965 cho đến khi ký Hiệp định Paris, người dân làng tôi hầu như chẳng ai nhớ nổi bao nhiêu đơn vị bộ đội đã dừng chân ở nhà mình. Đêm tiếp đêm, cứ vào độ gà gáy cữ đầu là mọi nẻo đường làng lại rậm rịch bước chân bộ đội, để rồi sáng ra lại thấy võng chăng khắp nhà.

Với lũ trẻ chúng tôi, mỗi đơn vị bộ đội đến làng là mỗi cảm xúc mới mẻ. Chỉ cần nửa buổi sáng là chúng tôi đã biết trong xóm nhà ông nào, bà nào có bao nhiêu chú bộ đội dừng chân. Và đặc biệt nhà ai có chú “mang súng lục” đang ở. Súng lục tức súng ngắn. Với chúng tôi thì đó là sự ngưỡng mộ, khao khát không gì hơn được.

Còn đối với các chú bộ đội, trẻ con chúng tôi đương nhiên cũng là đối tượng được các chú yêu thương nhất. Có gì mang theo từ ngoài kia vào là các chú đem hết ra cho, từ cuốn sách truyện đến cây bút, chiếc huy hiệu. “Các chú sắp vào mặt trận rồi, tặng các cháu để nhớ nhau”.

Đặc biệt, bữa cơm của các chú bộ đội thì gần như không bao giờ vắng trẻ con. Dân làng tôi cũng như bao người dân miền Bắc lúc bấy giờ, gạo dành chiến trường, trừ 3 ngày Tết hoặc giỗ chạp, hầu như nhà ai cũng quanh năm cơm độn mì, độn khoai.

cfb3e8c29a5820067949.jpg
Minh họa: Nguyễn Văn Chung

Thực ra, cơm bộ đội ăn lúc ấy được nấu bằng thứ gạo để lâu trong kho, nghe lừng mùi mốc, mùi bao bì nhưng với chúng tôi, nó vẫn là một thứ quyến rũ không gì cưỡng nổi.

Biết vậy, các gia đình vẫn dặn con: “Hễ thấy các chú ăn cơm thì phải tránh đi”. Tuy nhiên, dù có tránh ở đâu, các chú vẫn cứ tìm ra, bắt ăn cơm cho bằng được. Cũng có những lúc vội lên đường, không thể tìm thấy chúng tôi, các chú vẫn để phần.

Mỗi đoàn quân đến làng là mỗi kỷ niệm, mỗi nỗi nhớ in sâu vào tuổi thơ thế hệ chúng tôi dù đã hơn nửa thế kỷ trôi qua. Trong bao nhiêu là hình ảnh cao đẹp về “chú bộ đội” của thời thơ ấu, xin được kể ra đây một câu chuyện có lẽ chỉ có ở thời “một đi không trở lại” ấy.

Chuyện là, chỉ còn 4 hôm nữa là đến Tết Mậu Thân (1968). Mưa rả rích, lê thê một nhịp điệu ướt át, buồn tẻ. Đang mơ màng trong hơi ấm ổ rơm, tôi chợt thức bởi ánh đèn pin quét loang loáng và tiếng ai nói khẽ: “Bé con mắc võng vào cây cột chỗ anh đây này”.

Chỉ gián đoạn một thoáng rồi trở về giấc ngủ, lâu đã thành nếp nhưng đêm đó tôi nằm thao thức mãi. Cái từ “bé con” cứ khuấy động trong tôi nỗi tò mò, chỉ mong cho trời mau sáng.

Nhưng mới tang tảng sáng, đang trong mơ màng đã nghe mẹ tôi nói chuyện với một chú tên là Sáng. Tôi dỏng tai nghe. Chú Sáng kể: “Bé con đi theo đơn vị lúc ở Hà Tĩnh kia chị ạ. Đêm đó, chúng em dừng chân nghỉ lại ở một ngôi làng thì phát hiện ra. Chỉ cho biết mình tên là Đẵng, 15 tuổi, đang học dở lớp 6 (hệ phổ thông 10 năm ở miền Bắc lúc ấy) còn quê quán ở đâu thì không chịu nói.

Lần nào chuẩn bị hành quân, cậu ấy cũng bám theo khóc lóc: “Các anh cho em đi đánh Mỹ với, em quyết không về đâu”. Hết cách, chỉ huy đành cho theo, bảo để vào các binh trạm phía trong rồi tính. Thương quá, đơn vị em đều gọi chú ấy là “bé con”.

