"San hô đá" tiết lộ sự biến mất bí ẩn của đế chế 4.200 năm tuổi

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Một thảm họa "từ trên trời" khiến đế chế Akkadian hùng mạnh bỗng chốc bị xóa sổ, để lại những thành trì hoang phế.
 

Nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà địa chât Tsuyoshi Watanabe từ Đại học Hokkaido (Nhật Bản) đã bất ngờ tìm được nguyên nhân tàn lụi của đế chế Akkadian hùng mạnh từng cai trị vùng đất nay là Đông Bắc Syria suốt thế kỷ 24-22 trước Công Nguyên.
 

 Một bức phù điêu cổ của người Akkadian - ảnh: Acient-Origins
Một bức phù điêu cổ của người Akkadian - ảnh: Acient-Origins



Đó là một đế quốc hùng mạnh, miền thống nhất đầu tiên ở khu vực gọi là Mesopotamia vào thời điểm 4.200 năm về trước. Họ xây dựng các thành trì với hệ thống thủy lợi tiên tiến khiến giới khảo cố ngày nay phải ngạc nhiên. Suốt 200 năm, nền văn minh của họ phát triển rực rỡ để rồi các cư dân bỗng chốc như "bốc hơi", biến miền đất trù phú thành nơi không người trong ít nhất 300 năm sau đó.

 

Bản đồ đế chế Akkadian - ảnh: Acient-Origins
Bản đồ đế chế Akkadian - ảnh: Acient-Origins



Các nhà khoa học đã tìm kiếm ở Vịnh Oman gần đó thứ được gọi là "san hô đá" thuộc chi porites, có niên đại lên tới 4.100 năm, tức thứ san hô cổ xưa đến nỗi đã bị hóa thạch từ lâu. Cụm san hô này nằm theo hướng gió thổi từ địa điểm khảo cổ Tell Leilan, chính là nơi đế chế Akkadian ngựt rị ngày xưa.

 

Một tảng vữa cổ đại được khai quật từ công trường khảo cổ - ảnh: Đại học Hokkado
Một tảng vữa cổ đại được khai quật từ công trường khảo cổ - ảnh: Đại học Hokkado



So sánh với san hô hiện đại để tìm ra những thay đổi tinh vi nhất ghi dấu lên san hô vào thời kỳ đế chế Akkadian biết mất, họ đã xác định được chuỗi biến đổi khí hậu bất ngờ vào giai đoạn đế chế Akkadian tàn lụi: đó là một mùa đông kéo dài, hạn hán, những cơn bão bụi tấn công thường xuyên.

Những cơn bão bụi mùa khô đó dược gọi là shamals, thỉnh thoảng vẫn xảy ra ngày nay, kéo dài 3-5 ngày mỗi cơn với tốc độ gió đạt tới 70 km/giờ.

 

Khu vực từng tọa lạc đế chế hùng mạnh đến nay vẫn là vùng lãnh nguyên cằn cỗi - ảnh: Đại học Hokkaido
Khu vực từng tọa lạc đế chế hùng mạnh đến nay vẫn là vùng lãnh nguyên cằn cỗi - ảnh: Đại học Hokkaido
Một cổ vật mô tả một vị vua của Akkadian - ảnh: Acient-Origins
Một cổ vật mô tả một vị vua của Akkadian - ảnh: Acient-Origins


Thảm họa từ trên trời này khiế nền nông nghiệp của người Akkadian bị thiệt hại nghiêm trọng, nạn đói kéo dài, từ đó kéo theo sự sụp đổ của cả một đế chế hùng mạnh.

Nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí khoa học Geology.

A. Thư (Theo The Sun, Daily Mail, nld)
 

Có thể bạn quan tâm

Lễ bỏ mả: Cuộc trình diễn nghệ thuật truyền thống đặc sắc của người Jrai

Lễ bỏ mả: Cuộc trình diễn nghệ thuật truyền thống đặc sắc của người Jrai

(GLO)- Trong các nghi lễ truyền thống của người Jrai thì lễ bỏ mả mang đậm nét văn hóa dân gian, là lễ hội nổi trội nhất, hấp dẫn nhất và được trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Theo quan niệm của người Jrai, lễ bỏ mả là ngày vui cộng cảm, ngày hội của cộng đồng.
Yêu t'rưng như yêu tâm hồn xứ sở

Yêu t'rưng như yêu tâm hồn xứ sở

(GLO)- 

Tròn 70 năm kể từ khi cố Nghệ sĩ Ưu tú Nay Pharr (làng Ơi H'Briu, xã Chư Mố, huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai) mang chiếc đàn t'rưng giới thiệu đến đông đảo công chúng trong và ngoài nước, loại nhạc cụ độc đáo ấy đã được quảng bá không ngừng.

Vang mãi tiếng chiêng làng Châu

Vang mãi tiếng chiêng làng Châu

(GLO)- Bao thế hệ người Bahnar ở làng Châu (xã Chư Krêy, huyện Kông Chro, tỉnh Gia Lai) vẫn gắn bó với cồng chiêng bởi đó là nguồn cội, là bản sắc văn hóa của dân tộc. Chính sự tiếp nối, trao truyền giữa các thế hệ đã đưa thanh âm cồng chiêng của ngôi làng này vang vọng mãi.
Nồng nàn hương vị rượu cần

Nồng nàn hương vị rượu cần

(GLO)- Trong đời sống văn hóa, tinh thần của bà con các dân tộc thiểu số Tây Nguyên nói chung, người Jrai vùng Ia Pa nói riêng, rượu cần (rượu ghè) là một loại thức uống quý, không thể thiếu trong các buổi sinh hoạt cộng đồng hoặc của từng gia đình, dòng họ.
Phát huy giá trị di tích lịch sử-văn hóa Plei Ơi

Phát huy giá trị di tích lịch sử-văn hóa Plei Ơi

(GLO)- Nhằm phát huy giá trị Khu di tích lịch sử-văn hóa cấp quốc gia Plei Ơi, huyện Phú Thiện (tỉnh Gia Lai) đã chú trọng đầu tư tôn tạo cũng như tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, về nguồn nhằm xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù tại địa phương.