Chòi rẫy

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Trong rẫy của người Jrai bao giờ cũng có một cái chòi. Sau khi thu hoạch nông sản, tất cả sẽ được cất giữ tại chòi rẫy.

Trước đây, do phụ thuộc nguồn nước tự nhiên nên người Jrai chỉ trồng được 1 vụ lúa/năm. Ngày nay, nhờ nguồn nước dồi dào từ các công trình thủy lợi nên người Jrai đã trồng được 2 vụ lúa/năm. Đa phần bà con ở lại trên rẫy để thuận tiện cho việc trồng trọt và bảo vệ thành quả lao động. Vậy nên, trong rẫy của người Jrai bao giờ cũng có một cái chòi. Sau khi thu hoạch nông sản, tất cả sẽ được cất giữ tại chòi rẫy. Theo quan niệm của người Jrai, việc ở chòi rẫy còn thể hiện tình cảm của họ đối với cây lúa.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Minh họa: HUYỀN TRANG

Chòi rẫy được dựng lên từ tranh, tre, nứa, lá; là kiểu kiến trúc nhà sàn đơn giản. Chòi có kích thước nhỏ gọn, chiều ngang chỉ khoảng 1,5 m, chiều dài khoảng 2 m và cao chừng 2 m. Người ta sử dụng dây để buộc cây gỗ nhỏ lại với nhau và đây cũng chính là điểm tựa để lót sàn. Sàn được lót bằng gỗ thô mộc nằm song song với mặt đất. Ngày trước, chòi rẫy được lợp bằng tranh nhưng nay được lợp tôn cho thuận tiện.

Có 2 dạng chòi rẫy: chòi rẫy để ở và chòi rẫy dùng làm chỗ nghỉ tạm giữa buổi làm. Chòi rẫy để ở được thưng vách kín 4 mặt và có khóa. Nơi này được chủ nhân sử dụng để cất dụng cụ lao động; cũng có khi được dùng để cất tạm hoa màu khi chưa kịp mang về nhà.

Cuộc sống nơi chòi rẫy bao giờ cũng có cái thú vị riêng. Chỉ cần rẫy gần nguồn nước, bà con sẽ mang theo gạo, thực phẩm khô, mắm muối, gia vị kết hợp với rau quả được trồng hay kiếm được tại rẫy là đã có bữa cơm tươm tất. Sau những giờ lao động mệt nhọc, con người được tận hưởng không khí trong lành từ thiên nhiên, bầu bạn cùng cỏ cây, chim muông hẳn thấy cuộc đời cũng rất nhiều thi vị.

Đối với loại chòi rẫy dùng làm chỗ nghỉ tạm thì thường được dựng giữa cánh đồng. Đây là nơi tránh ánh nắng gắt, trú cơn mưa rào hay là nơi trẻ em nghỉ ngơi mỗi lần theo mẹ ra đồng. Có lần, khi đi ngang khu ruộng lúa của người Jrai, tôi bắt gặp một chị địu con đi làm. Để con nhỏ có giấc ngủ ngon giữa buổi, chị buộc võng vào 2 cột chòi, ru cho con ngủ say rồi lại ra làm cỏ lúa ngay cạnh đấy, vừa làm vừa trông con. Khung cảnh ấy thật yên bình.

Những chòi rẫy xinh xắn tạo vẻ nên thơ cho những cánh đồng lúa. Dù là vào thời điểm lúa mới lên xanh hay chín vàng, chòi rẫy vẫn nổi bật với 2 mái áp 2 bên tạo hình tam giác cân đứng trên 4 cọc trụ vững chãi giữa không gian mênh mông. Có lần, tôi ghé vào một chòi rẫy, ngồi lên sàn ván mát rượi để tận hưởng làn gió mát quyện cùng hương lúa, thấy tâm hồn như hòa cùng bao la sóng lúa dịu dàng.

Có thể bạn quan tâm

Ảnh: Phạm Quý

Bây giờ đang thắm mùa hoa

(GLO)- Từ dưới chân núi, tôi ngước nhìn vòm trời xanh văn vắt treo đầy những cụm mây trắng xốp. Nổi bật trong không gian cao rộng là màu đỏ của đất bazan và ngờm ngợp sắc hoa, nhất là màu vàng của dã quỳ.

Bước ra ngày mới

Bước ra ngày mới

(GLO)- Lúc còn đi học, mỗi buổi sớm mai, tôi thường nghe thấy tiếng bánh xe lăn trên đường rồi sau đó mới là tiếng những cánh cổng sắt được mở ra, tiếng người đi thể dục lao xao.

