Mô hình trồng cây dược liệu ở Pờ Tó: Nguy cơ thất bại

(GLO)- Sau 2 năm triển khai, mô hình trồng cây đinh lăng với diện tích 4,4 ha ở xã Pờ Tó (huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai) đang đứng trước nguy cơ thất bại. Phần lớn diện tích cây đinh lăng đã bị chết. Gần 2 tỷ đồng ngân sách nhà nước và của nhân dân đang bay theo mây khói.
Dịch bệnh phá hủy vườn cây
Theo ông Tô Văn Hữu-Chánh Văn phòng UBND huyện Ia Pa: Để giúp người dân chuyển đổi cây trồng, nâng cao hiệu quả kinh tế, tháng 3-2018, UBND huyện đã phê duyệt phương án triển khai mô hình trồng cây đinh lăng trên địa bàn. Mô hình có diện tích 5 ha với tổng mức đầu tư hơn 2 tỷ đồng (trong đó ngân sách nhà nước 1,39 tỷ đồng, nhân dân đóng góp 670 triệu đồng) được giao cho Trạm Khuyến nông huyện (nay là Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp) tổ chức thực hiện.
Trên cơ sở đề xuất của các phòng, ban chuyên môn, UBND huyện Ia Pa đã phê duyệt dự toán gói thầu mua cây giống đinh lăng là 1,36 tỷ đồng. Công ty TNHH một thành viên Ngọc Thạch Khôi (thị trấn Nhơn Hòa, huyện Chư Pưh) đã trúng thầu cung ứng 200.000 cây giống với tổng số tiền 1,355 tỷ đồng (6.775 đồng/cây).
Theo kế hoạch, mô hình được triển khai trong 3 năm và có 5 hộ tham gia với diện tích 5 ha tại làng Bi Giông (xã Pờ Tó). Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện ký hợp đồng với Hợp tác xã (HTX) Tân Tiến (xã Pờ Tó) để thực hiện. Hợp tác xã Tân Tiến cam kết thực hiện đúng quy trình kỹ thuật sản xuất, tỷ lệ cây sống sau 30 ngày xuống giống. Trường hợp cây chết do thiếu trách nhiệm thì HTX Tân Tiến phải bồi hoàn 100% kinh phí Nhà nước đã hỗ trợ, hoàn trả 30% lượng cây giống đã hỗ trợ (hình thức thu hồi bằng giống hoặc tiền).
Theo Chánh Văn phòng UBND huyện Ia Pa, mô hình này được triển khai từ tháng 8-2018, nhưng đến cuối tháng 9-2018, HTX mới trồng được 4,4 ha/5 ha đã đăng ký. Còn lại 0,6 ha, HTX Tân Tiến cũng chuẩn bị xong khâu làm đất và hệ thống tưới. Tuy nhiên, gặp thời tiết nắng nóng không thể xuống giống nên HTX Tân Tiến và đơn vị cung ứng giống đề nghị và được UBND huyện Ia Pa cho phép ký gửi số cây giống đinh lăng còn lại (24.000 cây) tại vườn ươm của Công ty TNHH một thành viên Ngọc Thạch Khôi để chăm sóc, đợi đến mùa mưa năm 2019 sẽ trồng tiếp.
Cây đinh lăng ở xã Pờ Tó (huyện Ia Pa) bị bệnh thối rễ chết hàng loạt. Ảnh: Phạm Ngọc
Cây đinh lăng ở xã Pờ Tó (huyện Ia Pa) bị bệnh thối rễ chết hàng loạt. Ảnh: Phạm Ngọc
Sau gần 8 tháng xuống giống, vườn cây sinh trưởng và phát triển tốt. Tuy nhiên, vào cuối tháng 4-2019, vườn cây bắt đầu xuất hiện dấu hiệu sâu bệnh như: vàng lá, héo rũ, thối rễ... Khi phát hiện sự việc, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện đã mời Công ty TNHH một thành viên Ngọc Thạch Khôi xuống hướng dẫn xử lý bệnh, đồng thời cử cán bộ kỹ thuật phối hợp kiểm tra, tìm cách cứu chữa.
Sau 3 tháng xử lý nhưng không thành công, UBND huyện có văn bản đề nghị Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh hỗ trợ kiểm tra và xác định nguyên nhân dịch bệnh. Qua kiểm tra, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh nhận định, triệu chứng của vườn đinh lăng tại Ia Pa gần giống với bệnh chết héo do nấm Phytophthora sp gây ra. Đây là bệnh gây hại phổ biến trên các loại cây trồng tại Việt Nam.
