Một chỉ thị, trăm biến chuyển từ làng - Kỳ 2: Lan tỏa mô hình

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Từ kết quả thiết thực của làng điểm ban đầu ở xã Chư A Thai (huyện Phú Thiện), đến nay, tỉnh Gia Lai đã có 84 làng đạt chuẩn nông thôn mới (NTM). Con số ấn tượng ấy cho thấy phong trào xây dựng làng NTM trong đồng bào dân tộc thiểu số đang được người dân đồng tình hưởng ứng, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ khắp các địa phương.

Huyện nghèo nhập cuộc

Những đổi thay mới mẻ của xã Chư A Thai từ “làn gió” NTM khiến lãnh đạo huyện nghèo Ia Pa không thể ngồi yên. Sau những chuyến thực tế học tập mô hình điểm xây dựng làng NTM ở Chư A Thai, Ban Thường vụ Huyện ủy Ia Pa đã cụ thể hóa tinh thần Chỉ thị số 12 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy bằng Kế hoạch số 43-KH/HU thông qua đề án sắp xếp, bố trí dân cư để xây dựng các làng đồng bào dân tộc thiểu số theo hướng làng NTM. Ông Đỗ Văn Hùng-Bí thư Đảng ủy xã Pờ Tó-cho hay: Làng Bi Giông được chọn làm mô hình thí điểm của huyện, cũng thuộc “lứa đầu tiên” trong tỉnh triển khai thực hiện việc bố trí, sắp xếp lại khu dân cư.

Người dân làng Blôm (xã Kim Tân, huyện Ia Pa) chỉnh trang nhà cửa khi dọn về nơi ở mới. Ảnh: Đức Thụy
Người dân làng Blôm (xã Kim Tân, huyện Ia Pa) chỉnh trang nhà cửa khi dọn về nơi ở mới. Ảnh: Đức Thụy

“Tập trung huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị để việc xây dựng làng NTM trong đồng bào dân tộc thiểu số trở thành một phong trào toàn dân. Phát huy vai trò lãnh đạo của cấp ủy, điều hành của chính quyền và sự tham gia của các hội, đoàn thể ở cơ sở; có sự phân công, phân nhiệm rõ ràng, cụ thể, gắn trách nhiệm với kết quả hoàn thành nhiệm vụ được giao”.

(Trích Chỉ thị số 12-CT/TU)

Chỉ sau một thời gian ngắn, với nỗ lực của cấp ủy, chính quyền và người dân, từ một ngôi làng nghèo khó ngày nào, Bi Giông giờ có nhiều khởi sắc, tiến gần hơn tới đích làng đạt chuẩn NTM khi đã hoàn thành 17/19 tiêu chí. Từ năm 2018 đến 2020, làng có đến 31 hộ thoát nghèo, thu nhập bình quân đầu người tăng từ 7 triệu đồng lên 20 triệu đồng/năm. Dường như không thể diễn tả hết niềm vui sướng bằng lời, ông Đinh Đúp-già làng Bi Giông-hồ hởi: “Trước đây, nhà cửa trong làng rất lộn xộn, nhếch nhác, nước sinh hoạt thiếu thốn, đường làng lầy lội. Giờ mỗi hộ được Nhà nước bố trí 400-450 m2 đất ở và vườn để canh tác, hỗ trợ làm lại nhà, bờ rào. Đường đi sạch sẽ, điện, nước cũng được kéo về đến tận nhà. Chuồng trại chăn nuôi, nhà vệ sinh được xây mới, tách biệt. Bà con phấn khởi lắm”.

