(GLO)- Rau dớn là loài cây hoang dại mọc ở những nơi có độ ẩm ướt cao như bờ suối, bờ khe, dưới tán rừng thấp; là nguồn sống gắn với kinh tế khai thác tự nhiên, là biểu tượng văn hóa của nhiều tộc người ở vùng đất Tây Nguyên. Đồng bào Jrai gọi ngọn rau dớn là Duk k'tonh, mang biểu tượng cánh tay của Yàng.

Từ ngày 14-9, Bảo tàng Lịch sử quốc gia tổ chức chương trình tham quan miễn phí, với chủ đề "Theo dòng lịch sử: Văn hóa Đại Việt thời Lý - Trần".

(GLO)- Mặt trời chưa hiện hình trong màn sương đặc quánh, ông A Nghem (làng Kon Ktonh, xã Kon Pne, huyện Kbang) đã vác cuốc lên rừng. Mai là Tết con dúi, phải kiếm cho kỳ được một con để cúng Yàng.

Lệ hồi tỵ là từ Hán Việt, có nghĩa là tránh đi, được đặt ra để ngăn chặn tình trạng nhiều người trong một đại gia đình làm chung dễ dẫn đến liên kết nhũng nhiễu người dân, được thực hiện rất nghiêm ngặt dưới triều Nguyễn.

(GLO)- Do sự công phu, tỉ mỉ của các công đoạn nhuộm màu cho sợi dệt mà ít phụ nữ Bahnar biết và thực hành kỹ thuật này. Tìm hiểu kỹ thuật nhuộm cổ truyền của người Bahnar ở Đông Trường Sơn là hành trình khám phá vẻ đẹp văn hóa và sự sáng tạo độc đáo của cư dân nơi đây.

(GLO)- Năm 2011, một số chị em phụ nữ ở làng Hway (xã Hà Tam, huyện Đak Pơ) cùng nhau thành lập tổ dệt thổ cẩm. Qua 10 năm hoạt động, tổ đã thu hút nhiều hội viên, phụ nữ tham gia, góp phần bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống.

Thông tin từ Bảo tàng Lịch sử quốc gia cho biết, từ ngày 12/9, Câu lạc bộ Tình nguyện viên Bảo tàng Lịch sử quốc gia tổ chức chương trình tham quan miễn phí, với chủ đề "Theo dòng lịch sử: Văn hóa Đại Việt thời Lý - Trần".

Trung Quốc vừa có phát hiện khảo cổ được đánh giá là "quan trọng nhất thế kỷ 21", soi rọi các văn minh cổ đại thế giới.

Bà Mlốp – Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp và dệt thổ cẩm xã Glar, huyện Đăk Đoa (Gia Lai) là người phụ nữ đầu tiên giữ "hồn" và nối dài sợi thổ cẩm của dân tộc Ba Ba ở địa phương này.

Chỉ tính riêng trên địa bàn tỉnh Kon Tum thôi đã có đến trên 100 sử thi Xơ Đăng và trên 60 sử thi Ba Na được phát hiện. Với số lượng kể trên, mọi người mới biết rằng mảnh đất cực Bắc Tây Nguyên này là cả một… "vương quốc" sử thi!

Quốc bảo 'có một không hai' được thu hồi từ bãi phế liệu với giá vài chục nghìn đồng lại mở ra một bí mật về cổ quốc thần bí 3000 năm trước.

Theo kế hoạch từ 15/9-31/12/2021, tại xã Trường Yên (huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình) sẽ tiến hành khai quật khảo cổ 2 địa điểm gồm cánh đồng nằm ở phía Nam đền thờ vua Lê Đại Hành và địa điểm tường Thành Dền.

Qua những tháng gió, mùa đi, những bước chân phiêu lãng, phóng khoáng như tiếng trống già làng Tây Nguyên tạm nương náu không gian buôn làng. Bên sườn đồi cha cất lời của núi, bên hiên nhà mẹ hát điệu yal yau, gái trai buông lời lah long tình tự. Cung thanh, cung trầm đong đưa trao gửi, cầu mong và mời gọi.