Ngân sách có thất thoát?
Sau khi xử lý dịch bệnh không hiệu quả, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện và HTX Tân Tiến đã có văn bản đề nghị UBND huyện cho phép bứng số cây đinh lăng có tỷ lệ sống 10% trên diện tích 2,9 ha trồng dồn lại còn l,5 ha. Tuy nhiên, khi chưa có văn bản cho phép của UBND huyện, HTX Tân Tiến đã tiến hành cày l,5 ha/2,9 ha để chuyển sang trồng mía.
Lý giải về việc này, bà Lê Thị Quỳnh Trang-Giám đốc HTX Tân Tiến-cho rằng: Số vốn bỏ ra đầu tư không nhỏ, nhưng sau hơn 1 năm triển khai trồng mà kết quả không đạt như mong muốn, vườn cây bị dịch bệnh làm ảnh hưởng đến thu nhập của người dân. Hợp tác xã đã nhiều lần gửi văn bản báo cáo UBND huyện xin chuyển 1,5 ha này sang trồng mía. Phần diện tích trên đang hoàn toàn để trống do số cây đinh lăng đã bị chết. Qua nhiều cuộc họp giữa các bên liên quan nhưng chưa đi đến quyết định chính thức, trong khi đó đến mùa vụ trồng mía, nếu không làm thì đất cũng để trống, người dân lại tiếp tục thất thu thêm 1 năm nữa.
Vườn đinh lăng ở xã Pờ Tó (huyện Ia Pa) phát triển tốt trước khi bị sâu bệnh phá hủy. Ảnh: Phạm Ngọc
Vườn đinh lăng ở xã Pờ Tó (huyện Ia Pa) phát triển tốt trước khi bị sâu bệnh phá hủy. Ảnh: Phạm Ngọc
Ông Lê Văn Nguyên-Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp Ia Pa-cho hay: Đối với gần l,5 ha đinh lăng còn lại tình hình dịch bệnh vẫn tiếp tục gia tăng, tỷ lệ cây sống chỉ còn khoảng 30%. Theo phương án đề xuất của HTX Tân Tiến và ý kiến của các cơ quan chuyên môn, UBND huyện đã đồng ý cho HTX Tân Tiến xử lý đất, trồng lại l,5 ha đinh lăng.
Cụ thể: HTX Tân Tiến bứng toàn bộ số cây đinh lăng còn lại và tiến hành xử lý đất, chọn những cành đủ tiêu chuẩn để nhân giống. Đồng thời, tiến hành trồng xen gấc làm giàn che bóng mát và trồng lại 1,5 ha đinh lăng để đảm bảo cây sinh trưởng và phát triển tốt. Nguồn kinh phí xử lý trồng lại do HTX Tân Tiến chịu trách nhiệm.
Trao đổi với P.V, ông Trần Quốc Tuấn-Phó Chủ tịch UBND huyện Ia Pa-cho biết: Ngày 21-4-2020, UBND huyện đã ban hành quyết định về việc thanh tra sử dụng các nguồn kinh phí (trong giai đoạn 2017-2019) để triển khai mô hình, dự án tại Trạm Khuyến nông, Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện. Trên cơ sở kiểm tra thực trạng vườn đinh lăng tại làng Bi Giông, đoàn thanh tra kết luận Trạm Khuyến nông (nay là Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện) tổ chức đấu thầu đúng theo quy định. Chưa phát hiện dấu hiệu thông thầu làm phát sinh tăng thêm giá cây giống sau đấu thầu. Giá trúng thầu thấp hơn so với giá dự toán và thấp hơn so với giá thẩm định cây giống của Công ty cổ phần Thẩm định giá EXIMVAS.
Đồng thời, qua kiểm tra, đánh giá quá trình thực hiện, xác định nguyên nhân dẫn đến mô hình không hiệu quả, thống nhất ý kiến từ các cơ quan chuyên môn, kết luận thanh tra, UBND huyện đã đề xuất Thường trực Huyện ủy xem xét không yêu cầu bồi thường và không thu hồi 30% giá trị cây giống đối với HTX Tân Tiến.
“Ủy ban nhân dân huyện đã có báo cáo về quá trình tổ chức thực hiện mô hình trồng cây đinh lăng trong thời gian qua gửi UBND tỉnh để có ý kiến chỉ đạo”-ông Tuấn thông tin thêm.
PHẠM NGỌC

