Hương mứt ngày xưa

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Mùi mứt Tết hấp dẫn lắm, nhất là trẻ con vốn ưa ngọt. Có người tinh tế phân biệt rành rọt từng loại chỉ qua ngọn gió đưa hương từ xa. 
Khuynh hướng quảng cáo dịch vụ ẩm thực hiện nay là khai thác mạnh yếu tố "của nhà làm". Điều đó khiến tôi chợt nhớ ngày xưa, thời mới lớn, chuyện nhà làm là phổ biến lắm, vạn bất đắc dĩ mới mua ngoài chợ.
Nhất là vào dịp lễ Tết, truyền thống này lại rộn ràng từng nhà, từng xóm, một không khí chuẩn bị đặc trưng của những ngày gần Tết của người Việt. Gần như hầu hết món ăn, thức uống phục vụ trong dịp đầu năm mới như: bánh mứt, đồ mặn, giò chả, dưa chua, cải hành kiệu đều do "nhà làm".
Còn nhớ, năm 1962, tôi theo bố mẹ đến thăm nhà bác sĩ Tín ở Quảng Nam. Chứng kiến cả 2 gian nhà chứa đủ loại bánh mứt và đều do gia đình tự chế biến mới thấy chuyện “tự làm” nó quan trọng như thế nào trong truyền thống Tết Việt.
Mứt là thứ có thể để được lâu. Do đó, từ trung tuần tháng Chạp, nhà nhà bắt đầu chuẩn bị nguyên liệu, 3 loại phổ thông nhất là gừng, bí, dừa bắt buộc phải có. Khi lửa củi, than hồng đón chảo sên thì cả nhà thơm lừng mùi ngọt đậm của đường mía kết hợp với hương đặc trưng của bí, dừa, gừng... không lẫn vào đâu được. Sau này, một số bà nội trợ thêm bột thơm vani vào là một sai lầm lớn. Vài nhà trong xóm cùng nổi lửa sên mứt thì cả làng, dọc phố cứ ngào ngạt.
Mùi mứt Tết hấp dẫn lắm, nhất là trẻ con vốn ưa ngọt. Có người tinh tế phân biệt rành rọt từng loại chỉ qua ngọn gió đưa hương từ xa. Mà rất lạ, chẳng giải thích được tại sao mứt làm không phải đúng trong dịp Tết thì không thể có cái mùi đặc trưng ấy. Chắc là do thiếu sự xôn xao của nhà, của xóm.
Ảnh minh họa: Bảo Vy
Ảnh minh họa: Bảo Vy
Thành phẩm thường được bảo quản trong thẩu thủy tinh còn lấm tấm bọt khí vì sản xuất hồi đó chưa tinh xảo, nhưng thế là rất ổn rồi. Cứ lấy dần từng đĩa nhỏ mà tiếp khách, nhà nào có điều kiện thì sắm cái hộp đựng nhiều ngăn bằng nhựa, thường có màu đỏ. Mỗi lần mở nắp lại ngạt ngào mùi mứt… Tuy nhà nào cũng tự làm cả, nhưng vỉa hè phố chính, các chợ vẫn có các sạp, quầy và trong các phiên chợ phục vụ chuyên doanh hàng Tết và ở đó hương mứt lại vẫn cứ ngào ngạt vây quanh.
Bây giờ, bánh mứt do nhà làm dường như đã thành chuyện hiếm, có chăng có người làm thì với số lượng kha khá để rao bán online, tất nhiên không quên quảng cáo rằng, đây là “mứt nhà làm”. Bù lại, thị trường cung cấp dư thừa cho nhu cầu của người dân. Rõ ràng, chủng loại càng ngày càng phong phú, thứ gì cũng đem làm mứt được mà lại nhiều biến thể, có nhiều loại được gọi là mứt không biết có đúng đặc điểm, đặc thù của mứt.
Chỉ riêng chuyện mứt cũng làm tôi nhớ rất nhiều Tết của một thời thơ ấu, bình dị, đơn giản mà ấm áp nghĩa tình.
NGUYỄN SƠN

Có thể bạn quan tâm

“Ung dung thanh thản giữa mây trời”

“Ung dung thanh thản giữa mây trời”

(GLO)- Tôi mượn câu thơ “Ung dung thanh thản giữa mây trời” trong bài mở đầu tập “Vân không” để giới thiệu tập thơ mới của Ngô Thanh Vân. “Vân không” ghi dấu sự trở lại của nữ thi sĩ sau 8 năm chị không xuất bản cuốn sách nào về thơ.

