Chòi rẫy

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Trong rẫy của người Jrai bao giờ cũng có một cái chòi. Sau khi thu hoạch nông sản, tất cả sẽ được cất giữ tại chòi rẫy.

Trước đây, do phụ thuộc nguồn nước tự nhiên nên người Jrai chỉ trồng được 1 vụ lúa/năm. Ngày nay, nhờ nguồn nước dồi dào từ các công trình thủy lợi nên người Jrai đã trồng được 2 vụ lúa/năm. Đa phần bà con ở lại trên rẫy để thuận tiện cho việc trồng trọt và bảo vệ thành quả lao động. Vậy nên, trong rẫy của người Jrai bao giờ cũng có một cái chòi. Sau khi thu hoạch nông sản, tất cả sẽ được cất giữ tại chòi rẫy. Theo quan niệm của người Jrai, việc ở chòi rẫy còn thể hiện tình cảm của họ đối với cây lúa.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Minh họa: HUYỀN TRANG

Chòi rẫy được dựng lên từ tranh, tre, nứa, lá; là kiểu kiến trúc nhà sàn đơn giản. Chòi có kích thước nhỏ gọn, chiều ngang chỉ khoảng 1,5 m, chiều dài khoảng 2 m và cao chừng 2 m. Người ta sử dụng dây để buộc cây gỗ nhỏ lại với nhau và đây cũng chính là điểm tựa để lót sàn. Sàn được lót bằng gỗ thô mộc nằm song song với mặt đất. Ngày trước, chòi rẫy được lợp bằng tranh nhưng nay được lợp tôn cho thuận tiện.

Có 2 dạng chòi rẫy: chòi rẫy để ở và chòi rẫy dùng làm chỗ nghỉ tạm giữa buổi làm. Chòi rẫy để ở được thưng vách kín 4 mặt và có khóa. Nơi này được chủ nhân sử dụng để cất dụng cụ lao động; cũng có khi được dùng để cất tạm hoa màu khi chưa kịp mang về nhà.

Cuộc sống nơi chòi rẫy bao giờ cũng có cái thú vị riêng. Chỉ cần rẫy gần nguồn nước, bà con sẽ mang theo gạo, thực phẩm khô, mắm muối, gia vị kết hợp với rau quả được trồng hay kiếm được tại rẫy là đã có bữa cơm tươm tất. Sau những giờ lao động mệt nhọc, con người được tận hưởng không khí trong lành từ thiên nhiên, bầu bạn cùng cỏ cây, chim muông hẳn thấy cuộc đời cũng rất nhiều thi vị.

Đối với loại chòi rẫy dùng làm chỗ nghỉ tạm thì thường được dựng giữa cánh đồng. Đây là nơi tránh ánh nắng gắt, trú cơn mưa rào hay là nơi trẻ em nghỉ ngơi mỗi lần theo mẹ ra đồng. Có lần, khi đi ngang khu ruộng lúa của người Jrai, tôi bắt gặp một chị địu con đi làm. Để con nhỏ có giấc ngủ ngon giữa buổi, chị buộc võng vào 2 cột chòi, ru cho con ngủ say rồi lại ra làm cỏ lúa ngay cạnh đấy, vừa làm vừa trông con. Khung cảnh ấy thật yên bình.

Những chòi rẫy xinh xắn tạo vẻ nên thơ cho những cánh đồng lúa. Dù là vào thời điểm lúa mới lên xanh hay chín vàng, chòi rẫy vẫn nổi bật với 2 mái áp 2 bên tạo hình tam giác cân đứng trên 4 cọc trụ vững chãi giữa không gian mênh mông. Có lần, tôi ghé vào một chòi rẫy, ngồi lên sàn ván mát rượi để tận hưởng làn gió mát quyện cùng hương lúa, thấy tâm hồn như hòa cùng bao la sóng lúa dịu dàng.

Có thể bạn quan tâm

Mùa dã quỳ xanh lá

Mùa dã quỳ xanh lá

(GLO)- Những ngày này, dạo quanh các cung đường từ xã Đak Đoa về phường Pleiku, từ xã Bàu Cạn đi xã Ia Dom, thi thoảng, tôi gặp những vạt dã quỳ mướt xanh vươn mình đón gió. Lại thấy, mùa dã quỳ xanh lá ngân hoài một vẻ đẹp riêng.

Gánh cá của mẹ

Gánh cá của mẹ

(GLO)- Sáng sớm, khi chú gà trống choai cất tiếng gáy đầu tiên hòa vào tiếng thuyền chài khua nước ngoài sông, mẹ đã thức dậy. Bên ánh lửa bập bùng từ bếp củi, mẹ lặng lẽ chuẩn bị cho một ngày ra chợ. Hôm nay, mẹ lại gánh cá ra chợ huyện.

Khoảng trời quê

Khoảng trời quê

Mẹ vợ tôi, bà ngoại của 2 con trai của tôi, luôn miệng thắc mắc, ở thành phố lạ nhỉ, lúc nào cũng đông như mắc cửi và đèn điện như sao xa.

