Chiếc nón lá

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Sáng đầu đông trời se lạnh, đang ngồi trong quán cà phê thì một người bán vé số lại mời mua. Ông mặc bộ đồ cũ bạc màu, mang chiếc nón không còn nguyên vẹn. Hình ảnh ấy đã gợi lên trong tôi niềm thương cảm và một cảm giác gần gũi thân thuộc cũng chợt trở về.
Tôi sinh ra và lớn lên ở một vùng quê. Người dân quê tôi quanh năm lam lũ, bán mặt cho đất, bán lưng cho trời. Vậy nên, chiếc nón lá trở thành một vật dụng không thể thiếu được.
Như ở bất cứ nơi nào khác trên đất nước hình chữ S này, chiếc nón lá gắn liền với đời sống người dân quê tôi, không phải chỉ để che nắng che mưa mà còn giúp tôn lên vẻ dịu dàng duyên dáng của các bà, các cô, các chị. Những cô gái dịu dàng trong tà áo dài, áo bà ba, nghiêng nghiêng vành nón che đôi má đỏ bừng vì nắng, vì thẹn thùng trước những ánh mắt của ai đó nhìn theo. Chiếc nón cùng người dân ra đồng, ra rẫy, nhấp nhô trên các con đường quê trong mọi thời tiết là một hình ảnh quen thuộc và thân thương biết nhường nào.
Khoảng những năm 80 của thế kỷ trước, ở quê tôi, lễ vật ngày cưới cho các cô dâu ngoài quần áo, nữ trang còn là 1 chiếc nón lá mỏng đẹp có quai nhung đỏ. Những cô gái đội chiếc nón ấy trong ngày về nhà chồng. Cô dâu e lệ trong chiếc áo dài đỏ, nón quai nhung, được mẹ chồng đỡ nón và đưa vào nhà. Chiếc nón trở thành một vật cam kết, một biểu tượng hạnh phúc cho các đôi vợ chồng son.
Ảnh minh họa: Internet
Ảnh minh họa: Internet
Dãi dầu mưa nắng, những chiếc nón sẽ dần cũ đi, bung vành, tróc lá. Người dân quê nghèo thường không bỏ những chiếc nón đó đi mà giữ lại và tiếp tục dùng. Chiếc nón rách, hay còn gọi là nón mê, nón cời là một hình ảnh không lạ ở những miền quê trước đây. Nó thể hiện sự nhọc nhằn, gian khó, cần kiệm và chắt chiu của người dân.
Chiếc nón cời, chiếc áo vá sờn vai từ lâu đã là hình ảnh của những bà mẹ quê lam lũ, một hình ảnh đầy thương yêu và tự hào trong lòng những đứa con, cả trong những mối tình quê trong sáng, đậm đà “Áo rách có cách anh thương/Nón cời có nghĩa, anh thương nón cời”...
Cuộc sống hiện đại với nhiều tất bật đã khiến người ta phải vội vã hơn, năng động hơn. Trên chiếc xe máy, đội chiếc mũ bảo hiểm và khẩu trang che kín, người ta vội vã tới nơi làm việc, đi chợ, đưa đón con cái. Cuộc sống thị thành đã không còn nhiều chỗ cho chiếc nón. Hình ảnh những cô gái nghiêng nghiêng vành nón cũng không còn được gặp nhiều trên những đường phố ngày nay.
Thỉnh thoảng thấy một vài phụ nữ với gánh hàng rong trên vai, nhễ nhại mồ hôi, lấy chiếc nón xuống để quạt đỡ nóng, tôi lại thấy lòng dâng lên một sự bồi hồi. Nhớ những người mẹ quê tần tảo, đội chiếc nón lá cũ, tất tả trên vai gánh lúa, gánh rau, chắt chiu nuôi lớn cả đàn con. Nhớ những buổi chiều về mát dịu, những cô gái má ửng hồng vì nắng gió, cười vui bên nhau trên con đường về nhà, mọi mệt nhọc dường như tan biến. Nhớ những người cha, chiếc nón mê ôm sát mặt, hì hục trên cánh đồng trên những đường cày trong nắng, trong mưa. Chiếc nón, dẫu đã không còn là một vật thường dùng, luôn là một hình ảnh gợi bao cảm xúc với không chỉ riêng tôi.
NGUYỄN THỊ THÚY ÁI

Có thể bạn quan tâm

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

(GLO)- Chồng tôi nhận quyết định chuyển công tác vào một sáng cuối tháng Năm, khi sương vẫn còn giăng mờ trên những con dốc quen thuộc của phố núi Pleiku. Tin anh phải xuống Quy Nhơn theo diện hợp nhất 2 tỉnh không bất ngờ.

