Mưu sinh trên hồ Hòa Bình, bài 2: Săn loài cá lạ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Khoảng 7 năm nay, vào thời gian nhất định trong năm, hồ Hòa Bình xuất hiện loài cá nhỏ hơn đầu đũa, trắng muốt. Loài cá này chưa được nghiên cứu khoa học nhưng khi ăn vào, mọi giác quan đều được đánh thức. Căn cứ vào ngoại hình, người ta gọi nó là “cá ngần”.
Kiếm tiền triệu mỗi ngày
Giữa tháng 5 vừa qua, từ trung tâm huyện Đà Bắc, chúng tôi men theo con đường dài khoảng 50km, uốn lượn quanh hồ Hòa Bình để đến xã Tiền Phong - thủ phủ của cá ngần. Vừa dừng xe, ông Xa Văn Thực, Chủ tịch UBND xã Tiền Phong đón chúng tôi rồi nói ngay: “Tìm hiểu về cá ngần, anh đến đây là đúng địa chỉ rồi. Ông Thực cho biết, cá ngần trên hồ Hòa Bình mới xuất hiện cách đây khoảng 7 năm. Khi mới xuất hiện, người dân không biết loại cá gì, nên không dám ăn, đánh bắt về chỉ dùng cho chăn nuôi. Nhưng một thời gian sau, người dân ăn thử, thấy ngon, bổ dưỡng nên được nhiều người ưa chuộng. Từ đó, xuất hiện nghề đánh cá ngần trên hồ Hòa Bình.
 
Thuyền đánh cá ngần trên hồ Hòa Bình
Thuyền đánh cá ngần trên hồ Hòa Bình
“Cá ngần trên hồ Hòa Bình có ở địa phận xã Hiền Lương, Vầy Nưa và Tiền Phong của Đà Bắc, nhưng nhiều nhất là ở địa bàn xã chúng tôi. Mỗi năm, cứ đến tháng 4 có khoảng 10 đến 15 thuyền đến đây đánh bắt. Ngư dân chủ yếu đến từ các địa phương khác. Họ đánh bắt cá ngần từ khoảng 4h sáng đến 11h trưa thì về nghỉ ngơi”, ông Thực cho biết.
Để kịp thời gian theo chân các “ngư phủ” đi đánh cá ngần, chúng tôi tiếp tục vượt thêm 5km đến bến thuyền bản Đá Bia rồi lên con thuyền nhỏ lướt nhẹ thêm khoảng 15 phút nữa. Các ngư dân đánh cá ngần đã ở phía trước. Không phải người xa lạ gì, dù ở Thủ đô lên nhưng vợ chồng anh Nguyễn Văn Đoàn và chị Bùi Thị Cúc vẫn là quê chài chuyên nghiệp (ở xã Mai Lĩnh, quận Hà Đông, TP Hà Nội). Vừa lên thuyền, chị Cúc giới thiệu luôn: “Thuyền đánh cá ngần như thuyền bình thường nhưng được chế thêm hai càng gắn vào hai bên mạn thuyền rồi dùng lưới có mắt nhỏ gắn vào để xúc cá.
 
Toàn thân cá ngần trắng muốt, mắt cá như hạt vừng đen nhánh
Toàn thân cá ngần trắng muốt, mắt cá như hạt vừng đen nhánh
Tay vừa lái thuyền đi theo luồng cá, trong tiếng nổ của chiếc máy Đông Phong, anh Đoàn chia sẻ: Con cá ngần không ở gần bờ; thường ở những vùng có môi trường nước sạch; nước ô nhiễm, đục chúng không sinh sống. Mùa này, cá bơi thành từng đàn như cá mương. Phải là người có kinh nghiệm sông nước mới có thể đánh bắt hiệu quả. “Loài cá này có hình thù rất lạ. Toàn thân trắng muốt, mắt cá như hạt vừng đen nhánh, chỉ có 1 hàng vảy nhỏ li ti trước vây hậu môn. Đầu của chúng nhọn và có nhiều răng. Xương cá chủ yếu là chất sụn”, anh Đoàn cho hay. Càng ngày, cá ngần càng nổi tiếng, bán được giá cao nên càng nhiều người đánh. “Vào chính vụ, hàng chục chiếc thuyền máy quần thảo, có mẻ xúc được gần chục ký cá; mỗi ngày mỗi thuyền có thể bắt được cả tạ cá ngần”.
Gần trưa, các tiểu thương đến tận thuyền thu mua và cung cấp xăng dầu, đá lạnh, lương thực, thực phẩm cho ngư phủ. Chị Nguyễn Thị Minh, thương lái chuyên thu mua cá ngần nói, ngày bội thu, chị kiếm được cả triệu đồng từ buôn cá ngần. Cá ngần mua của ngư dân 100.000 đồng/kg; bán ở các chợ tại TP. Hòa Bình giá 150.000 đồng/kg nhưng về đến thành phố Hà Nội giá dao động từ 150.000 đến 200.000 đồng/kg, cao điểm lên đến 300.000 đồng/kg.
Món ăn gây thương nhớ
 
