Nghệ nhân tượng nhà mồ nơi phố núi

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Mỗi nhà mồ của người Tây Nguyên ẩn chứa một bí mật về tính cách, sở thích lúc sinh thời của người đã mất; là sự gửi gắm, sẻ chia, tiếc thương và bầu bạn của người sống dành cho người đã khuất. Đồng hành với tín ngưỡng này là nghề thủ công độc đáo mang đậm bản sắc của cộng đồng các dân tộc bản địa Tây Nguyên - nghề tạc tượng gỗ.

 

“Nghệ sĩ nông dân” Ksor Hnao sáng tạo từ bản năng với niềm tin mình làm được tượng gỗ là do thần linh (Giàng) ban cho khả năng ấy. Mỗi bức tượng là sự sáng tạo riêng.
“Nghệ sĩ nông dân” Ksor Hnao sáng tạo từ bản năng với niềm tin mình làm được tượng gỗ là do thần linh (Giàng) ban cho khả năng ấy. Mỗi bức tượng là sự sáng tạo riêng.




Là người con Gia Rai, ngụ tại làng Kép, phường Đống Đa, TP.Pleiku, tỉnh Gia Lai, Ksor H’nao nổi tiếng không chỉ trong làng mà khắp Gia Lai và cả nước về tài tạc tượng gỗ dân gian Tây Nguyên của mình. Ksor H’nao am hiểu sâu sắc và tâm huyết với các giá trị văn hóa của người Gia Rai. 60 năm tuổi đời, Ksor Hnao đã có hơn 40 năm cầm rìu tạc tượng. Vì vậy, tượng nhà mồ không chỉ là tình yêu, đam mê mà còn là duyên nợ với ông. Tác phẩm tượng của ông mang đậm phong cách dân gian, mộc mạc, gợi tả nhưng luôn sống động với người và vật là những hình ảnh gần gũi, dung dị với đời sống của bà con. Ngoài việc tham gia tạc tượng nhà mồ phục vụ nghi thức bỏ mả, ông còn tham gia các cuộc thi tạc tượng gỗ dân gian trong và ngoài tỉnh, đạt giải cao.

Theo nhịp sống hiện đại, ngày nay, người Jrai ở Tây Nguyên đã không làm lễ Pơ Thi nữa, vì vậy, tượng nhà mồ dần bị mai một. Nghệ nhân Ksor Hnao bày tỏ: Hiện nay, lũ trẻ không còn mặn mà với văn hóa truyền thống của dân tộc nữa, đặc biệt là nghệ thuật tạc tượng nhà mồ. Chính vì thế, ông tích cực tham gia hoạt động truyền dạy cho thế hệ trẻ, từ tổ chức, tái diễn các lễ hội truyền thống, diễn tấu, chế tác nhạc cụ tre nứa, diễn tấu cồng chiêng và chỉnh chiêng đến tạc tượng.


 

 
Bằng các dụng cụ thô sơ như rìu, rựa, đục, các nghệ nhân đã thổi hơi thở cuộc sống thường nhật vào trong từng thớ gỗ, tạo nên những mảng, khối hình học, gợi tả thần thái nhân vật.
Bằng các dụng cụ thô sơ như rìu, rựa, đục, các nghệ nhân đã thổi hơi thở cuộc sống thường nhật vào trong từng thớ gỗ, tạo nên những mảng, khối hình học, gợi tả thần thái nhân vật.
 Nghệ nhân để tượng thô mộc màu gỗ nguyên sơ.
Nghệ nhân để tượng thô mộc màu gỗ nguyên sơ.



Hy vọng rằng, có nhiều hơn nữa những nghệ nhân Ksor Hnao để văn hóa truyền thống dân tộc được lưu truyền và trường tồn với thời gian.
 

https://laodong.vn/lao-dong-cuoi-tuan/nghe-nhan-tuong-nha-mo-noi-pho-nui-802018.ldo

Theo Lê Bích (LĐO)

Có thể bạn quan tâm

Tương lai viết nên từ bản lĩnh văn hóa

Tương lai viết nên từ bản lĩnh văn hóa

Di sản nếu không được số hóa, không được kể lại theo cách của thời đại sẽ dần bị đứt gãy trong trí nhớ cộng đồng. Một thế hệ lớn lên không thấy được những giá trị đã tạo nên cội nguồn sẽ khó tìm thấy niềm tự hào, khó kiến tạo tương lai có chiều sâu văn hóa.

Di sản người Anh hùng trên đất Tây Nguyên

Di sản người Anh hùng trên đất Tây Nguyên

(GLO)- Giữa cái nắng oi ả của tháng 4, chúng tôi từ TP. Pleiku vượt hơn 70 km về thăm làng Stơr (xã Tơ Tung, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai), quê hương của Anh hùng Núp. Nơi đây có nhà lưu niệm mang dấu ấn lịch sử-văn hóa độc đáo, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, tìm hiểu.

