Đường đen ngày ấy

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam

(GLO)- Nhà tôi trồng đám mía bên sông. Vào vụ thu hoạch, ba tôi chở mía cây tới lò để ép và nấu được 2 thùng đường đen. Số đường ấy, mẹ bán 1 thùng, còn 1 thùng để dành nhà ăn.

Thùng đường đen mẹ quản kỹ lắm: đậy kín, cất trong buồng, con cái muốn ăn phải hỏi xin. Còn nhớ hồi nhỏ, có lần tôi qua hàng xóm kiếm được quả cam chua, về rón rén hỏi xin mẹ ít đường để pha nước cam, mẹ chần chừ mãi rồi mới đồng ý. Tôi biết là do mẹ muốn để dành, muốn tiết kiệm.

Lâu lâu, mẹ lấy một ít đường nấu chè bồi dưỡng cho cả nhà. Được ăn chè chỉ những khi trời nắng nóng hoặc vào mùa công việc nặng nhọc. Phần đường ngon nhất ráo khô trên mặt được mẹ xắn thành viên nhỏ cất vào chiếc thố đậy kín nắp dành cho ba tôi ăn cháo sáng trước lúc ra đồng. Đường đen không rời hạt như đường cát mà kết tinh nguyên khối trong thùng; mỗi lần muốn ăn phải dùng dao hì hục xắn, nạy từng tảng.

Đường đen ngày ấy ảnh 1

Minh họa: Huyền Trang

Thời gian khổ ăn toàn đường đen nên lũ nhỏ đứa nào cũng thèm đường cát quá tay; tưởng tượng món gì nấu bằng đường cát cũng ngon. Con Út than: Bác Sáu nhà giàu, nấu chè đường cát trắng tinh, dòm rõ từng hạt đậu, múi mít thấy ngon. Nhà mình toàn nấu đường đen, chén chè đen thui, đố biết thứ gì ở trong. Mẹ nghe rồi thủ thỉ: Chè nấu đường đen mới ngon! Cứ nghĩ mẹ “bảo thủ” nên nói cứng nhưng sau này lớn lên mới biết mẹ nói không hẳn sai. Không phải chè nào nấu đường đen cũng ngon; nhưng vài món chè quê xưa (bánh canh, chè nếp…) thì quả thật, nấu bằng đường đen ngon hơn đường cát. Chưa hết, bánh bò, bánh ít hoặc vài món thạch cần trộn đường khi ăn như xu xoa, sâm nam (sương sâm)… đều phải làm bằng đường đen hoặc ăn với nước si rô nấu từ đường đen mới thấy được cái “thần” của món. Nhớ có lần vợ tôi đi chợ, mua về mấy cái bánh bò làm bằng đường cát màu trắng, không vàng nâu quyến rũ như bánh bò làm từ đường đen truyền thống, nhìn thôi đã thấy không ham rồi. Ăn lại càng không ưng do bánh chỉ thuần vị ngọt mà không thơm, cái mùi thơm rất đặc trưng của bánh bò được tạo nên bởi hương bột lên men lẫn vào trong hương mật của đường.

Giờ thì đường đen đã đi vào ký ức. Xã hội công nghiệp hóa với ưu tiên số 1 cho nhu cầu tiện lợi đã từ lâu “khai tử” đường đen truyền thống. Muốn mua đường đen phải tìm lên phố, vào siêu thị trung tâm. Bán cho đủ hàng chứ dường như chẳng còn mấy người mua. Có chăng chỉ đôi người lãng đãng như tôi: Không đơn thuần đi mua một món ăn mà còn tìm mua… hoài niệm!

Có thể bạn quan tâm

Gặp lại tháng ba

Gặp lại tháng ba

(GLO)- Hồi nhỏ, tôi có thói quen nhìn trời, nghe hướng gió tháng ba để bắt đầu một chuyến đi trên con đường núi. Vì thế giúp tôi nhận ra một tháng ba chưa nắng gay gắt, chưa mưa xối xả, đã thưa rét và nhiều người đã rời xa cố hương… Tháng ba tĩnh lặng và đằm sâu.

