Ký ức rạ rơm

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Tôi đã sống trọn một ngày ở ngôi làng xa lạ ấy. Đó là quãng thời gian tuy ngắn ngủi nhưng hết sức vui vẻ với một người đã mệt nhoài, rã rượi với công việc, đã ho khan với khói bụi thành phố.

Một ngày, tôi dạo trên từng con hẻm vắng lặng, hanh hao, níu chân khách bằng những hàng rào tre mọc đầy dây leo, bầy chim sẻ ríu ran trên tán lá.

Một ngày, tôi đạp xe qua những con dốc ngắn dưới bóng tre rợp mát từ bến sông lên làng; hay trải chiếu nằm dưới gốc mít để mặc cho những đốm nắng rớt xuống nhảy nhót trên mặt.

Tôi lang thang trong khu vườn không được quy hoạch bài bản, mà chật chội, pha tạp, ngẫu hứng, như ai đó vô tình cầm một nắm hạt nhiều loại, rồi vung ra khắp khu vườn.

Nhưng thích nhất là để chân trần đi trên các nhánh đường làng trải đầy rơm, vàng óng lên dưới nắng, thoang thoảng mùi thơm nồng nàn, đánh thức ký ức thời ấu thơ tưởng đã ngủ quên đâu đó.

Chẳng lớp lang, thứ tự nào cả, chỉ biết đó là cả một khoảng trời xốn xang, với những ngày mùa tất bật và thoang thoảng hương lúa, mùi rơm rạ.

Nơi này chẳng khác mấy với nơi tôi được sinh ra. Một xóm nhỏ ngó ra cánh đồng bát ngát, thênh thanh nắng gió, chiêm mùa nối nhau.

ky-uc-ra-romdd-1440-3342.jpg
Cây rơm quê nhà. Ảnh: T.H

Những ngày này, dân đang vào mùa gặt. Máy gặt đập liên hoàn được kéo ra tận ruộng nổ xình xịch, khạc tung lên từng mớ rơm tươi.

Tôi thấy bóng dáng cha mẹ mình từ những người nông dân ở đây. Họ yêu quý rơm rạ không kém gì hạt gạo, bởi cũng phải một nắng hai sương, vất vả cực nhọc mới có.

Bởi vậy, vào mùa gặt, khi lúa được đóng bao đưa về nhà thì họ lại tất bật tranh thủ ngày nắng đẹp để phơi rơm. Từ bờ ruộng, đường làng đến ngõ nhà, sân vườn đều trải đầy rơm rạ.

Mấy cậu bé theo cha mẹ ra đồng, chạy nhảy trong những cơn gió, những đám rơm bị thổi tung lên trời, rơi lả tả. Rồi tinh nghịch nhào lộn, ôm rơm ném tung tóe ra đường đi, phủ rơm lên người nhau, cười như nắc nẻ.

Nhìn những cô bé, cậu bé nô đùa trên những con đường, mé mương, bờ ruộng, tôi như thấy lại mình, chị em mình và những người bạn thuở thiếu thời mải mê với rơm rạ.

Vào vụ gặt, chị em tôi được giao nhiệm vụ phơi rơm. Nói nhẹ nhàng không sai, nói vất vả cũng đúng. Quan trọng là không được ngủ trưa, phải thức canh thời gian để trở rơm. Bố chặt cây tre già, làm cho một cây đòn xóc, mấy chị em phân công nhau gẩy tung rơm lên cho nhanh khô.

Chỗ nào bị bóng cây che thì đẩy rơm ra chỗ nắng nhiều, tung ra từng mảng, lật lên trở xuống. Từng cọng rơm được nắng sẽ cong lên, thơm lựng mà vẫn đượm màu tươi nguyên.

Qua một ngày nắng gió, những sợi rơm se khô một chút, vàng sẫm hơn một chút, lại giòn hơn một chút. Còn người phơi rơm thì nhễ nhại mồ hôi, làn da bắt nắng đen thêm một chút.

