Từ những đồng vọng quê nhà...

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Trần Quốc Toàn (SN 1992, quê ở Tuy Phước, ảnh) là một trong những tác giả trẻ của Bình Định. Sáng tác của Toàn xuất hiện đều trên nhiều báo, tạp chí văn chương uy tín như Văn nghệ, Văn nghệ quân đội, Văn nghệ Bình Định, Sông Hương… Anh tỏ ra khá đa năng khi đều tay cả thơ và văn xuôi. Nhưng nổi bật hơn cả ở anh vẫn là mảng thơ với nhiều sáng tạo, tìm tòi trong ngôn ngữ, hình ảnh biểu đạt. Thơ Toàn có chất riêng - nét riêng, đặc biệt khi anh viết về quê nhà giản dị mộc mạc pha màu sắc hiện sinh; hơn thế nữa anh còn dành cho đề tài này riêng một mảng lớn.

 

1. Toàn bộc bạch: “Từ những đêm ngoại thức kể chuyện cổ dân gian, đọc vanh vách thơ Nguyễn Du, truyện Thạch Sanh... những câu chuyện ấy như kéo tôi về một không gian khác và hay có những thơ thẩn tưởng tượng. Có lẽ gần gũi với ông bà ngoại từ nhỏ nên tôi ảnh hưởng đạo Phật từ bà ngoại, đạo Nho từ ông ngoại. Và dấu ấn quê nhà cứ thế lớn dần lên theo năm tháng. Những điều ấy về sau, như một lẽ tự nhiên đã đi vào trong sáng tác của tôi”.

Vậy rồi, Toàn đọc tôi nghe một đoạn trong bài thơ Kinh đêm mà anh viết, dấu vết của thời gian, những mộng tưởng, gợi ngẫm về cuộc sống đồng đất quê nhà hiện lên như một bức tranh. Mà điều đặc biệt là ở đó, tự thẳm sâu những hình ảnh dường như đang khoát lên mình vẻ u hoài kia lại chứa đựng trong nó những mầm non bắt đầu quẫy đạp lặng lẽ vươn lên:“Người đi đâu về khuya khoắt lắm/ để quên tiếng nói của mình trên máng xối/ rồi nằm mộng thấy bao điều trống rỗng/ đó là một đêm cuối tháng sáu/ chị tôi gầy hơn những con đường đói khổ/ con chuột kí ức ngồi một mình trên đống hạt đậu/ nỗi đau lách qua cái lỗ phía cuối khu vườn/ nơi đó có ngọn đèn sáp ong đang hắt bóng/ bài ca của lá bắt đầu trổ ngọn/ con dơi du ca treo mình dưới bầu trời đẫm nước/ giọt giọt trong veo”.

2. Quê nhà, là nơi trú ngụ những ký ức ngọt ngào nhất của Toàn. Những ký ức cũ, có thể là hạt lúa đồng làng, là dấu vết đền tháp trong cách nhìn siêu hình, hay dáng dấp mộc mạc người quê trong vẻ đẹp lao động cần cù..., hết thảy hiện diện trong thơ anh trong mạch chảy cảm thức đồng vọng với quê nhà. Như bài thơ Mùa tái sinh, bài thơ giúp Toàn (với bút danh Trần Nguyễn Huyền Nhiên) đạt giải nhất trong cuộc thi thơ 4 câu do Quán Chiêu Văn tổ chức năm 2019. Nét bình an yên ả, những chan chứa yêu thương như gạn lọc đi bao phiền ưu:

Ngược triền sông cũ buổi hôm

Đôi chim sẻ nhặt rạ rơm sân chùa

Ta nghe đồng ruộng nắng mưa

Chuông chiều lay những hạt mùa tái sinh.

3. Với Toàn, việc sáng tác nhiều năm nay đã thành một kỷ luật lao động hằng ngày. Toàn tâm sự: “Tôi viết do thấy cần viết, để trải ra những gì mình suy nghĩ, chắt lọc. Ngay cả khi lập gia đình, có con nhỏ, cuộc sống có nhiều khó khăn tôi vẫn giữ đúng thói quen của mình. Đôi lúc coi làm thơ viết văn tuy thu nhập thấp nhưng cũng đỡ đần phần nào cho gia đình. Hiện tại, tôi có công việc thường xuyên, lương lậu tuy ít nhưng ổn định, lại thấy việc phải viết, phải làm việc như một nhu cầu. Không viết thấy thiếu thiếu cái gì đó, khó ở lắm! Viết với tôi giản dị như người nông phu ra đồng chăm sóc lúa, rau vậy!

