Mái hiên cổ tích

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Tuổi thơ tôi gắn với hiên nhà. Ngôi nhà tranh 3 gian 2 chái có mái hiên rất rộng đằng trước. Nhà Việt xưa kết cấu rất khác với các kiểu nhà đương đại: các gian trong dành làm nơi thờ cúng, ngủ nghỉ; chái làm kho hoặc bếp. Và, đương nhiên “không gian sống” cho mọi sinh hoạt còn lại, từ ăn uống, chuyện trò, nhiều khi cả việc tiếp khách nữa… đều dồn hết nơi hiên nhà.

Nhà 3 gian nên hiên nhà tôi cũng được chia thành 3 khu vực. Ở giữa, cha đặt bộ bàn nước để ngồi chơi hoặc tiếp khách. Cái “phòng khách” ấy được chắn trước bằng một tấm phên tre đan (được gọi là “phên cáo”) như tấm bình phong để che bớt mưa nắng. Chỉ che bớt nắng mưa là bởi, phên đan thưa nên gió với ánh sáng nhẹ vẫn lọt vào đủ để người ngồi chơi nghe thoáng mát mùa hè, sáng sủa, ấm áp mùa đông. Giờ nhắc lại chuyện xưa mới nghĩ ra, chứ hồi nhỏ ấy là chỗ dành cho cha tiếp khách, bàn chuyện người lớn, con nít chúng tôi không dám tới.

Không chỉ con cái, ngay cả mẹ cũng ít “ngồi bàn”, trừ khi có việc quan trọng. Mẹ thích trải chiếu gian bên, thoải mái ngồi bệt duỗi chân, lưng dựa tường hơn. Ấy là lúc mẹ cần vá may, trò chuyện với các bà, các cô hàng xóm đến chơi hay đơn giản chỉ muốn hóng mát, bắt chấy chải đầu hoặc kể chuyện cổ tích cho mấy đứa con. Cơm ăn ngày 3 bữa, mẹ cũng dọn ra hiên. Những bữa cơm đầm ấm bên hiên nhà mâm đặt giữa, nồi xoong dồn phía trước. Phía đầu nồi, mẹ ngồi xới cơm, gắp cá, múc canh. Cha ngồi đối diện phụ mẹ. Vị trí còn lại quanh mâm chừa phần các con. Con mực nằm vòng ngoài cách một quãng xa, mõm kê lên 2 chân trước mắt lim dim. Thấy vậy đừng tưởng cu cậu ngủ quên, chỉ cần một cục xương lia ra mực ta đã thoắt cái chồm dậy, ngoạm chạy biến ra sân.

Minh họa: Huyền Trang

Minh họa: Huyền Trang

Ngày nóng bức, manh chiếu của mẹ càng được trải ra hiên nhiều hơn. Những buổi trưa đứng gió, mấy mẹ con ngả lưng ở hiên quạt mo quạt phạch phạch trong khi cha ngả người đung đưa trên chiếc võng treo giữa 2 thân cột. Đêm thì khỏi nói, sau bữa cơm chiều, hiên sẽ trở thành nơi tập trung trò chuyện của người lớn, nơi vui đùa của trẻ con. Khí mát trời đêm phẩy nhẹ vào hiên, xua đi cái oi ả sót lại của ngày. Tôi mê nhất những đêm trăng trải chiếu hiên nhà nằm ngắm trăng rồi nghe mẹ kể chuyện. Mẹ tôi thuộc rất nhiều chuyện đời xưa. Chuyện kể của mẹ cứ liên miên chắp nối nhiều đêm, “trường thiên” không kém câu chuyện của nàng Scheherazade trong “Nghìn lẻ một đêm”. Vậy nên, nghe xong đêm này hôm sau lại háo hức mong cho… trời mau tối để nghe tiếp phần sau! Nghe lâu thành thuộc và cái “kiến văn cổ tích” từ mái hiên ngôi nhà thân thương cứ ngày một dày thêm. Vậy nên, sau này, mỗi khi có ý định cầm bút viết về những hoài niệm tuổi thơ, hình ảnh đầu tiên hiện trong tâm trí tôi luôn là hình ảnh nằm khoanh trong lòng mẹ một đêm trăng nghe kể chuyện đời xưa…

Có thể bạn quan tâm

Ảnh: Phạm Quý

Bây giờ đang thắm mùa hoa

(GLO)- Từ dưới chân núi, tôi ngước nhìn vòm trời xanh văn vắt treo đầy những cụm mây trắng xốp. Nổi bật trong không gian cao rộng là màu đỏ của đất bazan và ngờm ngợp sắc hoa, nhất là màu vàng của dã quỳ.

Bước ra ngày mới

Bước ra ngày mới

(GLO)- Lúc còn đi học, mỗi buổi sớm mai, tôi thường nghe thấy tiếng bánh xe lăn trên đường rồi sau đó mới là tiếng những cánh cổng sắt được mở ra, tiếng người đi thể dục lao xao.

