Đất Bằng trong tôi

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Biết bao lần đến rồi đi, lần nào vùng quê Đất Bằng (huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai) cũng để lại trong tôi nhiều cảm xúc cùng những kỷ niệm đẹp.

Có một Đất Bằng xa lắc, phải ở lại thị trấn Phú Túc, nhờ người quen chở đi trên con đường đất mùa khô chói chang nắng, bụi mù khi ngang qua những bãi đất trống lưa thưa bụi cây dại, thấp thoáng màu xanh của mì, mè; qua những làng Jrai nhà sàn thưng vách ván bạc màu thời gian. Lần đó, tôi về thăm mẹ của người bạn thân tuổi già như tàu chuối héo nằm co ro trên chiếc giường nơi góc nhà sàn. Nắm chặt bàn tay chai sạm, tôi nhận ra mắt mẹ ngấn nước. Ngót 90 mùa rẫy đi qua cùng mẹ bao nhiêu là mưa nắng, cơ cực nơi đất nghèo.

Là căn cứ du kích kéo dài qua 2 cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, cũng đủ hình dung người dân của xã anh hùng Đất Bằng kiên trung và gian khổ biết nhường nào. Giữ bếp sàn ấm lửa qua ngày đói giáp hạt có củ rừng, khoai mì, con cá dưới suối, cọng rau bên khe. Câu chuyện 20 năm trước, qua đêm ở buôn Ama Giai, tôi hòa vào không gian làng. Biêng biêng men rượu ghè, ấm áp tình nghĩa, tôi ngủ say vùi ngay góc sàn nhà. Sớm mai tỉnh giấc, đụn lửa đốt đêm qua nơi góc sân trước nhà còn nóng ấm, vương vương làn khói.

Minh họa: Huyền Trang

Minh họa: Huyền Trang

Tôi có một Đất Bằng những lần về dự lễ pơ thi mới hiểu rõ hơn nghĩa từ nguyên nếp văn hóa “cộng đồng làng”. Lễ và hội diễn ra trang nghiêm mà ấm áp, cả làng đến dự, chung tay góp sức. Nếp xưa còn giữ, có tục lệ “chia của” cho người chết tuy cũng chỉ gọi là. Lễ tang chiêng trống tiễn đưa từ nhà, đi vòng mấy lượt nghĩa trang, quanh huyệt mộ. Đi theo đội chiêng là xoang, không phân biệt giới tính, độ tuổi, vòng xoang mỗi lúc một rộng dần. Phần hội diễn ra ngay tại nghĩa trang, quanh khu nhà mồ. Buồn tiễn biệt nên say, chia sớt nỗi buồn cùng say men rượu, men bia, nắm cơm, xiên thịt…

Mới đây, trong sớm mai một ngày cuối tuần tháng 6 rạng rỡ nắng, xe máy độc hành, tôi rời thị trấn Phú Túc về làng cùng cậu con trai 12 tuổi trên con đường trải nhựa thênh thang. Hai bên đường, khu vực trung tâm xã, nhiều ngôi nhà xây kiên cố to đẹp khuôn viên trồng cây xanh, hoa cảnh xen giữa những ngôi nhà sàn truyền thống.

Già làng Kpă Ní (buôn Ia Prông) chuyện trò cùng tôi trên tấm chiếu cói phía hiên sàn rộng rãi, thoáng mát. Câu chuyện cứ thế nối dài. Công việc của người “ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng” chẳng quản thời gian sớm tối, lấy tình người trong làng, trong họ mà giải quyết mâu thuẫn nảy sinh; còn tích cực tuyên truyền, vận động bà con thực hiện tốt quy ước, hương ước, tham gia đầy đủ các buổi họp, vận động gia đình, dòng họ và dân làng trồng cây rau trong vườn, làm chuồng nuôi heo, bò cách xa sàn nhà...

