Sâm “quốc bảo” Việt đi về đâu?

Đường đi và chiêu trò bán sâm lậu

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Sâm Lai Châu do người Trung Quốc trồng đã và đang nhập lậu rất nhiều vào Việt Nam. Vậy đường đi của sâm Lai Châu trồng ở Trung Quốc và chiêu trò buôn bán loại sâm nhập lậu này như thế nào?

Theo Công an H.Phong Thổ, tỉnh Lai Châu, H.Phong Thổ là địa điểm trung chuyển của sâm Lai Châu (SLC) do người Trung Quốc (TQ) trồng rồi nhập lậu sang Việt Nam (VN). Lý do là Phong Thổ có đường biên giới dài hơn 97 km giáp với H.Kim Bình, tỉnh Vân Nam (nơi có vùng trồng SLC rất lớn) nên hầu hết SLC từ Kim Bình về VN đều có điểm tập kết ban đầu là Phong Thổ.

Vận chuyển sâm lậu từ TQ về VN chỉ cần ném qua hàng rào ở khu vực biên giới là có người lấy chở về bán cho người Việt

Vận chuyển sâm lậu từ TQ về VN chỉ cần ném qua hàng rào ở khu vực biên giới là có người lấy chở về bán cho người Việt

"30 giây sâm lậu đã vào Việt Nam"

Một thanh niên giới thiệu tên là T. được tôi thuê chở lên khu vực biên giới, nơi có con suối chảy giữa ranh giới H.Kim Bình, tỉnh Vân Nam (TQ) và H.Phong Thổ, tỉnh Lai Châu (VN). Đứng bên này suối thuộc đất VN, T. chỉ tay về hàng rào lưới B40 phía bên kia suối, nói với tôi: "Ở H.Kim Bình, tỉnh Vân Nam bên kia, có rất nhiều người dân TQ trồng SLC. Thương lái sâm lậu chỉ cần 30 giây đưa SLC do người TQ trồng ra bờ suối, vất qua hàng rào lưới là có người làm thuê cho đầu nậu sâm ở VN đón lấy ngay".

Tôi hỏi: "Những người đi lấy sâm lậu không sợ bị bắt à?". T. ra vẻ khôn lỏi: "Ối chà! Họ cũng bị công an, biên phòng bắt suốt đấy chứ. Nhưng em nói thật với bác, buôn sâm một vốn bốn chục lời, thậm chí hơn thế thì họ cũng liều đánh quả thôi. Bác mà muốn bán sâm Tàu (SLC người TQ trồng - PV), và đặt hàng đều đều có khi em cũng qua bên ấy đánh sâm Tàu về cho bác".

Bắt giữ nghi phạm và lô củ SLC nhập lậu từ TQ về VN. Ảnh: Công an H.Phong Thổ cung cấp

Bắt giữ nghi phạm và lô củ SLC nhập lậu từ TQ về VN. Ảnh: Công an H.Phong Thổ cung cấp

Công an H. Phong thổ cân sâm của các đối tượng vận chuyển lậu từ Trung Quốc về Việt Nam. Ảnh: Công an H. Phong Thổ cung cấp

Công an H. Phong thổ cân sâm của các đối tượng vận chuyển lậu từ Trung Quốc về Việt Nam. Ảnh: Công an H. Phong Thổ cung cấp

Chúng tôi đến Công an H.Phong Thổ để tìm hiểu chuyện SLC từ Kim Bình tuồn lậu về VN. Trung tá Trần Quang Hưng, Phó trưởng công an huyện này, cho biết: Lợi dụng chính sách biên giới, một số đối tượng khi có giấy thông hành sẽ nhập cảnh vào TQ với "chiêu" đi làm thuê, thăm người thân... nhưng thực chất là qua vùng Kim Bình, tỉnh Vân Nam, nơi trồng rất nhiều SLC và được bán với giá rất rẻ để đưa lậu về VN tiêu thụ.