Thế mạnh của Toàn trong các sáng tác là so sánh linh hoạt, sắp xếp những hình ảnh trong một trường liên tưởng liền mạch dẫn đến những hình ảnh cuối cùng bất ngờ sáng lên. Ngôn ngữ diễn đạt của Toàn giúp anh khơi dòng cảm xúc mãnh liệt, khiến người đọc dễ cộng hưởng với niềm thăng hoa. Cần mẫn lao động thầm lặng nhiều năm qua, đến nay Toàn đang có 2 bản thảo tập thơ và 1 bản thảo tiểu thuyết. Khi tôi đề cập đến việc xuất bản, Toàn cười: “Nhiều lần tôi đã nghĩ đến chuyện in sách. Rồi lại thôi có lẽ duyên chưa đến. Hiện tại, tôi chỉ muốn tập trung sáng tác, sửa sang những gì đã viết. Sau nhiều năm đi học xa nhà, nguồn cội - xứ sở - con người lại thêm hấp dẫn với nhiều thang âm, hình ảnh, sắc vóc mới, xứ Nẫu của mình mộc mạc nhưng huyền ảo lắm. Và tôi muốn khai thác thêm mảng đề tài này!”.

 

Trần Quốc Toàn là cây bút trẻ sáng giá đã được trao nhiều giải thưởng văn chương: Năm 2018, anh là một trong hai tác giả ở Bình Ðịnh vào vòng chung khảo cuộc thi Thơ “Tác phẩm đầu tay” năm thứ Năm, do tổ chức bất vụ lợi Du Tử Lê Foundation tổ chức (cuộc thi nhận bản thảo tập thơ 50 bài); giải C (mảng thơ) Cuộc thi Sáng tác văn học Bình Ðịnh mở rộng năm 2018 - 2019; giải Khuyến khích cuộc thi viết Thương nhớ miền Trung do báo Thanh Niên phát động năm 2020. Và mới nhất, đầu năm 2021, Trần Quốc Toàn đạt giải tư (với chùm thơ Bếp quê, Tổ quốc tôi, Ở phía đông làng) tại Cuộc thi thơ online “Tổ quốc và Mẹ” do Diễn đàn văn học Quán Chiêu Văn và Hội VHNT tỉnh Thái Nguyên phối hợp tổ chức.

NGÔ PHONG

Có thể bạn quan tâm

Sê San: Sông kể chuyện đời…

Sê San: Sông kể chuyện đời…

(GLO)- Dòng Sê San miệt mài chở nặng phù sa; sóng nước bồng bềnh không chỉ kể câu chuyện mưu sinh, bảo vệ phên giậu, mà còn gợi mở tương lai phát triển bền vững, góp phần khẳng định vị thế của vùng biên trong hành trình dựng xây quê hương, đất nước.

Chiếc nỏ của người lính trận Ia Drăng

Chiếc nỏ của người lính trận Ia Drăng

(GLO)- Mang ra chiếc nỏ được cất giữ hơn 30 năm, ông Siu Long (làng Gòong, xã Ia Púch, tỉnh Gia Lai)-nhân chứng trong trận đánh thung lũng Ia Drăng 60 năm trước chậm rãi nói: “Tôi muốn tặng món quà Tây Nguyên này cho một người bạn đến từ nước Mỹ”.

Ông Ksor Yung có lối sống trách nhiệm, gần gũi nên được mọi người quý mến. Ảnh: R’Ô Hok

Ksor Yung: Từ lối rẽ sai lầm đến con đường sáng

(GLO)- Từ một người từng lầm lỡ, ông Ksor Yung (SN 1967, ở xã Ia Rbol, tỉnh Gia Lai) đã nỗ lực vươn lên trở thành người có uy tín trong cộng đồng. Ông tích cực tham gia vận động, cảm hóa những người sa ngã, góp phần giữ gìn an ninh trật tự và củng cố khối đại đoàn kết dân tộc.