Có thể bạn quan tâm

Thêm 16 mã số vùng trồng và 4 mã cơ sở đóng gói sầu riêng

Thêm 16 mã số vùng trồng và 4 mã cơ sở đóng gói sầu riêng

(GLO)- Ông Trần Xuân Khải-Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh-cho biết: Chi cục vừa nhận được Công văn số 508/BVTV-HTQT của Cục Bảo vệ thực vật về việc Tổng cục Hải quan Trung Quốc phê duyệt mã số các vùng trồng và cơ sở đóng gói sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc.

“Tiếp sức nhà nông”: Thiết thực, nhân văn

“Tiếp sức nhà nông”: Thiết thực, nhân văn

(GLO)- “Tiếp sức nhà nông” là chủ đề chương trình trao vốn do Báo Tuổi Trẻ, Công ty cổ phần GreenFeed Việt Nam phối hợp với Hội Nông dân và Tỉnh Đoàn tổ chức tại huyện Chư Sê vào sáng 5-3. Đúng với tinh thần “tiếp sức”, 80 hộ nông dân khó khăn đã được hỗ trợ vốn vay không lãi suất để phát triển sản xuất, góp phần thoát nghèo bền vững.

Chư Prông phát huy hiệu quả quỹ hội nông dân

Chư Prông phát huy hiệu quả quỹ hội nông dân

(GLO)- Từ nguồn quỹ hỗ trợ nông dân (ND), Hội ND huyện Chư Prông đã triển khai nhiều mô hình, dự án thiết thực, giúp người dân thay đổi nếp nghĩ, cách làm, mạnh dạn đầu tư để nâng cao hiệu quả sản xuất, cải thiện thu nhập.
Phòng cháy, chữa cháy mía với phương châm “4 tại chỗ”

Phòng cháy, chữa cháy mía với phương châm “4 tại chỗ”

(GLO)- Trước tình hình cháy mía ngày càng diễn biến phức tạp tại khu vực phía Đông và Đông Nam tỉnh, ngày 2-3, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Dương Mah Tiệp cùng đại diện lãnh đạo các Sở: Nông nghiệp và PTNT, Công thương, Khoa học và Công nghệ, Giao thông-Vận tải đã đến kiểm tra thực tế tình hình sản xuất mía đường tại huyện Phú Thiện và thị xã Ayun Pa.
Bộ Nông nghiệp và PTNT, Ủy ban Dân tộc trả lời kiến nghị cử tri Gia Lai

Bộ Nông nghiệp và PTNT, Ủy ban Dân tộc trả lời kiến nghị cử tri Gia Lai

(GLO)- Báo Gia Lai điện tử xin trích đăng nội dung trả lời của Bộ Nông nghiệp và PTNT, Ủy ban Dân tộc đối với các kiến nghị của cử tri Gia Lai theo Công văn số 201/ĐĐBQH-VP của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh về việc bộ, ngành trả lời kiến nghị của cử tri gửi trước kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XV.

Gia Lai sản xuất cà phê thích ứng với biến đổi khí hậu

Gia Lai sản xuất cà phê thích ứng với biến đổi khí hậu

(GLO)- Biến đổi khí hậu đã và đang ảnh hưởng lớn đến sản xuất nông nghiệp, trong đó có cây cà phê. Thực tế đó đòi hỏi các ngành, địa phương và doanh nghiệp cần có giải pháp giúp người dân tổ chức lại sản xuất cà phê thích ứng với biến đổi khí hậu nhằm đảm bảo năng suất, chất lượng và thu nhập.

Nỗi lo từ việc ồ ạt mở rộng diện tích sầu riêng

Nỗi lo từ việc ồ ạt mở rộng diện tích sầu riêng

(GLO)- Việc nhiều loại hoa quả của Việt Nam được Trung Quốc cấp phép nhập khẩu chính ngạch, trong đó có sầu riêng, đang mở ra triển vọng lớn cho ngành sản xuất, xuất khẩu trái cây. Tuy nhiên, theo đà tăng giá đột biến dịp cuối năm, nhiều nhà vườn ở Tây Nguyên, đồng bằng sông Cửu Long đang ồ ạt chuyển sang trồng sầu riêng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ về chuyện được mùa mất giá, mà người gánh chịu hậu quả không ai khác hơn chính là nông dân.
Krông Pa: Sản xuất vụ Đông Xuân gặp nhiều thuận lợi

Krông Pa: Sản xuất vụ Đông Xuân gặp nhiều thuận lợi

(GLO)- Bước vào vụ Đông Xuân 2022-2023, tình hình thời tiết ở huyện Krông Pa (tỉnh Gia Lai) khá thuận lợi giúp các loại cây trồng Đông Xuân 2022-2023 phát triển tốt. Ngoài ra, giá cả một số mặt hàng nông sản như mía, mì, dưa hấu tăng hơn vụ trước khiến người dân rất phấn khởi.