'Cẩm nang' và bản đồ đi sứ của thám hoa Nguyễn Huy Oánh

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Hoàng Hoa sứ trình đồ và Yên thiều nhật trình là tác phẩm quý hiếm, độc đáo, có giá trị nhiều mặt và hoàn thiện nhất về chuyến đi sứ Trung Quốc của thám hoa Nguyễn Huy Oánh.

 
Hiện nay, Hoàng Hoa sứ trình đồ (Hà Tĩnh) là một trong 7 di sản tư liệu được UNESCO ghi danh. Bộ sách Hoàng Hoa sứ trình đồ và Yên thiều nhật trình vừa được Nhà xuất bản Đại học Vinh cho ra mắt bạn đọc.
Nguyễn Huy Oánh (1713 - 1789) quê làng Trường Lưu, xã Kim Song Lộc, H.Can Lộc, Hà Tĩnh. Đỗ Đình nguyên thám hoa, ông nổi tiếng là thầy giáo giỏi, có học trò là các danh sĩ có tiếng.
Năm 1765, triều đình chọn ông làm chánh sứ đi Trung Hoa. Để chuẩn bị tốt cho chuyến đi sứ, Nguyễn Huy Oánh sưu tầm các tư liệu của các đoàn sứ trước, đặc biệt tư liệu các chuyến đi sứ gần đấy, trong đó có tư liệu của các thầy dạy ông rồi định bản, biên tập, hiệu đính, chú thích để cung cấp tư liệu, hướng dẫn tiện lợi cho đoàn của mình.
Sách Hoàng Hoa sứ trình đồ được Nguyễn Huy Oánh họa rõ từng con sông, ngọn núi, tên châu, tên phủ, đình, miếu, đền thờ, khe suối, ruộng đồng, dân cư... đã đi qua.
Cuộc hành trình đi sứ kéo dài trong hai năm, ông giao du rộng với các danh sĩ quan lại của triều Thanh (Trung Quốc), đặc biệt giao du với sứ thần Nhật Bản, Cao Ly (nay là Hàn Quốc và Triều Tiên). Thời đó, theo lệ, cống sứ nước ta kém sứ Cao Ly một bậc. Nguyễn Huy Oánh đã tâu trình và sứ thần nước ta được vua Thanh cho lên một bậc, ngang với sứ Cao Ly. Đến cuối năm 1767, sứ bộ hoàn thành nhiệm vụ về nước.
Nếu Hoàng Hoa sứ trình đồ là tập sách “cẩm nang” chuẩn bị trước khi đi sứ; thì Yên thiều nhật trình là một tập bản đồ ghi chép rõ nét tuyến đường đi sứ của Nguyễn Huy Oánh.
Qua quá trình khảo sát, các nhà khoa học xác định Yên thiều nhật trình là tập sách do Nguyễn Huy Oánh soạn. Quyển sách này hoàn toàn là bản đồ hành trình đi sứ được biên vẽ bắt đầu từ Đài Chiêu Đức và kết thúc ở thành Bắc Kinh.
Giáo sư Trần Chính Hoằng (Trung Quốc) nhận xét: Những ghi chú lề trên trang bản đồ đều là những điều mắt thấy, tai nghe thời bấy giờ về sự tích các nhân vật tiêu biểu, sự biến thiên của lịch sử có liên quan đến bản đồ địa phương nơi sở tại.
Những mô tả, biên vẽ, ghi chép và chú thích cụ thể, tỉ mỉ về các thành, trấn nhỏ và vùng xung quanh đất phương Nam của Trung Quốc ở giai đoạn giữa thế kỷ 18 là nguồn tư liệu quý giá giúp ích cho việc nghiên cứu lịch sử, địa lý và nhân văn các khu vực tương quan. 
Theo Kiều Mai Sơn (TNO)

Có thể bạn quan tâm

Đồng đội

Đồng đội

(GLO)- Cả nhà không yên tâm khi bố quyết định theo đoàn Cựu chiến binh về Quảng Trị thăm lại chiến trường xưa. Bố vừa trải qua một đợt điều trị dài vì thoái hóa khớp, đầu gối đau nhức, đi lại rất khó khăn.

