“Chú bộ đội” của tuổi thơ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Làng hóa thành binh trạm, nhà hóa doanh trại. Làng tôi (Minh Lệ, xã Quảng Minh, huyện Quảng Trạch) là một trong hàng trăm ngôi làng như thế ở Quảng Bình thời đánh Mỹ.

Bắt đầu từ cuối năm 1965 cho đến khi ký Hiệp định Paris, người dân làng tôi hầu như chẳng ai nhớ nổi bao nhiêu đơn vị bộ đội đã dừng chân ở nhà mình. Đêm tiếp đêm, cứ vào độ gà gáy cữ đầu là mọi nẻo đường làng lại rậm rịch bước chân bộ đội, để rồi sáng ra lại thấy võng chăng khắp nhà.

Với lũ trẻ chúng tôi, mỗi đơn vị bộ đội đến làng là mỗi cảm xúc mới mẻ. Chỉ cần nửa buổi sáng là chúng tôi đã biết trong xóm nhà ông nào, bà nào có bao nhiêu chú bộ đội dừng chân. Và đặc biệt nhà ai có chú “mang súng lục” đang ở. Súng lục tức súng ngắn. Với chúng tôi thì đó là sự ngưỡng mộ, khao khát không gì hơn được.

Còn đối với các chú bộ đội, trẻ con chúng tôi đương nhiên cũng là đối tượng được các chú yêu thương nhất. Có gì mang theo từ ngoài kia vào là các chú đem hết ra cho, từ cuốn sách truyện đến cây bút, chiếc huy hiệu. “Các chú sắp vào mặt trận rồi, tặng các cháu để nhớ nhau”.

Đặc biệt, bữa cơm của các chú bộ đội thì gần như không bao giờ vắng trẻ con. Dân làng tôi cũng như bao người dân miền Bắc lúc bấy giờ, gạo dành chiến trường, trừ 3 ngày Tết hoặc giỗ chạp, hầu như nhà ai cũng quanh năm cơm độn mì, độn khoai.

cfb3e8c29a5820067949.jpg
Minh họa: Nguyễn Văn Chung

Thực ra, cơm bộ đội ăn lúc ấy được nấu bằng thứ gạo để lâu trong kho, nghe lừng mùi mốc, mùi bao bì nhưng với chúng tôi, nó vẫn là một thứ quyến rũ không gì cưỡng nổi.

Biết vậy, các gia đình vẫn dặn con: “Hễ thấy các chú ăn cơm thì phải tránh đi”. Tuy nhiên, dù có tránh ở đâu, các chú vẫn cứ tìm ra, bắt ăn cơm cho bằng được. Cũng có những lúc vội lên đường, không thể tìm thấy chúng tôi, các chú vẫn để phần.

Mỗi đoàn quân đến làng là mỗi kỷ niệm, mỗi nỗi nhớ in sâu vào tuổi thơ thế hệ chúng tôi dù đã hơn nửa thế kỷ trôi qua. Trong bao nhiêu là hình ảnh cao đẹp về “chú bộ đội” của thời thơ ấu, xin được kể ra đây một câu chuyện có lẽ chỉ có ở thời “một đi không trở lại” ấy.

Chuyện là, chỉ còn 4 hôm nữa là đến Tết Mậu Thân (1968). Mưa rả rích, lê thê một nhịp điệu ướt át, buồn tẻ. Đang mơ màng trong hơi ấm ổ rơm, tôi chợt thức bởi ánh đèn pin quét loang loáng và tiếng ai nói khẽ: “Bé con mắc võng vào cây cột chỗ anh đây này”.

Chỉ gián đoạn một thoáng rồi trở về giấc ngủ, lâu đã thành nếp nhưng đêm đó tôi nằm thao thức mãi. Cái từ “bé con” cứ khuấy động trong tôi nỗi tò mò, chỉ mong cho trời mau sáng.

Nhưng mới tang tảng sáng, đang trong mơ màng đã nghe mẹ tôi nói chuyện với một chú tên là Sáng. Tôi dỏng tai nghe. Chú Sáng kể: “Bé con đi theo đơn vị lúc ở Hà Tĩnh kia chị ạ. Đêm đó, chúng em dừng chân nghỉ lại ở một ngôi làng thì phát hiện ra. Chỉ cho biết mình tên là Đẵng, 15 tuổi, đang học dở lớp 6 (hệ phổ thông 10 năm ở miền Bắc lúc ấy) còn quê quán ở đâu thì không chịu nói.

Lần nào chuẩn bị hành quân, cậu ấy cũng bám theo khóc lóc: “Các anh cho em đi đánh Mỹ với, em quyết không về đâu”. Hết cách, chỉ huy đành cho theo, bảo để vào các binh trạm phía trong rồi tính. Thương quá, đơn vị em đều gọi chú ấy là “bé con”.