Mẹ tôi

Mẹ tôi

(GLO)- Mặc dù đã 86 tuổi nhưng mẹ tôi vẫn còn rất tinh tường, minh mẫn. Những ký ức tuổi thơ của mẹ, năm tháng thời thanh niên của ba tôi hay chuyện của chị em chúng tôi, mẹ nhớ như in, thỉnh thoảng lại rủ rỉ kể cho con cháu nghe.
Bắt đầu từ hoàng hôn

Bắt đầu từ hoàng hôn

(GLO)- Ngắm hoàng hôn là một trong những điều lãng mạn nhất mà tôi dành cho mình khi tuổi đời không còn quá trẻ. Đâu đó, người ta vẫn tin rằng trong những buổi chiều, dù có nhìn về phương nào đi nữa cũng không sao tránh được nỗi buồn, vì bóng hoàng hôn thường gợi một điều gì đã vãn. Nhưng tôi có cảm giác hoàng hôn mới chính là sự bắt đầu…

Mái hiên cổ tích

Mái hiên cổ tích

(GLO)- Tuổi thơ tôi gắn với hiên nhà. Ngôi nhà tranh 3 gian 2 chái có mái hiên rất rộng đằng trước. Nhà Việt xưa kết cấu rất khác với các kiểu nhà đương đại: các gian trong dành làm nơi thờ cúng, ngủ nghỉ; chái làm kho hoặc bếp. Và, đương nhiên “không gian sống” cho mọi sinh hoạt còn lại, từ ăn uống, chuyện trò, nhiều khi cả việc tiếp khách nữa… đều dồn hết nơi hiên nhà.

Khu vườn của ngoại

Khu vườn của ngoại

(GLO)- Tôi vừa về quê thăm ngoại, thăm ngôi nhà và mảnh vườn thời thơ ấu. Gió khẽ đưa hương thiên lý sau vườn phả vào không gian ắp đầy kỷ niệm. Hàng cau trước ngõ ngày nào như gầy đi nhiều hơn.
Quán nhớ

Quán nhớ

(GLO)- Tôi tự đặt tên quán như vậy vì có bao nhiêu nuối tiếc ở nơi này. Quán nhỏ, nhìn ra mặt hồ, đường thoáng, vậy mà bao lần tôi đã lỡ hẹn với người mình ngóng đợi. Người tôi hẹn đã không đến được vì lỡ chuyến xe, vì phải gấp gáp quay về đưa người thân tới bệnh viện. Hoặc có khi tôi nhắn tin không hồi âm, gọi điện thoại thì mới biết chiếc sim ấy đã thuộc về người khác.
Pleiku mùa thay lá

Pleiku mùa thay lá

(GLO)- Những ngày này, dạo trên các tuyến phố ở Pleiku (tỉnh Gia Lai) như: Lê Hồng Phong, Tăng Bạt Hổ, Lê Duẩn... tôi lại nhớ đến câu thơ của Olga Berggoltz do Bằng Việt dịch: “Tránh đừng động vào cây, mùa lá rụng”, như một thông điệp giàu ý nghĩa: “Hãy biết quý trọng tất cả những gì chúng ta đang có. Hạnh phúc cũng mong manh như lá, hãy nâng niu khi nó còn ở trên cành”.

Nhành mai nở muộn

Nhành mai nở muộn

Hoài chạy ào vào nhà như một cơn gió. Con bé có vẻ khựng lại tí tẹo khi nhìn mẹ ngồi bên cửa sổ, mắt hướng ra khoảng sân đầy ánh trăng. Mùi tinh dầu quế nhè nhẹ len trong không gian và tiếng hát Thái Thanh đầy xót xa. Khi mẹ nghe Thái Thanh, đốt tinh dầu, là lúc bà đang có những nỗi niềm giấu kín.
Sẽ lại bắt đầu

Sẽ lại bắt đầu

(GLO)- Tết đã trôi qua mà tôi thấy mình dường như vẫn đang chờ đợi một điều gì đó. Chắc vì hoa cỏ mùa xuân vẫn còn điểm tô cho tháng 2 màu lễ lạt. Cứ như lúc nào cũng văng vẳng bên tai tiếng pháo hoa đì đùng đêm trừ tịch và sóng sánh bên môi vị rượu vang chát nhẹ, nồng thơm. Mà chẳng phải mình tôi, ngay cái lạnh của những ngày cuối năm đến tận bây giờ hãy còn vấn vương đâu đó trong mỗi sớm.

