Kông Chro nâng cao hiệu quả kiểm kê di sản văn hóa

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Những năm qua, huyện Kông Chro (tỉnh Gia Lai) đã chú trọng triển khai công tác kiểm kê di sản văn hóa (DSVH) phi vật thể trên địa bàn. Đây chính là tiền đề để huyện tiếp tục làm tốt công tác quản lý cũng như phát huy giá trị di sản nhằm thúc đẩy kinh tế-xã hội địa phương phát triển.
Hội viên phụ nữ Bahnar huyện Kông Chro luôn tâm huyết với nghề dệt thổ cẩm truyền thống. Ảnh: N.U

Hội viên phụ nữ Bahnar huyện Kông Chro luôn tâm huyết với nghề dệt thổ cẩm truyền thống. Ảnh: N.U

Huyện Kông Chro có 14 dân tộc anh em cùng sinh sống. Trong đó, dân tộc Bahnar chiếm trên 67% và đây cũng là chủ thể chính của DSVH phi vật thể tại địa phương. Theo Trưởng phòng Văn hóa-Thông tin Nguyễn Văn Đát: Những năm qua, các loại hình DSVH phi vật thể như: tiếng nói, chữ viết; ngữ văn dân gian; nghệ thuật trình diễn dân gian; tập quán xã hội; lễ hội truyền thống; nghề thủ công truyền thống; tri thức dân gian... được quan tâm bảo tồn và phát huy.

Riêng năm 2023, huyện đã tiến hành kiểm kê đối với nghề thủ công truyền thống, ngữ văn dân gian, tiếng nói và chữ viết. Trên cơ sở hướng dẫn của Ban Kiểm kê DSVH huyện, 62/74 thôn, làng, tổ dân phố thuộc 14 xã, thị trấn đều hoàn thành nhiệm vụ với kết quả khả quan.

Qua kiểm kê, trên địa bàn huyện có 762 người thành thạo các nghề thủ công truyền thống như: dệt thổ cẩm, đan lát, tạc tượng, làm rượu ghè; 67 người biết hát kể sử thi, hát dân ca, hát ru… có khả năng trình diễn trước tập thể và truyền đạt lại cho thế hệ sau.

Tiếng nói của người Bahnar và các dân tộc thiểu số khác vẫn được sử dụng thường xuyên trong đời sống sinh hoạt hàng ngày. Một số người vẫn viết được tiếng Bahnar theo cách phát âm tiếng nói sử dụng chữ Latinh, song không còn hồ sơ, tài liệu để kiểm kê.

Ngoài ra, UBND huyện còn chỉ đạo các ban, ngành liên quan và các xã, thị trấn tổ chức kiểm kê di tích. Qua đó, đề xuất đưa di tích “Địa điểm đồng chí Phạm Hồng chỉ huy đội tự vệ mật phục kích diệt địch tại thôn 2, xã Kông Yang” vào danh mục kiểm kê và lập hồ sơ khoa học đề nghị xếp hạng giai đoạn 2024-2029.

“Tuy vậy, công tác kiểm kê DSVH cũng gặp một số khó khăn. Chẳng hạn, một số nghệ nhân còn e ngại trong thực hành di sản như hát dân ca nên có một số bài dân ca chỉ hát rất ngắn; một số người lại già yếu, số người trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm. Đa phần nghệ nhân là người lớn tuổi, làm nông nghiệp nên việc thực hành các loại hình DSVH này chủ yếu là vào lúc rảnh rỗi dẫn đến việc kiểm kê không thể ghi lại toàn bộ quy trình thực hành của nghệ nhân”-ông Đát nhìn nhận.

Di tích Địa điểm đồng chí Phạm Hồng đã chỉ huy Đội du kích mật tiêu diệt kẻ địch tại thôn 2, xã Kông Yang, huyện Kông Chro. Ảnh: Mộc Trà

Di tích Địa điểm đồng chí Phạm Hồng đã chỉ huy Đội du kích mật tiêu diệt kẻ địch tại thôn 2, xã Kông Yang, huyện Kông Chro. Ảnh: Mộc Trà

Cũng theo Trưởng phòng Văn hóa-Thông tin huyện, để nâng cao hiệu quả công tác kiểm kê DSVH, huyện sẽ chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ cơ sở trong việc kiểm kê, lập hồ sơ các DSVH; đẩy mạnh nghiên cứu, triển khai các giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong bảo tồn, phát huy giá trị DSVH phi vật thể ở địa phương.