Cá ngần được ngư phủ đánh đến đâu, thương lái đến tận thuyền thu mua đến đó, không cần phải mang đi thiêu thụ
Cá ngần được ngư phủ đánh đến đâu, thương lái đến tận thuyền thu mua đến đó, không cần phải mang đi thiêu thụ
Ông Hoàng Văn Son, Chi Cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Hòa Bình cho hay: “Chúng tôi đã tìm hiểu thông tin ở các viện nghiên cứu thủy sản trên cả nước nhưng đến thời điểm này, chưa có một công trình nghiên cứu nào chính thức về con cá ngần. Mọi thông tin về nó đều là phỏng đoán. Tên cá ngần cũng chỉ là người dân đặt theo hình dạng trong suốt của nó”.
Về nguồn gốc, theo ông Son, một số người cho rằng cá ngần sống ở Trung Quốc, đẻ trứng, trôi theo dòng nước sông Đà xuống đến hồ Hòa Bình thì đến kỳ trứng cá nở ra con. Có thông tin lại cho rằng, cá ngần có họ hàng với cá tiểu bạc ở hồ Thác Bà, tỉnh Yên Bái. “Các cách lý giải đó có vẻ có lý nhưng chưa chính thức. Tuy nhiên, một điều chắc chắn, cá ngần chỉ mới xuất hiện khoảng 7 năm trở lại đây, vào năm 2015. Cá ngần xuất hiện vào tháng 5, rộ lên vào tháng 6, đầu tháng 7 và kết thúc vòng đời vào tháng 8 hàng năm. Theo tôi, trước khi kết thúc vòng đời, cá ngần đẻ trứng, rồi trứng bám vào các loại cây, cỏ, đến tháng 4, tháng 5 năm sau lại nở”, ông Son cho biết. Về dinh dưỡng của cá ngần, ông Son nói, chưa có công trình nghiên cứu, phân tích nhưng khi ăn, mọi người đều cảm nhận sự thơm ngon, mát lành.
Cá ngần có thể chế biến nhiều món. Đơn giản nhất là tẩm ướp vừa đủ rồi rang lên, ghém với lá lốt, lá sung, lá nhội… chấm với tương ớt hoặc nước mắm. Món này dai, ngọt và bùi. Các đầu bếp khéo tay cũng có thể trộn cá với thịt xay, trứng, hành khô, rau thơm rồi rán thành những viên chả thơm lừng, béo ngậy, ngọt ngọt dai dai. Cá ngần cũng có thể dùng để nấu canh chua. Một quả dứa, dăm quả cà chua thái lát đun sôi rồi thả cá ngân vào cho sôi bùng một lượt là có nồi canh mát lành. Để cất giữ cá ngần dùng dần, người ta có thể đông lạnh.
“Cá ngần mềm như bún nhưng khi nấu chín lại dai, ngọt, không hề nhũn nát. Trong nồi canh, cá ngần ngọt, thấm vị thơm của lá sắn muối. Thi thoảng, lại nhai phải lát gừng thơm lừng, cay cay của ớt, lẩn nhẩn của hành tỏi” Chị Bùi Thị Nhềm
Người dân sống ven hồ Hòa Bình cho biết, cá ngần sạch, bổ dưỡng, an toàn cho sức khỏe, vì chúng tụ nơi thượng nguồn, ăn rong rêu, phù du, cây cỏ.
Chị Bùi Thị Nhềm, chủ kinh doanh homestay tại bản Đá Bia (thuộc xã Tiền Phong) cho hay, trong thực đơn cho khách mùa hè, lúc nào cũng có món cá ngần. Chị Nhềm nói, ngoài các món chúng tôi kể trên, nếu cá tươi vừa vớt, ăn gỏi luôn với các loại lá rừng là ngon nhất bởi thịt cá dai, vị ngọt quyện với lá rừng bùi, ăn vừa lành vừa mát.
Chị Nhềm khoe, nói về món canh chua cá ngần phải là canh chua nấu bằng lá sắn muối chua đặc sản quê chị mới “gây thương nhớ”. Lá sắn non, bánh tẻ hái ở bờ rào, mang về vò kỹ nhưng không được rời, nát. Rửa sạch, vẩy ráo nước rồi cho vào vại, đổ nước muối ngập rau, lấy vỉ gài rồi đậy kín. Sau vài ngày, lá sắn sẽ chua. “Lá sắn muối chua vớt ra, rửa kỹ, vắt kiệt nước rồi xào với hành, tỏi, gừng, ớt... cho ngấm. Sau đó, lấy một bát con nước chua của lá sắn muối, đổ thêm nước rồi đun sôi to lửa rồi trút nhẹ nhàng cá ngần vào. Dăm mười phút sau, hương thơm của món ăn sẽ … cào cấu dạ dày mỗi người”, chị Nhềm nói. Đó là sự phối trộn giữa văn hóa ẩm thực truyền thống của người Mường và đặc sản mới của hồ Hòa Bình. (Còn nữa)
Theo Viết Hà (TPO)
 

Có thể bạn quan tâm

Thôn Lao Đu giữa bát ngát núi rừng Trường Sơn

Lao Đu đã hết lao đao

Nằm bên đường Hồ Chí Minh huyền thoại, cuộc sống của hơn 150 hộ dân thôn Lao Đu, xã Khâm Đức, TP Đà Nẵng nay đã đổi thay, ngôi làng trở thành điểm du lịch cộng đồng giữa bát ngát núi rừng. 

