Với các nhà máy quốc phòng hoạt động 24/7 và kho vũ khí được nâng cấp mạnh mẽ sau giao tranh hồi tháng 6, nguy cơ Trung Đông bước vào chu kỳ răn đe-trả đũa cường độ cao đang trở nên rõ rệt.
Iran mở rộng kho tên lửa, tăng tốc sản xuất 24/7
Việc Iran tuyên bố đã đạt khả năng “phóng 2.000 tên lửa đạn đạo cùng lúc” đang khiến dư luận quốc tế lo ngại Trung Đông có thể bước vào một vòng xoáy răn đe mới, nơi sức mạnh tên lửa trở thành công cụ then chốt trong cạnh tranh quyền lực. Tuyên bố mạnh mẽ này xuất hiện trong bối cảnh Tehran đẩy nhanh sản xuất khí tài chiến lược và mở rộng kho vũ khí vượt xa thời điểm trước chiến tranh.
Theo các quan chức Iran, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) và ngành công nghiệp quốc phòng đã vận hành hệ thống nhà máy theo chế độ 24/7. Đây là nhịp độ sản xuất chưa từng có, phản ánh quyết tâm của Tehran trong việc xây dựng sức mạnh răn đe quân sự để đối phó nguy cơ Israel hoặc Mỹ mở chiến dịch mới.
Kho tên lửa hiện tại được đánh giá đã vượt mức trước cuộc tấn công quy mô lớn mà Mỹ và Israel triển khai hồi tháng 6, nhằm vào nhiều hạ tầng quân sự, dân sự và một số cơ sở hạt nhân của Iran. Việc Thổ Nhĩ Kỳ và một số quốc gia châu Âu phối hợp hỗ trợ cũng khiến chiến dịch này trở thành phép thử toàn diện cho hệ thống phòng thủ Iran.
Tehran thừa nhận các cuộc tấn công tên lửa đạn đạo trong tháng 6 là “lớn nhất trong lịch sử chiến tranh hiện đại”. Trong 12 ngày, Iran đã phóng hàng trăm tên lửa vào các mục tiêu trọng yếu của Israel, buộc Mỹ phải sử dụng hơn 150 tên lửa đánh chặn THAAD, tương đương hơn 25% lượng đạn THAAD triển khai trên toàn cầu.
Với chi phí 15,5 triệu USD cho mỗi quả THAAD, chỉ 12 ngày chiến sự đã tiêu tốn của Mỹ hơn 2,35 tỷ USD, chưa kể lượng lớn tên lửa đánh chặn SM-3 và SM-6 trị giá khoảng 3 tỷ USD. Nhiều chuyên gia nhận định đây là một trong những chiến dịch tiêu tốn ngân sách nhanh nhất trong lịch sử quân sự Mỹ.
Israel suy yếu phòng thủ, Iran đẩy mạnh chiến lược răn đe bão hòa
Những thiệt hại nặng nề trong chiến dịch phòng thủ đã khiến Mỹ phải đánh giá lại khả năng đối phó với các cuộc tập kích kéo dài từ những đối thủ sở hữu kho tên lửa lớn như Trung Quốc hay Triều Tiên. Điều này cũng lý giải vì sao Washington thận trọng hơn trước mọi đề xuất của Israel nhằm mở một chiến dịch mới nhằm vào Iran.
Sự suy yếu khả năng đánh chặn của Israel đã được Tổng thống Mỹ Donald Trump mô tả rõ: “Trong vài ngày cuối, Israel bị đánh rất nặng. Những tên lửa đạn đạo đó. Chúa ơi, chúng phá hủy rất nhiều tòa nhà”. Mức độ tàn phá này là yếu tố then chốt khiến Israel và các đồng minh phải chấp nhận lệnh ngừng bắn ngày 24-6.
Với Tehran, đây là chiến thắng mang tính chiến lược, củng cố quan điểm rằng tên lửa đạn đạo là lớp răn đe đáng tin cậy nhất. Ông Ali Vaez-Giám đốc dự án Iran tại International Crisis Group, cho biết: “Iran đang đặt mục tiêu nâng năng lực tấn công lên mức chưa từng có. Họ kỳ vọng sẽ bắn 2.000 quả cùng lúc để làm tê liệt hoàn toàn phòng thủ Israel, thay vì 500 quả trong 12 ngày như tháng 6”.
Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi khẳng định, năng lực tên lửa hiện tại “vượt xa thời điểm của cuộc Chiến tranh 12 ngày”, trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Aziz Nasirzadeh cho biết, ngành quốc phòng đã cải thiện cả về số lượng lẫn chất lượng, tạo ra các dòng tên lửa có tầm bắn xa hơn và khả năng xuyên thủng mạnh hơn.
Nhiều chuyên gia nhận định Iran đang tiến tới mô hình “răn đe bão hòa”, dùng số lượng tên lửa lớn đến mức mọi hệ thống phòng thủ tiên tiến đều bị quá tải. Nếu Tehran thực sự đạt khả năng phóng đồng loạt 2.000 tên lửa, cán cân sức mạnh khu vực sẽ thay đổi đáng kể. Israel dù sở hữu mạng lưới phòng thủ đa tầng, nhưng mọi lá chắn đều có giới hạn trước một đợt tấn công ồ ạt.
Giới quan sát lo ngại Trung Đông có thể bước vào chu kỳ căng thẳng mới, nơi răn đe quân sự chiếm ưu thế trong các toan tính chính trị. Khi Israel tin rằng “cuộc chiến chưa kết thúc” và Iran tuyên bố đã chuẩn bị cho vòng đối đầu tiếp theo, viễn cảnh bất ổn khu vực ngày càng trở nên khó lường. Tuyên bố “2.000 tên lửa cùng lúc” không chỉ là lời cảnh báo, mà còn là dấu hiệu cho thấy cán cân răn đe tại Trung Đông đang dịch chuyển và có thể định hình các cuộc khủng hoảng tiếp theo.