Di sản Hán Nôm: Khai mở lịch sử văn hóa Gia Lai

Di sản Hán Nôm khai mở lịch sử văn hóa Gia Lai

(GLO)- Có những trầm tích văn hóa nằm im lìm trong những đạo sắc phong cũ kỹ, tờ khế ước ruộng đất phủ bụi thời gian hay văn tế cổ xưa xướng lên nơi đình làng. Tại Gia Lai, kho báu di sản Hán Nôm ấy đang dần được đánh thức, góp phần khai mở lịch sử văn hóa của vùng đất cao nguyên.

Làng Mông trên cao nguyên

Làng người Mông trên cao nguyên

(GLO)- Tính đến thời điểm này, những hộ gia đình người Mông đã sinh sống được 42 năm trên cao nguyên Gia Lai. Vùng đất mà họ chọn là xã Ya Hội, huyện Đak Pơ. Theo thời gian, dấu ấn người Mông ngày càng in đậm trên mảnh đất này.

Tái hiện không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba

Tái hiện không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba

(GLO)- Thoát khỏi không gian gò bó trên sân khấu, Ngày hội văn hóa-thể thao các dân tộc thiểu số huyện Krông Pa lần thứ III-2025 được tổ chức dưới những bóng cây cổ thụ trong Công viên Phú Túc đã tái hiện một cách chân thực không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba.

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

(GLO)- Gần 2 năm đi vào hoạt động, Câu lạc bộ (CLB) Dệt thổ cẩm làng Groi (xã Ya Hội, huyện Đak Pơ) đã trở thành mái nhà chung cho những phụ nữ yêu thích nghề dệt. Thông qua các buổi sinh hoạt, chị em có cơ hội giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và chung tay gìn giữ, phát huy nghề dệt truyền thống.

Lễ cúng bến nước. Ảnh: M.H

Bến nước buôn Pông

(GLO)- Bến nước, dòng sông cũng như tập tục của bà con Jrai đã trở nên quen thuộc với tôi trong thời gian dài công tác tại ngôi trường bên bờ sông Ba.

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

(GLO)- Thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị là yêu cầu mang tính sống còn của đất nước trước vận hội phát triển mới. Trong đó, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã để xây dựng mô hình chính quyền 2 cấp đang được dư luận hết sức quan tâm.

Tục thờ thần Bạch Mã ở vùng Tây Sơn Thượng đạo

Tục thờ thần Bạch Mã ở vùng Tây Sơn Thượng đạo

(GLO)- Thần Bạch Mã (hay còn gọi là Thái giám Bạch Mã, Bạch Mã Thái giám) là vị thần có ảnh hưởng lớn trong đời sống tín ngưỡng dân gian ở vùng Tây Sơn Thượng đạo. Hiện nay, một số đình tại thị xã An Khê còn duy trì việc thờ cúng và gìn giữ sắc phong vua ban cho vị thần này.

'Bảo hiểm' cho di sản

'Bảo hiểm' cho di sản

Tại lễ công bố các di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và quyết định xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp thành phố tại TPHCM vào cuối tháng 3 vừa qua, Công ty CP Tư vấn Cảng - kỹ thuật biển (Portcoast) đã trao tặng toàn bộ sản phẩm số hóa của Nhà hát Thành phố cho Trung tâm Nghệ thuật TPHCM.

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

(GLO)- Nhờ sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các đoàn thể chính trị-xã hội, nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Jrai ở huyện Chư Pưh (tỉnh Gia Lai) đang có cơ hội để nâng tầm phát triển và khẳng định giá trị trong đời sống hiện đại.

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

(GLO)- Sau một thời gian dài gián đoạn, UBND xã Ia Peng (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) vừa phục dựng lễ cúng Yă Pum của người Jrai tại thôn Sô Ma Hang A. Đây là hoạt động tâm linh với ý nghĩa xua đuổi tà ma, cầu bình an, sức khỏe cho dân làng.

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

(GLO)- Chuyện về các Pơtao Apui (Vua Lửa) sở hữu gươm thần có quyền năng hô mưa gọi gió không chỉ là huyền thoại mà gắn với dòng chảy văn hóa, lịch sử của người Jrai ở thung lũng Ayun Hạ (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) suốt nhiều thế kỷ qua.

Những người thầm lặng chăm lo việc làng

Những người thầm lặng chăm lo việc làng

(GLO)- Không chế độ phụ cấp, bổng lộc nhưng nhiều năm qua, các cụ từ, bà vãi trong đội hậu cần, ban nghi lễ tại các đình, miếu trên địa bàn thị xã An Khê vẫn thầm lặng, miệt mài với công việc. Sự tự nguyện ấy xuất phát từ tâm huyết dành cho văn hóa, di sản của cha ông.