Đường đen ngày ấy

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Nhà tôi trồng đám mía bên sông. Vào vụ thu hoạch, ba tôi chở mía cây tới lò để ép và nấu được 2 thùng đường đen. Số đường ấy, mẹ bán 1 thùng, còn 1 thùng để dành nhà ăn.

Thùng đường đen mẹ quản kỹ lắm: đậy kín, cất trong buồng, con cái muốn ăn phải hỏi xin. Còn nhớ hồi nhỏ, có lần tôi qua hàng xóm kiếm được quả cam chua, về rón rén hỏi xin mẹ ít đường để pha nước cam, mẹ chần chừ mãi rồi mới đồng ý. Tôi biết là do mẹ muốn để dành, muốn tiết kiệm.

Lâu lâu, mẹ lấy một ít đường nấu chè bồi dưỡng cho cả nhà. Được ăn chè chỉ những khi trời nắng nóng hoặc vào mùa công việc nặng nhọc. Phần đường ngon nhất ráo khô trên mặt được mẹ xắn thành viên nhỏ cất vào chiếc thố đậy kín nắp dành cho ba tôi ăn cháo sáng trước lúc ra đồng. Đường đen không rời hạt như đường cát mà kết tinh nguyên khối trong thùng; mỗi lần muốn ăn phải dùng dao hì hục xắn, nạy từng tảng.

Minh họa: Huyền Trang

Minh họa: Huyền Trang

Thời gian khổ ăn toàn đường đen nên lũ nhỏ đứa nào cũng thèm đường cát quá tay; tưởng tượng món gì nấu bằng đường cát cũng ngon. Con Út than: Bác Sáu nhà giàu, nấu chè đường cát trắng tinh, dòm rõ từng hạt đậu, múi mít thấy ngon. Nhà mình toàn nấu đường đen, chén chè đen thui, đố biết thứ gì ở trong. Mẹ nghe rồi thủ thỉ: Chè nấu đường đen mới ngon! Cứ nghĩ mẹ “bảo thủ” nên nói cứng nhưng sau này lớn lên mới biết mẹ nói không hẳn sai. Không phải chè nào nấu đường đen cũng ngon; nhưng vài món chè quê xưa (bánh canh, chè nếp…) thì quả thật, nấu bằng đường đen ngon hơn đường cát. Chưa hết, bánh bò, bánh ít hoặc vài món thạch cần trộn đường khi ăn như xu xoa, sâm nam (sương sâm)… đều phải làm bằng đường đen hoặc ăn với nước si rô nấu từ đường đen mới thấy được cái “thần” của món. Nhớ có lần vợ tôi đi chợ, mua về mấy cái bánh bò làm bằng đường cát màu trắng, không vàng nâu quyến rũ như bánh bò làm từ đường đen truyền thống, nhìn thôi đã thấy không ham rồi. Ăn lại càng không ưng do bánh chỉ thuần vị ngọt mà không thơm, cái mùi thơm rất đặc trưng của bánh bò được tạo nên bởi hương bột lên men lẫn vào trong hương mật của đường.

Giờ thì đường đen đã đi vào ký ức. Xã hội công nghiệp hóa với ưu tiên số 1 cho nhu cầu tiện lợi đã từ lâu “khai tử” đường đen truyền thống. Muốn mua đường đen phải tìm lên phố, vào siêu thị trung tâm. Bán cho đủ hàng chứ dường như chẳng còn mấy người mua. Có chăng chỉ đôi người lãng đãng như tôi: Không đơn thuần đi mua một món ăn mà còn tìm mua… hoài niệm!

Có thể bạn quan tâm

Dốc xưa

Dốc xưa

(GLO)- Nhìn từ trên cao xuống, bạn sẽ thấy đèo dốc như những dải lụa mềm mại. Ấy vậy mà khi đặt chân đến đó, bạn sẽ thấy nó như một thách thức lớn khiến ta phải ngẫm nghĩ thật nhiều. Nhưng, không phải lúc nào chênh vênh cũng làm ta ngã mà lại bồi đắp nên nghị lực và ý chí vượt khó.

Ra Bắc, vào Nam

Ra Bắc, vào Nam

(GLO)- Hơn nửa đời người, tôi loay hoay đi về giữa 2 miền Nam-Bắc. Miền Bắc là quê hương, là nơi tôi cất tiếng khóc chào đời. Còn miền Nam là nơi tôi học tập và trưởng thành.

Ảnh minh họa: Phùng Tuấn Ngọc

Mùi Tết

(GLO)- Có một ngày, tôi bỗng ngồi nhớ nhung mùi Tết, để rồi tự hỏi mùi của Tết là gì? Phải chăng đó là mùi của nồi bánh chưng đang sôi lục bục ở góc sân đêm 29 Tết hay là mùi thơm nồng của dưa hành dưa kiệu mới ngấu?

