Chòi rẫy

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Trong rẫy của người Jrai bao giờ cũng có một cái chòi. Sau khi thu hoạch nông sản, tất cả sẽ được cất giữ tại chòi rẫy.

Trước đây, do phụ thuộc nguồn nước tự nhiên nên người Jrai chỉ trồng được 1 vụ lúa/năm. Ngày nay, nhờ nguồn nước dồi dào từ các công trình thủy lợi nên người Jrai đã trồng được 2 vụ lúa/năm. Đa phần bà con ở lại trên rẫy để thuận tiện cho việc trồng trọt và bảo vệ thành quả lao động. Vậy nên, trong rẫy của người Jrai bao giờ cũng có một cái chòi. Sau khi thu hoạch nông sản, tất cả sẽ được cất giữ tại chòi rẫy. Theo quan niệm của người Jrai, việc ở chòi rẫy còn thể hiện tình cảm của họ đối với cây lúa.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Minh họa: HUYỀN TRANG

Chòi rẫy được dựng lên từ tranh, tre, nứa, lá; là kiểu kiến trúc nhà sàn đơn giản. Chòi có kích thước nhỏ gọn, chiều ngang chỉ khoảng 1,5 m, chiều dài khoảng 2 m và cao chừng 2 m. Người ta sử dụng dây để buộc cây gỗ nhỏ lại với nhau và đây cũng chính là điểm tựa để lót sàn. Sàn được lót bằng gỗ thô mộc nằm song song với mặt đất. Ngày trước, chòi rẫy được lợp bằng tranh nhưng nay được lợp tôn cho thuận tiện.

Có 2 dạng chòi rẫy: chòi rẫy để ở và chòi rẫy dùng làm chỗ nghỉ tạm giữa buổi làm. Chòi rẫy để ở được thưng vách kín 4 mặt và có khóa. Nơi này được chủ nhân sử dụng để cất dụng cụ lao động; cũng có khi được dùng để cất tạm hoa màu khi chưa kịp mang về nhà.

Cuộc sống nơi chòi rẫy bao giờ cũng có cái thú vị riêng. Chỉ cần rẫy gần nguồn nước, bà con sẽ mang theo gạo, thực phẩm khô, mắm muối, gia vị kết hợp với rau quả được trồng hay kiếm được tại rẫy là đã có bữa cơm tươm tất. Sau những giờ lao động mệt nhọc, con người được tận hưởng không khí trong lành từ thiên nhiên, bầu bạn cùng cỏ cây, chim muông hẳn thấy cuộc đời cũng rất nhiều thi vị.

Đối với loại chòi rẫy dùng làm chỗ nghỉ tạm thì thường được dựng giữa cánh đồng. Đây là nơi tránh ánh nắng gắt, trú cơn mưa rào hay là nơi trẻ em nghỉ ngơi mỗi lần theo mẹ ra đồng. Có lần, khi đi ngang khu ruộng lúa của người Jrai, tôi bắt gặp một chị địu con đi làm. Để con nhỏ có giấc ngủ ngon giữa buổi, chị buộc võng vào 2 cột chòi, ru cho con ngủ say rồi lại ra làm cỏ lúa ngay cạnh đấy, vừa làm vừa trông con. Khung cảnh ấy thật yên bình.

Những chòi rẫy xinh xắn tạo vẻ nên thơ cho những cánh đồng lúa. Dù là vào thời điểm lúa mới lên xanh hay chín vàng, chòi rẫy vẫn nổi bật với 2 mái áp 2 bên tạo hình tam giác cân đứng trên 4 cọc trụ vững chãi giữa không gian mênh mông. Có lần, tôi ghé vào một chòi rẫy, ngồi lên sàn ván mát rượi để tận hưởng làn gió mát quyện cùng hương lúa, thấy tâm hồn như hòa cùng bao la sóng lúa dịu dàng.

Có thể bạn quan tâm

Mùa rẫy tới

Mùa rẫy tới

Mấy ngày nay thường hay có dông vào buổi chiều. Gió ùn ùn thốc tới. Mây từ dưới rừng xa đùn lên đen sì như núi, bao trùm gần kín khắp bầu trời. A Blưn thấy ông nội lẩm nhẩm tính rồi nói mấy hôm nữa đi phát rẫy.

Bài học đầu đời

Bài học đầu đời

(GLO)- Mãi đến bây giờ, cánh tay tôi vẫn còn một vết sẹo. Vết sẹo đỏ ửng, kéo dài trông thật “thiếu thẩm mỹ”. Bạn bè khuyên đi xóa sẹo nhưng tôi lại không muốn. Bởi lẽ, với tôi, vết sẹo ấy gắn liền cùng kỷ niệm về bài học đầu đời.

Tháng Tư ở thành phố mang tên Bác

Tháng Tư ở thành phố mang tên Bác

(GLO)- Một ngày giữa tháng Tư, tôi có chuyến thăm TP. Hồ Chí Minh. Như tín hiệu của vũ trụ, có điều gì đó thôi thúc tôi phải về với nơi mà 50 năm về trước, cả dân tộc vỡ òa trong niềm vui của ngày đại thắng, thống nhất non sông.

Nhớ bếp lửa nhà sàn

Nhớ bếp lửa nhà sàn

(GLO)- Gần 50 năm gắn bó với vùng đất Tây Nguyên, tôi đã đi qua nhiều buôn làng, tiếp xúc với bao con người hiền lành như đất, mộc mạc như cây rừng. Và trong những buôn làng đó, từng bếp lửa nhà sàn đã để lại trong tôi ấn tượng đậm sâu với không gian đầm ấm và chân tình

Hương nhãn

Hương nhãn

(GLO)- Tháng Tư về, mang theo những giọt sương tinh khôi lặng lẽ đọng trên mái nhà, ấp ôm không gian trong cái se lạnh dịu dàng của phố núi. Pleiku tỉnh giấc giữa sắc trời tĩnh lặng mà chất chứa bao xao xuyến.

