Chưa bao giờ hạt một số loại sầu riêng tại Lâm Đồng lại được thương lái đua nhau thu mua với giá cao như thế, dao động từ 50.000 - 65.000đ/kg. Điều này khiến không ít người đặt ra nghi vấn có sự phá hoại kinh tế. Thực hư ra sao?
Ăn tại chỗ được khuyến mãi
Các huyện phía nam tỉnh Lâm Đồng gồm Đạ Huoai, Đạ Tẻh, Cát Tiên, Di Linh và TP Bảo Lộc được xem là thủ phủ sầu riêng, ước tính với khoảng 20.000ha. Đây đang là thời điểm chính vụ của loại trái cây này nên dọc QL20 xuất hiện rất nhiều điểm bày bán sầu riêng cho khách du lịch. Do giá hạt một số loại rầu riêng tăng mạnh và giữ ổn định ở mức cao từ đầu vụ đến nay nên hầu hết các điểm bán lẻ trái sầu riêng đều đưa ra chương trình khuyến mãi đặc biệt dành cho khách du lịch mua ăn tại chỗ.
 |
| Hạt sầu riêng ở Lâm Đồng đang có giá rất cao |
Chị Nguyễn Thị Hương, chủ một điểm cung cấp sầu riêng sỉ và lẻ tại thị trấn Đạ M’ri, huyện Đạ Huoai cho biết, quầy sầu riêng của chị giá cao nhất chỉ 30.000đ/kg, nếu khách du lịch mua ăn tại chỗ, mỗi kilogam sẽ hạ giá xuống còn 20.000đ. Với chương trình khuyến mãi này, hiện mỗi ngày quầy sầu riêng của chị Hương bán lẻ được hơn một tạ quả, thu gom được khoảng 20kg hạt.
Đang trò chuyện với chúng tôi, chiếc xe du lịch chở đoàn khách từ TP.HCM lên Đà Lạt đánh đèn ghé vào điểm kinh doanh sầu riêng của chị Hương. Chủ quầy nhanh nhẹn chào khách, giới thiệu về sản phẩm sầu riêng của quán, loại đắt nhất chỉ 30.000đ/kg. Được khuyến mãi và mời nhiệt tình, chỉ trong ít phút, đoàn du khách đã mua và thưởng thức tại chỗ khoảng 15kg sầu riêng với số tiền chỉ hơn 300.000đ. Khách lên xe, chủ quán lại thu gom vỏ, nhặt hạt cân được gần 4kg với nét mặt không giấu diếm sự vui mừng. Theo chủ quán, số hạt sầu riêng này cuối ngày sẽ có người tới thu gom và trả tiền tươi. Tùy vào chất lượng hạt mà có thể bán được từ 50.000 - 65.000đ/kg, hạt càng to giá thu mua càng cao.
Do giá hạt cao nên nhiều thương lái tìm tới các vườn sầu riêng giống truyền thống, đặc biệt là sầu riêng giống Chín Hóa, vốn có hạt to trên địa bàn các huyện Đạ Huoai, Đạ Tẻh, Cát Tiên, Bảo Lộc và Di Linh để thu mua. Sau khi tách múi (cơm) ra bán cho khách hoặc các tiệm làm kem, bánh, phần hạt được bán riêng cho các đầu mối chuyên thu gom trên địa bàn. Hoạt động thu mua hạt sầu riêng diễn ra khá nhộn nhịp, thậm chí còn hơn cả thu mua trái sầu riêng.
Ông Nguyễn Văn Hùng, ngụ xã Hà Lâm, huyện Đạ Huoai năm nay trúng lớn vì có gần 2ha sầu riêng giống Chín Hóa. Vườn sầu riêng này của gia đình ông đã trồng cách đây gần 20 năm, cây to lớn, mặc dù khá ngọt nhưng cùi mỏng và hạt rất to nên cuối năm ngoái gia đình ông dự kiến sẽ phá bỏ dần để trồng các loại sầu riêng giống mới cho năng suất và chất lượng cao hơn.