Những ngày này, đi dọc đường Trường Sơn Đông đến trung tâm huyện Ia Pa, làng Blôm (xã Kim Tân) hiện ra từ xa như một đô thị thu nhỏ, rất đẹp mắt. Những nếp nhà sàn được sắp xếp ngay ngắn, mặt hướng ra đường bê tông đều tăm tắp; chuồng nuôi gia súc bố trí sau nhà, rộng thoáng, sạch sẽ. Tự hào về thành quả này, Bí thư Huyện ủy Ia Pa Võ Anh Tuấn phấn khởi cho hay: Từ dấu ấn làng NTM ở Bi Giông, Ban Thường vụ Huyện ủy đã chỉ đạo các cấp ủy Đảng cơ sở tiếp tục thực hiện đề án sắp xếp, bố trí dân cư tại các làng: Biah A (xã Ia Tul), Bi Gia (xã Pờ Tó), Blôm (xã Kim Tân) và buôn Jứ (xã Ia Broăi)… Đến năm 2020, toàn huyện đã có 9 làng đăng ký thực hiện xây dựng NTM.

2 Nơi ở mới của anh Nay Thuyên (làng Blôm) được bố trí nhà cửa ngăn nắp, môi trường sống sạch sẽ. Ảnh: Phương Linh
Nơi ở mới của anh Nay Thuyên (làng Blôm, xã Kim Tân, huyện Ia Pa) được bố trí nhà cửa ngăn nắp, môi trường sống sạch sẽ. Ảnh: Phương Linh



Tiếp chuyện trong ngôi nhà mới khang trang, anh Nay Thuyên (làng Blôm) kể: Hơn 3 năm trước, khi về ở rể theo phong tục Jrai, anh phải sống cùng 11 thành viên nhà vợ trong căn nhà sàn chật chội, ẩm thấp. Phía trên người ở, phía dưới đàn bò trú ngụ. Hôm ấy, nghe người làng bảo nhau ai đồng ý di dời sang nơi ở mới cách làng cũ chỉ chừng vài trăm mét sẽ được Nhà nước hỗ trợ đất ở, còn có nơi rộng rãi để trồng rau, vợ chồng anh nửa tin nửa ngờ. Họ mất gần 1 tháng trời bàn bạc mới đưa ra quyết định. “Vợ chồng tôi vay mượn được 20 triệu đồng, huyện hỗ trợ thêm một phần để dựng căn nhà sàn rộng hơn 40 m2 tại làng mới. Chỗ ở mới có vườn rau, cây xanh bóng mát, đường bê tông rộng thoáng, nhà cửa bố trí ngăn nắp, môi trường sống sạch sẽ”-anh Thuyên phấn chấn.

Nói về kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị quan trọng này, Bí thư Huyện ủy Ia Pa cho hay: Một số làng sau khi sắp xếp, chỉnh trang có cảnh quan, môi trường sáng-xanh-sạch-đẹp; có hàng rào, vườn rau, nhà vệ sinh, khu chăn nuôi đảm bảo vệ sinh môi trường. Kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội nông thôn được phát triển đồng bộ, chất lượng cuộc sống của người dân được nâng lên, góp phần thực hiện có hiệu quả công cuộc xóa đói giảm nghèo của huyện, đồng thời giữ gìn bản sắc và phát huy các giá trị truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ. Ông Võ Anh Tuấn nhấn mạnh: “Bước tiếp theo, Ban Thường vụ Huyện ủy chỉ đạo cấp ủy, chính quyền chú trọng hỗ trợ bà con phát triển sản xuất, ưu tiên các công trình tác động nhanh, thiết thực đến đời sống, đẩy mạnh phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, thoát nghèo bền vững. Xác định người dân là chủ thể xây dựng NTM, địa phương chú trọng vận động thay đổi nếp nghĩ, cách làm để họ tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; sử dụng hiệu quả các nguồn vốn vay để nâng cao thu nhập trên cùng một đơn vị diện tích”.

Nghị quyết “làng NTM” ở cơ sở

Sau 3 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 12 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, huyện Ia Grai dẫn đầu toàn tỉnh về phong trào xây dựng làng NTM trong đồng bào dân tộc thiểu số với 19 thôn, làng đạt chuẩn. Đặc biệt, 2 xã biên giới tuy còn nhiều khó khăn nhưng không kém cạnh: Ia Chía có 5/10 làng, Ia O có 6/9 làng về đích NTM.