Nhà thơ Ngô Thanh Vân: Đường văn chạm vào trái tim, thành tình yêu biết hát

Nhà thơ Ngô Thanh Vân: Đường văn chạm vào trái tim, thành tình yêu biết hát

(GLO)- Hơn 20 năm nuôi mộng văn chương, nhà thơ Ngô Thanh Vân đã trình làng 5 tập thơ, 2 tập truyện ngắn, 2 tập tản văn. Với chị, khi đường văn chạm vào trái tim sẽ trở thành tình yêu biết hát bởi mong muốn của người viết là được đồng hành với bạn đọc bằng những điều bình dị, chân thành nhất.

Thắp lên lời thơ quê xứ

Thắp lên lời thơ quê xứ

(GLO)- Giữa thời đại ngổn ngang những thanh âm đô thị, giữa nhịp sống hối hả dễ bào mòn gốc rễ bản thể, tập thơ Cồn quê xứ (NXB Hội Nhà văn, 2025) vừa ra mắt bạn đọc đầu tháng 7-2025 như một vọng âm dịu dàng từ đất mẹ, khiến ta như lắng lại...

Giải mã 'năm số 9'

Giải mã 'năm số 9'

Trào lưu “năm số 9” hay "năm thế giới số 9" bùng nổ trong ngày 9/9. Không chỉ nhiều bạn trẻ hưởng ứng, chia sẻ những bài học, chiêm nghiệm của bản thân mà nhiều nghệ sĩ Việt cũng hưởng ứng.

Dấu ấn nhiếp ảnh trẻ ở sân chơi quốc gia

Dấu ấn nhiếp ảnh trẻ ở sân chơi quốc gia

(GLO)- Tham gia Festival Nhiếp ảnh trẻ năm 2025, các tay máy Gia Lai đã đạt giải thưởng cao hoặc có tác phẩm được chọn triển lãm, củng cố kỳ vọng về lứa nghệ sĩ kế thừa với tố chất trẻ trung, tư duy nhanh nhạy và cực kỳ nghiêm túc trong sáng tạo nghệ thuật.

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

(GLO)- Cồng chiêng của người Jrai và người Bahnar cùng sinh sống trên mảnh đất Gia Lai đã hòa quyện trong mạch nguồn chung của bản sắc-niềm tự hào văn hóa truyền thống. Tiếng cồng chiêng nối liền con người với đất trời, gắn kết bền chặt cộng đồng nơi rừng núi.

Đồng đội

Đồng đội

(GLO)- Cả nhà không yên tâm khi bố quyết định theo đoàn Cựu chiến binh về Quảng Trị thăm lại chiến trường xưa. Bố vừa trải qua một đợt điều trị dài vì thoái hóa khớp, đầu gối đau nhức, đi lại rất khó khăn.

Lan tỏa văn hóa đọc

Lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu

(GLO)- Cuộc thi “Giới thiệu sách trực tuyến” năm 2025 do Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai tổ chức thu hút nhiều cá nhân là người đồng bào dân tộc thiểu số tham gia. Bằng tình yêu với sách, họ đã góp phần lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu.

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

(GLO)- Từ ống kính nhiếp ảnh, nét cọ hội họa, câu chữ văn chương đến giai điệu âm nhạc, nhiều nghệ sĩ ở Gia Lai đang lặng lẽ gìn giữ, khơi gợi, ươm hạt giống tâm hồn cho thế giới tuổi thơ; đồng thời, gửi gắm thông điệp về sự kết nối, về trách nhiệm của người lớn trước “tuổi thơ đang mất dần”.

Giải Booker 2025: Danh sách đề cử đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm

Giải Booker 2025: Danh sách đề cử đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm

(GLO)-Danh sách đề cử của Giải Booker 2025 danh giá mới được công bố, trong đó có 13 tác phẩm của các tác giả đến từ nhiều quốc gia khác nhau, cũng như sự cân bằng về tỷ lệ nam - nữ và sự đan xen giữa tên tuổi cũ và mới. Điều này cho thấy sự đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm của giải thưởng này.

null