Hằng năm, theo tục lệ cứ vào ngày 10 tháng 4 Âm lịch, làng biển hai thôn An Quang Đông và Tây (gọi chung Đề Gi), xã Cát Khánh tổ chức Lễ hội Cầu ngư. Lễ hội dân gian này được diễn ra suốt từ ngày 10 đến ngày 12 tháng 4 và có thể kéo dài đến ngày 16 tháng 4 với nhiều hoạt động đa dạng, phong phú, bao gồm: tế lễ các vị thần linh, biểu diễn nghệ thuật dân gian vùng biển, đua thuyền, ...
 |
| Đội chèo Bá Trạo đang hành lễ trước khi tế lễ chính |
Theo sách sử kể lại rằng: Vào khoảng năm 1805, triều Gia Long ngũ niên, bỗng có một con cá lớn bị chết và trôi dạt vào bờ biển Đề Gi. Dân làng không biết cá gì, liền trình tấu lên quan huyện Phù Ly. Hôm sau, tự nhiên có một ông lão râu tóc bạc phơ không rõ từ đâu tới, ôm con cá mà rằng: “Ta là người ở dưới Thủy cung, đã có công với triều đình. Khi Đức Thế tổ lâm nạn, ta đã đưa người ra khỏi Mũi này!”. Từ đó, dân làng lập lăng thờ cá, gọi là Lăng Ông Nam Hải. Trải qua thời gian nhiều đổi thay nhưng trong Lăng hiện vẫn còn ngai, tráp, sắc phong, tro cốt Ông (xương cốt cá voi)…
 |
| Lễ tế chính tại Lăng Ông Nam Hải |
Theo ông Lê Văn Mạnh, Chánh lễ Lễ hội năm nay thì : "Lễ hội Cầu Ngư là hoạt động văn hoá tâm linh, tín ngưỡng đặc sắc của cư dân các làng biển. Đây là dịp để người dân tưởng nhớ, tôn kính những bậc khai khẩn, khai canh; là dịp để cư dân vùng biển kính trọng, tin tưởng vào các vị thần linh phù hộ cho ngư dân trước phong ba, bão táp, mong được bình yên trong những chuyến đi biển, để cộng đồng cư dân gắn kết với nhau trong cuộc sống, trong làm ăn. Đồng thời bảo tồn giá trị văn hóa tâm linh trong các lễ hội của người dân vùng biển…"
 |
| Đội Bá Trạo diễn xuất cho sự cầu mong những chuyến ra khơi được bình yên … |
Thôn An Quang Đông và An Quang Tây nằm dọc theo đầm và biển Đề Gi, trước mặt tiếp giáp tỉnh lộ 633, sau lưng là biển cả mênh mông. Từ khi làng được thành lập đến nay nghề nghiệp chính của ngư dân vẫn là đánh bắt và nuôi trồng hải sản. Năm nào “mưa thuận gió hòa” thì làm ăn khấm khá, những năm bị bão tố, mưa gió nhiều thì đời sống người dân gặp khó khăn, vất vả thậm chí còn bị đói rách. Do vậy, ngư dân hai thôn An Quang Đông và Tây (gọi chung Đề Gi) cùng nhau tổ chức cử hành một buổi lễ chung tại Lăng Ông Nam Hải Đề Gi cầu mong ước mơ “mưa thuận gió hòa”, đánh bắt được nhiều tôm, cá giúp đời sống ngư dân được ấm no, hạnh phúc.
 |
| Lễ rước Nghinh Ông Nam Hải ngoài cửa biển Đề Gi |
Lễ hội cầu ngư năm nay ở Đề Gi, được tiến hành trong 7 ngày, từ mồng 10 đến 16.4 âm lịch. Với các phần lễ: Rước Ông (còn gọi là lễ Nghinh Ông), lễ An Vị lễ Cầu Siêu (phù hộ cho những người không may bị chết trôi), Hát án. Về phần hội diễn ra khá nhiều hoạt động như Hát Bội, hát múa Bả Trạo, múa lân, đua thuyền, lắc thúng, bóng đá, kéo co, bóng chuyền…
 |
| Trên biển, nhiều thuyền cũng hào hứng đi theo |
 |
| Cuộc đua tài giữa đội thôn An Quang Đông (áo đỏ) và đội An Quang Tây (áo xanh) |
 |
| Đoàn thỉnh rước Ông Nam Hải về Lăng Ông trang nghiêm, thành kính |
Văn Lưu