Ngày nghỉ, vừa chớm trưa đã có đông người làng đến chơi. Lòng hiếu khách của bà con khiến tôi chẳng dám dời chân sớm. Vậy nên, tôi may mắn được tiếp chuyện ông Rcam Niang-người đã hơn 80 mùa rẫy nhưng vẫn minh mẫn, khỏe mạnh. Ông kể về thời thanh niên có 2 năm ở nhà ông Chín (võ sư Hồ Ngạnh, ở huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định) học võ cổ truyền, về truyền dạy lại cho con cháu.

Và, trong tôi, Đất Bằng không xa nhờ có chuyến xe khách đón đưa nối làng với phố, có tình cảm chân chất dành cho tôi như thể người con xa về với buôn làng.

Có thể bạn quan tâm

Thương hoài mùa nhãn

Thương hoài mùa nhãn

(GLO)- Pleiku đang trong những ngày mưa dầm và gió cả. Ngồi nghe gió sột soạt từng cơn dọc theo mái nhà, thi thoảng, vài ba tiếng rơi lộp độp của chùm quả nhãn phía sát nhà bà Năm ở kế bên lại dội vào lòng tôi niềm thương nhớ khôn nguôi. Ký ức những mùa quả ngọt lại ùa về da diết.

Vệt nắng

Vệt nắng

Chiều nào cũng vậy, gã lọc cọc đạp chiếc xe già nua, bánh trước lỏng lẻo hơi lệch sang bên phải, cứ thế khật khưỡng đi trên con đường dẫn về phía công viên.

Mùa dã quỳ xanh lá

Mùa dã quỳ xanh lá

(GLO)- Những ngày này, dạo quanh các cung đường từ xã Đak Đoa về phường Pleiku, từ xã Bàu Cạn đi xã Ia Dom, thi thoảng, tôi gặp những vạt dã quỳ mướt xanh vươn mình đón gió. Lại thấy, mùa dã quỳ xanh lá ngân hoài một vẻ đẹp riêng.

Gánh cá của mẹ

Gánh cá của mẹ

(GLO)- Sáng sớm, khi chú gà trống choai cất tiếng gáy đầu tiên hòa vào tiếng thuyền chài khua nước ngoài sông, mẹ đã thức dậy. Bên ánh lửa bập bùng từ bếp củi, mẹ lặng lẽ chuẩn bị cho một ngày ra chợ. Hôm nay, mẹ lại gánh cá ra chợ huyện.

Khoảng trời quê

Khoảng trời quê

Mẹ vợ tôi, bà ngoại của 2 con trai của tôi, luôn miệng thắc mắc, ở thành phố lạ nhỉ, lúc nào cũng đông như mắc cửi và đèn điện như sao xa.

Sau cơn mưa

Sau cơn mưa

(GLO)- Với nhiều người, tự thân mưa đã gợi nỗi sầu, như một sự bất an, là niềm không mong đợi. Dẫu thế, như cỏ cây, cuộc đời mỗi người chẳng phải từ cơn mưa mà lớn khôn lên, những trải nghiệm cứ thế mà lấp đầy.

Dòng sông tuổi thơ

Dòng sông tuổi thơ

(GLO)- Ai cũng có tuổi thơ gắn bó với quê hương xứ sở, nơi chôn rau cắt rốn, nơi cuộc đời sâu nặng nghĩa tình với ông bà, cha mẹ, xóm giềng hay những gì thân thuộc nhất. Với tôi, tuổi thơ cũng từng gắn bó với dòng sông quê hương. Ấy là dòng sông Minh.

Mùa hè tuổi thơ

Mùa hè tuổi thơ

(GLO)- Thế là mùa hè đã về. Tia nắng thắp đỏ chùm phượng vĩ trải dài trên những lối phố. Tôi đi miên man trong nắng vàng, hòa cùng bản giao hưởng tiếng ve giữa trưa oi bức. Ký ức những ngày hè của tuổi thơ bỗng ùa về, lay động hồn tôi.

Một thời hương mía…

Một thời hương mía…

(GLO)-Từ con ngõ quen thuộc, tôi hướng mắt ra cánh đồng, thu vào bạt ngàn màu xanh của mía, bắp, đậu, khoai lang... Mỗi mùa một sắc điệu, trù phú và no đủ. Nếu ai đó từng gắn bó với mảnh đất này như tôi sẽ nghe tim mình thổn thức, thấy lòng xốn xang khi bao ký ức luyến thương thầm gọi, tìm về.