Ngoài ra, căn cứ kết quả kiểm kê huyện sẽ tập trung triển khai nhiều biện pháp nhằm bảo vệ và phát huy giá trị DSVH phi vật thể, tạo nguồn lực “nội sinh” góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.

Theo đó, các xã, thị trấn tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền về giá trị văn hóa đặc sắc của nghề thủ công truyền thống thông qua các hoạt động xúc tiến thương mại, hoạt động do các cấp tổ chức; duy trì hoạt động các tổ, đội dệt thổ cẩm, đan lát; sáng tạo ra nhiều sản phẩm độc đáo, hấp dẫn phù hợp với thị hiếu từ chất liệu thổ cẩm, mây tre đan… và nghiên cứu đưa sản phẩm này bán trên các sàn thương mại điện tử.

Đồng thời, thường xuyên sử dụng sản phẩm từ nghề thủ công truyền thống của các dân tộc trong sinh hoạt đời thường, hoạt động của cộng đồng, lễ hội, trình diễn văn hóa-văn nghệ.

Đối với loại hình ngữ văn dân gian, huyện sẽ đẩy mạnh tuyên truyền về giá trị văn hóa đặc sắc của dân ca; vận động nghệ nhân thường xuyên tham gia các hoạt động văn hóa-văn nghệ để truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ học hỏi; tổ chức các cuộc thi, hội thi, liên hoan trong đó có hát dân ca và có chính sách để khuyến khích, động viên lực lượng nghệ nhân còn giữ gìn loại hình này.

Bên cạnh khuyến khích người Bahnar sử dụng cả ngôn ngữ Kinh và tiếng mẹ đẻ trong sinh hoạt hàng ngày, huyện cũng sẽ chú trọng đưa việc giảng dạy tiếng Bahnar vào các trường học. Công tác biểu dương, khen thưởng nghệ nhân có nhiều thành tích trong giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc, nghề thủ công truyền thống… cũng sẽ được huyện quan tâm kịp thời.

“Huyện cũng đề nghị và rất mong các cấp có thẩm quyền tiếp tục đưa ra những chính sách và chương trình đầu tư, thể hiện sự quan tâm nhiều hơn nữa đến các nghệ nhân để khuyến khích, động viên họ tiếp tục giữ gìn và phát huy giá trị các loại hình DSVH phi vật thể của cộng đồng”-ông Đát cho biết.

Có thể bạn quan tâm

Tương lai viết nên từ bản lĩnh văn hóa

Tương lai viết nên từ bản lĩnh văn hóa

Di sản nếu không được số hóa, không được kể lại theo cách của thời đại sẽ dần bị đứt gãy trong trí nhớ cộng đồng. Một thế hệ lớn lên không thấy được những giá trị đã tạo nên cội nguồn sẽ khó tìm thấy niềm tự hào, khó kiến tạo tương lai có chiều sâu văn hóa.

Di sản người Anh hùng trên đất Tây Nguyên

Di sản người Anh hùng trên đất Tây Nguyên

(GLO)- Giữa cái nắng oi ả của tháng 4, chúng tôi từ TP. Pleiku vượt hơn 70 km về thăm làng Stơr (xã Tơ Tung, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai), quê hương của Anh hùng Núp. Nơi đây có nhà lưu niệm mang dấu ấn lịch sử-văn hóa độc đáo, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, tìm hiểu.

Di sản Hán Nôm: Khai mở lịch sử văn hóa Gia Lai

Di sản Hán Nôm khai mở lịch sử văn hóa Gia Lai

(GLO)- Có những trầm tích văn hóa nằm im lìm trong những đạo sắc phong cũ kỹ, tờ khế ước ruộng đất phủ bụi thời gian hay văn tế cổ xưa xướng lên nơi đình làng. Tại Gia Lai, kho báu di sản Hán Nôm ấy đang dần được đánh thức, góp phần khai mở lịch sử văn hóa của vùng đất cao nguyên.