Mãi đến gần trưa, “bé con” mới thức dậy. Đánh một cái nháy mắt cho tôi thay lời chào, chú nhanh nhẹn gấp võng rồi ra giếng rửa mặt. Hôm đó, mẹ con tôi đang hì hụi đánh đất dưới ao lên để đắp hầm tránh bom. Các chú cùng xúm vào hỗ trợ. “Bé con” thấy vậy cũng cầm rổ nhảy xuống ao. Mẹ tôi chặn lại, giằng lấy chiếc rổ không cho làm nhưng chú vẫn kiên quyết không chịu… Chú Sáng bảo: “Tối nay 9 giờ mới đến lượt đơn vị mình sang sông. Cơm chiều xong, bé con mắc võng tranh thủ ngủ nghe chưa. Lúc nào lên đường thì anh gọi”.

Ngày đông trời sập tối rất nhanh. Mưa như rây bột. Cái rét nghe đắng ngắt cả đầu chót lưỡi. Đang học bài, tôi giật mình vì tiếng còi lanh lảnh gọi đơn vị tập hợp. Chú Sáng vội vã đánh thức “bé con”: “Dậy đi cậu, tới giờ rồi”. Nhưng đáp lại chỉ là một sự im lặng kéo dài rồi tiếng ú ớ cất lên vẻ bực bội. Chú Sáng đành ôm cổ “bé con” dựng dậy, giọng đầy vẻ đe dọa: “Không chịu dậy là lại đuổi về đấy nhé”.

Như chạm phải hòn than lửa, “bé con” vùng dậy tháo võng cho vào ba lô... Thẫn thờ nhìn theo bóng đoàn quân đang dần mất hút vào màn đêm mù mịt, mẹ tôi bỗng bật khóc: “Trời ơi, không biết rồi các chú ấy có được ăn Tết không. Mà cái chú bộ đội bé con, nghe chú ấy ú ớ thấy có khác nào đứa trẻ chưa rời lòng mẹ. Chẳng biết con cái nhà ai mà thương quá”.

Rồi chợt nhớ ra, mẹ tôi vội vã xuống bếp vớt trong nồi ra 2 đòn bánh tét. Khẩu phần ăn Tết hợp tác xã chia cho 2 mẹ con chỉ 4 lạng thịt, 1 lít mật mía và gạo nếp chỉ đủ gói ngần ấy bánh. Khoác chiếc tơi lá vào người, mẹ tôi băng vào bóng tối theo hướng đoàn quân vừa khuất. “Bé con ơi! Bé con!”-tiếng mẹ tôi xa dần, ướt mèm trong đêm lạnh.

Có thể bạn quan tâm

Mùa rẫy tới

Mùa rẫy tới

Mấy ngày nay thường hay có dông vào buổi chiều. Gió ùn ùn thốc tới. Mây từ dưới rừng xa đùn lên đen sì như núi, bao trùm gần kín khắp bầu trời. A Blưn thấy ông nội lẩm nhẩm tính rồi nói mấy hôm nữa đi phát rẫy.

Bài học đầu đời

Bài học đầu đời

(GLO)- Mãi đến bây giờ, cánh tay tôi vẫn còn một vết sẹo. Vết sẹo đỏ ửng, kéo dài trông thật “thiếu thẩm mỹ”. Bạn bè khuyên đi xóa sẹo nhưng tôi lại không muốn. Bởi lẽ, với tôi, vết sẹo ấy gắn liền cùng kỷ niệm về bài học đầu đời.

Tháng Tư ở thành phố mang tên Bác

Tháng Tư ở thành phố mang tên Bác

(GLO)- Một ngày giữa tháng Tư, tôi có chuyến thăm TP. Hồ Chí Minh. Như tín hiệu của vũ trụ, có điều gì đó thôi thúc tôi phải về với nơi mà 50 năm về trước, cả dân tộc vỡ òa trong niềm vui của ngày đại thắng, thống nhất non sông.

Nhớ bếp lửa nhà sàn

Nhớ bếp lửa nhà sàn

(GLO)- Gần 50 năm gắn bó với vùng đất Tây Nguyên, tôi đã đi qua nhiều buôn làng, tiếp xúc với bao con người hiền lành như đất, mộc mạc như cây rừng. Và trong những buôn làng đó, từng bếp lửa nhà sàn đã để lại trong tôi ấn tượng đậm sâu với không gian đầm ấm và chân tình

Hương nhãn

Hương nhãn

(GLO)- Tháng Tư về, mang theo những giọt sương tinh khôi lặng lẽ đọng trên mái nhà, ấp ôm không gian trong cái se lạnh dịu dàng của phố núi. Pleiku tỉnh giấc giữa sắc trời tĩnh lặng mà chất chứa bao xao xuyến.

Tháng Tư về nguồn

Tháng Tư về nguồn

(GLO)- Chúng tôi đến TP. Hồ Chí Minh giữa những ngày tháng Tư lịch sử, vào đúng dịp kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Mưa đầu hạ

Mưa đầu hạ

(GLO)- Pleiku vào hạ không báo trước bằng cái nóng gắt gao, cũng chẳng cần đến tiếng ve râm ran hay sắc phượng rực trời. Chỉ cần một cơn mưa đầu mùa, bất chợt, ào ạt mà vô cùng êm dịu là biết hè đã chạm ngõ.