Cùng chúng tôi tản bộ trên những con đường bê tông rộng thoáng quanh làng Kom Ngó (xã Ia Chía), già Rơ Châm Hí phấn khởi khoe: Làng nay đã khác, không còn cảnh nhà cửa luộm thuộm, vườn tược nhếch nhác, heo, gà chạy lung tung như trước nữa. Cơ sở vật chất được đầu tư đồng bộ, đường không còn lầy lội, hàng rào cổng ngõ thẳng thớm. Làng có 221 hộ, tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 4,1%. Thu nhập bình quân đầu người tăng từ 16 triệu đồng năm 2016 lên hơn 41 triệu đồng năm 2020. Tất cả đều là nhờ chương trình xây dựng làng NTM.

 

Trong 3 năm (2018-2020), tổng kinh phí triển khai xây dựng làng NTM trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh gần 976 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách nhà nước gần 824 tỷ đồng; vốn người dân đóng góp hơn 93,6 tỷ đồng; vốn khác (vốn tín dụng, quỹ hỗ trợ nông dân) hơn 37 tỷ đồng... Người dân đã hiến gần 87.000  m2 đất, hơn 36.500 ngày công để làm nhà sinh hoạt cộng đồng, hội trường thôn, làng, đường giao thông nông thôn, nhà ở, các công trình phụ trợ.

Tóm lược quá trình này một cách ngắn gọn nhất, ông Đào Lân Hưng-Phó Chủ tịch UBND huyện Ia Grai-thông tin: Đến nay, 2 xã biên giới của huyện đã có 11/19 làng đạt chuẩn NTM. Các làng còn lại đều đạt từ 15 tiêu chí trở lên. Cùng với đó, kết cấu hạ tầng giao thông, thủy lợi được cải tạo, tu bổ, xây dựng phục vụ nhu cầu đi lại, sản xuất cho người dân. Nhiều hộ được hỗ trợ chỉnh trang, sửa chữa, làm nhà mới. Ngoài ra, huyện còn tập trung hỗ trợ phát triển sản xuất, thực hiện mô hình tưới tiết kiệm nước, góp phần làm tăng thu nhập của người dân. Trong 3 năm (2018-2020), huyện đã huy động hơn 71 tỷ đồng để xây dựng làng NTM, trong đó, ngân sách trung ương và tỉnh hơn 45,6 tỷ đồng, vốn lồng ghép 20,4 tỷ đồng, doanh nghiệp hỗ trợ 1 tỷ đồng, người dân đóng góp ngày công (quy đổi ra tiền) hơn 3,6 tỷ đồng.

 

Từ những kết quả đạt được, Phó Chủ tịch UBND huyện Ia Grai chia sẻ kinh nghiệm: “Ngay từ đầu nhiệm kỳ, cấp ủy, chính quyền địa phương đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp, chương trình, kế hoạch nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ XVIII (nhiệm kỳ 2020-2025) đặt ra: Đến năm 2025 có 10 xã đạt chuẩn NTM, 1 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 90% làng ở xã biên giới đạt chuẩn NTM. Cái được lớn nhất ở đây là người dân từ chỗ trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước đã chủ động tham gia, biến phong trào xây dựng NTM trở thành một cuộc cách mạng sâu rộng”.

Cổng làng nông thôn mới Kdâu, xã Kông Lơng Khơng, huyện Kbang được đầu tư khang trang từ kinh phí của người dân đóng góp xây dựng. Ảnh: Minh Nguyễn
Cổng làng nông thôn mới Kdâu (xã Kông Lơng Khơng, huyện Kbang) được đầu tư xây dựng khang trang từ kinh phí của người dân đóng góp. Ảnh: Minh Nguyễn