“Cũng may là chưa phá bỏ, nếu không có mà tiếc rớt nước mắt! Gia đình tôi làm sầu riêng gần 20 năm rồi nhưng chưa thấy năm nào thương lái lại đổ xô đi mua hạt sầu riêng với giá cao như năm nay! Những năm trước, hạt sầu riêng có khi ném bỏ vì chẳng mấy khi có người mua”, ông Hùng nói. Nông dân này nhẩm tính, với gần 2ha sầu riêng, nếu giá quả và hạt vẫn giữ cao cho đến hết mùa gia đình ông Hùng dự kiến sẽ có lãi không dưới 1 tỷ đồng.
Không phải hành vi phá hoại
Từ đầu mùa sầu riêng đến nay, thị trường hạt sầu riêng ở Lâm Đồng giữ ổn định ở mức cao. Dọc QL20 qua địa bàn huyện Đạ Tẻh, Đạ Huoai, TP Bảo Lộc… hầu hết chủ các vựa thu mua ưu tiên hạ giá sầu riêng bán lẻ ăn tại chỗ để lấy hạt. Sự nóng lên đột biến của thị trường hạt sầu riêng khiến không ít người đồn đoán đây là âm mưu của một hình thức làm ăn không lành mạnh nào đấy. Tuy nhiên, thực tế không phải vậy.
 |
| Điểm bán lẻ trái sầu riêng kiêm thu mua hạt sầu riêng |
Ông Nguyễn Công Thành, chủ một vườn ươm chuyên cung cấp các loại sầu riêng giống trong vùng cho biết, so với nhiều loại nông sản khác, trái sầu riêng luôn có giá cao, ổn định, chưa bao giờ thấy bị đổ bỏ nên người trồng loại cây này có thu nhập rất tốt. Trong khi đó, cây chủ lực trên đất Tây Nguyên là cà phê những năm qua giá lại khá thấp, chi phí đầu tư lớn, chăm sóc vất vả nên người dân ở các vùng có khí hậu phù hợp với sầu riêng đang có xu hướng chuyển đổi nhanh sang loại cây trồng này. “Có thời điểm vườn ươm gia đình tôi không đủ nguồn sầu riêng giống để cung cấp. Nhiều người phải đặt hàng trước cả năm mới có”, ông Thành cho biết.
Theo chủ vườn ươm này, giá hạt sầu riêng tăng mạnh trong thời gian qua thực chất là để phục vụ nhu cầu rất lớn về hạt của các vườn ươm, không chỉ ở khu vực Tây Nguyên mà cung cấp cho cả các tỉnh miền Đông Nam Bộ và đồng bằng sông Cửu Long. Vườn ươm của ông Thành cũng đang phải mua hạt sầu riêng với giá dao động từ 70.000 - 75.000đ/kg về ươm cây con để cắt ghép với mầm cây sầu riêng giống mới.
Ông Đinh Văn Hải, chủ vườn ươm sầu riêng ở thị trấn Đạ M’ri, huyện Đạ Huoai cũng cho biết: “Ít năm gần đây người dân chuyển sang trồng giống sầu riêng hạt lép, thành ra hạt sầu riêng cung cấp cho vườn ươm bị khan hiếm nên giá lên cao vậy thôi chứ không có thương lái Trung Quốc nào giở trò như người ta đồn thổi đâu”. Cũng theo ông Hải, hiện trên thị trường mới xuất hiện giống sầu riêng múi đỏ đang rất hút người mua khiến cho nhu cầu về hạt sầu riêng để ươm ghép với loại sầu riêng này càng lớn.
Ông Nguyễn Văn Lục-Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm thủy sản tỉnh Lâm Đồng cho biết: “Sau khi xác minh, Chi cục nhận thấy các cơ sở ươm giống sầu riêng ở địa phương và miền Tây đang cần một lượng lớn hạt sầu riêng để ươm mầm, ghép với các loại sầu riêng giống mới, chủ đạo là giống RI6 và Monthong. Nhu cầu cao của thị trường giống sầu riêng khiến hạt loại trái cây này tăng mạnh chứ không có gì bất thường, hay hành vi phá hoại sản xuất nào như dư luận đồi thổi”.
Hoàng Hạnh (nongnghiep)