Tháng Tư về nguồn

Tháng Tư về nguồn

(GLO)- Chúng tôi đến TP. Hồ Chí Minh giữa những ngày tháng Tư lịch sử, vào đúng dịp kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Mưa đầu hạ

Mưa đầu hạ

(GLO)- Pleiku vào hạ không báo trước bằng cái nóng gắt gao, cũng chẳng cần đến tiếng ve râm ran hay sắc phượng rực trời. Chỉ cần một cơn mưa đầu mùa, bất chợt, ào ạt mà vô cùng êm dịu là biết hè đã chạm ngõ.

Lưu bút

Lưu bút

(GLO)- Lưu bút không đơn thuần là một cuốn sổ. Nó là nơi giữ lại cả một khoảng trời tuổi trẻ, nơi từng nét chữ đều mang theo một phần ký ức.

Mùa cá cơm

Mùa cá cơm

(GLO)- Đã mấy bận đến xã Nhơn Lý (TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định), tham quan hầu hết thắng cảnh, thưởng thức đủ mọi đặc sản bậc nhất, tôi từng nghĩ mình am tường vùng đất này lắm. Vậy mà, khi lang thang đến bến cá Nhơn Lý, tôi mới nhận ra những gì mình biết chỉ lớp vỏ bên ngoài.

Đọc để hiểu mình

Đọc để hiểu mình

(GLO)- Khi nhìn một người ngồi đọc sách, tôi thường có cảm giác rất bình an. Sự bình an như nguồn năng lượng được truyền đến từ hình ảnh rất đẹp trước mắt.

Cơn mưa ngang qua

Cơn mưa ngang qua

Tiết trời vào sáng sớm khá oi nồng, nhưng bầu trời lại phủ kín một màu mây xám đục chứ không trong trẻo như mọi khi. Rồi bất chợt mưa rào rào mà không có gió, có sấm báo trước.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Mùa hoa hẹn phố

(GLO)- Thỉnh thoảng, bạn bè thời đại học ngẫu hứng gửi vào nhóm Zalo bức ảnh về một loài hoa. Dù không giải thích lời nào nhưng lập tức nhiều phản hồi, nhiều icon xuất hiện.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Món quà của chị Hai

(GLO)- Thời tiểu học, tôi khá biếng nhác việc học. Kết quả học tập của tôi năm nào cũng gần như “đội sổ”, trầy trật hết cách mới không bị lưu ban. Trong khi đó, các anh chị tôi đều học giỏi. Tuy nhiên, đọc cuốn sách 'Vượt đêm dài' của nhà văn Minh Quân do chị Hai tặng đã thay đổi cuộc đời tôi.

Tan biến giữa rừng

Tan biến giữa rừng

(GLO)- Tôi mê đắm Tây Nguyên bắt đầu từ 2 chữ “đại ngàn”. Tôi cũng đã từng mường tượng về những cánh rừng bạt ngàn, tán cây che kín không thấy ánh mặt trời, dây leo và cây bụi lấp kín không một lối mòn, muông thú chạy nhảy dưới những tán xanh.

Giai âm tiếng lòng

Giai âm tiếng lòng

(GLO)- Nếu tin rằng mọi thứ đều có nguyên do thì lý do ra đời của cây đàn guitar chắc hẳn là niềm ưu ái vô bờ mà thượng đế đặc biệt ban tặng cho con người.

 Thơ Lữ Hồng: Bầu trời trở lại

Thơ Lữ Hồng: Bầu trời trở lại

(GLO)- "Bầu trời trở lại" của Lữ Hồng là bài thơ giàu hình ảnh và cảm xúc, gợi lên sự chuyển mình của thiên nhiên, lòng người. Bài thơ là bức tranh thiên nhiên đẹp đẽ, cũng là một hành trình nội tâm sâu sắc, nơi con người giao hòa với đất trời, với những giấc mơ và niềm tin vào ngày mai.

Theo cánh ong bay

Theo cánh ong bay

(GLO)- Giữa một ngày chớm hạ, bầy ong mật ở đâu bất chợt vần vũ trên khóm hoa xuyến chi trước sân nhà, khiến tôi xao động. Bên khóm hoa muốt trắng nhụy vàng dịu dàng có bao đôi cánh mỏng tang, rộn rã bên ngày mới.

Nhớ hội trại ngày ấy

Nhớ hội trại ngày ấy

(GLO)- Cứ mỗi dịp tháng 3, khi thấy học sinh nô nức chuẩn bị cho hội trại, lòng tôi lại xao xuyến nhớ về những ngày áo trắng tung bay trên sân trường đầy nắng với bao ước mơ, hoài bão.

Những bức ảnh cũ

Những bức ảnh cũ

(GLO)- Một hôm, tôi vô tình phát hiện cuốn album cũ nằm lẫn giữa đống giấy tờ trong ngăn tủ quần áo. Tôi cầm lên, có cảm giác như chạm vào từng ký ức xa xôi. Ngày xưa yêu dấu theo những bức ảnh lần lượt quay về.

Chờ đợi tầm xuân

Chờ đợi tầm xuân

(GLO)- Tầm xuân đã trở thành cái tên rất quen thuộc với chúng ta, nằm lòng như mấy câu lục bát: “Trèo lên cây bưởi hái hoa/Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân/Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc/Em có chồng anh tiếc lắm thay”.