Trong khi đó, tại khắp các xã của huyện Kbang, Chỉ thị số 12 cũng là động lực tiếp sức cho phong trào xây dựng làng NTM. Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện Kbang lần thứ IX (nhiệm kỳ 2020-2025) đã đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 có 13 làng đạt chuẩn NTM và 3 khu dân cư kiểu mẫu trong đồng bào dân tộc thiểu số. Theo đó, các ban, ngành và địa phương đã huy động nguồn lực từ nhiều chương trình để đầu tư, hỗ trợ xây dựng làng NTM; phân công cơ quan, đơn vị, cán bộ, công chức phụ trách theo dõi, giúp đỡ địa phương thực hiện từng chỉ tiêu, tiêu chí để hoàn thành kế hoạch đề ra. Theo ông Lê Thanh Sơn-Phó Chủ tịch UBND huyện Kbang: Tổng kinh phí huy động qua 3 năm triển khai là 24,3 tỷ đồng, trong đó, người dân đóng góp hơn 14 tỷ đồng và 6.713 ngày công lao động. Đến nay, trong số 13 làng đăng ký thực hiện giai đoạn 2018-2020 đã có 6 làng được công nhận đạt chuẩn NTM, 7 làng đạt 17-18 tiêu chí.

Để minh chứng cho những đổi thay ngoạn mục này, Phó Chủ tịch UBND huyện Kbang mời chúng tôi về thăm làng Kdâu, xã Kông Lơng Khơng. Khác với các ngôi làng Bahnar hay Jrai trên địa bàn, làng Kdâu gồm 55 hộ người Nùng, 3 hộ người Tày di cư từ các tỉnh phía Bắc vào và 2 hộ người Kinh với tổng số 252 nhân khẩu. Tuy không có nhiều điểm chung về văn hóa, phong tục tập quán nhưng người dân trong làng đã đồng lòng vượt qua những rào cản, quyết tâm thực hiện mục tiêu chung là đưa làng Kdâu về đích NTM.

Đón chúng tôi từ cổng làng, bà Cam Thị Ngọc-Bí thư Chi bộ làng Kdâu-khẳng định: “Diện mạo làng Kdâu có được vẻ tươi mới, đầy sức sống như hôm nay là minh chứng của sự chung sức, đồng lòng của dân làng cùng hướng về mục tiêu chung. Bà con hiểu rõ lợi ích, ý nghĩa của chủ trương xây dựng làng NTM nên họ đều nghe và làm theo”.

Trong chuyến thăm và làm việc tại xã Ia Dom (huyện Đức Cơ) cuối năm 2019, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã bày tỏ sự ngạc nhiên khi thấy xã biên giới này đang dần khoác lên mình màu xanh trù phú, ấm no. Đồng chí hết sức vui mừng khi biết Ia Dom là xã biên giới đầu tiên của Tây Nguyên đạt chuẩn NTM. Phó Thủ tướng đề nghị lãnh đạo tỉnh, huyện tiếp tục nâng cao chất lượng xây dựng làng NTM, xã NTM thông qua công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn bà con từ bỏ tập quán canh tác cũ, tiếp thu và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, góp phần nâng cao đời sống, chung tay xây dựng vùng biên giới ngày càng phát triển.

 

MINH TRIỀU - PHƯƠNG LINH

 

------------------------
Kỳ 3: Vươn lên từ nội lực


 

Có thể bạn quan tâm

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

(GLO)- Giữa bao thiếu thốn của vùng đất Pờ Tó, có một người thầy lặng lẽ, bền bỉ gieo yêu thương cho học trò nghèo. Thầy không chỉ dạy chữ mà còn khởi xướng nhiều mô hình sẻ chia đầy ý nghĩa như: “Tủ bánh mì 0 đồng”, “Mái ấm cho em”, “Trao sinh kế cho học trò nghèo”.

Trung tá Cao Tấn Vân (thứ 2 từ phải sang)-Phó Đội trưởng Phòng An ninh đối ngoại (Công an tỉnh Gia Lai) chụp ảnh cùng đồng đội. Ảnh: NVCC

Cống hiến thầm lặng vì sứ mệnh cao cả

(GLO)- Hành trình "gieo hạt" hòa bình bắt đầu từ những con người bình dị. Những cống hiến thầm lặng của họ vì sứ mệnh cao cả, góp phần tích cực đưa hình ảnh đất nước và con người Việt Nam yêu chuộng hòa bình đến bạn bè quốc tế.

