EURO 2020: Lối chơi nào thắng thế tại vòng 1/8?

 

Tuyển Hà Lan (trái) chơi với sơ đồ 3-4-1-2 tổng lực mang đến nhiều nét tươi mới trong phong cách tấn công. ẢNH: AFP

Tại EURO 2020, có tới 14/24 đội ở vòng bảng và 9/16 đội vào vòng sau chơi với sơ đồ 3 trung vệ. Đó thường là 3-5-2 thiên về phòng ngự giống như Hungary, 3-4-1-2 tấn công tổng lực của Hà Lan hay 3-4-3 siêu tấn công biên của đội tuyển Đức.

Trong đó ấn tượng nhất là sơ đồ 3-4-3 và biến thể 3-2-5 với sức mạnh tấn công vượt trội của HLV Joachim Loew. Tất cả ưu điểm của sơ đồ này đã được thể hiện trong trận đấu với Bồ Đào Nha khi cả 4 bàn thắng mà tuyển Đức ghi được đều đến từ 2 biên hoặc nách trung lộ. Và 2 cầu thủ chơi hay nhất của Đức trong trận đấu đó chính là 2 cầu thủ chạy cánh: J.Kimmich với một căng ngang khiến Guerreiro đá phản lưới nhà, một kiến tạo. Bên cánh đối diện Gosens còn xuất sắc hơn thế: 1 căng ngang khiến Dias đá phản lưới nhà, 1 kiến tạo cho K.Havert và tự mình ghi 1 bàn. Một thế trận tấn công vượt trội khi tuyển Đức dùng tới 5 cầu thủ tấn công chất lượng và được hỗ trợ bởi 2 tiền vệ trung tâm hàng đầu thế giới T.Kroos - Gundogan và khả năng phát động tấn công tuyệt vời của các trung vệ như Hummels - Ginter - Rudiger.

Một đội bóng chơi 3-4-3 khác cũng đã để lại những ấn tượng tốt là tuyển Bỉ. Nhưng khác với tuyển Đức, HLV Martinez lại may mắn sở hữu một tiền đạo mục tiêu khá chất lượng là R.Lukaku, người cũng đã có 3 bàn thắng cho đến lúc này. Lối chơi của “Quỷ đỏ” dựa trên khả năng kiểm soát bóng và những đường chuyền chết người của Kevin De Bruyne; kỹ thuật cá nhân điêu luyện và khả năng tạo đột biến của E.Hazard và sự càn lướt, khả năng tì đè làm tường hiệu quả của Lukaku. Bỉ đang chơi tốt dần lên, nhưng họ phụ thuộc quá nhiều vào phong độ của nhạc trưởng Bruyne. Nếu vì một lý do nào đó Bruyne vắng mặt hoặc có mặt nhưng bị vô hiệu hóa giống như Kante đã từng bỏ túi Bruyne trong trận chung kết Champions League cách đây chưa đầy 1 tháng thì tuyển Bỉ sẽ rất dễ rơi vào tình cảnh bạc nhược như hiệp 1 trận gặp Đan Mạch.

Sơ đồ 3-4-1-2 tổng lực của Hà Lan cũng mang đến nhiều nét tươi mới trong phong cách tấn công. Khác với tuyển Đức, Hà Lan chơi đa dạng hơn: Không chỉ là cánh phải với sự góp mặt của D.Dumfries trực tiếp ghi 2 bàn thắng và góp công ở 3 bàn khác mà còn là những tình huống tấn công trung lộ nhanh, ít chạm và có nhịp điệu tốt. Ở đó có khả năng cầm nhịp, điều tiết và chuyền bóng của De Jong, sự nhanh nhẹn đột biến của Depay, kỹ thuật cá nhân khéo léo của Malaen và khả năng chọn vị trí dứt điểm của Wijnaldum. Hà Lan là đội bóng có hàng công tốt nhất khi ghi được tới 8 bàn thắng nhưng điểm yếu của đội bóng này là sự mất cân bằng và một hàng thủ khá mong manh khi thiếu vắng Van Dijk. Hai bàn thua dễ trong trận gặp Ukraine là vấn đề khiến HLV Frank De Boer đau đầu.