Mới đây được người bạn là Thuyết Hùng Vũ vừa gửi cho ảnh về một loài hoa cúc cổ, tôi mừng như "bắt được vàng", bởi nó giống một với một hoa được chạm khắc trên bia đá của vương triều Nguyễn một cách quá lạ lùng.

(GLO)- Sáng 4-9 (nhằm ngày 28-7 âm lịch), tại Điện thờ Tây Sơn Tam Kiệt (Khu di tích lịch sử Tây Sơn Thượng đạo), Thường trực Thị ủy An Khê (tỉnh Gia Lai) tổ chức lễ dâng hương tưởng niệm 229 năm Ngày mất Hoàng đế Quang Trung-Nguyễn Huệ (1792-2021).

(GLO)- Các thầy-cô giáo Trường Phổ thông Dân tộc (PTDT) Bán trú Tiểu học Anh Hùng Núp (xã Ia Yeng, huyện Phú Thiện) không quản ngại khó khăn, vất vả để xây dựng hoa viên cùng ngôi nhà rông trong khuôn viên trường. Công trình này không chỉ góp phần tạo cảnh quan xanh-sạch-đẹp mà còn đáp ứng công tác dạy và học theo chương trình sách giáo khoa mới.

(GLO)- Các nghệ nhân thực hành di sản văn hóa phi vật thể là những người ưu tú của cộng đồng, góp phần làm cho các giá trị của di sản "Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên" thăng hoa. Vinh danh và có chính sách đãi ngộ xứng đáng đội ngũ này là vấn đề căn cốt để phát huy kho tàng tri thức lớn lao ở họ, qua đó bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

(GLO)- Với mong muốn bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Jrai, nhiều gia đình ở huyện Ia Pa đang cố gắng bảo tồn và truyền dạy lại cho lớp kế cận những nét văn hóa âm nhạc đặc sắc của dân tộc mình.

Người đàn ông vô cùng sốc khi biết viên đá lạ mình nhặt được cách đây 12 năm được định giá tới 150 triệu NDT (hơn 500 tỷ VND).

(GLO)- Nghệ thuật điêu khắc gỗ dân gian là một trong những di sản vô giá của các tộc người vùng Trường Sơn-Tây Nguyên. Những năm gần đây, rừng bị tàn phá, lễ bỏ mả ít được tiến hành, nghệ nhân điêu khắc lớn tuổi lần lượt qua đời nên nghề tạc tượng dần mai một. Để khôi phục và tôn vinh nghệ thuật điêu khắc độc đáo của các dân tộc, nhiều địa phương ở Tây Nguyên và một số cơ quan thuộc Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch đã tổ chức trại sáng tác điêu khắc gỗ dành cho nghệ nhân dân gian.

(GLO)- Dù ở thời nào thì đạo hiếu cũng được đề cao, gìn giữ và phát huy như một vốn quý của dân tộc. Và, tháng 7 Âm lịch hàng năm là thời điểm mọi người cùng hướng về Đại lễ Vu lan-mùa báo hiếu cha mẹ, ông bà, tổ tiên.

(GLO)- Họ đến với nhau hơn 40 năm trước khi cả hai hội đủ những tiêu chuẩn cơ bản theo truyền thống của người Bahnar: ông giỏi đan lát, bà biết dệt vải. Không dừng lại ở đó, họ thực hành di sản văn hóa cha ông đạt đến trình độ cao về kỹ thuật và nghệ thuật, đồng thời có nhiều đóng góp cho hoạt động bảo tồn, phát triển văn hóa dân tộc.

Đất nước đi qua nhiều giai đoạn lịch sử, hành trình văn hóa nghệ thuật đôi lúc có những đứt gãy là điều không tránh được. Trong tiến trình hội nhập và phát triển, cũng như sự tiếp biến văn hóa, bằng những nỗ lực cùng sự nhạy bén của giới trẻ, bản sắc văn hóa, nét đẹp truyền thống dần trở lại, mang hơi thở thời đại và hòa điệu cùng nhịp sống đương thời.

Cảnh sát Tứ Xuyên, Trung Quốc treo thưởng 50.000 nhân dân tệ để hỗ trợ tìm kiếm các bức tượng Phật 1.000 năm tuổi bị đánh cắp.

