Bức thư do ông Einstein cùng cộng sự Leo Szilard viết vào tháng 8.1939 đã cảnh báo chính phủ Đức Quốc xã đang tích cực hỗ trợ nghiên cứu hạt nhân và có thể chế tạo "những quả bom cực mạnh", The Guardian đưa tin ngày 25.6.
"Thưa ngài, nghiên cứu gần đây về vật lý hạt nhân cho thấy uranium có thể được biến thành một nguồn năng lượng mới và quan trọng. Việc thiết lập một phản ứng dây chuyền hạt nhân trong một khối lượng lớn uranium có thể khả thi, và điều này cũng dẫn đến quá trình chế tạo bom", nội dung trong thư có đoạn.
Bức thư của thiên tài vật lý Einstein gửi cho cố Tổng thống Mỹ Franklin Roosevelt |
Ông Einstein đã thúc giục Washington phát triển chương trình hạt nhân và cố Tổng thống Roosevelt khi đó đã thành lập một ủy ban, tiền thân của Dự án Manhattan - qua đó Mỹ chế tạo những quả bom nguyên tử đã thả xuống thành phố Hiroshima và Nagasaki của Nhật Bản.
Phiên bản đầu tiên của bức thư được lưu giữ ở Thư viện và Bảo tàng Tổng thống Franklin D. Roosevelt tại New York. Phiên bản thứ hai có chữ ký và ngắn hơn, thuộc sở hữu của cố đồng sáng lập Công ty Microsoft Paul Allen. Đây cũng là bức thư sẽ được bán đấu giá vào tháng 9, với giá trị ước tính 4 triệu USD.
Ông Allen từng mua lại bức thư vào năm 2002 với giá 2,1 triệu USD. Tờ The Wall Street Journal đưa tin đó là tài liệu lịch sử từ thế kỷ 20 đầu tiên có giá trị đạt 1 triệu USD. Bức thư của ông Einstein sẽ do Công ty Christie’s tổ chức đấu giá.
"Ông Allen biết đó là một trong những tài liệu quan trọng nhất của lịch sử thế kỷ 20, và không phải vật chỉ đơn thuần dùng để treo tại văn phòng", Chủ tịch của Christie's chi nhánh châu Mỹ, ông Marc Porter, nói.
Trước đó, tài liệu còn sót lại của chính nhà vật lý Einstein trình bày chi tiết về thuyết tương đối, từng được bán với giá 13 triệu USD vào năm 2021.