"Vừa rồi Công an H.Phong Thổ bắt được vụ như thế này: Họ đi qua cửa khẩu rồi mua SLC. Họ đợi trời tối thì ném sâm qua hàng rào (hàng rào biên giới do TQ dựng lên - PV). Đồng bọn họ bên này chờ sẵn đưa lên xe máy chạy luôn", trung tá Hưng thông tin.

Ngoài việc lợi dụng có giấy thông hành nhập cảnh TQ để đích thân tuồn sâm về VN, một số đầu nậu sâm còn kết nối trực tiếp với những người trồng sâm ở TQ để người TQ chuyển hàng đến hàng rào biên giới rồi thuê người đến nhận hàng. Những "phi vụ" như thế thường thực hiện vào ban đêm. T., người chở tôi đi thực địa, cho hay: "Nhiều đoạn suối hai bên biên giới giữa TQ - VN ở Phong Thổ rất hẹp và cạn nên các đối tượng buôn lậu sâm dễ dàng tiếp cận nhận hàng từ TQ giao".

Còn một đường đi vòng vèo khác của SLC nhập lậu từ láng giềng bên kia biên giới là qua ngả Lào Cai rồi mới đưa về Lai Châu, "thủ phủ" SLC, để bán khắp nơi. Cũng có một lượng sâm nhập lậu từ TQ về đến Lào Cai thì đi thẳng tới các tỉnh thành. Tôi thắc mắc về sự hình thành con đường SLC lậu này thì được trung tá Hưng cho biết: Biên giới bắt đầu mở cửa khẩu thông thương lại sau giai đoạn Covid-19. Thời gian này các cơ quan chức năng của Lai Châu "làm gắt quá" nên các đối tượng chuyển hướng lấy hàng đưa về Lào Cai. "Nghĩa là các đối tượng mua SLC trồng ở TQ, nhưng nhập tiểu ngạch vào Lào Cai. Sau đó đưa xuống lại Lai Châu để bán", trung tá Hưng giải thích.

Sâm nhập lậu từ TQ bị Công an H.Phong Thổ thu giữ

Sâm nhập lậu từ TQ bị Công an H.Phong Thổ thu giữ

Theo hồ sơ Công an H.Phong Thổ cung cấp, vào năm 2015, đơn vị này đã bắt giữ những nghi phạm buôn lậu SLC từ TQ về VN tiêu thụ. Từ năm 2022, các nghi phạm lợi dụng những vấn đề liên quan chính sách biên giới nên thường xuyên buôn bán, đưa lậu sâm về. Công an H.Phong Thổ đã bắt 4 vụ, Biên phòng H.Phong Thổ bắt 2 vụ. Các vụ đều đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can về hành vi buôn lậu, vận chuyển hàng trái phép qua biên giới.

Gần đây (ngày 4.10.2023), Công an H.Phong Thổ phối hợp với Đồn Biên phòng và Công an xã Huổi Luông phát hiện và bắt quả tang 3 người đều trú thị trấn Sìn Hồ (H.Sìn Hồ, Lai Châu) đã có hành vi buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới, tang vật thu giữ gồm 122 kg củ sâm tươi và 43 kg lá sâm. Những người này khai đã xuất cảnh qua cửa khẩu Ma Lù Thàng sang TQ mua số sâm nói trên rồi vận chuyển trái phép về VN qua suối biên giới tại mốc 63 + 500 để bán kiếm lời.