Mãi đến gần trưa, “bé con” mới thức dậy. Đánh một cái nháy mắt cho tôi thay lời chào, chú nhanh nhẹn gấp võng rồi ra giếng rửa mặt. Hôm đó, mẹ con tôi đang hì hụi đánh đất dưới ao lên để đắp hầm tránh bom. Các chú cùng xúm vào hỗ trợ. “Bé con” thấy vậy cũng cầm rổ nhảy xuống ao. Mẹ tôi chặn lại, giằng lấy chiếc rổ không cho làm nhưng chú vẫn kiên quyết không chịu… Chú Sáng bảo: “Tối nay 9 giờ mới đến lượt đơn vị mình sang sông. Cơm chiều xong, bé con mắc võng tranh thủ ngủ nghe chưa. Lúc nào lên đường thì anh gọi”.

Ngày đông trời sập tối rất nhanh. Mưa như rây bột. Cái rét nghe đắng ngắt cả đầu chót lưỡi. Đang học bài, tôi giật mình vì tiếng còi lanh lảnh gọi đơn vị tập hợp. Chú Sáng vội vã đánh thức “bé con”: “Dậy đi cậu, tới giờ rồi”. Nhưng đáp lại chỉ là một sự im lặng kéo dài rồi tiếng ú ớ cất lên vẻ bực bội. Chú Sáng đành ôm cổ “bé con” dựng dậy, giọng đầy vẻ đe dọa: “Không chịu dậy là lại đuổi về đấy nhé”.

Như chạm phải hòn than lửa, “bé con” vùng dậy tháo võng cho vào ba lô... Thẫn thờ nhìn theo bóng đoàn quân đang dần mất hút vào màn đêm mù mịt, mẹ tôi bỗng bật khóc: “Trời ơi, không biết rồi các chú ấy có được ăn Tết không. Mà cái chú bộ đội bé con, nghe chú ấy ú ớ thấy có khác nào đứa trẻ chưa rời lòng mẹ. Chẳng biết con cái nhà ai mà thương quá”.

Rồi chợt nhớ ra, mẹ tôi vội vã xuống bếp vớt trong nồi ra 2 đòn bánh tét. Khẩu phần ăn Tết hợp tác xã chia cho 2 mẹ con chỉ 4 lạng thịt, 1 lít mật mía và gạo nếp chỉ đủ gói ngần ấy bánh. Khoác chiếc tơi lá vào người, mẹ tôi băng vào bóng tối theo hướng đoàn quân vừa khuất. “Bé con ơi! Bé con!”-tiếng mẹ tôi xa dần, ướt mèm trong đêm lạnh.

Có thể bạn quan tâm

Dòng sông An Lão. Ảnh: internet

Dòng sông tuổi thơ

(GLO)- Có lẽ ai cũng có một miền ký ức để thương, để nhớ, để mỗi khi mỏi mệt giữa cuộc đời xô bồ lại mong được trở về. Với tôi, miền ký ức ấy nằm dọc theo dòng sông An Lão, đoạn chảy qua thôn Hội Long-một làng quê nhỏ thuộc huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định.

Mật ngọt trước hiên nhà

Mật ngọt trước hiên nhà

(GLO)- Trước hiên nhà tôi bỗng xuất hiện một tổ ong mật. Đàn ong bay lượn trong nắng mai, những đôi cánh mỏng manh khẽ rung lên, hòa cùng làn gió nhẹ, tạo nên bản nhạc du dương. Tôi lặng lẽ dõi theo, chợt cảm thấy lòng mình cũng rung lên theo nhịp điệu ấy, một sự đồng điệu vô hình.

Mùa hè tuổi thơ

Mùa hè tuổi thơ

(GLO)- Thế là mùa hè đã về. Tia nắng thắp đỏ chùm phượng vĩ trải dài trên những lối phố. Tôi đi miên man trong nắng vàng, hòa cùng bản giao hưởng tiếng ve giữa trưa oi bức. Ký ức những ngày hè của tuổi thơ bỗng ùa về, lay động hồn tôi.

Một thời hương mía…

Một thời hương mía…

(GLO)-Từ con ngõ quen thuộc, tôi hướng mắt ra cánh đồng, thu vào bạt ngàn màu xanh của mía, bắp, đậu, khoai lang... Mỗi mùa một sắc điệu, trù phú và no đủ. Nếu ai đó từng gắn bó với mảnh đất này như tôi sẽ nghe tim mình thổn thức, thấy lòng xốn xang khi bao ký ức luyến thương thầm gọi, tìm về.

Chiêng ngân lòng phố

Chiêng ngân lòng phố

(GLO)- Sương còn an nhiên trên từng ngọn cỏ. Dãy núi phía trước nhà hiện ra mờ mờ. Đâu đó, vẳng trong thung sâu, gà rừng đã cất những thanh âm đầu tiên kéo bình minh vượt qua sườn đồi để chào một ngày mới.