Bảo vật quốc gia ngai vua triều Nguyễn đặt tại Điện Thái Hòa, Đại Nội Huế.

Phục chế ngai vàng triều Nguyễn: Trả lại nguyên trạng năm 2015, đảm bảo đúng tinh thần bảo vật quốc gia

(GLO)-Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) vừa có văn bản chính thức góp ý kế hoạch phục chế ngai vua triều Nguyễn, bảo vật quốc gia bị phá hoại hồi tháng 5 - 2025 tại điện Thái Hòa, yêu cầu phục hồi hiện trạng "gần giống nhất" so với năm 2015, thời điểm hiện vật được lập hồ sơ công nhận.

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

(GLO)- Vở diễn Trò chơi của quỷ do Ðoàn ca kịch bài chòi Bình Ðịnh (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai) dàn dựng vừa giành huy chương đồng tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V-năm 2025.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

BẢO TỒN CÁC KỊCH BẢN TIÊU BIỂU CỦA HÁT BỘI BÌNH ĐỊNH: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

Bảo tồn các kịch bản tiêu biểu của hát bội Bình Định: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

(GLO)- Hát bội Bình Định là một di sản văn hóa đặc sắc với nhiều vở tuồng kinh điển như: Sơn Hậu, Tam nữ đồ vương, Ngũ hổ Bình Tây, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (còn có tên khác là Chém cáo, Cổ miếu vãn ca) của Nguyễn Diêu, Trầm hương các, Diễn võ đình và Cổ thành… của Đào Tấn.

Hòa hợp văn hóa, cùng chung chí hướng

Hòa hợp văn hóa, cùng chung chí hướng

(GLO)- 2 tỉnh Bình Định và Gia Lai (cũ) hợp nhất là cột mốc quan trọng trong hành trình phát triển vùng Duyên hải-Tây Nguyên. Cùng với các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội…, văn hóa nghệ thuật cũng được công chúng hết sức quan tâm.

Nguyễn Nhật Ánh: Người làm vườn

Nguyễn Nhật Ánh: Người làm vườn

Tôi không phải một dịch giả chuyên nghiệp - mào đầu vậy hoàn toàn không phải để biện hộ cho những sơ suất, sai sót và thô lậu mà bất cứ ai khi chạm tay vào việc dịch nói riêng, việc chữ nghĩa nói chung, dẫu là tay thuận hay tay ngang, đều phải đối mặt và chịu trách nhiệm.

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Để chào đón thời khắc đặc biệt của đất nước, của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ cao cả với vai trò, vị thế là cơ quan ngôn luận của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ mà người đứng đầu hệ thống Mặt trận đã tin tưởng giao phó; kể từ tháng 7.2025, Báo Đại đoàn kết ra mắt ấn phẩm Tinh hoa Việt bộ mới.
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Trong ngôi nhà sàn dưới chân núi ở làng K8, xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh), Nghệ nhân nhân dân Ðinh Chương nở nụ cười sảng khoái, hồ hởi nói: “Bà con trong làng đang trông chờ ngày 1.7.2025, để không chỉ núi liền núi, sông liền sông mà đồng bào Bana ở hai tỉnh trước đây sẽ về chung mái nhà tỉnh Gia Lai mới”.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Nhân dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (1.7.1915 – 1.7.2025), sáng 29.6, tại Hà Nội, Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp” nhằm tri ân những cống hiến to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Linh đối với Đảng, đất nước và nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và cắt băng khai mạc Triển lãm.
null