Văn nghệ quần chúng ở Gia Lai những năm đầu sau giải phóng

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Khi chứng kiến phong trào văn hóa-văn nghệ, đặc biệt là dân vũ phát triển rộng khắp từ thành thị đến nông thôn, thu hút đông đảo chị em phụ nữ tham gia, tôi lại nhớ về phong trào văn nghệ quần chúng ở Gia Lai những năm đầu sau giải phóng.

Ngày ấy, cơ sở vật chất, kỹ thuật trong lĩnh vực văn hóa-nghệ thuật của tỉnh Gia Lai-Kon Tum hầu như không có gì. Rất ít gia đình có các phương tiện nghe nhìn như radio, ti vi. Đã thế, việc tiếp sóng Đài Tiếng nói Việt Nam gặp nhiều khó khăn, sóng của Đài Truyền hình Sài Gòn và Đài Truyền hình Quy Nhơn cũng chưa phủ đến Gia Lai-Kon Tum.

Tiết mục khai từ "Rừng hát" của đội tuyên truyền lưu động tỉnh Gia Lai. Ảnh: Hoàng Ngọc

Tiết mục khai từ "Rừng hát" của đội tuyên truyền lưu động tỉnh Gia Lai. Ảnh: Hoàng Ngọc

Vì vậy, văn nghệ quần chúng không chỉ là nhu cầu được tự trình diễn, được xem nghệ thuật của nhiều người, mà còn là kênh quan trọng trong việc chuyển tải các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến người dân, mang lại giá trị tinh thần cho cán bộ và quần chúng nhân dân toàn tỉnh.

Năm 1976, theo thống kê, toàn tỉnh có 187 tổ, đội văn nghệ nghiệp dư với 394 diễn viên trong các cơ quan, trường học, bệnh viện, xí nghiệp, công-nông-lâm trường; 73 đội văn nghệ với 1.605 diễn viên ở các xã, phường và khu định canh; 286 tổ với 2.435 người tham gia ở các khối phố, thôn, làng.

Chỉ riêng năm này, lực lượng văn nghệ quần chúng đã tổ chức 984 đêm diễn, thu hút hơn 2 triệu lượt người xem. Phần lớn là những tiết mục tự biên tự diễn, với đầy đủ các loại hình như: ca múa nhạc, cồng chiêng, tuồng, cải lương, xiếc, kịch ngắn… bước đầu tạo được phong trào trong quần chúng nhân dân, nhất là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, khu định canh, vùng kinh tế mới, nông-lâm trường, công trường.

Ban ngày bận đi học, đi làm, việc luyện tập văn nghệ chủ yếu diễn ra vào buổi tối. Bất kể mùa khô hay mùa mưa, cứ gần đến các ngày kỷ niệm thì tiếng í ới rủ nhau đi tập văn nghệ, cùng những bó đuốc soi đường lại xôn xao cả một vùng quê.

Những đội văn nghệ có hoạt động nổi bật trong giai đoạn này có thể kể đến như: xã Ia Ka, B13, B14 (huyện Chư Păh); Ya Ma, Tú An, Sró (huyện An Khê); Ngọc Tu (huyện Đak Tô); Ia Pếch, Ia Phìn (huyện Chư Prông); Đăk Môn (huyện Đăk Glei).

Đến nay, nhiều người còn nhớ các đội văn nghệ nòng cốt, có vai trò không thua kém nhiều so với các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp ở giai đoạn này như: Ngân hàng, Ty Thương nghiệp, Ty Thủy lợi, Nông trường Bàu Cạn, Nông trường Biển Hồ... Các địa phương có phong trào văn nghệ quần chúng mạnh là huyện An Khê, Kon Plông, thị xã Kon Tum.

Để thúc đẩy phong trào cho văn nghệ quần chúng và tạo sân chơi cho các diễn viên không chuyên, hàng năm, tỉnh đều tổ chức hội diễn văn nghệ quần chúng ở cả 3 cấp. Hội diễn văn nghệ nghiệp dư công nhân viên chức lần thứ nhất do Ty Văn hóa-Thông tin phối hợp với Liên hiệp Công đoàn tỉnh tổ chức vào tháng 3-1978 đã để lại ấn tượng tốt đẹp với cả một thế hệ.

Tham gia liên hoan có 15 đơn vị, trên 400 diễn viên, 200 tiết mục. Trong số này, có 50% tiết mục tự biên tự diễn. Vì vậy, ở mỗi địa phương, đơn vị cũng xuất hiện những người viết kịch bản không chuyên, biên đạo múa không chuyên... nổi tiếng ngay tại địa bàn. Đây là hoạt động để chuẩn bị cho Nhạc hội toàn tỉnh lần thứ nhất được tổ chức vào tháng 3-1979.

Năm 1982, nhân dịp chào mừng thành công Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V (họp từ ngày 27 đến 31-3-1982), tỉnh đã tổ chức Liên hoan ca múa nhạc dân gian toàn tỉnh lần thứ nhất, diễn ra trong 3 ngày (từ 26 đến 28-7). Có lẽ đây là cuộc biểu dương lực lượng văn nghệ quần chúng người dân tộc thiểu số, với sự tham gia của 348 nghệ nhân ở 11 huyện, thị xã. Chiếm một nửa trong tổng số người tham gia hoạt động trình diễn nằm ở độ tuổi từ 50 trở lên.

