Tuy nhiên, kết quả cho thấy họ mới chỉ đạt được sự cởi mở hơn từ ông Trump, chứ chưa có một thỏa thuận chắc chắn.
Thiện cảm dành cho Zelensky, nhưng cam kết còn bỏ ngỏ
Tại Nhà Trắng, ông Trump lần lượt tiếp các lãnh đạo Anh, Pháp, Đức, Italy, Phần Lan, Chủ tịch Ủy ban châu Âu và Tổng thư ký NATO trước khi hội đàm riêng với Tổng thống Zelensky. Sự hiện diện đông đủ của châu Âu nhằm thể hiện quyết tâm ủng hộ Kiev, đồng thời gửi đi thông điệp rằng Ukraine không đơn độc trong đàm phán.
Điều gây chú ý là bầu không khí cởi mở hơn nhiều so với cuộc gặp căng thẳng hồi tháng 2. Ông Trump bày tỏ hài lòng với phong cách ăn mặc mang tính chính khách của ông Zelensky, coi đây là tín hiệu tích cực. “Tôi thích điều đó”, Tổng thống Mỹ nói, thể hiện thiện cảm rõ rệt với người đồng cấp.
Tuy nhiên, về thực chất, ông Trump chỉ để ngỏ khả năng Mỹ tham gia đảm bảo an ninh cho Ukraine, thậm chí nhắc tới kịch bản triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình. Song, đó không phải cam kết cụ thể, khi ông nhấn mạnh vấn đề “ai sẽ làm gì” cần thảo luận thêm với châu Âu.
Sau cuộc họp chung, Tổng thống Mỹ cũng chỉ nói ngắn gọn rằng các bảo đảm an ninh “sẽ do nhiều quốc gia châu Âu cung cấp và phối hợp với Mỹ”, mà không nêu vai trò chính xác của Washington.
Dẫu vậy, giới quan sát nhận định việc ông Trump không loại trừ phương án tham gia cơ chế bảo đảm an ninh cho Kiev là thay đổi lớn. Trước đây, ông nhiều lần khẳng định Mỹ cần tránh xa các cuộc xung đột bên ngoài, thậm chí nội các còn thảo luận cắt giảm mạnh hỗ trợ cho Ukraine.
Châu Âu tranh thủ “lấy lòng” Trump, Putin vẫn là ẩn số
Trong suốt cuộc họp, các lãnh đạo châu Âu chủ động điều chỉnh cách tiếp cận để phù hợp với phong cách của ông Trump. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Friedrich Merz thậm chí trình bày các mục tiêu ngừng bắn, đảm bảo an ninh cho Ukraine như thể đó là sáng kiến của chính ông Trump. Cách làm này dường như khiến Tổng thống Mỹ hài lòng, nhưng ông vẫn từ chối ủng hộ một lệnh ngừng bắn, khẳng định “không thể đàm phán hòa bình trong khi bom vẫn còn rơi”.
Điểm nhấn đáng chú ý khác là việc ông Trump dành khoảng 40 phút điện đàm riêng với Tổng thống Nga Vladimir Putin trong lúc hội nghị diễn ra. Ông mô tả nhà lãnh đạo Nga là người “muốn tìm giải pháp chấm dứt chiến sự” và tin rằng thời điểm hiện nay là “cơ hội tốt để đạt hòa bình”.
Theo Thủ tướng Đức Merz, phía Nga trong trao đổi với ông Trump đã ngụ ý đồng ý gặp ông Zelensky trong vòng hai tuần tới. Tuy nhiên, cả Nhà Trắng và Điện Kremlin đều chưa xác nhận.
Tổng thống Macron thì cho rằng không thể có hòa bình khi giao tranh chưa dừng lại, nhấn mạnh châu Âu muốn đóng vai trò trực tiếp trong mọi thỏa thuận. Ông thậm chí đề xuất một hội nghị bốn bên, gồm Mỹ, Nga, Ukraine và một đại diện châu Âu. Song, ý tưởng này không được ông Trump hưởng ứng ngay, khi ông chỉ nhắc tới khả năng tổ chức thượng đỉnh ba bên Mỹ-Nga-Ukraine.
Kết quả bước đầu và triển vọng tiếp theo
Về tổng thể, cuộc gặp chưa đem lại cam kết cứng rắn nào, nhưng vẫn có thể coi là một bước tiến. Mỹ lần đầu tiên dưới thời ông Trump thể hiện sự sẵn sàng thảo luận nghiêm túc về đảm bảo an ninh cho Ukraine, trong khi châu Âu cho thấy sự thống nhất cao hơn trong việc hỗ trợ Kiev.
Tổng thống Macron gọi kết quả đáng chú ý nhất là “Mỹ sẵn sàng tham gia vào cơ chế an ninh”, đồng thời khẳng định Liên minh hỗ trợ Ukraine hiện đã có 30 quốc gia. Thủ tướng Anh Keir Starmer đánh giá đã có “tiến triển thực sự”, còn Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb cho rằng cuộc gặp “mang tính xây dựng”.
Về phía Ukraine, ông Zelensky lần này tránh đối đầu gay gắt mà tập trung thuyết phục. Ông mang tới bản đồ thể hiện các vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát và nhấn mạnh nhu cầu khung an ninh dài hạn. Một kế hoạch sơ bộ cũng đã được bàn tới, trong đó Ukraine có thể mua 90 tỷ USD vũ khí Mỹ từ nguồn tài trợ do châu Âu bảo đảm.
Một cố vấn của ông Zelensky sau đó khẳng định Tổng thống Ukraine hài lòng với kết quả: “Họ rất, rất vui với điều này”. Dù chưa có thỏa thuận chắc chắn, Kiev đã phần nào đạt mục tiêu khi buộc ông Trump phải công khai cân nhắc vai trò Mỹ trong bảo đảm an ninh-điều mà trước đây ông né tránh.
Tuy vậy, tất cả vẫn phụ thuộc vào các bước đi tiếp theo, đặc biệt là khả năng tổ chức một thượng đỉnh ba bên với sự tham gia của ông Putin. Nếu hội nghị đó diễn ra, Ukraine và châu Âu mới thực sự có cơ hội biết được họ “thu được gì” từ những nỗ lực ngoại giao tại Nhà Trắng.