Mùa hạ bình yên

Mùa hạ bình yên

(GLO)- Tôi thường kết thúc một buổi tối bằng vài phút ngồi yên trước khi đặt mình vào giấc ngủ. Ánh sáng của bóng đèn đêm phả dịu xuống là một bối cảnh nhẹ nhõm cho những nghĩ ngợi còn đọng lại sau cùng khi ngày vừa trôi.

Chạm vào sách

Chạm vào sách

(GLO)- Tôi có thói quen đọc sách từ hồi còn nhỏ. Cứ đi đâu, làm gì thấy thuận tiện là tôi mang sách theo cùng. Trên chuyến tàu Bắc-Nam hay trên chuyến xe đường dài, trong ba lô của tôi luôn có một vài cuốn sách mới mua hay đọc nửa chừng.

Ngoái nhìn thương nhớ

Ngoái nhìn thương nhớ

Mỗi lần ngang qua góc phố nhỏ ấy, mình đều sẽ sàng ngoái đầu nhìn lại ngôi nhà ba tầng cũ kĩ và hàng cây bằng lăng đang đến mùa trổ hoa vun tán tròn no đủ mãi khiến cho bao người ngẩn ngơ theo sắc màu tim tím đến lạc lối về.

Kỷ niệm khó quên

Kỷ niệm khó quên

(GLO)- Cũng đã nhiều lần, tôi được tham dự những buổi giao lưu giữa tác giả với bạn đọc qua các chương trình nghe nói chuyện thơ, đêm thơ-nhạc, buổi ra mắt tác phẩm mới, giới thiệu tác giả-tác phẩm do Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức.

Những mùa sen

Những mùa sen

(GLO)- Tôi có một thời thơ ấu sống bên đầm sen Đồng Tháp Mười. Những buổi chiều mùa hạ, các anh chị chèo chiếc xuồng nhỏ đưa tôi ra một đầm nước mênh mông với ngập tràn màu sen hồng chấp chới, ngan ngát hương thơm.

Khi phố mùa hoa

Khi phố mùa hoa

(GLO)- Nơi nắng mưa chia 2 mùa rõ rệt, giao của mùa là những phố màu hoa. Không còn gió se mát hanh hao trên nền trời xanh ngắt, cái nóng oi hầm bắt đầu cho một ngày như sớm hơn thường lệ. 

Bước chậm, thở sâu

Bước chậm, thở sâu

(GLO)- Người xưa có câu: “Dục tốc bất đạt” (nghĩa là nếu muốn nhanh chóng thành công mà lại nóng vội thì sẽ không đạt kết quả). Còn bây giờ, mọi người thường bảo nhau, muốn nhanh thì phải từ từ.

Ru ta dịu dàng

Ru ta dịu dàng

(GLO)- Hôm đi tập huấn chuyên môn, tôi gặp lại Mây, cô bạn chung phòng ký túc xá hồi đại học. Suốt buổi hàn huyên, Mây cứ đăm đăm nhìn tôi, đôi mắt nói nhiều hơn cả những lời tâm sự.

Lưu bút học trò

Lưu bút học trò

(GLO)-Tháng 5, nắng bắt đầu rót mật lên từng kẽ lá. Màu nắng ấm nồng như lời thì thầm của thời gian, nhắc nhở chúng tôi rằng, ngày chia tay thầy cô, bè bạn đang đến thật gần. Trong lòng mỗi chúng tôi, dường như có một khoảng trống dần mở ra, khoảng trống của bao điều chưa kịp nói, chưa kịp làm.

Bánh tráng Bình Định

Bánh tráng Bình Định

(GLO)- Bánh tráng có thể tìm thấy ở bất cứ nơi đâu trên cả nước, cả trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Thế nhưng chẳng hiểu sao, tôi cứ nghĩ và nhớ về món bánh tráng Bình Định. Có lẽ là bởi không ở nơi đâu bánh tráng lại đa dạng và có thể ăn vào mọi dịp như “xứ nẫu”.

Gặp lại thanh xuân

Gặp lại thanh xuân

(GLO)- Tôi từng thấy chị gái mình đứng thật lâu trước tấm gương. Lúc đầu, tôi cứ ngỡ chị đang nhìn xem có vết nám nào trên mặt như một sự lo âu thường thấy của phụ nữ nhưng không phải.

Tiếng ve gọi hè

Tiếng ve gọi hè

(GLO)- Ai cũng từng trải qua những ngày cắp sách đến trường, cũng từng háo hức đợi tiếng ve gọi hè sang, từng bâng khuâng trước những cánh hoa phượng vĩ đầu mùa.

Vừa vặn sống

Vừa vặn sống

(GLO)- Thỉnh thoảng, trong một buổi sớm mai, nếu không phải bận bịu quá với công việc, tôi thường ngồi bên vỉa hè, dưới một gốc thông.

null