Chuyện người đánh sân bay Pleiku

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Ngày nay, những người dân Pleiku tầm trên dưới 80 tuổi có lẽ vẫn còn nhớ đêm 6-2-1965 với trận tập kích sân bay Pleiku gây chấn động.

Sân bay Pleiku bấy giờ còn gọi là “Trại Hô-lô-uây” (Holloway). Trại được rào quanh 10 lớp kẽm gai, 7 cứ điểm, 8 lô cốt và 10 pháo đài cao từ 8 đến 10 m. Giữa các lớp rào kẽm gai là mìn chiếu sáng và mìn sát thương. Để làm vành đai trắng tránh vướng đường quét của 12 chiếc đèn pha hàng đêm canh phòng, dân cư quanh vùng bị dời xa đến 5 km. Một tiểu đoàn biệt động Sài Gòn, một đại đội biệt kích Mỹ và 14 xe tăng luân phiên tuần gác ngày đêm.

 

Anh hùng Thanh Minh Tám ( ben phai) trong một lần trò chuyện với pv báo Gia Lai năm 1996.
Anh hùng Thanh Minh Tám ( bên phai) trong một lần trò chuyện với pv báo Gia Lai năm 1996.

Phòng thủ kiên cố là thế, nhưng đêm 6-2-1965, một đơn vị đặc công Quân khu 5 phối hợp với Tỉnh đội Gia Lai đã lọt qua hết 6 vòng rào, tiến sát khu nhà 54 cố vấn Mỹ và nhà viên Đại tá Sư trưởng Sư đoàn 6 Không quân Sài Gòn! Lúc ấy, tất cả đều im ỉm ngủ say.

Đúng 2 giờ ngày 7-2, tiếng bộc phá, tiếng súng nổ ran giữa sân bay và Quân đoàn 2. Quá bất ngờ, quân tướng hốt hoảng, tán loạn. Chỉ sau 30 phút, 40 máy bay các loại bị phá hủy với khoảng 300 lính thương vong, cả lính Mỹ lẫn lính Việt Nam Cộng hòa.

Ngay sáng hôm ấy, cố vấn đặc biệt của Tổng thống Mỹ là Bundy, Đại tướng Westmoreland-Tư lệnh lực lượng Hoa Kỳ tại Việt Nam cùng Quốc trưởng tự xưng Nguyễn Khánh từ Sài Gòn ra thị sát. Trước cảnh tan nát của sân bay, Bundy không nói được lời nào, chỉ Westmoreland luôn mồm lẩm bẩm: “Thật tệ hại!”. Cũng trong ngày hôm ấy, Hãng thông tấn AFP bình luận: “Vùng quanh thị xã Pleiku là một vùng bằng phẳng trống trải, du kích không có một nơi ẩn nấp thiên nhiên nào. Vậy mà họ vẫn đến sát vị trí không bị lộ”!

Một trong những chiến sĩ đặc công tham gia cuộc tập kích ấy sau đó đã được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, đó là Thanh Minh Tám. Ông vừa mất ngày 22-11-2016 trong niềm thương nỗi nhớ của bao người.

Anh hùng Thanh Minh Tám tên thật là A Núk, người con ưu tú dân tộc Mơ-nâm, sinh năm 1936 tại làng Kon Plông (xã Hiếu, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum), giáp ranh với huyện Kbang, tỉnh Gia Lai. Năm 14 tuổi, A Núk được tuyển vào đội thiếu niên bảo vệ cán bộ cơ sở người Kinh ở dưới xuôi lên hoạt động. Hai năm sau, A Núk vào bộ đội địa phương, chiến đấu tại chỗ, trong đó có trận diệt đồn Kon Plông năm 1951, sau đó là trận tiêu diệt đồn Măng Đen đêm 27, rạng ngày 28-1-1954 để “chia lửa” với chiến trường Điện Biên Phủ.

Cũng năm 1954, sau Hiệp định Genève, A Núk tập kết ra Bắc theo đội hình Trung đoàn 120 Tây Nguyên, đóng quân ở Nghệ An. Ngày 25-8-1958, A Núk tham dự khóa đặc công trường Đội Dung ở Thanh Chương-Nghệ An. Một năm sau đó, kết thúc khóa học, A Núk được đưa về Nam tham gia thành lập đơn vị đặc công Tỉnh đội Gia Lai. Trước khi lên đường, A Núk được ông Nguyễn Đôn (sau này là Trung tướng) đặt cho bí danh là Thanh Minh Tám. A Núk bảo: Tám là gọi theo số thứ tự trong 8 người của nhóm về Nam lúc ấy, Thanh và Minh là tên 2 cô gái cấp dưỡng ở trường đặc công mà A Núk rất có cảm tình và… hình như cả 2 cô cũng rất quyến luyến A Núk nữa! Ông Nguyễn Đôn đã nhạy cảm nhận ra điều này nên ghép lại và đặt cho cái bí danh ấy để ghi dấu kỷ niệm tình cảm Bắc Nam, tình cảm quân dân, mong sau này A Núk nhớ mãi!

