Lung Ngọc Hoàng - 'Lá phổi xanh' của miền Tây

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Sau chuyến ghé thăm đó của bác Sáu Dân, cái tên Khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng (huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang) được định danh đến nay.

“Năm 1999, bác Sáu Dân (Thủ tướng Võ Văn Kiệt) ghé thăm Lung Ngọc Hoàng. Sau khi đi thực tế, về làm việc, bác Sáu Dân căn dặn: Đây là mảnh rừng rất quý, là lá phổi xanh cho cả đồng bằng cần phải bảo tồn”, anh Trần Bé Em, Trưởng Phòng Khoa học và Bảo tồn Lung Ngọc Hoàng, nhớ lại. Và sau chuyến ghé thăm đó của bác Sáu Dân, cái tên Khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng (huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang) được định danh đến nay.

Trăn gấm xuất hiện nhiều ở Lung Trăn, trong khu bảo tồn Lung Ngọc Hoàng
Trăn gấm xuất hiện nhiều ở Lung Trăn, trong khu bảo tồn Lung Ngọc Hoàng

“Rốn” cá đồng miền Tây

Dù là ngày nghỉ lễ nhưng anh Lư Xuân Hội, Giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng, vẫn cùng gần 40 cán bộ, nhân viên “trực chiến”, bảo vệ rừng trong cái nắng gay gắt. Còn anh Nguyễn Văn Trường, 1 trong 50 hộ dân sống dưới tán cây rừng ở Lung Ngọc Hoàng, lại bận rộn với hơn 30 kèo ong, gác trên thân tràm, bình bát, cà na… Chiếc vỏ lãi khẽ băng qua những đám rong trứng lao qua con kênh nhỏ uốn éo, hai bên là rừng tràm, lau sậy và giăng giăng dây choại quấn lấy, tạo nên nét hoang dã cuốn hút.

“Mùa nắng, tràm trổ bông là lúc ong về làm tổ, cũng là lúc người gác kèo ong đặt hy vọng vào mùa thu hoạch mật ong”, anh Nguyễn Văn Trường cho biết. Anh cùng các hộ dân khác hợp đồng với khu bảo tồn gác kèo ong trong nhiều năm qua. Từ chỗ không có đất, gia đình anh về “cắm dùi” ở đây để kiếm cá đồng, cây rừng khô sống qua ngày. Lâu ngày trở thành “tai mắt canh lửa” ở Lung Ngọc Hoàng.

Do gia đình có 2-3 thế hệ sống tại đây, nên anh nhận đến 6 lô rừng (mỗi lô 25ha), để gác kèo ong và cũng là “bảo vệ cảnh giới” trên diện tích này. Theo hợp đồng, mỗi năm anh Nguyễn Văn Trường nộp cho khu bảo tồn 35 lít mật ong, phần còn lại thuộc về gia đình. Khu bảo tồn còn thuê anh trồng rừng, cắt dây leo..., nên cũng đảm bảo sinh kế. Anh Trần Bé Em chia sẻ: Những người dân như anh Nguyễn Văn Trường đã gắn bó lâu năm với Lung Ngọc Hoàng. Họ yêu những cánh rừng nơi đây, vốn là “lo nồi cơm” của chính mình. Họ là lực lượng cảnh giới rất hiệu quả để cùng lực lượng chức năng bảo vệ rừng nghiêm ngặt.

Với diện tích trên 2.800ha, đây là vùng đất đặc biệt đa dạng sinh học. Anh Lư Xuân Hội cho biết: hiện khu bảo tồn ghi nhận được khoảng 330 loài thực vật bậc cao có mạch, đặc trưng của rừng tràm Nam bộ. Có 3 loài sinh sống được cả ở môi trường nước mặn như: Cóc kèn thuộc họ Đậu, Quao nước thuộc họ Quao, và dừa nước thuộc họ Cau dừa. Động vật rừng của khu bảo tồn được xác định gồm 206 loài động vật có xương sống trên cạn, phân theo các lớp Ếch nhái, Bò sát, Chim và Thú. Về thủy sản có 77 loài cá được ghi nhận ở khu vực này, chiếm 77% tổng số loài đã ghi nhận được ở các khu vực nước ngọt của ĐBSCL.

Khu bảo tồn hiện được trang bị 5 camera (khoảng 1,3 tỷ đồng) giúp quan sát bao quát, canh giữ rừng trong mùa nắng. Do lung lớn quá, đi mãi không hết, ban đầu dân địa phương gọi là Lung Trời. Dần dà có người cách điệu gọi Lung Ngọc Hoàng. Là vùng đất trũng - có cao độ thấp nhất miền Tây, Lung Ngọc Hoàng có rất nhiều lung nhỏ hơn như: Lung Sen, Lung Cỏ Chỉ, Lung Mười Tám, Lung Ba Đìa… Trong đó, Lung Ba Đìa (gồm 3 cái đìa châu vào nhau) được xem là nơi trũng thấp, là cái rốn chứa các loài cá đồng về sinh sống trong mùa khô. Đây cũng là nơi mà cư dân ĐBSCL đổ xô về khai thác cá đồng để làm mắm thời hoang sơ, chưa thành lập khu bảo tồn.

Quảng bá nét nguyên sơ

Cùng với anh Trần Bé Em, chiếc vỏ lãi đưa chúng tôi đi vào Lung Sen. Đó là một vạt nước cạn pha trộn rong rêu và những vệ cỏ đặc quệt chen nhau trên mặt nước. Nếu bạn có dịp đặt chân đến vùng U Minh Thượng, sẽ bắt gặp hình ảnh tương tự tại Lung Ngọc Hoàng. Chiếc vỏ máy lách chậm, vượt qua những vệ cỏ, thi thoảng chim cò vụt bay trước mắt khiến bạn giựt mình.