Sau cơn mưa

Sau cơn mưa

(GLO)- Với nhiều người, tự thân mưa đã gợi nỗi sầu, như một sự bất an, là niềm không mong đợi. Dẫu thế, như cỏ cây, cuộc đời mỗi người chẳng phải từ cơn mưa mà lớn khôn lên, những trải nghiệm cứ thế mà lấp đầy.

Dòng sông tuổi thơ

Dòng sông tuổi thơ

(GLO)- Ai cũng có tuổi thơ gắn bó với quê hương xứ sở, nơi chôn rau cắt rốn, nơi cuộc đời sâu nặng nghĩa tình với ông bà, cha mẹ, xóm giềng hay những gì thân thuộc nhất. Với tôi, tuổi thơ cũng từng gắn bó với dòng sông quê hương. Ấy là dòng sông Minh.

Ảnh minh họa. Nguồn internet

Nuôi chữ, dưỡng tâm

(GLO)- Con người có quá nhiều đam mê mà một ngày thời gian được mặc định sẵn và phải chia đều cho những việc khác nhau. Cân bằng được mọi thứ, thật chẳng dễ dàng gì. Và cuối cùng thì những gì mình cho là quan trọng nhất thường được ưu tiên. Với riêng tôi, sự ưu tiên đó là niềm vui bên con chữ.

Dòng sông An Lão. Ảnh: internet

Dòng sông tuổi thơ

(GLO)- Có lẽ ai cũng có một miền ký ức để thương, để nhớ, để mỗi khi mỏi mệt giữa cuộc đời xô bồ lại mong được trở về. Với tôi, miền ký ức ấy nằm dọc theo dòng sông An Lão, đoạn chảy qua thôn Hội Long-một làng quê nhỏ thuộc huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định.

Chiêng ngân lòng phố

Chiêng ngân lòng phố

(GLO)- Sương còn an nhiên trên từng ngọn cỏ. Dãy núi phía trước nhà hiện ra mờ mờ. Đâu đó, vẳng trong thung sâu, gà rừng đã cất những thanh âm đầu tiên kéo bình minh vượt qua sườn đồi để chào một ngày mới.

Mùa hạ bình yên

Mùa hạ bình yên

(GLO)- Tôi thường kết thúc một buổi tối bằng vài phút ngồi yên trước khi đặt mình vào giấc ngủ. Ánh sáng của bóng đèn đêm phả dịu xuống là một bối cảnh nhẹ nhõm cho những nghĩ ngợi còn đọng lại sau cùng khi ngày vừa trôi.

Chạm vào sách

Chạm vào sách

(GLO)- Tôi có thói quen đọc sách từ hồi còn nhỏ. Cứ đi đâu, làm gì thấy thuận tiện là tôi mang sách theo cùng. Trên chuyến tàu Bắc-Nam hay trên chuyến xe đường dài, trong ba lô của tôi luôn có một vài cuốn sách mới mua hay đọc nửa chừng.

Vườn xưa mùa trái rụng

Vườn xưa mùa trái rụng

(GLO)- Tôi từng nghe âm thanh ấy khi ngồi dưới một tán cây xoài sẻ sau vườn, nơi má tôi phơi áo, con mèo nằm duỗi mình trên bậu cửa và tuổi thơ tôi trôi qua như một dòng nước mát lành.

Khi phố mùa hoa

Khi phố mùa hoa

(GLO)- Nơi nắng mưa chia 2 mùa rõ rệt, giao của mùa là những phố màu hoa. Không còn gió se mát hanh hao trên nền trời xanh ngắt, cái nóng oi hầm bắt đầu cho một ngày như sớm hơn thường lệ. 

Bước chậm, thở sâu

Bước chậm, thở sâu

(GLO)- Người xưa có câu: “Dục tốc bất đạt” (nghĩa là nếu muốn nhanh chóng thành công mà lại nóng vội thì sẽ không đạt kết quả). Còn bây giờ, mọi người thường bảo nhau, muốn nhanh thì phải từ từ.

Ru ta dịu dàng

Ru ta dịu dàng

(GLO)- Hôm đi tập huấn chuyên môn, tôi gặp lại Mây, cô bạn chung phòng ký túc xá hồi đại học. Suốt buổi hàn huyên, Mây cứ đăm đăm nhìn tôi, đôi mắt nói nhiều hơn cả những lời tâm sự.

Lưu bút học trò

Lưu bút học trò

(GLO)-Tháng 5, nắng bắt đầu rót mật lên từng kẽ lá. Màu nắng ấm nồng như lời thì thầm của thời gian, nhắc nhở chúng tôi rằng, ngày chia tay thầy cô, bè bạn đang đến thật gần. Trong lòng mỗi chúng tôi, dường như có một khoảng trống dần mở ra, khoảng trống của bao điều chưa kịp nói, chưa kịp làm.

Rau dại quê nhà

Rau dại quê nhà

(GLO)- Mùa nào thức nấy, vùng nào rau ấy, không chỉ những bữa cơm trên rẫy, dưới đồng mà dường như bữa cơm nào của tuổi thơ chúng tôi cũng không thiếu mớ rau dại.

null