Thôn Lao Đu giữa bát ngát núi rừng Trường Sơn

Lao Đu đã hết lao đao

Nằm bên đường Hồ Chí Minh huyền thoại, cuộc sống của hơn 150 hộ dân thôn Lao Đu, xã Khâm Đức, TP Đà Nẵng nay đã đổi thay, ngôi làng trở thành điểm du lịch cộng đồng giữa bát ngát núi rừng. 

Giới trẻ hào hứng tham gia các khóa học làm đèn lồng Trung thu thủ công

Hồi sinh Trung thu xưa

Giữa phố phường rực rỡ ánh đèn led, đèn ông sao và mặt nạ giấy bồi bất ngờ “tái xuất”, gợi lại ký ức những mùa trăng rằm xưa. Sự trở về của Trung thu truyền thống đã manh nha trong những năm gần đây, được nhiều người trẻ hào hứng đón nhận.

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

(GLO)- Trở về từ cuộc chiến khốc liệt ở Thành cổ Quảng Trị, cựu chiến binh Hồ Anh Hòa ít khi nhắc lại kỷ niệm chiến đấu với gia đình, con cháu. Bởi ông cho rằng, việc cầm súng lao vào cuộc chiến thời điểm ấy là trách nhiệm của một người con yêu Tổ quốc, “không nên công thần”.

Các cổ vật gốm sứ chén, bát, đĩa... được ngư dân nhặt được.

Làng cổ vật

Nép mình bên eo biển Vũng Tàu, thôn Châu Thuận Biển (xã Đông Sơn, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) không chỉ nổi tiếng là “làng lặn Hoàng Sa” với truyền thống bám biển, giữ chủ quyền, mà còn được ví như “kho báu” lưu giữ hàng loạt cổ vật từ những con tàu đắm hàng thế kỷ dưới đáy đại dương.

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

Nhiều doanh nghiệp và người dân lên ngọn núi Ngọc Linh hùng vĩ ở TP.Đà Nẵng thuê môi trường rừng để trồng sâm, mở ra một nghề mới để đồng bào Xê Đăng bản địa mưu sinh suốt nhiều năm qua: 'phu sâm', tức nghề cõng hàng thuê.

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

(GLO)- Không chỉ bền bỉ gieo con chữ cho học trò nghèo, thầy Võ Trí Hoàn-Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Quang Trung (xã Ia Tul, tỉnh Gia Lai) còn là người đam mê sưu tầm đồ xưa cũ. Với thầy, mỗi món đồ là bài học sống động về lịch sử dân tộc mà thầy muốn kể cho học trò.

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

(GLO)- Trong kháng chiến chống Mỹ, xã Ia Dơk (tỉnh Gia Lai) là căn cứ cách mạng quan trọng, đồng thời cũng là nơi hứng chịu nhiều đau thương, mất mát. Những cánh đồng từng bị bom cày xới, những mái nhà bình yên hóa tro tàn, bao số phận người dân vô tội bị giặc sát hại.

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

(GLO)- Gần 40 năm gắn bó với rừng, ông Nguyễn Văn Chín-Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Hà Ra (xã Hra, tỉnh Gia Lai) được biết đến như vị “thủ lĩnh giữ rừng” đặc biệt: từ việc biến lâm tặc thành người giữ rừng đến phủ xanh vùng đất cằn cỗi nơi “cổng trời” Mang Yang.

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

(GLO)- Hàng trăm năm qua, những gốc đa lặng lẽ vươn mình trong rừng già Kon Ka Kinh, thấm đủ chuyện nhân sinh để hóa thành "chứng nhân" của đại ngàn. Quần thể đa cổ thụ không chỉ tạo nên cảnh quan kỳ vĩ, mà còn trở thành di sản tinh thần gắn bó với bao thế hệ cư dân sống dựa vào rừng.

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Trạm biến áp 500kV Lào Cai đang gấp rút hoàn thiện để trở thành điểm khởi đầu của tuyến đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Đây là mắt xích chiến lược trong hành trình đưa nguồn điện dồi dào, đặc biệt là thủy điện ở Tây Bắc, vượt núi băng rừng về xuôi để hòa vào lưới điện quốc gia.

null