Ảnh minh họa: Minh Lê

Mây giăng mắt núi

(GLO)- Qua ngày lập đông, còn bao nhiêu heo may gió cũng mang về theo mùa hun hút. Trên đầu dốc, cây bằng lăng núi lá đã chuyển thành màu đỏ sậm như những nốt son ấm áp giữa bao la xanh. Và mây ở đây, bốn mùa cứ lờn vờn khắp các triền đồi.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Vườn bắp của ba

(GLO)- Nhiều năm ở phố nhưng tôi đã quen với đất đồng, quen với sự bình yên làng mạc. Bởi vậy, hễ có dịp là tôi tranh thủ về quê, chẳng nhất thiết là phải cuối tuần.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Bài học đầu tiên

(GLO)- Buổi sáng hôm ấy, mẹ nắm tay đưa tôi đến trường lần đầu tiên. Ngôi trường làng nhỏ bé, nằm giữa những tán cây xanh rợp bóng mát. Không gian thoang thoảng mùi thơm của những đóa hoa bên đường.

Những món đồ cũ

Những món đồ cũ

(GLO)- Mỗi lần sắp xếp lại đồ đạc trong nhà, tôi thường tần ngần ngắm nhìn những món đồ cũ. Những đồ vật vốn vô tri, nhưng khi gắn với cuộc sống con người thì chúng trở nên có hồn và có thể gợi lại những câu chuyện, kỷ niệm khó quên.

Mùa nấm mối

Mùa nấm mối

(GLO)- Đã 3 mùa mưa qua, khu vườn nhà tôi đều xuất hiện nấm mối. Những búp nấm nhú lên mặt lá ủ sau một thời gian dài ủ meo mầm, khi gặp cơn mưa đầu mùa rồi nắng lên vài hôm, có cơn mưa tiếp theo là những tai nấm mối thân trắng, núm đầu dù màu xám đội lên từng khóm.

Dã quỳ trong sương đêm

Dã quỳ trong sương đêm

(GLO)- Dã quỳ là biểu tượng của sức sống mãnh liệt, kiêu hãnh. Khi gợi nhắc sắc hoa màu nhớ, người ta thường nghĩ đến màu vàng rực rỡ trong nắng ban mai, trong buổi bình minh hé giấc hay rực ấm lúc chiều tà.

Thương hoài bếp lửa

Thương hoài bếp lửa

(GLO)- Ở quê, mẹ tôi vẫn dùng bếp củi. Mỗi lần về quê, tôi rất thích ngồi bên bếp lửa ấy, thi thoảng lại dụi đầu vào vai mẹ. Ngọn lửa tí tách reo vui gọi về trong tôi biết bao kỷ niệm ấu thơ.

Thân Thương loài hoa của núi - Dã quỳ

Thân thương loài hoa của núi

(GLO)- Khi những cơn mưa cuối mùa khép lại báo hiệu mùa khô Tây Nguyên đã đến, những dải hoa dã quỳ (còn có tên cúc quỳ, sơn quỳ, quỳ dại,…) bắt đầu vươn mình khoe sắc. Những đóa hoa dã quỳ nhỏ bé, tràn đầy năng lượng và sức sống, tạo nên những dải sóng đồi vàng rực, mê hoặc lòng người.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Nhớ mùa cà phê

(GLO)- Lâu lắm rồi, tôi mới có 1 ngày nghỉ rớt vào giữa tuần. Vui vẻ tận hưởng ngày nghỉ đột xuất cũng là một cách để hưởng thụ cuộc sống. Tôi lấy điện thoại ra gọi bạn. Sau một hồi chuông dài, tôi nghe tiếng bạn giữa vô số thanh âm ồn ào. Bạn nói đang bận hái cà phê.

“Gió mùa đông bắc se lòng”

“Gió mùa đông bắc se lòng”

(GLO)- Những ngày này, trời trở lạnh. Những cơn gió đượm sắc đông thấm sâu vào từng góc phố, hàng cây, ngôi nhà... Người ta thường nói rằng, khi đông về, trong lòng mỗi người dường như thường dâng lên một nỗi buồn man mác.

Áo bà ba

Áo bà ba

(GLO)- Đang mua hàng thì bỗng nhiên tôi cảm thấy có người phía sau nhìn mình. Tôi quay đầu lại và bất giác mỉm cười chào chị.

Thạch sương sâm - Món quà ký ức

Thạch sương sâm - Món quà ký ức

(GLO)- Khu chợ Bà Định (TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai) đông đúc kẻ bán người mua với đủ thực phẩm tươi rói vào sáng sớm. Vậy nhưng, hàng thạch sương sâm của bà Nguyễn Thị Hoa (trú tại 34/25 Hoàng Sa, TP. Pleiku) luôn có sức hút đặc biệt. Dù nắng hay mưa, hàng của bà luôn bán hết trước 8-9 giờ sáng.

Gửi lại trên đồi

Gửi lại trên đồi

(GLO)- Đôi khi, một chuyến đi xa chỉ chừng mấy mươi cây số cũng đủ khiến chúng ta bước ra khỏi cái vòng quẩn quanh thường nhật, thu lấy một ít năng lượng mới trước khi mình bị “mòn” đi bởi những trật tự cũ càng.