Thương nhớ đồng quê

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Thứ bảy, tôi ngồi thảnh thơi cà phê nơi góc quán quen ngắm nhìn dòng người vội vã lại qua trên phố. Điện thoại rung gù gù trong túi. Tôi nghe máy, giọng chị oang oang: “Em biết chuyến xe nào về nhà sớm nhất không? Chị muốn về quê kịp mùa gặt”. Chỉ cho chị những chuyến xe từ Phố núi xuôi về miền quê đặc sản “gió Lào và đá lèn” rồi tắt máy, tôi nhìn ra khoảng không, lòng chợt bâng khuâng lạ. Mùa gặt, bao nhiêu năm xa quê, xa cánh đồng làng, xa cánh cò chấp chới chiều đông, tôi nhận ra quê vẫn vẹn nguyên bằng ký ức của tháng ngày trong mùi rạ rơm ngai ngái.
Làng quê rộn rã hơn bởi sự trở về của những thanh niên đi làm ăn xa. Quê tôi lạ lắm, ngày thường toàn người già và trẻ nhỏ, chỉ 2 vụ mùa và Tết là có thanh niên. Họ trở về để giúp đỡ gia đình gặt lúa. Một tuần nữa là vào mùa gặt, ba tôi ngồi tỉ mẩn chẻ lạt từ khúc tre được chọn kỹ. Tôi buộc lại thành nắm rồi đem ngâm dưới lòng suối cạn cho lạt mềm và dai hơn. Mẹ đem mấy cái câu liêm ra để cắt chấu và tra lại cán. Anh tôi kéo xe bò ra kiểm tra mảnh ván nào bị mục, càng xe và dây cáp quay có đứt gãy không. Bánh xe được kiểm tra từ lốp đến từng viên bi, rồi tra dầu kỹ càng. Mùa gặt náo nhiệt hẳn lên sau từng guồng quay thử của máy tuốt, của những nhà rủ nhau gặt đổi công và cả những nhẩm tính đủ đầy của mẹ sau một vụ mùa.
Quê tôi làm hai vụ lúa. Vụ Hè Thu dưới cái nắng chang chang, người dân phải tranh thủ ra đồng gặt từ tinh sương. Những thửa ruộng vàng ươm rộn rã tiếng nói cười, những bàn tay đưa liềm trong lãng đãng sương. Những chiếc xe bò in vết bánh kéo dài lên đường làng thành đường kẻ song song cũng đẫm sương. Mặt trời ngang ngọn cau, lúa gặt được già nửa vừa lúc mẹ nấu xôi sáng mang ra. Chúng tôi nghỉ tay ăn sáng rồi chia ra tốp tuốt lúa, tốp còn lại tiếp tục gặt cho đến hết thửa. Chúng tôi đưa máy tuốt xuống trải bạt rồi người trao, kẻ đạp máy. Chiếc máy với thiết kế giản đơn gồm một khung sắt được bao quanh và một guồng tròn được ghép từ những thanh gỗ đóng đinh hình chữ V so le để làm rơi hạt lúa khi quay. Những hạt lúa vàng ươm rào rào rơi sau mỗi lần vặn tay quăng rơm… và sự thưa dần của những ôm lúa đẫm sương sớm. Đồng làng lúc ấy náo nhiệt bởi tiếng máy, tiếng gọi nhau từ thửa trên xuống thửa dưới.