Ảnh minh họa: Minh Lê

Mây giăng mắt núi

(GLO)- Qua ngày lập đông, còn bao nhiêu heo may gió cũng mang về theo mùa hun hút. Trên đầu dốc, cây bằng lăng núi lá đã chuyển thành màu đỏ sậm như những nốt son ấm áp giữa bao la xanh. Và mây ở đây, bốn mùa cứ lờn vờn khắp các triền đồi.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Vườn bắp của ba

(GLO)- Nhiều năm ở phố nhưng tôi đã quen với đất đồng, quen với sự bình yên làng mạc. Bởi vậy, hễ có dịp là tôi tranh thủ về quê, chẳng nhất thiết là phải cuối tuần.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Bài học đầu tiên

(GLO)- Buổi sáng hôm ấy, mẹ nắm tay đưa tôi đến trường lần đầu tiên. Ngôi trường làng nhỏ bé, nằm giữa những tán cây xanh rợp bóng mát. Không gian thoang thoảng mùi thơm của những đóa hoa bên đường.

Những món đồ cũ

Những món đồ cũ

(GLO)- Mỗi lần sắp xếp lại đồ đạc trong nhà, tôi thường tần ngần ngắm nhìn những món đồ cũ. Những đồ vật vốn vô tri, nhưng khi gắn với cuộc sống con người thì chúng trở nên có hồn và có thể gợi lại những câu chuyện, kỷ niệm khó quên.

Mùa nấm mối

Mùa nấm mối

(GLO)- Đã 3 mùa mưa qua, khu vườn nhà tôi đều xuất hiện nấm mối. Những búp nấm nhú lên mặt lá ủ sau một thời gian dài ủ meo mầm, khi gặp cơn mưa đầu mùa rồi nắng lên vài hôm, có cơn mưa tiếp theo là những tai nấm mối thân trắng, núm đầu dù màu xám đội lên từng khóm.

Dã quỳ trong sương đêm

Dã quỳ trong sương đêm

(GLO)- Dã quỳ là biểu tượng của sức sống mãnh liệt, kiêu hãnh. Khi gợi nhắc sắc hoa màu nhớ, người ta thường nghĩ đến màu vàng rực rỡ trong nắng ban mai, trong buổi bình minh hé giấc hay rực ấm lúc chiều tà.

Thương hoài bếp lửa

Thương hoài bếp lửa

(GLO)- Ở quê, mẹ tôi vẫn dùng bếp củi. Mỗi lần về quê, tôi rất thích ngồi bên bếp lửa ấy, thi thoảng lại dụi đầu vào vai mẹ. Ngọn lửa tí tách reo vui gọi về trong tôi biết bao kỷ niệm ấu thơ.

Thân Thương loài hoa của núi - Dã quỳ

Thân thương loài hoa của núi

(GLO)- Khi những cơn mưa cuối mùa khép lại báo hiệu mùa khô Tây Nguyên đã đến, những dải hoa dã quỳ (còn có tên cúc quỳ, sơn quỳ, quỳ dại,…) bắt đầu vươn mình khoe sắc. Những đóa hoa dã quỳ nhỏ bé, tràn đầy năng lượng và sức sống, tạo nên những dải sóng đồi vàng rực, mê hoặc lòng người.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Nhớ mùa cà phê

(GLO)- Lâu lắm rồi, tôi mới có 1 ngày nghỉ rớt vào giữa tuần. Vui vẻ tận hưởng ngày nghỉ đột xuất cũng là một cách để hưởng thụ cuộc sống. Tôi lấy điện thoại ra gọi bạn. Sau một hồi chuông dài, tôi nghe tiếng bạn giữa vô số thanh âm ồn ào. Bạn nói đang bận hái cà phê.

“Gió mùa đông bắc se lòng”

“Gió mùa đông bắc se lòng”

(GLO)- Những ngày này, trời trở lạnh. Những cơn gió đượm sắc đông thấm sâu vào từng góc phố, hàng cây, ngôi nhà... Người ta thường nói rằng, khi đông về, trong lòng mỗi người dường như thường dâng lên một nỗi buồn man mác.

Áo bà ba

Áo bà ba

(GLO)- Đang mua hàng thì bỗng nhiên tôi cảm thấy có người phía sau nhìn mình. Tôi quay đầu lại và bất giác mỉm cười chào chị.

Thạch sương sâm - Món quà ký ức

Thạch sương sâm - Món quà ký ức

(GLO)- Khu chợ Bà Định (TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai) đông đúc kẻ bán người mua với đủ thực phẩm tươi rói vào sáng sớm. Vậy nhưng, hàng thạch sương sâm của bà Nguyễn Thị Hoa (trú tại 34/25 Hoàng Sa, TP. Pleiku) luôn có sức hút đặc biệt. Dù nắng hay mưa, hàng của bà luôn bán hết trước 8-9 giờ sáng.

Gửi lại trên đồi

Gửi lại trên đồi

(GLO)- Đôi khi, một chuyến đi xa chỉ chừng mấy mươi cây số cũng đủ khiến chúng ta bước ra khỏi cái vòng quẩn quanh thường nhật, thu lấy một ít năng lượng mới trước khi mình bị “mòn” đi bởi những trật tự cũ càng.