Về đến chiến trường Tây Nguyên, Thanh Minh Tám được phiên về Tỉnh đội Gia Lai, có ngay chiến tích mở đầu. Ấy là trận tăng cường cho Tỉnh đội Phú Yên tập kích Chi khu Củng Sơn giải cứu luật sư Nguyễn Hữu Thọ đêm 18, rạng ngày 19-6-1961. Trận tập kích táo bạo này là cả một kỷ niệm đối với Thanh Minh Tám mà sau này được kể lại như là… huyền thoại! Tuy nhiên, trận đánh mà A Núk nhớ nhất là trận tham gia tập kích sân bay Pleiku mùa xuân năm 1965-trận đánh góp phần tạo nên chiến tích một anh hùng.

Đêm ngày 6, rạng ngày 7-2, Đại đội 30 của Tiểu đoàn Đặc công 409 Quân khu 5 phối hợp cùng một tiểu đội đặc công thị xã Pleiku âm thầm vượt vành đai phòng thủ, cắt rào vào sân bay. Mũi của Thanh Minh Tám (và một chiến sĩ tên Mậu) thọc thẳng vào nơi ở của viên Đại tá Sư trưởng Sư đoàn 6 Không quân, cho nổ tung nhà ở và chiếc trực thăng công vụ ứng trực. Sau đó,  2 người chạy dạt ra bãi đậu máy bay. Với cách đánh dùng bộc phá cho nổ 1 chiếc, bỏ 1 chiếc, lại cho nổ 1 chiếc… Như vậy những chiếc kế cận ảnh hưởng mà hư hỏng theo. Thanh Minh Tám ném được 8 khối bộc phá, phá hủy 16 chiếc thì bị thương ở chân, lết ra đồng cỏ tranh nằm im trốn xe tăng quần xéo như bầy trâu điên. Chừng 5 giờ sáng, Thanh Minh Tám lần về được vùng Chư Á, gặp đồng chí Tham mưu Đặc công Quân khu 5, cả 2 cùng cắt đường về căn cứ. Lúc này, biệt kích từ An Khê phản kích lên với chừng 30 trực thăng quần đảo tìm diệt. Thanh Minh Tám chạy về đến căn cứ thì cạn sức, phải nhập viện với mỗi chiếc quần xà lỏn trên người!

Anh hùng Thanh Minh Tám nghỉ hưu năm 1981, sau đó về lại quê nhà làm một già làng uy tín, là niềm tự hào, là biểu tượng của vùng đất Kon Plông hùng vĩ. Tên ông luôn được nhắc đến trong niềm kính trọng của mọi người.

Tạ Văn Sỹ

Có thể bạn quan tâm

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

(GLO)- Trong kháng chiến chống Mỹ, xã Ia Dơk (tỉnh Gia Lai) là căn cứ cách mạng quan trọng, đồng thời cũng là nơi hứng chịu nhiều đau thương, mất mát. Những cánh đồng từng bị bom cày xới, những mái nhà bình yên hóa tro tàn, bao số phận người dân vô tội bị giặc sát hại.

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

(GLO)- Gần 40 năm gắn bó với rừng, ông Nguyễn Văn Chín-Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Hà Ra (xã Hra, tỉnh Gia Lai) được biết đến như vị “thủ lĩnh giữ rừng” đặc biệt: từ việc biến lâm tặc thành người giữ rừng đến phủ xanh vùng đất cằn cỗi nơi “cổng trời” Mang Yang.

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

(GLO)- Hàng trăm năm qua, những gốc đa lặng lẽ vươn mình trong rừng già Kon Ka Kinh, thấm đủ chuyện nhân sinh để hóa thành "chứng nhân" của đại ngàn. Quần thể đa cổ thụ không chỉ tạo nên cảnh quan kỳ vĩ, mà còn trở thành di sản tinh thần gắn bó với bao thế hệ cư dân sống dựa vào rừng.

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Trong hai năm 2024-2025, thủ phủ Tây Nguyên trúng đậm cà phê. Chỉ tính riêng huyện Đắk Mil (tỉnh Đắk Nông cũ), các lão nông đã sắm 1.000 ô tô trong năm 2024. Xã Bờ Y (huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi giáp Lào và Campuchia) cũng chung niềm vui ấy...

Những đoản khúc Huế

Những đoản khúc Huế

Hôm ấy, trên xe khi đi qua đoạn đường gần Khách sạn Morin và Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị ở Huế, nhìn hàng cây rất đẹp, tôi nói với người lái xe: “Nếu thấy cây long não, em chỉ cho anh nhé”. 

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn (view) đắt giá nhất của người Rục ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa (Quảng Bình, nay là tỉnh Quảng Trị), đó là ngôi nhà có mặt tiền bao quát đồng lúa.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

(GLO)- Cuộc trò chuyện với hai nhân chứng sống - ông Hoàng Văn Tuyển và bà Huỳnh Thị Kim Xuyên đã đưa chúng ta trở lại những năm tháng kháng chiến đầy gian khổ, nơi tinh thần yêu nước và khát vọng cống hiến đã viết nên những trang đời đáng nhớ.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

Vào rừng... chờ ươi bay

Vào rừng... chờ ươi bay

Sau 4 năm, khi những cánh rừng già miền núi TP.Đà Nẵng (Quảng Nam cũ) chuyển mình vào mùa ươi chín, hàng ngàn người dân lại có một cuộc 'di cư' tạm thời vào rừng sâu chờ 'lộc trời' rơi xuống để nhặt.

null