Minh họa: Huyền Trang
Minh họa: Huyền Trang
Mùa gặt với bọn thanh niên chúng tôi luôn đầy háo hức lẫn chờ mong bởi những lần gặt giữa trăng đêm. Trăng vừa len khỏi lũy tre, chúng tôi đã gọi nhau cùng ra đồng. Gặt đêm vừa thanh mát, vừa là dịp để các đôi tranh thủ chuyện trò, tìm hiểu nhau. Những câu chuyện buông đùa, những lời thì thầm nhỏ to sau mỗi đường liềm. Gặt đêm là dịp để kiểm tra sự nhanh nhẹn, khéo léo của đám thanh niên. Dưới ánh trăng bàng bạc, mọi sự cứ nhờ nhợ hai bờ thực/ảo, đường liềm không khéo léo sẽ cắt phạm phải tay. Gặt làm sao không đứt tay vừa chạy đua với trăng là thử thách ngầm mà các thiếu nữ dành cho một nửa của mình. Và sau mùa gặt, nhiều đôi đã nên duyên chồng vợ. Gặt đêm là sân khấu cho những giọng ca bất đắc dĩ của trai làng sau bao buồn vui của cuộc sống. Những giọng ca khiến trái tim của các cô gái thổn thức bằng giọng ấm nồng như rút ruột gan. Cánh đồng như thảm bạc khẽ rung lên trước gió và tiếng hát của họ ngân dài theo những đường liềm vẽ vào bóng trăng khuất dần…
Mùa gặt vụ Đông Xuân là sự chạy đua với những cơn mưa bất chợt. Mùa ấy, người dân quê tôi đi gặt với áo mưa cắp nách, bạt ni lông buộc hờ bên cạnh xe bò. Và những bó lúa được buộc vội chất lên xe đem về nhà. Những thửa ruộng trên cao ngập xăm xắp nước, ruộng vùng trũng được tráng bằng lớp bùn nhão, sền sệt, phẳng lì. Chúng tôi đưa lưỡi liềm xuống bùn non tanh nồng để cắt phần ngọn lúa thâm sì, đôi hạt nảy mầm quện trong bền bệt bùn. Những gương mặt nhàu nhĩ, những hạt thóc mang theo bùn xám xịt, đến lúc quạt bụi trùm mịt mùng lên cả xóm nghèo. Hạt thóc vụ ấy cõng cả những đắp đổi buổi giáp hạt, cõng theo cả nỗi xót xa.
“Về gặt lúa em ơi”, lời chị làm tôi thổn thức. Gặt lúa giờ đã có máy móc hiện đại giảm bớt sức lao động của con người. Nhiều lần trở về quê, tôi thèm được hít hà hương lúa đẫm sương và sự rộn rã của cánh đồng mùa gặt. Những đụn rơm thơm mùi nắng, những vệt khói đốt đồng lam nhạt quện ánh chiều tà vẫn còn bảng lảng. Có chăng mùa gặt ngày ấy, giờ chỉ còn trong hoài niệm của những người nặng lòng với ký ức xa lắc xa lơ.
ĐÔNG HÒA