Lan tỏa văn hóa đọc

Lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu

(GLO)- Cuộc thi “Giới thiệu sách trực tuyến” năm 2025 do Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai tổ chức thu hút nhiều cá nhân là người đồng bào dân tộc thiểu số tham gia. Bằng tình yêu với sách, họ đã góp phần lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu.

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

(GLO)- Từ ống kính nhiếp ảnh, nét cọ hội họa, câu chữ văn chương đến giai điệu âm nhạc, nhiều nghệ sĩ ở Gia Lai đang lặng lẽ gìn giữ, khơi gợi, ươm hạt giống tâm hồn cho thế giới tuổi thơ; đồng thời, gửi gắm thông điệp về sự kết nối, về trách nhiệm của người lớn trước “tuổi thơ đang mất dần”.

Triển vọng “Cây cọ nhí” Nguyễn Trịnh Gia Thy

Triển vọng “Cây cọ nhí” Nguyễn Trịnh Gia Thy

(GLO)- 11 tuổi, Nguyễn Trịnh Gia Thy (học sinh lớp 5.9, Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, phường Pleiku) được nhiều người ưu ái gọi là “cây cọ nhí”. Những bức tranh của Thy không chỉ khéo léo về đường nét, bố cục, màu sắc mà còn chứa đựng những thông điệp ý nghĩa về cuộc sống.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Mở lối vào thế giới sắc màu

Mở lối vào thế giới sắc màu

(GLO)- Từ nét màu nước chấm phá, mực tàu loang trên giấy dó, đến những dòng thư pháp bay bổng hay gam màu rực rỡ của tranh sáp màu, acrylic - tất cả hòa quyện tại những lớp học vẽ. Mùa hè, những lớp học nhỏ ấy lặng lẽ góp phần vun đắp tâm hồn nghệ thuật cho nhiều bạn trẻ.

Hòa điệu cùng tình yêu nghệ thuật múa

Cặp đôi nghệ sĩ Nguyễn Cơ-Hồng Mai: Hòa điệu cùng tình yêu nghệ thuật múa

(GLO)- Cùng sinh năm rồng (1988) và lớn lên với tình yêu dành cho từng nhịp vũ đạo, Nguyễn Văn Cơ và Trần Thị Hồng Mai-hai nghệ sĩ trưởng thành từ Nhà hát Ca múa nhạc tổng hợp Đam San trở thành cặp đôi hiếm hoi của làng múa ở cao nguyên Pleiku, luôn song hành cả trên sân khấu và trong đời sống.

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

(GLO)- Chồng tôi nhận quyết định chuyển công tác vào một sáng cuối tháng Năm, khi sương vẫn còn giăng mờ trên những con dốc quen thuộc của phố núi Pleiku. Tin anh phải xuống Quy Nhơn theo diện hợp nhất 2 tỉnh không bất ngờ.

Bảo vật quốc gia ngai vua triều Nguyễn đặt tại Điện Thái Hòa, Đại Nội Huế.

Phục chế ngai vàng triều Nguyễn: Trả lại nguyên trạng năm 2015, đảm bảo đúng tinh thần bảo vật quốc gia

(GLO)-Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) vừa có văn bản chính thức góp ý kế hoạch phục chế ngai vua triều Nguyễn, bảo vật quốc gia bị phá hoại hồi tháng 5 - 2025 tại điện Thái Hòa, yêu cầu phục hồi hiện trạng "gần giống nhất" so với năm 2015, thời điểm hiện vật được lập hồ sơ công nhận.

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

(GLO)- Vở diễn Trò chơi của quỷ do Ðoàn ca kịch bài chòi Bình Ðịnh (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai) dàn dựng vừa giành huy chương đồng tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V-năm 2025.

null