Tiêu biểu là sơ đồ quen thuộc 4-2-3-1 của tuyển Pháp (ĐKVĐ World Cup 2018). Cũng vẫn là bộ khung ấy, nhưng năm nay HLV Deschamps còn được bổ sung thêm siêu tiền đạo K.Benzema. Người 3 năm qua đã tỏa sáng rực rỡ ở Real Madrid thời kỳ hậu Ronaldo. Sự góp mặt của Benzema sau 6 năm vắng mặt đã giúp hàng công của Pháp chơi đa dạng và biến hóa hơn. Có thể tấn công theo chiều sâu để tận dụng tốc độ của Mbappe và khả năng di chuyển khôn ngoan của Benzema (bàn nâng tỷ số 2-1 trận gặp Bồ Đào Nha). Có thể tấn công biên để tận dụng khả năng cắt mặt, nhập thành, dứt điểm của các tiền đạo hay những tình huống dàn xếp phối hợp để các tiền vệ sút xa. So với cách đây 3 năm, Pháp chơi tốc độ hơn, đa dạng, đẹp mắt và quyến rũ hơn. Pogba khi về chơi cùng Kante như trở thành cầu thủ khác: tự tin, sáng tạo, thăng hoa với những đường chuyền tinh tế và chính xác ở nhiều cự ly, nhiều góc độ. Điểm trừ duy nhất của thầy trò HLV Deschamps so với 3 năm trước là những sai lầm cá nhân và sự mất tập trung nơi hàng thủ. Điều đã khiến H.Lloris phải vào lưới nhặt bóng 3 lần sau 3 trận.

Ngoài ra, sơ đồ 4-3-3 cũng được rất nhiều đội bóng mạnh ưa thích sử dụng: chẳng hạn ĐKVĐ EURO Bồ Đào Nha; đội Tây Ban Nha và “Cơn lốc thiên thanh” của HLV Mancini. Đó đều là những đội bóng có một nhân tố quan trọng ở hàng tiền vệ: Busquets của Tây Ban Nha, Jorginho của Ý và Renato Sanchez của Bồ Đào Nha. Tuy đặc điểm lối chơi của từng người khác nhau nhưng rõ ràng tầm quan trọng của họ với tuyến giữa và với lối chơi của toàn đội là khá tương đồng.

Jorginho là nhạc trưởng của tuyển Ý, người khơi nguồn cho những tình huống tấn công hiệu quả và cũng là thủ lĩnh tinh thần, người chỉ huy ra tín hiệu cho những tình huống pressing vô cùng hiệu quả của đội bóng thiên thanh. Trong khi đó Busquets vẫn là trạm trung chuyển và điều tiết hiệu quả ở khu vực giữa sân, người thường xuyên có những pha thoát pressing ngoạn mục và những đường chuyền chuyển hướng danh bất hư truyền. Còn màn trình diễn ấn tượng đến bất ngờ của Renato Sanchez trong trận Bồ Đào Nha - Pháp đã được giới mộ điệu ví von là “Quái thú đã trở lại”.

Tóm lại, chiến thuật là thiên biến vạn hóa và người thành công thường là người chọn cho mình một hướng đi đúng đắn, người kiên trì sử dụng và phát huy tối đa năng lực của những quân bài mình có trong tay. Didier Deschamps và Fernando Santos là 2 nhà cầm quân đã thành công với những tiêu chí như vậy ở 2 giải đấu gần nhất. Lần này, vinh quang sẽ thuộc về 1 trong 2 hay là một nhân tố hoàn toàn mới? Chúng ta hãy cùng chờ đợi.