Lưu bút

Lưu bút

(GLO)- Lưu bút không đơn thuần là một cuốn sổ. Nó là nơi giữ lại cả một khoảng trời tuổi trẻ, nơi từng nét chữ đều mang theo một phần ký ức.

Mùa cá cơm

Mùa cá cơm

(GLO)- Đã mấy bận đến xã Nhơn Lý (TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định), tham quan hầu hết thắng cảnh, thưởng thức đủ mọi đặc sản bậc nhất, tôi từng nghĩ mình am tường vùng đất này lắm. Vậy mà, khi lang thang đến bến cá Nhơn Lý, tôi mới nhận ra những gì mình biết chỉ lớp vỏ bên ngoài.

Đọc để hiểu mình

Đọc để hiểu mình

(GLO)- Khi nhìn một người ngồi đọc sách, tôi thường có cảm giác rất bình an. Sự bình an như nguồn năng lượng được truyền đến từ hình ảnh rất đẹp trước mắt.

Cơn mưa ngang qua

Cơn mưa ngang qua

Tiết trời vào sáng sớm khá oi nồng, nhưng bầu trời lại phủ kín một màu mây xám đục chứ không trong trẻo như mọi khi. Rồi bất chợt mưa rào rào mà không có gió, có sấm báo trước.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Mùa hoa hẹn phố

(GLO)- Thỉnh thoảng, bạn bè thời đại học ngẫu hứng gửi vào nhóm Zalo bức ảnh về một loài hoa. Dù không giải thích lời nào nhưng lập tức nhiều phản hồi, nhiều icon xuất hiện.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Món quà của chị Hai

(GLO)- Thời tiểu học, tôi khá biếng nhác việc học. Kết quả học tập của tôi năm nào cũng gần như “đội sổ”, trầy trật hết cách mới không bị lưu ban. Trong khi đó, các anh chị tôi đều học giỏi. Tuy nhiên, đọc cuốn sách 'Vượt đêm dài' của nhà văn Minh Quân do chị Hai tặng đã thay đổi cuộc đời tôi.

Tan biến giữa rừng

Tan biến giữa rừng

(GLO)- Tôi mê đắm Tây Nguyên bắt đầu từ 2 chữ “đại ngàn”. Tôi cũng đã từng mường tượng về những cánh rừng bạt ngàn, tán cây che kín không thấy ánh mặt trời, dây leo và cây bụi lấp kín không một lối mòn, muông thú chạy nhảy dưới những tán xanh.

Giai âm tiếng lòng

Giai âm tiếng lòng

(GLO)- Nếu tin rằng mọi thứ đều có nguyên do thì lý do ra đời của cây đàn guitar chắc hẳn là niềm ưu ái vô bờ mà thượng đế đặc biệt ban tặng cho con người.

 Thơ Lữ Hồng: Bầu trời trở lại

Thơ Lữ Hồng: Bầu trời trở lại

(GLO)- "Bầu trời trở lại" của Lữ Hồng là bài thơ giàu hình ảnh và cảm xúc, gợi lên sự chuyển mình của thiên nhiên, lòng người. Bài thơ là bức tranh thiên nhiên đẹp đẽ, cũng là một hành trình nội tâm sâu sắc, nơi con người giao hòa với đất trời, với những giấc mơ và niềm tin vào ngày mai.

Theo cánh ong bay

Theo cánh ong bay

(GLO)- Giữa một ngày chớm hạ, bầy ong mật ở đâu bất chợt vần vũ trên khóm hoa xuyến chi trước sân nhà, khiến tôi xao động. Bên khóm hoa muốt trắng nhụy vàng dịu dàng có bao đôi cánh mỏng tang, rộn rã bên ngày mới.

Nhớ hội trại ngày ấy

Nhớ hội trại ngày ấy

(GLO)- Cứ mỗi dịp tháng 3, khi thấy học sinh nô nức chuẩn bị cho hội trại, lòng tôi lại xao xuyến nhớ về những ngày áo trắng tung bay trên sân trường đầy nắng với bao ước mơ, hoài bão.

Những bức ảnh cũ

Những bức ảnh cũ

(GLO)- Một hôm, tôi vô tình phát hiện cuốn album cũ nằm lẫn giữa đống giấy tờ trong ngăn tủ quần áo. Tôi cầm lên, có cảm giác như chạm vào từng ký ức xa xôi. Ngày xưa yêu dấu theo những bức ảnh lần lượt quay về.

Chờ đợi tầm xuân

Chờ đợi tầm xuân

(GLO)- Tầm xuân đã trở thành cái tên rất quen thuộc với chúng ta, nằm lòng như mấy câu lục bát: “Trèo lên cây bưởi hái hoa/Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân/Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc/Em có chồng anh tiếc lắm thay”.