Một góc Khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng (tỉnh Hậu Giang). Ảnh: VĨNH TƯỜNG
Một góc Khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng (tỉnh Hậu Giang). Ảnh: VĨNH TƯỜNG

Tỉnh Hậu Giang được tách ra từ tỉnh Cần Thơ năm 2004. Đến năm 2019, Hậu Giang mới tính chuyện khai thác du lịch ở Lung Ngọc Hoàng. Ông Phan Đình Huê, chuyên gia tư vấn phát triển du lịch ĐBSCL, đánh giá: “Tài nguyên của Lung Ngọc Hoàng còn nguyên vẹn, gây ngạc nhiên lớn cho các hãng lữ hành chuyên về du khách nước ngoài, bởi họ không biết ngay trung tâm ĐBSCL có khu bảo tồn như thế”. Còn ông Stiermann Marrin, Giám đốc Khu nghỉ dưỡng Ricefield Logge ở xã Trường Long, huyện Phong Điền (TP Cần Thơ), sau khi đặt chân đến đây đã thốt lên: “Tuyệt vời. Tôi đã đi nhiều nơi ở Việt Nam nhưng chưa nơi nào tôi thấy có cảnh quan tuyệt vời như thế này!”.

Trong một dịp làm việc với tỉnh Hậu Giang, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đi khảo sát Lung Ngọc Hoàng và đề nghị tỉnh tìm nhà đầu tư có tiềm lực, kinh nghiệm để phát huy, khai thác các yếu tố tự nhiên của khu bảo tồn nhằm phát triển du lịch sinh thái. “Chính quyền các cấp vận động nhân dân tham gia làm tốt công tác bảo tồn hệ sinh thái, bảo vệ các loài động thực vật quý hiếm. Việc phát triển du lịch và các hoạt động kinh tế - xã hội theo hướng xanh, bền vững, bảo vệ nghiêm ngặt, bảo tồn nguyên vẹn vùng lõi theo đúng quy định, giảm thiểu tối đa tác động tiêu cực của con người tới thiên nhiên và hệ sinh thái nơi đây”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Chiều buông, chúng tôi rời Lung Sen. Những cây sen vươn mình khỏi lớp rong trứng phủ dày mặt nước, nhiều đàn cá ròng ròng chen chúc tìm thức ăn. Tiếng chim bìm bịp vang vọng như báo hiệu con nước lớn - ròng hoán đổi theo chế độ bán nhật triều của miền Tây. Tôi chợt nhớ bài hát Về lại Lung Ngọc Hoàng của nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Phúc (nguyên Chi Cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Hậu Giang): “Chim bìm bịp kêu theo con nước lớn, con nước ròng. Nghe tiếng rừng nỉ non, nôn nao ray rứt trong lòng… Bồng bềnh sương bay, trời mây chập chùng. Dưới lung cá ục, tiếng chim rúc trên đầu, ếch gọi bầy rền vang. Bước chân hoang đàn thú, gió lay rừng vi vu…”. Lời bài hát như nhắc nhở chúng ta cần bảo vệ “Lung Ngọc Hoàng - lá phổi xanh của miền Tây” - nơi lưu giữ ký ức của một thuở cha ông mở cõi về phương Nam!

Có thể bạn quan tâm

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Trạm biến áp 500kV Lào Cai đang gấp rút hoàn thiện để trở thành điểm khởi đầu của tuyến đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Đây là mắt xích chiến lược trong hành trình đưa nguồn điện dồi dào, đặc biệt là thủy điện ở Tây Bắc, vượt núi băng rừng về xuôi để hòa vào lưới điện quốc gia.

Viết giữa mùa măng rừng

Viết giữa mùa măng rừng

(GLO)- Vào tháng 7 đến tháng 11 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu trút xuống, cũng là lúc người dân vùng cao nguyên Gia Lai lội suối, băng rừng để hái măng - thứ sản vật được người Jrai, Bana gọi là “lộc rừng”.

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Trong hai năm 2024-2025, thủ phủ Tây Nguyên trúng đậm cà phê. Chỉ tính riêng huyện Đắk Mil (tỉnh Đắk Nông cũ), các lão nông đã sắm 1.000 ô tô trong năm 2024. Xã Bờ Y (huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi giáp Lào và Campuchia) cũng chung niềm vui ấy...

Những đoản khúc Huế

Những đoản khúc Huế

Hôm ấy, trên xe khi đi qua đoạn đường gần Khách sạn Morin và Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị ở Huế, nhìn hàng cây rất đẹp, tôi nói với người lái xe: “Nếu thấy cây long não, em chỉ cho anh nhé”. 

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn (view) đắt giá nhất của người Rục ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa (Quảng Bình, nay là tỉnh Quảng Trị), đó là ngôi nhà có mặt tiền bao quát đồng lúa.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

Gìn giữ kỷ vật tri ân

Gìn giữ kỷ vật tri ân

(GLO)- Bảo tàng tỉnh Gia Lai đang lưu giữ hơn 4.000 tài liệu, hình ảnh, hiện vật, kỷ vật có giá trị về 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ; trong đó, có gần 300 hiện vật, tư liệu, hình ảnh về các mẹ Việt Nam anh hùng, liệt sĩ ở vùng đất Bình Định trước đây.

Vào rừng... chờ ươi bay

Vào rừng... chờ ươi bay

Sau 4 năm, khi những cánh rừng già miền núi TP.Đà Nẵng (Quảng Nam cũ) chuyển mình vào mùa ươi chín, hàng ngàn người dân lại có một cuộc 'di cư' tạm thời vào rừng sâu chờ 'lộc trời' rơi xuống để nhặt.

null