Nhịp thời gian

Nhịp thời gian

(GLO)- Qua ngày lập xuân, tiết trời ấm áp hẳn. Sớm mai đã không còn cảm giác buôn buốt của mùa đông len trong không gian nữa. Trời vẫn se se dìu dịu, nhưng cái lạnh vừa đủ khiến con người khẽ nhen lên cảm giác dễ chịu, thư thái.
Bến sông hoa vàng

Bến sông hoa vàng

Sáng chớm lạnh. Mùi lom khom dưới bến sông múc từng gàu nước tưới khóm hoa vàng. Tháng này nước sông lờ lợ, không mặn cũng chẳng ngọt. Công việc ấy cứ lặp đi lặp lại sớm chiều, ngày này qua ngày khác. Đáp lại những chăm chút, nâng niu của Mùi, lúc nào khóm hoa cũng nở vàng rực rỡ. Hoa sao nhái, cúc vạn thọ, mào gà vàng… cứ thay nhau nở rộ. Bến sông vì thế mà đẹp hơn rất nhiều. Có đoạn Mùi đi xa, không ai tưới hoa, đến khi trở về thì hoa đã tàn. Mùi buồn man mác.
Hoa mùa xuân

Hoa mùa xuân

(GLO)- 1. Trong nhà, cành tuyết mai bé xinh đã đơm hoa trắng tinh khiết từ những chiếc nụ be bé màu xanh. Những bông hoa năm cánh nhụy vàng bật lên từ cành lá khẳng khiu.

Gần lại với thiên nhiên

Gần lại với thiên nhiên

(GLO)- Tôi bắt đầu giờ học bằng một yêu cầu đặt ra tưởng chừng rất dễ chia sẻ với học trò: “Hãy kể lại một trải nghiệm của bản thân em với thiên nhiên”. Thế nhưng, lớp học lặng phắc, không một cánh tay nào giơ lên. Sau một hồi gợi mở thì vài em rụt rè kể lại buổi khám phá công viên hoặc về quê, nhưng ấn tượng cũng không thật sự sâu đậm.
“Tháng Giêng rét đài”

“Tháng Giêng rét đài”

(GLO)- Những năm trước, sau Tết Nguyên đán, tiết trời dần ấm lên. Năm nay, tháng Giêng đã sang nửa chừng nhưng cái lạnh cứ dùng dằng. Chừng như luyến lưu, tiếc nhớ cuộc dạo chơi với xuân thì nên cái lạnh vẫn ung dung tản bộ chiều nay. Lẽ nào tiết trời bất thường, không tuân theo 24 tiểu tiết, trên cơ sở lịch âm điển hình.
Chuyện với núi đồi

Chuyện với núi đồi

(GLO)- Tôi chạm vào những đóa hoa đang độ mãn khai, khi mùa xuân, như một khách mời trong bữa tiệc lộng lẫy nhất đang bước những bước khoan thai để bắt đầu hành trình mới. Mùa xuân như đang hát khúc du dương trên khắp núi đồi.
Hàng cây thương nhớ

Hàng cây thương nhớ

(GLO)- Chẳng biết vì lẽ gì, những ngày tháng Giêng, người ta hay tìm về cội rễ. Từ bó mùi già để thêm hương lành thanh tịnh đón năm mới đến những gốc mai, gốc đào và những chuyến hồi hương để tìm về cội nguồn. Còn tôi, mỗi lần trở về quê nhà-nơi phố núi trong tháng Giêng lại nhớ hàng cây hai bên đường như dẫn lối về một trời kỷ niệm.