Đó là khẳng định của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại cuộc họp của Thường trực Chính phủ với các bộ, ngành về các giải pháp giảm lãi suất cho vay; tình hình hoạt động thị trường trái phiếu doanh nghiệp và các giải pháp trong thời gian tới; kết quả rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản cho các địa phương, doanh nghiệp và các giải pháp trong thời gian tới.
Thông điệp “không hình sự hoá các quan hệ dân sự, kinh tế” được nhắc đi nhắc lại nhiều lần tại các cuộc họp của Chính phủ gần đây.
Từng có ý kiến cho rằng, việc xử lí một số vi phạm xảy ra tại Công ty Việt Á, Tập đoàn FLC, Tập đoàn Tân Hoàng Minh, Công ty An Đông, Công ty AIC hay mới nhất là việc truy tố Chủ tịch Tập đoàn Mường Thanh Lê Thanh Thản về tội lừa dối khách hàng, vụ việc liên quan đến Chủ tịch tập đoàn Tân Hiệp Phát… phải chăng là có hiện tượng hình sự hoá quan hệ kinh tế?
Bộ Công an từng nhiều lần khẳng định: Quyết định khởi tố các vụ án này do các hành vi vi phạm pháp luật của các bị can, hoàn toàn không có việc hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự. Việc xử lí những vụ việc trên nhằm bảo đảm thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường tài chính, ngân hàng hoạt động ổn định, lành mạnh, minh bạch, an toàn và phát triển bền vững, bảo vệ lợi ích hợp pháp của người dân, nhà đầu tư và doanh nghiệp.
Một nguyên tắc trong Bộ luật Hình sự là những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì không phải là tội phạm và được xử lí bằng các biện pháp khác.
Trong xử lí đối với các hành vi đan xen giữa dân sự, hành chính và hình sự, thì không hình sự hóa nhưng cũng không dân sự hóa mà tất cả phải theo luật. Bản chất là dân sự xử theo dân sự, hành chính thì xử hành chính, hình sự thì xử hình sự nhưng khi xử hình sự thì phải đảm bảo đúng quy định hình sự. Điều này đồng nghĩa với bảo đảm nguyên tắc suy đoán vô tội trong tố tụng.
Việc hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự như một bóng ma ám ảnh các doanh nghiệp, các doanh nhân luôn sống trong tâm trạng bất an. Nếu quy chụp tội danh hình sự cho các quan hệ dân sự, kinh tế như một giải pháp tối ưu thì không chỉ gây nên án oan sai, mà còn khiến môi trường đầu tư, kinh doanh của Việt Nam bị mất đi nhiều cơ hội.
Tạo môi trường thông thoáng, thuận lợi, an ninh, an toàn để các doanh nghiệp bình đẳng, tin tưởng, an tâm sản xuất kinh doanh đó mới là giải pháp căn cơ. Ngoài việc hỗ trợ bằng thể chế, nguồn vốn thì không hình sự hoá quan hệ dân sự, kinh tế chính là những đảm bảo cho doanh nghiệp vượt khó, mạnh dạn, đột phá trong kinh doanh.