(GLO)- Canh tác nương rẫy là phương thức sản xuất lâu đời và kinh tế nương rẫy đóng vị trí hàng đầu của các tộc người vùng Trường Sơn-Tây Nguyên. Lúa là cây lương thực chính duy trì cuộc sống của dân làng. Người làm ra hạt lúa chính là người phụ nữ, người mẹ. Nhiều tộc người quan niệm hồn lúa, thần lúa là người mẹ, là nữ thần mang đến cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho gia đình và buôn làng. Bởi vậy, nghi lễ quan trọng nhất là lễ ăn cơm mới để tạ ơn mẹ lúa.

"Kho báu" Swan Point được khai quật ở Alaska đã mang đến nhiều bằng chứng sống động cho "cây cầu" bí ẩn nối Alaska và Siberia, thheo tuyên bố mới từ Văn phòng Lịch sử và khảo cổ Alaska (OHA).

Hành trình những tuyệt tác ấy trước khi xuất dương lại liên quan đến nghề nghiệp thấm đầy máu và nước mắt: Nghề săn tìm cổ vật.

(GLO)- Theo truyền thống, gian bếp của người Jrai được thiết kế luôn trong ngôi nhà dài và thường có 2 bếp đặt ở 2 vị trí khác nhau. Chiếc bếp đầu tiên nhìn từ ngoài cửa vào được sử dụng để nấu ăn, phục vụ sinh hoạt hàng ngày của gia đình. Chiếc bếp thứ hai đặt ở phía trong bên phải nhà, là nơi chủ nhà dùng để tiếp khách hoặc nơi diễn ra các lễ cúng, sinh hoạt văn hóa.

Hoàng hậu Vũ Thị Ngọc Toàn người ở làng Trà Phương và là chính thất của Thái tổ Mạc Đăng Dung (1527 - 1529). Người dân địa phương đến nay vẫn còn truyền tụng câu ca "Cổ Trai đế vương - Trà Phương công chúa" để nói về vua và hoàng hậu nhà Mạc. Tuy vậy, ít ai biết những điểm đặc biệt của bảo vật quốc gia bức phù điêu Thái hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn.

(GLO)- Theo lời giới thiệu của anh Phan Nguyên Trị-công chức xã Nghĩa Hòa (huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai), một người rất có trách nhiệm với di sản văn hóa địa phương, chúng tôi tìm đến Khu du lịch sinh thái Đặng Gia Trang (tổ 1, thị trấn Phú Hòa, huyện Chư Păh) gặp ông Đặng Thanh Vân để xem một hiện vật đá mà gia đình ông mới tìm thấy.

(GLO)- Người Tây Nguyên không dùng cung mà chỉ dùng nỏ. So với cung, nỏ có nhược điểm là thời gian chuẩn bị để bắn lâu hơn nhưng lại chính xác hơn, tên bay xa hơn. Có lẽ bởi vậy mà đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên cũng như suốt dọc dải Trường Sơn hàng bao đời chỉ quen dùng nỏ.

Đài thờ Mỹ Sơn A10 có niên đại từ cuối thế kỷ IX đến đầu thế kỷ X, là hiện vật có hình thức độc đáo với tượng thờ Linga-Yoni liền khối lớn nhất trong điêu khắc Champa cho đến nay.

(GLO)- Gần đây, một số tư liệu quý về các dân tộc Bắc Tây Nguyên được những người quan tâm, yêu mến vùng đất này chia sẻ trên mạng xã hội. Những hình ảnh, thông tin, tư liệu về dân tộc Jrai, Bahnar được các nhà nhiếp ảnh người Pháp chụp ở tỉnh Kon Tum, Gia Lai qua các thời kỳ dần dần được lộ diện.

Hình vẽ trên vách hang động tiền sử ở Tây Ban Nha chứng tỏ người Neanderthal có niềm đam mê sáng tạo nghệ thuật.

(GLO)- Với đồng bào dân tộc Jrai ở xã Ia Ko (huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai), không gian văn hóa cồng chiêng từ lâu đã trở thành giá trị văn hóa tinh thần không thể thiếu trong đời sống cộng đồng.