Bên cạnh đó, cũng có những diễn viên nghiệp dư mới chỉ 14, 15 tuổi. Lúc chúng tôi về công tác tại Ty Văn hóa-Thông tin, còn được nghe những câu chuyện ấn tượng như: cụ Brin (95 tuổi, ở xã Mang Đut), cụ Nang (98 tuổi, ở xã Mang Cành, huyện Kon Plông)… cùng đội của mình phải đi bộ 2-3 ngày đường, từ làng đến huyện, để được đưa lên tỉnh tham gia liên hoan.

Cũng từ liên hoan này, nhiều tư liệu quý đã được ghi chép, bổ sung vào kho tàng văn hóa dân gian được tích cực nghiên cứu, sưu tầm ở những giai đoạn sau này.

10 năm sau giải phóng, có 7 cuộc hội diễn văn nghệ quần chúng đã được tỉnh tổ chức. Điều đó chứng tỏ hoạt động văn hóa và nghệ thuật quần chúng của tỉnh trong giai đoạn này phát triển mạnh. Những hoạt động này đã góp phần xóa “xã trắng” về hoạt động văn nghệ, đưa mức hưởng thụ văn nghệ quần chúng ở vùng nông thôn của tỉnh là 2 lần/năm và vùng thị xã, thị trấn là 3,5 lần/năm.

Có thể bạn quan tâm

Giải Booker 2025: Danh sách đề cử đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm

Giải Booker 2025: Danh sách đề cử đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm

(GLO)-Danh sách đề cử của Giải Booker 2025 danh giá mới được công bố, trong đó có 13 tác phẩm của các tác giả đến từ nhiều quốc gia khác nhau, cũng như sự cân bằng về tỷ lệ nam - nữ và sự đan xen giữa tên tuổi cũ và mới. Điều này cho thấy sự đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm của giải thưởng này.

Triển vọng “Cây cọ nhí” Nguyễn Trịnh Gia Thy

Triển vọng “Cây cọ nhí” Nguyễn Trịnh Gia Thy

(GLO)- 11 tuổi, Nguyễn Trịnh Gia Thy (học sinh lớp 5.9, Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, phường Pleiku) được nhiều người ưu ái gọi là “cây cọ nhí”. Những bức tranh của Thy không chỉ khéo léo về đường nét, bố cục, màu sắc mà còn chứa đựng những thông điệp ý nghĩa về cuộc sống.

Hòa điệu cùng tình yêu nghệ thuật múa

Cặp đôi nghệ sĩ Nguyễn Cơ-Hồng Mai: Hòa điệu cùng tình yêu nghệ thuật múa

(GLO)- Cùng sinh năm rồng (1988) và lớn lên với tình yêu dành cho từng nhịp vũ đạo, Nguyễn Văn Cơ và Trần Thị Hồng Mai-hai nghệ sĩ trưởng thành từ Nhà hát Ca múa nhạc tổng hợp Đam San trở thành cặp đôi hiếm hoi của làng múa ở cao nguyên Pleiku, luôn song hành cả trên sân khấu và trong đời sống.

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

(GLO)- Chồng tôi nhận quyết định chuyển công tác vào một sáng cuối tháng Năm, khi sương vẫn còn giăng mờ trên những con dốc quen thuộc của phố núi Pleiku. Tin anh phải xuống Quy Nhơn theo diện hợp nhất 2 tỉnh không bất ngờ.

Bảo vật quốc gia ngai vua triều Nguyễn đặt tại Điện Thái Hòa, Đại Nội Huế.

Phục chế ngai vàng triều Nguyễn: Trả lại nguyên trạng năm 2015, đảm bảo đúng tinh thần bảo vật quốc gia

(GLO)-Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) vừa có văn bản chính thức góp ý kế hoạch phục chế ngai vua triều Nguyễn, bảo vật quốc gia bị phá hoại hồi tháng 5 - 2025 tại điện Thái Hòa, yêu cầu phục hồi hiện trạng "gần giống nhất" so với năm 2015, thời điểm hiện vật được lập hồ sơ công nhận.

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

(GLO)- Vở diễn Trò chơi của quỷ do Ðoàn ca kịch bài chòi Bình Ðịnh (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai) dàn dựng vừa giành huy chương đồng tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V-năm 2025.

"Núi trên đất bằng"

"Núi trên đất bằng"

(GLO)- Tiến sĩ Hà Thanh Vân đã nhận xét Tiểu thuyết "Núi trên đất bằng" của Võ Đình Duy là một tác phẩm văn chương đầu tay ra mắt năm 2025, đánh dấu bước chuyển đầy bất ngờ từ một kiến trúc sư trẻ sống ở Gia Lai sang hành trình kiến tạo thế giới văn chương.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

BẢO TỒN CÁC KỊCH BẢN TIÊU BIỂU CỦA HÁT BỘI BÌNH ĐỊNH: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

Bảo tồn các kịch bản tiêu biểu của hát bội Bình Định: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

(GLO)- Hát bội Bình Định là một di sản văn hóa đặc sắc với nhiều vở tuồng kinh điển như: Sơn Hậu, Tam nữ đồ vương, Ngũ hổ Bình Tây, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (còn có tên khác là Chém cáo, Cổ miếu vãn ca) của Nguyễn Diêu, Trầm hương các, Diễn võ đình và Cổ thành… của Đào Tấn.

null