Khi rơm đã khô, cả nhà sẽ tập trung dựng cây rơm. Đây là cách dự trữ rơm quen thuộc ở nhiều miền quê, vừa là để dành thức ăn cho gia súc trong ngày đông tháng giá, vừa là để có chất đốt trong mùa mưa bão.

Lúc đánh cây rơm, bố tôi dựng một thân tre già ở giữa, đi vòng quanh chờ chị em tôi ôm từng đám rơm quăng lên để bố dàn đều từng lượt. Khi cây rơm vươn cao quá tầm ném, đến lượt bố ở dưới chuyển rơm lên, tôi đảm nhiệm việc rải rơm quanh cây trụ và giẫm cho chặt.

Ở xung quanh cây cột tôi dành sức nhồi kỹ, vì có kỹ, có chặt thì cây rơm mới không bị tụt, bị đổ, cũng không bị nước mưa chảy theo cây cột vào, làm ướt từ trong ướt ra, hỏng hết cả cây rơm.

Làm xong cây rơm, tôi còn cẩn thận lấy rơm bó chặt đầu cây cột, quấn thêm một lớp ni lon, sau đó phủ thơm một tấm nilon che kín trên đỉnh cây rơm để che nước mưa.

Những đêm trăng sáng, trẻ con thường hay chơi trò trốn tìm bên những cây rơm. Mùa lạnh còn tinh nghịch rút rơm phủ kín người. Ấm áp, thơm tho đến nỗi ngủ quên lúc nào không biết, báo hại bố mẹ nháo nhác đi tìm khắp nơi không thấy, đang tính nhờ làng xóm đi tìm giúp thì con vươn vai chui ra từ cây rơm.

ky-uc-ra-rom-2-7952-9001.jpg
Rơm rạ ngày mùa. Ảnh: TH

Ký ức rơm rạ không chỉ có mùi thơm rơm khô hay những vệt khói đốt rạ trên cánh đồng cuối chiều, mà còn có mùi rơm hoang hoải của những ngày mưa bão tháng 5 hay mưa dầm tháng 7.

Vào những ngày tháng 5, dân làng gặt lúa chạy lụt. Thân lúa ngập trong nước, đã mềm, gặt lên bờ lại thừa mưa, thiếu nắng, thế là đành bỏ ngoài ruộng, bố mẹ ăn ngủ không yên. Mỗi ngày trôi qua nếu không có nắng để phơi, rơm sẽ thối rữa, hao hụt.

Nên gặp lúc trời tạnh mưa, cả nhà kéo nhau ra đồng kéo rơm về chất đống ở vườn, bốc mùi mốc meo.

Thứ mùi hăng hắc, nồng nồng, ẩm ướt và mốc meo ấy gắn với những kỳ giáp hạt “ngày ba tháng tám”, tức là trước khi thu hoạch vụ chiêm và trước thu hoạch vụ mùa.

Rồi một ngày, đống rơm ẩm ướt, mốc meo bỗng mọc lên mấy chòm lá mỏng mảnh, xanh xao. Mẹ nói đó là lúa lép còn lại trong rơm mọc mầm, ít hôm nữa sẽ có nấm rơm.

Thế là từ đó, đống rơm mục luôn có “khách viếng thăm”. Ngày vài lần, những đôi mắt đảo qua, sục sạo. Chợt một tiếng reo lên “A, đây rồi”, là mấy cái đầu chụm lại, những bàn tay nhỏ hái từng cái nấm mọc trên mảng rơm mục rã. Những cái nấm còn tròn như trứng chim, chỉ qua một đêm đã giương chiếc dù nhỏ xíu, thấp tè.

Chiều oi nồng, tôi đứng ở góc ruộng, bắp chân nhồn nhột vì những cọng rạ chọc vào, vươn lồng ngực hít lấy hít để mùi thơm đồng ruộng.

Và trong miền thương tưởng rạ rơm, tôi thích thú dõi theo những cậu bé đang mải mê cuộc chơi không bao giờ chấm dứt với rơm rạ.