Theo nhà nghiên cứu và sưu tầm tiền Việt Nam Nguyễn Văn Mai, đồng tiền vàng của Chủ tịch Hồ Chí Minh dù không được đưa vào lưu hành, nhưng mang ý nghĩa lịch sử.

Ngày xưa, người Êđê chọn nơi lập buôn gần rừng đầu nguồn vì ở đó sẽ có nguồn nước tuôn chảy ngày đêm, không bao giờ cạn.

Một viên ngọc quý kết tinh của 6 tấn quặng dạ minh châu hiếm có, lớn và độc nhất thế gian, từng không được ai đếm xỉa vì ngỡ chỉ là "đèn đường", ai dè lại có giá trị vô cùng lớn lên đến gần 10 nghìn tỷ đồng.

Người Khùa (thuộc dân tộc Bru - Vân Kiều) cư trú chủ yếu ở thượng nguồn sông Gianh thuộc địa phận hai xã biên giới Dân Hóa và Trọng Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình. Người Khùa có nhiều nét văn hóa đặc sắc, trong đó đặc biệt là sách lá – được xem là báu vật hàng trăm năm nay của người Khùa.

(GLO)- Khiên là loại vũ khí tự vệ khá phổ biến của các dân tộc vùng Trường Sơn-Tây Nguyên. Đây là loại binh khí hộ thân khá lợi hại khi đánh gần. Đi cùng với khiên là gươm hoặc lao, những loại vũ khí cổ sơ của các chiến binh thời cổ đại.

Tiền giấy Thông Bảo Hội Sao là một chính sách kinh tế lớn của Hồ Quý Ly. Tuy nhiên, nó cũng cho thấy sự áp chế của ông khi thực hiện chính sách này.

(GLO)- Theo các tài liệu nghiên cứu, sử thi là những tác phẩm tự sự dân gian kể về các nhân vật anh hùng với hình tượng nghệ thuật hoành tráng được diễn đạt dưới hình thức thơ ca, xuất hiện rất sớm trong lịch sử văn học các dân tộc.

Những đồng tiền không chỉ có giá trị vật chất, tiêu dùng. Đằng sau đó còn là câu chuyện của con người, triều đại, lịch sử. Đồng tiền tự hào khẳng định độc lập. Có đồng tiền lại mang đậm tư tưởng Nho giáo, tôi trung vua hiền. Có đồng tiền ngoại giao. Lại có những đồng tiền bất chấp quy luật kinh tế và sau đó mau chóng không được lưu hành... Nhìn vào câu chuyện sau những đồng tiền để thấy nhiều giá trị khác.

Vàng là kim loại được các Pharaoh Ai Cập coi trọng nhất, sử dụng rất nhiều trong cung điện và trang trí lăng mộ.

Ngai vàng là biểu tượng quyền lực của triều đại. Chiếc ngai của hoàng đế triều Nguyễn do các nghệ nhân tài giỏi bậc nhất thời ấy thiết kế, hội đủ các yếu tố tốt lành dành cho hoàng đế và cả triều đình.

Chữ ký của Nữ hoàng Cleopatra có thể là một trong những phát hiện khảo cổ Ai Cập thú vị nhất trong thời gian gần đây.

(GLO)- Cùng với phát triển kinh tế-xã hội, Đảng ủy xã Ia Krai (huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai) rất chú trọng công tác bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống của cộng đồng dân tộc Jrai. Trong đó, việc triển khai Nghị quyết về "Vận động Nhân dân đóng góp xây dựng nhà rông" đạt nhiều kết quả tích cực.

(GLO)- Không gian, kiến trúc nhà mồ là nơi ghi dấu đậm nét nhất các giá trị văn hóa truyền thống của người Jrai ở Gia Lai. Qua hệ thống tượng mồ, nhân sinh quan của người Jrai được biểu đạt một cách phong phú, đa dạng dưới nhiều cấp độ khác nhau.

(GLO)- Trong xã hội quần hôn nguyên thủy, chế độ mẫu hệ giúp con người biết chính xác ai đã sinh ra mình. Vì vậy, vấn đề hôn nhân chiếm một số điều đáng kể trong luật tục Tây Nguyên.