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

(GLO)- Giữa bao thiếu thốn của vùng đất Pờ Tó, có một người thầy lặng lẽ, bền bỉ gieo yêu thương cho học trò nghèo. Thầy không chỉ dạy chữ mà còn khởi xướng nhiều mô hình sẻ chia đầy ý nghĩa như: “Tủ bánh mì 0 đồng”, “Mái ấm cho em”, “Trao sinh kế cho học trò nghèo”.

Trung tá Cao Tấn Vân (thứ 2 từ phải sang)-Phó Đội trưởng Phòng An ninh đối ngoại (Công an tỉnh Gia Lai) chụp ảnh cùng đồng đội. Ảnh: NVCC

Cống hiến thầm lặng vì sứ mệnh cao cả

(GLO)- Hành trình "gieo hạt" hòa bình bắt đầu từ những con người bình dị. Những cống hiến thầm lặng của họ vì sứ mệnh cao cả, góp phần tích cực đưa hình ảnh đất nước và con người Việt Nam yêu chuộng hòa bình đến bạn bè quốc tế.

Giới trẻ hào hứng tham gia các khóa học làm đèn lồng Trung thu thủ công

Hồi sinh Trung thu xưa

Giữa phố phường rực rỡ ánh đèn led, đèn ông sao và mặt nạ giấy bồi bất ngờ “tái xuất”, gợi lại ký ức những mùa trăng rằm xưa. Sự trở về của Trung thu truyền thống đã manh nha trong những năm gần đây, được nhiều người trẻ hào hứng đón nhận.

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

(GLO)- Trở về từ cuộc chiến khốc liệt ở Thành cổ Quảng Trị, cựu chiến binh Hồ Anh Hòa ít khi nhắc lại kỷ niệm chiến đấu với gia đình, con cháu. Bởi ông cho rằng, việc cầm súng lao vào cuộc chiến thời điểm ấy là trách nhiệm của một người con yêu Tổ quốc, “không nên công thần”.

Các cổ vật gốm sứ chén, bát, đĩa... được ngư dân nhặt được.

Làng cổ vật

Nép mình bên eo biển Vũng Tàu, thôn Châu Thuận Biển (xã Đông Sơn, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) không chỉ nổi tiếng là “làng lặn Hoàng Sa” với truyền thống bám biển, giữ chủ quyền, mà còn được ví như “kho báu” lưu giữ hàng loạt cổ vật từ những con tàu đắm hàng thế kỷ dưới đáy đại dương.

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

Nhiều doanh nghiệp và người dân lên ngọn núi Ngọc Linh hùng vĩ ở TP.Đà Nẵng thuê môi trường rừng để trồng sâm, mở ra một nghề mới để đồng bào Xê Đăng bản địa mưu sinh suốt nhiều năm qua: 'phu sâm', tức nghề cõng hàng thuê.

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

(GLO)- Gần 40 năm gắn bó với rừng, ông Nguyễn Văn Chín-Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Hà Ra (xã Hra, tỉnh Gia Lai) được biết đến như vị “thủ lĩnh giữ rừng” đặc biệt: từ việc biến lâm tặc thành người giữ rừng đến phủ xanh vùng đất cằn cỗi nơi “cổng trời” Mang Yang.

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

(GLO)- Hàng trăm năm qua, những gốc đa lặng lẽ vươn mình trong rừng già Kon Ka Kinh, thấm đủ chuyện nhân sinh để hóa thành "chứng nhân" của đại ngàn. Quần thể đa cổ thụ không chỉ tạo nên cảnh quan kỳ vĩ, mà còn trở thành di sản tinh thần gắn bó với bao thế hệ cư dân sống dựa vào rừng.

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Những đoản khúc Huế

Những đoản khúc Huế

Hôm ấy, trên xe khi đi qua đoạn đường gần Khách sạn Morin và Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị ở Huế, nhìn hàng cây rất đẹp, tôi nói với người lái xe: “Nếu thấy cây long não, em chỉ cho anh nhé”. 

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn (view) đắt giá nhất của người Rục ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa (Quảng Bình, nay là tỉnh Quảng Trị), đó là ngôi nhà có mặt tiền bao quát đồng lúa.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

(GLO)- Cuộc trò chuyện với hai nhân chứng sống - ông Hoàng Văn Tuyển và bà Huỳnh Thị Kim Xuyên đã đưa chúng ta trở lại những năm tháng kháng chiến đầy gian khổ, nơi tinh thần yêu nước và khát vọng cống hiến đã viết nên những trang đời đáng nhớ.

null