“Mùa đi cùng tháng năm”

“Mùa đi cùng tháng năm”

(GLO)- Rồi thời gian cũng sớm vẫy mùa xuân trở lại. Tôi đoán thế khi đang đứng ở hành lang một dãy phòng học nhìn ra buổi sáng mà mọi vật như còn bỡ ngỡ với “cơn nắng se ngang trời đông”. Như thể ngày hôm qua và cả hôm kia nữa, chưa hề gió lạnh.

Hoa rù rì bên dòng Pô Cô

Hoa rù rì bên dòng Pô Cô

(GLO)- Dòng Pô Cô huyền thoại uốn lượn qua miền biên giới Ia Grai trước khi chảy qua Campuchia hợp lưu với sông Mê Kông. Mỗi độ cuối đông đầu xuân, ven bờ sông và trên cồn bãi xuất hiện một loài hoa rất đẹp, người Jrai gọi là bra tang hay còn gọi là hoa rù rì.

Công nhân Công ty 74 vận hành máy băm trộn cỏ làm thức ăn cho bò. Ảnh: T.S

Tình ca du mục miền Ia Kla

“Thảo nguyên bát ngát mênh mông tận chân trời/Cỏ cây hoa lá hương thơm tỏa ngát đồng”. Giai điệu ca khúc lãng mạn của những năm tuổi trẻ cứ nhẹ nhàng lẩn quất trong tâm trí khi tôi đến thăm trại bò siêu thịt của Công ty TNHH một thành viên 74 (Binh đoàn 15) trên địa bàn xã Ia Kla, huyện Đức Cơ.

Cầu Bến Mộng. Ảnh: Phạm Quý

Bên kia bờ sông Ba

(GLO)- Nhà tôi ở bên hữu ngạn sông Ba, nơi phố thị tấp nập, náo nhiệt. Ở nơi đông vui, thuận tiện cho sinh hoạt, nhưng đôi khi tôi lại cảm thấy ngột ngạt, tù túng bởi sự chật chội, ồn ào.

Đèo An Khê. Ảnh: Phan Nguyên

Bâng khuâng chiều An Khê

(GLO)- Tôi trở lại An Khê vào một chiều mưa. Cơn mưa không ồn ào mà rơi êm vào ký ức, đánh thức một miền nhớ xa xôi, thuở nơi đây còn là một thị trấn nhỏ bình lặng nằm ven quốc lộ 19.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Mùa về trên lưng áo mẹ

(GLO)- Từ khi còn nhỏ, tôi đã có thói quen dậy sớm. Mỗi khi tiếng mấy con gà ở chái bếp cất lên, tiếng đòn gánh dựng ở góc nhà sơ ý va vào liếp cửa, tôi lại nghe tiếng ho cố nén của mẹ. Lại thấy thương mẹ nhiều hơn.

Ảnh minh họa: Phạm Quý

Mùa lá rụng

(GLO)- Phố nhỏ của tôi đã vào mùa cây trút lá. Lang thang dọc con đường quen, tôi nhận ra bên hè phố, từng đám lá khô buông dày. Muôn vàn chiếc lá nương theo gió sà xuống những ô gạch cũ, la đà trên mái ngói hiên bàng bạc gam màu trầm. Tôi ngồi trong một góc phố, miên man nghĩ về triền xanh hoa cỏ.

Minh họa: H.T

Ký ức chợ quê

(GLO)- Khi tiếng gà gáy vang lên trên mái nhà, mẹ tôi vội trở dậy chuẩn bị ra chợ. Không chỉ riêng mẹ tôi, việc đi chợ lúc sáng sớm đã trở thành nếp quen của nhiều người dân quê.

Bước ra ngày mới

Bước ra ngày mới

(GLO)- Lúc còn đi học, mỗi buổi sớm mai, tôi thường nghe thấy tiếng bánh xe lăn trên đường rồi sau đó mới là tiếng những cánh cổng sắt được mở ra, tiếng người đi thể dục lao xao.

Ảnh minh họa: Minh Lê

Mây giăng mắt núi

(GLO)- Qua ngày lập đông, còn bao nhiêu heo may gió cũng mang về theo mùa hun hút. Trên đầu dốc, cây bằng lăng núi lá đã chuyển thành màu đỏ sậm như những nốt son ấm áp giữa bao la xanh. Và mây ở đây, bốn mùa cứ lờn vờn khắp các triền đồi.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Vườn bắp của ba

(GLO)- Nhiều năm ở phố nhưng tôi đã quen với đất đồng, quen với sự bình yên làng mạc. Bởi vậy, hễ có dịp là tôi tranh thủ về quê, chẳng nhất thiết là phải cuối tuần.