Chiêng ngân lòng phố

Chiêng ngân lòng phố

(GLO)- Sương còn an nhiên trên từng ngọn cỏ. Dãy núi phía trước nhà hiện ra mờ mờ. Đâu đó, vẳng trong thung sâu, gà rừng đã cất những thanh âm đầu tiên kéo bình minh vượt qua sườn đồi để chào một ngày mới.

Mùa hạ bình yên

Mùa hạ bình yên

(GLO)- Tôi thường kết thúc một buổi tối bằng vài phút ngồi yên trước khi đặt mình vào giấc ngủ. Ánh sáng của bóng đèn đêm phả dịu xuống là một bối cảnh nhẹ nhõm cho những nghĩ ngợi còn đọng lại sau cùng khi ngày vừa trôi.

Chạm vào sách

Chạm vào sách

(GLO)- Tôi có thói quen đọc sách từ hồi còn nhỏ. Cứ đi đâu, làm gì thấy thuận tiện là tôi mang sách theo cùng. Trên chuyến tàu Bắc-Nam hay trên chuyến xe đường dài, trong ba lô của tôi luôn có một vài cuốn sách mới mua hay đọc nửa chừng.

Vườn xưa mùa trái rụng

Vườn xưa mùa trái rụng

(GLO)- Tôi từng nghe âm thanh ấy khi ngồi dưới một tán cây xoài sẻ sau vườn, nơi má tôi phơi áo, con mèo nằm duỗi mình trên bậu cửa và tuổi thơ tôi trôi qua như một dòng nước mát lành.

Kỷ niệm khó quên

Kỷ niệm khó quên

(GLO)- Cũng đã nhiều lần, tôi được tham dự những buổi giao lưu giữa tác giả với bạn đọc qua các chương trình nghe nói chuyện thơ, đêm thơ-nhạc, buổi ra mắt tác phẩm mới, giới thiệu tác giả-tác phẩm do Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức.

Những mùa sen

Những mùa sen

(GLO)- Tôi có một thời thơ ấu sống bên đầm sen Đồng Tháp Mười. Những buổi chiều mùa hạ, các anh chị chèo chiếc xuồng nhỏ đưa tôi ra một đầm nước mênh mông với ngập tràn màu sen hồng chấp chới, ngan ngát hương thơm.

Khi phố mùa hoa

Khi phố mùa hoa

(GLO)- Nơi nắng mưa chia 2 mùa rõ rệt, giao của mùa là những phố màu hoa. Không còn gió se mát hanh hao trên nền trời xanh ngắt, cái nóng oi hầm bắt đầu cho một ngày như sớm hơn thường lệ. 

Bước chậm, thở sâu

Bước chậm, thở sâu

(GLO)- Người xưa có câu: “Dục tốc bất đạt” (nghĩa là nếu muốn nhanh chóng thành công mà lại nóng vội thì sẽ không đạt kết quả). Còn bây giờ, mọi người thường bảo nhau, muốn nhanh thì phải từ từ.

Ru ta dịu dàng

Ru ta dịu dàng

(GLO)- Hôm đi tập huấn chuyên môn, tôi gặp lại Mây, cô bạn chung phòng ký túc xá hồi đại học. Suốt buổi hàn huyên, Mây cứ đăm đăm nhìn tôi, đôi mắt nói nhiều hơn cả những lời tâm sự.

Lưu bút học trò

Lưu bút học trò

(GLO)-Tháng 5, nắng bắt đầu rót mật lên từng kẽ lá. Màu nắng ấm nồng như lời thì thầm của thời gian, nhắc nhở chúng tôi rằng, ngày chia tay thầy cô, bè bạn đang đến thật gần. Trong lòng mỗi chúng tôi, dường như có một khoảng trống dần mở ra, khoảng trống của bao điều chưa kịp nói, chưa kịp làm.

null