Giới trẻ hào hứng tham gia các khóa học làm đèn lồng Trung thu thủ công

Hồi sinh Trung thu xưa

Giữa phố phường rực rỡ ánh đèn led, đèn ông sao và mặt nạ giấy bồi bất ngờ “tái xuất”, gợi lại ký ức những mùa trăng rằm xưa. Sự trở về của Trung thu truyền thống đã manh nha trong những năm gần đây, được nhiều người trẻ hào hứng đón nhận.

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

(GLO)- Trở về từ cuộc chiến khốc liệt ở Thành cổ Quảng Trị, cựu chiến binh Hồ Anh Hòa ít khi nhắc lại kỷ niệm chiến đấu với gia đình, con cháu. Bởi ông cho rằng, việc cầm súng lao vào cuộc chiến thời điểm ấy là trách nhiệm của một người con yêu Tổ quốc, “không nên công thần”.

Các cổ vật gốm sứ chén, bát, đĩa... được ngư dân nhặt được.

Làng cổ vật

Nép mình bên eo biển Vũng Tàu, thôn Châu Thuận Biển (xã Đông Sơn, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) không chỉ nổi tiếng là “làng lặn Hoàng Sa” với truyền thống bám biển, giữ chủ quyền, mà còn được ví như “kho báu” lưu giữ hàng loạt cổ vật từ những con tàu đắm hàng thế kỷ dưới đáy đại dương.

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

Nhiều doanh nghiệp và người dân lên ngọn núi Ngọc Linh hùng vĩ ở TP.Đà Nẵng thuê môi trường rừng để trồng sâm, mở ra một nghề mới để đồng bào Xê Đăng bản địa mưu sinh suốt nhiều năm qua: 'phu sâm', tức nghề cõng hàng thuê.

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

(GLO)- Không chỉ bền bỉ gieo con chữ cho học trò nghèo, thầy Võ Trí Hoàn-Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Quang Trung (xã Ia Tul, tỉnh Gia Lai) còn là người đam mê sưu tầm đồ xưa cũ. Với thầy, mỗi món đồ là bài học sống động về lịch sử dân tộc mà thầy muốn kể cho học trò.

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

(GLO)- Hàng trăm năm qua, những gốc đa lặng lẽ vươn mình trong rừng già Kon Ka Kinh, thấm đủ chuyện nhân sinh để hóa thành "chứng nhân" của đại ngàn. Quần thể đa cổ thụ không chỉ tạo nên cảnh quan kỳ vĩ, mà còn trở thành di sản tinh thần gắn bó với bao thế hệ cư dân sống dựa vào rừng.

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Trạm biến áp 500kV Lào Cai đang gấp rút hoàn thiện để trở thành điểm khởi đầu của tuyến đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Đây là mắt xích chiến lược trong hành trình đưa nguồn điện dồi dào, đặc biệt là thủy điện ở Tây Bắc, vượt núi băng rừng về xuôi để hòa vào lưới điện quốc gia.

Viết giữa mùa măng rừng

Viết giữa mùa măng rừng

(GLO)- Vào tháng 7 đến tháng 11 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu trút xuống, cũng là lúc người dân vùng cao nguyên Gia Lai lội suối, băng rừng để hái măng - thứ sản vật được người Jrai, Bana gọi là “lộc rừng”.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

(GLO)- Cuộc trò chuyện với hai nhân chứng sống - ông Hoàng Văn Tuyển và bà Huỳnh Thị Kim Xuyên đã đưa chúng ta trở lại những năm tháng kháng chiến đầy gian khổ, nơi tinh thần yêu nước và khát vọng cống hiến đã viết nên những trang đời đáng nhớ.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

null