Làng Mông trên cao nguyên

Làng người Mông trên cao nguyên

(GLO)- Tính đến thời điểm này, những hộ gia đình người Mông đã sinh sống được 42 năm trên cao nguyên Gia Lai. Vùng đất mà họ chọn là xã Ya Hội, huyện Đak Pơ. Theo thời gian, dấu ấn người Mông ngày càng in đậm trên mảnh đất này.

Tái hiện không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba

Tái hiện không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba

(GLO)- Thoát khỏi không gian gò bó trên sân khấu, Ngày hội văn hóa-thể thao các dân tộc thiểu số huyện Krông Pa lần thứ III-2025 được tổ chức dưới những bóng cây cổ thụ trong Công viên Phú Túc đã tái hiện một cách chân thực không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba.

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

(GLO)- Gần 2 năm đi vào hoạt động, Câu lạc bộ (CLB) Dệt thổ cẩm làng Groi (xã Ya Hội, huyện Đak Pơ) đã trở thành mái nhà chung cho những phụ nữ yêu thích nghề dệt. Thông qua các buổi sinh hoạt, chị em có cơ hội giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và chung tay gìn giữ, phát huy nghề dệt truyền thống.

Lễ cúng bến nước. Ảnh: M.H

Bến nước buôn Pông

(GLO)- Bến nước, dòng sông cũng như tập tục của bà con Jrai đã trở nên quen thuộc với tôi trong thời gian dài công tác tại ngôi trường bên bờ sông Ba.

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

(GLO)- Thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị là yêu cầu mang tính sống còn của đất nước trước vận hội phát triển mới. Trong đó, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã để xây dựng mô hình chính quyền 2 cấp đang được dư luận hết sức quan tâm.

Tục thờ thần Bạch Mã ở vùng Tây Sơn Thượng đạo

Tục thờ thần Bạch Mã ở vùng Tây Sơn Thượng đạo

(GLO)- Thần Bạch Mã (hay còn gọi là Thái giám Bạch Mã, Bạch Mã Thái giám) là vị thần có ảnh hưởng lớn trong đời sống tín ngưỡng dân gian ở vùng Tây Sơn Thượng đạo. Hiện nay, một số đình tại thị xã An Khê còn duy trì việc thờ cúng và gìn giữ sắc phong vua ban cho vị thần này.

'Bảo hiểm' cho di sản

'Bảo hiểm' cho di sản

Tại lễ công bố các di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và quyết định xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp thành phố tại TPHCM vào cuối tháng 3 vừa qua, Công ty CP Tư vấn Cảng - kỹ thuật biển (Portcoast) đã trao tặng toàn bộ sản phẩm số hóa của Nhà hát Thành phố cho Trung tâm Nghệ thuật TPHCM.

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

(GLO)- Nhờ sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các đoàn thể chính trị-xã hội, nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Jrai ở huyện Chư Pưh (tỉnh Gia Lai) đang có cơ hội để nâng tầm phát triển và khẳng định giá trị trong đời sống hiện đại.

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

(GLO)- Sau một thời gian dài gián đoạn, UBND xã Ia Peng (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) vừa phục dựng lễ cúng Yă Pum của người Jrai tại thôn Sô Ma Hang A. Đây là hoạt động tâm linh với ý nghĩa xua đuổi tà ma, cầu bình an, sức khỏe cho dân làng.

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

(GLO)- Chuyện về các Pơtao Apui (Vua Lửa) sở hữu gươm thần có quyền năng hô mưa gọi gió không chỉ là huyền thoại mà gắn với dòng chảy văn hóa, lịch sử của người Jrai ở thung lũng Ayun Hạ (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) suốt nhiều thế kỷ qua.

Những người thầm lặng chăm lo việc làng

Những người thầm lặng chăm lo việc làng

(GLO)- Không chế độ phụ cấp, bổng lộc nhưng nhiều năm qua, các cụ từ, bà vãi trong đội hậu cần, ban nghi lễ tại các đình, miếu trên địa bàn thị xã An Khê vẫn thầm lặng, miệt mài với công việc. Sự tự nguyện ấy xuất phát từ tâm huyết dành cho văn hóa, di sản của cha ông.