Hô biến SLC lậu thành sâm bản địa

Đưa tôi xem những hình ảnh mà đầu nậu sâm gọi đó là sâm Ngọc Linh (SNL) hoặc SLC tự nhiên rao bán trên các trang Facebook, YouTube, trung tá Trần Quang Hưng khẳng định đó toàn là sâm TQ. Theo trung tá Hưng, nhìn củ sâm rất dài mà các tay buôn sâm tiếp thị đó là SNL tự nhiên hàng chục năm tuổi thực chất chỉ là sản phẩm được ghép bằng nhiều củ do người TQ cung cấp. Những củ sâm ghép trồng trên đất TQ một thời gian đến khi liền sẹo thì các tay buôn sâm lậu VN mua về vùi lại dưới tán rừng thêm một thời gian, sau đó đào lên chụp hình quay phim và rao trên các trang Facebook, YouTube... rằng đó là SNL hoặc SLC tự nhiên nhiều năm tuổi để bán với giá cao ngất ngưởng. "Kẻ buôn sâm rao những củ sâm ghép đó thành sâm tự nhiên dân đi rừng kiếm được. Thực chất đây là sâm TQ. Chẳng có sâm rừng sâm riết gì đâu. Bây giờ những cây sâm như thế này trên rừng không thể còn nữa", trung tá Hưng khẳng định.

Ông Hưng còn cho biết cũng có những chiêu "siêu" hơn thế. Điển hình là các tay buôn sâm lậu thuê người dân tộc bản địa vào chỗ vùi cây sâm ghép dưới tán lá rừng rồi đạo diễn cho người đó đào củ sâm để quay phim livestream, nhằm tạo niềm tin cho khách hàng để bán. Tuy nhiên, theo chúng tôi tìm hiểu, chủ yếu cây SLC có xuất xứ từ TQ đem về VN để vùi lại là những củ SLC chưa ghép thu ngoài tự nhiên, hoặc sâm trồng tại TQ.

Tồn tại một thực tế mà theo diễn giải của trung tá Hưng là có những cái "khó xử lý" nhất định. Theo đó, nếu phát hiện được những kẻ vận chuyển SLC từ TQ về ngay tại biên giới thì có thể quy kết buôn lậu. Nhưng khi SLC đích thị có nguồn gốc từ TQ mà đã lọt qua hàng rào biên giới thuộc TQ rồi vận chuyển về tới nhà, sau đó bán ra thì khó chứng minh là buôn lậu. "Nó chỉ là buôn bán hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ thôi. Còn buôn lậu thì phải xác định rõ hàng đó chắc chắn tuồn lậu vào ngay từ biên giới. Nhiều lúc biết hàng đó là sâm lậu nhưng không đủ tài liệu chứng cứ để bắt", trung tá Hưng trăn trở.

Trung tá Trần Quang Hưng - Phó trưởng công an H. Phong Thổ

Trung tá Trần Quang Hưng - Phó trưởng công an H. Phong Thổ

Những người bán SLC có xuất xứ từ TQ chủ yếu trên mạng và thường sử dụng Facebook, Zalo ảo. Tôi cũng kết bạn với một loạt tay bán sâm (SLC nhập lậu từ TQ - PV) để tìm hiểu nguồn gốc, chỉ đạo anh em đấu tranh. Lực lượng công an đã dùng nhiều biện pháp nghiệp vụ để kiểm tra, xử lý. Người tiêu dùng cần hết sức thông thái, chứ không thì sẽ bị lừa. Người mua sâm bị lừa là rất nhiều. Nói chung, quay đi quay lại cũng lừa nhau cả thôi.

Trung tá Trần Quang Hưng (Phó trưởng công an H.Phong Thổ, Lai Châu)

(còn tiếp)

Có thể bạn quan tâm

Nhân chứng đường số 7

Nhân chứng đường số 7

Đã 50 năm sau cuộc truy kích trên đường số 7 (nay là quốc lộ 25), nhưng những cựu binh vẫn hào hùng kể về câu chuyện một thời kiên cường, sẵn sàng đem cả tính mạng dâng cho Tổ quốc.

Xanh lại chiến trường Tây Nguyên Kỳ cuối

E-magazineXanh lại chiến trường Tây Nguyên Kỳ cuối: Vươn mình trong kỷ nguyên mới

(GLO)- 50 năm sau ngày giải phóng, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước cùng nỗ lực vươn lên của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên, vùng đất “nóc nhà” của Đông Dương chuyển mình mạnh mẽ. Bước vào giai đoạn mới, vùng Tây Nguyên đang đứng trước vận hội mới, phát huy lợi thế vươn lên cùng đất nước.