Với những người lớn lên từ đồng ruộng, mùi rơm rạ không đơn thuần là một thứ mùi, đó còn là mùi của sự no đủ, ấm áp.

Nó mạnh mẽ, dai dẳng đến mức mà ngay cả bản thân tôi, khi đã nạp vào ký ức của mình vô số mùi hương, vẫn xốn xang khi thấy rơm rạ.

Theo THÀNH HƯNG (baokontum.com.vn)

Có thể bạn quan tâm

Khi phố mùa hoa

Khi phố mùa hoa

(GLO)- Nơi nắng mưa chia 2 mùa rõ rệt, giao của mùa là những phố màu hoa. Không còn gió se mát hanh hao trên nền trời xanh ngắt, cái nóng oi hầm bắt đầu cho một ngày như sớm hơn thường lệ. 

Bước chậm, thở sâu

Bước chậm, thở sâu

(GLO)- Người xưa có câu: “Dục tốc bất đạt” (nghĩa là nếu muốn nhanh chóng thành công mà lại nóng vội thì sẽ không đạt kết quả). Còn bây giờ, mọi người thường bảo nhau, muốn nhanh thì phải từ từ.

Ru ta dịu dàng

Ru ta dịu dàng

(GLO)- Hôm đi tập huấn chuyên môn, tôi gặp lại Mây, cô bạn chung phòng ký túc xá hồi đại học. Suốt buổi hàn huyên, Mây cứ đăm đăm nhìn tôi, đôi mắt nói nhiều hơn cả những lời tâm sự.

Lưu bút học trò

Lưu bút học trò

(GLO)-Tháng 5, nắng bắt đầu rót mật lên từng kẽ lá. Màu nắng ấm nồng như lời thì thầm của thời gian, nhắc nhở chúng tôi rằng, ngày chia tay thầy cô, bè bạn đang đến thật gần. Trong lòng mỗi chúng tôi, dường như có một khoảng trống dần mở ra, khoảng trống của bao điều chưa kịp nói, chưa kịp làm.

Rau dại quê nhà

Rau dại quê nhà

(GLO)- Mùa nào thức nấy, vùng nào rau ấy, không chỉ những bữa cơm trên rẫy, dưới đồng mà dường như bữa cơm nào của tuổi thơ chúng tôi cũng không thiếu mớ rau dại.

Năm tháng học trò

Năm tháng học trò

(GLO)- Mỗi độ hè về, khi những tia nắng tràn ngập trên sân trường cũng là lúc những chùm phượng vĩ bắt đầu cháy đỏ một góc trời. Phượng không chỉ là loài hoa báo hiệu mùa hè mà còn là biểu tượng bất diệt của tuổi học trò-cái tuổi ngây thơ, vụng dại nhưng đầy ắp yêu thương và khát vọng.

khúc mưa, cơn mưa, chìm vào cơn mưa, Gia Lai, Báo Gia Lai

Khúc mưa

(GLO)- Bất ngờ chìm vào cơn mưa ngờm ngợp giữa phố chiều tấp nập người xe, tôi vội vã tìm một nơi trú tạm chờ mưa tạnh. Kiểu mưa đầu mùa thế này, vội đến rồi cũng sẽ tan đi nhanh.

Bánh tráng Bình Định

Bánh tráng Bình Định

(GLO)- Bánh tráng có thể tìm thấy ở bất cứ nơi đâu trên cả nước, cả trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Thế nhưng chẳng hiểu sao, tôi cứ nghĩ và nhớ về món bánh tráng Bình Định. Có lẽ là bởi không ở nơi đâu bánh tráng lại đa dạng và có thể ăn vào mọi dịp như “xứ nẫu”.

Gia tài của cha

Gia tài của cha

(GLO)- Hoài niệm về ký ức quãng đời sống cùng cha mẹ, anh chị em chúng tôi thường nhắc đến gia tài của cha-di sản truyền thế hệ, chất keo kết dính tình thủ túc dường như chẳng có nỗi buồn.