Italy trở thành quốc gia có nhiều di sản văn hóa sau khi 12 bộ cổng vòm thời Trung cổ và các công trình xung quanh tại thành phố Bologna được UNESCO công nhận là di sản thế giới.

(GLO)- Một trong những sản phẩm của nghề rèn công cụ lao động sản xuất của đồng bào Tây Nguyên là con dao nhỏ, vật hữu dụng bất ly thân của nam giới. Với đức tính cần cù, đôi tay khéo léo, con dao nhỏ bé đã trợ giúp người đàn ông làm nên gia sản, có cái ăn cái mặc, làm giàu có di sản văn hóa vật chất và tinh thần của tộc người.

(GLO)- Tôi biết nghệ nhân Ksor Krôh (xã Ia Ka, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai) vào năm 2014. Lúc ấy, ông còn rất khỏe và thường cùng nhóm nghệ nhân trong xã tạc tượng cho các khu du lịch sinh thái, văn hóa, nhà hàng, quán ăn ở Kon Tum, Lâm Đồng, Đak Lak. Ông là người tạc tượng gỗ giỏi nhất ở Chư Păh và có công truyền nghề cho thanh niên. Năm 2019, ông được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian.

(GLO)- Nhằm duy trì và phát triển nghề truyền thống, biến thổ cẩm thành hàng hóa, mới đây, Tổ hợp tác dệt thổ cẩm của làng làng Chuét Ngol (xã Chư Á, TP. Pleiku) đã được thành lập.

(GLO)- Từ xa xưa, quả bầu đã gắn bó mật thiết với đời sống của người dân Tây Nguyên. Hiện hữu trong sinh hoạt hàng ngày, quả bầu như mối dây liên kết giữa truyền thuyết về cội nguồn dân tộc và cuộc sống ngày nay. Quả bầu cùng chiếc gùi lắc lư theo nhịp chân những sơn nữ là hình ảnh đẹp đã đi vào trong tranh, ảnh của các nghệ sĩ.

Nói đến văn hóa Tây Nguyên, người ta nghĩ ngay đến nhà rông, lễ hội cồng chiêng, sử thi... Đó là những di sản văn hóa truyền thống vô cùng đặc sắc và quý báu mà cha ông các dân tộc Tây Nguyên để lại cho con cháu hôm nay và mai sau.

(GLO)- Các cư dân sinh sống ở nhiều vùng trên đất nước ta sớm biết đến nghề trồng bông dệt vải. Bông vải và sợi bông là sắc màu thân quen của cuộc sống buôn làng. Màu bông vải trắng muốt như sương sớm mây chiều dệt nên bức tranh tươi đẹp của núi rừng, điểm tô cho sắc phục của từng dân tộc.

(GLO)- Các thế hệ phụ nữ trong gia đình chị Rơ Mah Suin (làng Dơk Lah, xã Ia Dơk, huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai) đều giỏi nghề thủ công truyền thống. Những sản phẩm họ làm ra đã góp phần bảo tồn vốn quý của địa phương.

Nhiều người trong giới chuyên môn, nhà nghiên cứu đang xôn xao trước việc nhà đấu giá GWS Auctions (Mỹ) bán đấu giá thành công "thanh kiếm của vua Thành Thái" với giá 50.000 USD.

(GLO)- Người Tây Nguyên quan niệm: Sau khi chết, hồn ma vẫn lưu luyến người thân. Người chết và người sống vẫn có mối quan hệ thân gần ràng rịt trong một thời gian khá dài, trừ những người chết xấu không được chôn chung trong nghĩa địa làng, không được nuôi hồn và bị lãng quên.

NXB Tổng hợp TPHCM vừa ra mắt trọn bộ 2 quyển sách Khảo cổ học Đồng bằng sông Mê Kông - Tập II: Văn minh vật chất Óc Eo của tác giả Louis Malleret do Nguyễn Hữu Giềng, Nguyễn Thị Hiệp, Olivier Tessier tổ chức, biên dịch và giới thiệu.