Có thể bạn quan tâm

Hòa điệu cùng tình yêu nghệ thuật múa

Cặp đôi nghệ sĩ Nguyễn Cơ-Hồng Mai: Hòa điệu cùng tình yêu nghệ thuật múa

(GLO)- Cùng sinh năm rồng (1988) và lớn lên với tình yêu dành cho từng nhịp vũ đạo, Nguyễn Văn Cơ và Trần Thị Hồng Mai-hai nghệ sĩ trưởng thành từ Nhà hát Ca múa nhạc tổng hợp Đam San trở thành cặp đôi hiếm hoi của làng múa ở cao nguyên Pleiku, luôn song hành cả trên sân khấu và trong đời sống.

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

(GLO)- Chồng tôi nhận quyết định chuyển công tác vào một sáng cuối tháng Năm, khi sương vẫn còn giăng mờ trên những con dốc quen thuộc của phố núi Pleiku. Tin anh phải xuống Quy Nhơn theo diện hợp nhất 2 tỉnh không bất ngờ.

Bảo vật quốc gia ngai vua triều Nguyễn đặt tại Điện Thái Hòa, Đại Nội Huế.

Phục chế ngai vàng triều Nguyễn: Trả lại nguyên trạng năm 2015, đảm bảo đúng tinh thần bảo vật quốc gia

(GLO)-Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) vừa có văn bản chính thức góp ý kế hoạch phục chế ngai vua triều Nguyễn, bảo vật quốc gia bị phá hoại hồi tháng 5 - 2025 tại điện Thái Hòa, yêu cầu phục hồi hiện trạng "gần giống nhất" so với năm 2015, thời điểm hiện vật được lập hồ sơ công nhận.

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

(GLO)- Vở diễn Trò chơi của quỷ do Ðoàn ca kịch bài chòi Bình Ðịnh (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai) dàn dựng vừa giành huy chương đồng tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V-năm 2025.

"Núi trên đất bằng"

"Núi trên đất bằng"

(GLO)- Tiến sĩ Hà Thanh Vân đã nhận xét Tiểu thuyết "Núi trên đất bằng" của Võ Đình Duy là một tác phẩm văn chương đầu tay ra mắt năm 2025, đánh dấu bước chuyển đầy bất ngờ từ một kiến trúc sư trẻ sống ở Gia Lai sang hành trình kiến tạo thế giới văn chương.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

BẢO TỒN CÁC KỊCH BẢN TIÊU BIỂU CỦA HÁT BỘI BÌNH ĐỊNH: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

Bảo tồn các kịch bản tiêu biểu của hát bội Bình Định: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

(GLO)- Hát bội Bình Định là một di sản văn hóa đặc sắc với nhiều vở tuồng kinh điển như: Sơn Hậu, Tam nữ đồ vương, Ngũ hổ Bình Tây, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (còn có tên khác là Chém cáo, Cổ miếu vãn ca) của Nguyễn Diêu, Trầm hương các, Diễn võ đình và Cổ thành… của Đào Tấn.

Hòa hợp văn hóa, cùng chung chí hướng

Hòa hợp văn hóa, cùng chung chí hướng

(GLO)- 2 tỉnh Bình Định và Gia Lai (cũ) hợp nhất là cột mốc quan trọng trong hành trình phát triển vùng Duyên hải-Tây Nguyên. Cùng với các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội…, văn hóa nghệ thuật cũng được công chúng hết sức quan tâm.

Nguyễn Nhật Ánh: Người làm vườn

Nguyễn Nhật Ánh: Người làm vườn

Tôi không phải một dịch giả chuyên nghiệp - mào đầu vậy hoàn toàn không phải để biện hộ cho những sơ suất, sai sót và thô lậu mà bất cứ ai khi chạm tay vào việc dịch nói riêng, việc chữ nghĩa nói chung, dẫu là tay thuận hay tay ngang, đều phải đối mặt và chịu trách nhiệm.

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Để chào đón thời khắc đặc biệt của đất nước, của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ cao cả với vai trò, vị thế là cơ quan ngôn luận của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ mà người đứng đầu hệ thống Mặt trận đã tin tưởng giao phó; kể từ tháng 7.2025, Báo Đại đoàn kết ra mắt ấn phẩm Tinh hoa Việt bộ mới.

default

Địa phận Phủ Hoài Nhơn được xác lập năm Hồng Đức thứ 2 (1471), là miền “viễn châu” khá rộng; sau hơn 550 năm, vùng đất rộng lớn lúc ban đầu được phân chia thành nhiều tỉnh thuộc Nam Trung bộ và Bắc Tây Nguyên. 
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Trong ngôi nhà sàn dưới chân núi ở làng K8, xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh), Nghệ nhân nhân dân Ðinh Chương nở nụ cười sảng khoái, hồ hởi nói: “Bà con trong làng đang trông chờ ngày 1.7.2025, để không chỉ núi liền núi, sông liền sông mà đồng bào Bana ở hai tỉnh trước đây sẽ về chung mái nhà tỉnh Gia Lai mới”.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Nhân dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (1.7.1915 – 1.7.2025), sáng 29.6, tại Hà Nội, Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp” nhằm tri ân những cống hiến to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Linh đối với Đảng, đất nước và nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và cắt băng khai mạc Triển lãm.
null