Nhớ khói đốt đồng

Nhớ khói đốt đồng

(GLO)- Mỗi khi tiết trời chuyển mình vào hạ, tôi lại chộn rộn một nỗi nhớ không tên. Tôi nhớ quê, nhớ cánh đồng, nhớ mùi khói đốt đồng lan trong gió chiều nhè nhẹ. Đó là mùi của đất, của nắng, của thời gian và tuổi thơ nơi đồng bãi.

Bên chiếc cầu thang nhà dài

Bên chiếc cầu thang nhà dài

(GLO)- Ngày trước, khi đến buôn Đôn (Đắk Lắk), tôi được ngắm nhìn những ngôi nhà dài bằng gỗ lâu niên của người Ê Đê đẹp đến nao lòng. Ấn tượng đầu tiên là 2 chiếc cầu thang dẫn lên nhà sàn còn in đậm vết thời gian.

Vấn vương bông gòn

Vấn vương bông gòn

(GLO)- Trong vườn còn sót lại một cây gòn. Đến mùa, chúng bung ra những bông nhẹ bẫng, mềm như mây trắng vắt ngang trời, theo gió tản mát muôn phương.

Nẻo về tháng Tư

Nẻo về tháng Tư

(GLO)- Bước chân trên dải biên cương một ngày tháng Tư nắng đượm, tôi thốt nhiên nhớ tới mấy câu thơ của Nguyễn Bình Phương: “Những cột mốc vùng biên bóng trải xiêu xiêu/Dãy núi oằn lên từng nhịp thở”.

Gió đồng mùa hạ

Gió đồng mùa hạ

(GLO)- Gió từ cánh đồng quê lại thổi tràn qua ô cửa nhỏ, mang theo hương thơm nồng nàn của lúa non và mùi ngai ngái của đất sau cơn mưa đầu mùa.

Nhớ bếp lửa nhà sàn

Nhớ bếp lửa nhà sàn

(GLO)- Gần 50 năm gắn bó với vùng đất Tây Nguyên, tôi đã đi qua nhiều buôn làng, tiếp xúc với bao con người hiền lành như đất, mộc mạc như cây rừng. Và trong những buôn làng đó, từng bếp lửa nhà sàn đã để lại trong tôi ấn tượng đậm sâu với không gian đầm ấm và chân tình

Hương nhãn

Hương nhãn

(GLO)- Tháng Tư về, mang theo những giọt sương tinh khôi lặng lẽ đọng trên mái nhà, ấp ôm không gian trong cái se lạnh dịu dàng của phố núi. Pleiku tỉnh giấc giữa sắc trời tĩnh lặng mà chất chứa bao xao xuyến.

Tháng Tư về nguồn

Tháng Tư về nguồn

(GLO)- Chúng tôi đến TP. Hồ Chí Minh giữa những ngày tháng Tư lịch sử, vào đúng dịp kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Mưa đầu hạ

Mưa đầu hạ

(GLO)- Pleiku vào hạ không báo trước bằng cái nóng gắt gao, cũng chẳng cần đến tiếng ve râm ran hay sắc phượng rực trời. Chỉ cần một cơn mưa đầu mùa, bất chợt, ào ạt mà vô cùng êm dịu là biết hè đã chạm ngõ.

Lưu bút

Lưu bút

(GLO)- Lưu bút không đơn thuần là một cuốn sổ. Nó là nơi giữ lại cả một khoảng trời tuổi trẻ, nơi từng nét chữ đều mang theo một phần ký ức.

Mùa cá cơm

Mùa cá cơm

(GLO)- Đã mấy bận đến xã Nhơn Lý (TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định), tham quan hầu hết thắng cảnh, thưởng thức đủ mọi đặc sản bậc nhất, tôi từng nghĩ mình am tường vùng đất này lắm. Vậy mà, khi lang thang đến bến cá Nhơn Lý, tôi mới nhận ra những gì mình biết chỉ lớp vỏ bên ngoài.