Xanh lại chiến trường Tây Nguyên Kỳ 3

E-magazineXanh lại chiến trường Tây Nguyên Kỳ 3: Đường 7 hồi sinh…

(GLO)- Đường 7 (nay là quốc lộ 25) từng chứng kiến cuộc rút chạy hỗn loạn của quân ngụy vào tháng 3-1975. Nửa thế kỷ trôi qua, vùng đất ấy không còn dáng dấp hoang tàn của chiến tranh mà đã khoác lên mình diện mạo mới, trù phú, màu mỡ và yên bình.

Lối về nẻo thiện

Lối về nẻo thiện

Nơi ấy, những con người lầm lỗi bắt đầu với từng con chữ dưới sự dìu dắt của những người thầy mang sắc phục công an. Lớp học đặc biệt còn nhen nhóm ý chí hoàn lương, mở thêm một cánh cửa ra thế giới bên ngoài.

50 năm - những kí ức cho ngày thống nhất đất nước

50 năm - những kí ức cho ngày thống nhất đất nước - Bài 7: Ngày giải phóng qua lời kể của những người tham gia chiến đấu

Vào những ngày tháng Tư lịch sử, không khí tại TP Hồ Chí Minh náo nhiệt hơn, nhất là khi những tiêm kích Su và trực thăng của Quân chủng Phòng không - Không quân Việt Nam bay tập luyện trên bầu trời thành phố, chuẩn bị cho chương trình kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam (30/4/1975 - 30/4/2025).

Xanh lại chiến trường Tây nguyên Kỳ 2

E-magazineXanh lại chiến trường Tây nguyên Kỳ 2: Buôn Ma Thuột từ hoang phế vươn lên thủ phủ Tây Nguyên

(GLO)- Nếu chiến thắng Đak Tô-Tân Cảnh ( năm 1972) xoay chuyển cục diện chiến trường Tây Nguyên thì chiến thắng Buôn Ma Thuột đánh sập “tử huyệt” của địch, mở ra Chiến dịch Hồ Chí Minh để Bắc-Nam sum họp một nhà. Từ một thị xã hoang phế, Buôn Ma Thuột ngày nay xứng đáng là thủ phủ Tây Nguyên

Gặp 'pháp sư' cuối cùng nặn hình nhân thế mạng trên đảo Lý Sơn

Gặp 'pháp sư' cuối cùng nặn hình nhân thế mạng trên đảo Lý Sơn

Từ bao đời nay, với người dân trên đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi), mỗi khi có người thân gặp nạn ngoài biển mà không tìm thấy xác, gia đình họ sẽ tìm đến “pháp sư” nhờ nặn một “hình nhân thế mạng” bằng đất sét, thực hiện nghi lễ chiêu hồn, nhập cốt rồi mang đi chôn như người quá cố.

50 năm - những kí ức cho ngày thống nhất đất nước

50 năm - những kí ức cho ngày thống nhất đất nước - Bài 5: Chuyện về người chiến sĩ nhiều lần cảm tử, góp công giải phóng miền Nam

Phải hẹn rất nhiều lần, tôi mới gặp được người cựu chiến binh, Đại uý Nguyễn Đức Trọng (SN 1956, quê quán xã Long Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An, người góp công cùng đồng đội tham gia giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

50 năm - những kí ức cho ngày thống nhất đất nước

50 năm - những kí ức cho ngày thống nhất đất nước - Bài 1: Chiến thắng Đức Lập trong ký ức của một cựu binh

30/4 năm nay đánh dấu mốc chặng đường 50 năm Ngày Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, Bắc Nam sum họp một nhà. Để có được niềm hạnh phúc cho ngày thống nhất ấy, không biết bao nhiêu công sức, máu xương của các thế hệ cha anh đã hy sinh vì Tổ quốc.