Trong các sai phạm về quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước của Sabeco có việc định giá thoái vốn khu đất kim cương 2-4-6 Hai Bà Trưng với giá "bèo", gây thiệt hại lớn cho ngân sách.
Thực hiện Quyết định số 1443/QĐ-KTNN ngày 29-9-2017 của Tổng Kiểm toán Nhà nước (KTNN) về việc kiểm toán báo cáo tài chính, các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước năm 2016 của Tổng Công ty Cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco), KTNN khu vực IV đã tiến hành kiểm toán từ ngày 4-10-2017 đến 1-12-2017. Kết quả kiểm toán chỉ rõ hàng loạt vi phạm về quản lý, sử dụng vốn nhà nước của Sabeco.
 |
Sai sót trong định giá thoái vốn
Theo KTNN, việc thoái vốn tại Công ty CP Đầu tư Sabeco Pearl (gọi tắt là Sabeco Pearl) từ tháng 6-2016 theo hình thức đấu giá bán toàn bộ cổ phần đang nắm giữ có một số dấu hiệu sai sót về định giá. Cụ thể, Sabeco xác định giá khởi điểm là 13.247 đồng/cổ phần, giá trúng đấu giá là 13.347 đồng/cổ phần. Tuy nhiên, việc xác định giá trị doanh nghiệp của Sabeco Pearl còn sai sót, hạn chế. Chẳng hạn, trong phương pháp so sánh, việc điều chỉnh các yếu tố khác biệt không trên cơ sở chứng cứ thị trường là không đúng hướng dẫn Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam. Hoặc đối với phương pháp thặng dư, đã sử dụng tỉ suất chiết khấu để quy dòng tiền trong tương lai về giá trị hiện tại là 13,69%, trong khi tại thời điểm năm 2016, trên địa bàn TP HCM, tỉ suất chiết khấu do Hội đồng Thẩm định giá đất TP và các đơn vị tư vấn thẩm định xác định cho các dự án bất động sản là 11%. Do đó, đã làm giảm đáng kể giá trị doanh nghiệp làm cơ sở xác định giá khởi điểm.
Sabeco Pearl có vốn điều lệ gần 566,7 tỉ đồng, do Sabeco sở hữu 26% vốn cùng với 3 cổ đông sáng lập ban đầu là Công ty CP Đầu tư Thương mại và Dịch vụ Hà An (25,5%), Công ty CP Đầu tư Mê Linh (25,5%), Công ty CP Attland (23%)... Công ty lập ra nhằm phục vụ triển khai dự án tại khu đất "kim cương" diện tích hơn 6.000 m2 tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng, phường Bến Nghé, quận 1, TP HCM. Khu đất này là nơi triển khai dự án Sài Gòn Mê Linh Tower với quy mô 3 tầng hầm, khối đế 9 tầng, 2 tháp cao 48 tầng và 36 tầng.
Năm 2016, Sabeco đã thanh lý toàn bộ cổ phần sở hữu trong Sabeco Pearl cho Công ty CP Attland theo hợp đồng chuyển nhượng cổ phần số 01/HĐ-SABECO/2016 với giá bán 13.347 đồng/cổ phiếu, thu về chỉ có 195 tỉ đồng. Mức giá này được cho là quá "bèo" so với giá trị thực của khu đất "kim cương" nêu trên.
Đầu tư thua lỗ tại 10 công ty
Đáng chú ý, KTNN cho biết Sabeco phải trích lập dự phòng tổn thất đầu tư tài chính đối với 10 khoản đầu tư dài hạn khi có vốn góp dưới 20% vốn điều lệ với số tiền là 444,7 tỉ đồng, bằng 77,8% giá trị đầu tư.
Các khoản đầu tư mà Sabeco phải trích lập dự phòng bao gồm: khoản đầu tư vào Ngân hàng TMCP Phương Đông được Sabeco trích lập dự phòng hơn 154 tỉ đồng; Ngân hàng TMCP Đông Á hơn 126 tỉ đồng; Công ty PVI Sài Gòn 39,3 tỉ đồng; Quỹ Đầu tư chứng khoán Sài Gòn A2 33,7 tỉ đồng; Công ty CP Chứng khoán Đại Việt gần 16 tỉ đồng... Trong số này, khoản đầu tư rót vốn là mua trái phiếu Vinashin khiến tổng công ty phải trích lập dự phòng hơn 20,8 tỉ đồng, bằng 100% giá trị đầu tư; khoản đầu tư hơn 136 tỉ đồng vào Ngân hàng TMCP Đông Á, cổ đông không được chuyển nhượng cổ phiếu do ngân hàng này bị kiểm soát đặc biệt. Hầu hết các khoản đầu tư này đều ngoài ngành nghề chính của Sabeco.
Từ đó, KTNN đề nghị Bộ Công Thương chỉ đạo Sabeco làm rõ nguyên nhân, xem xét trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan trong việc đầu tư góp vốn, mua trái phiếu tại 10 doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ nêu trên.
Ngoài ra, liên quan đến chi thưởng cho ban lãnh đạo của Sabeco trong năm 2016, Sabeco đã chi cho chủ tịch HĐQT, tổng giám đốc, phó tổng giám đốc, trưởng ban kiểm soát và kế toán trưởng là hơn 12 tỉ đồng, bằng 20,3 tháng lương thực hiện bình quân của người quản lý. Trong khi đó, mức tối đa mà doanh nghiệp được thưởng theo quy định tại Nghị định 71 năm 2013 chỉ là 1,5 tháng lương. Việc này cũng khiến KTNN buộc phải đề nghị Bộ Công Thương làm rõ, xem xét trách nhiệm liên quan.
| Chưa nộp ngân sách 2.400 tỉ đồng Kết quả kiểm toán cho thấy lợi nhuận sau phân phối tại thời điểm ngày 31-12-2016 của Sabeco hơn 2.800 tỉ đồng. Sabeco đã phân phối tiếp gần 76 tỉ đồng lợi nhuận của năm 2016 vào quý I/2017. Như vậy, lợi nhuận còn lại của các năm từ 2016 trở về trước là hơn 2.700 tỉ đồng. Căn cứ vào tỉ lệ sở hữu vốn nhà nước tại Sabeco vào thời điểm 31-12-2016 là 89,59%, KTNN kiến nghị Sabeco nộp ngân sách nhà nước lợi nhuận còn lại từ năm 2016 trở về trước hơn 2.400 tỉ đồng. Đánh giá nguồn thu ngân sách đã bị ảnh hưởng, KTNN đề nghị Bộ Công Thương chỉ đạo kiểm tra, kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân tại Bộ Công Thương trong việc không chia hết lợi nhuận của năm 2016 trở về trước. Bộ phận đại diện vốn tại Sabeco cũng bị đề nghị kiểm điểm trách nhiệm về việc không đề xuất phương án phân phối tiếp lợi nhuận còn lại của năm 2016. Theo Tổng KTNN Hồ Đức Phớc, tại thời điểm kiểm toán, Sabeco không giải trình được phương án sử dụng lợi nhuận chưa phân phối và quỹ đầu tư phát triển còn dư đến ngày 31-12-2016. Tuy nhiên, ông Phớc đánh giá việc thực hiện kiến nghị này có khó khăn, vướng mắc do ngày 18-12-2017 (sau thời điểm kết thúc kiểm toán), Bộ Công Thương đã bán 53,59% vốn điều lệ Sabeco cho Thai Beverage - tập đoàn thuộc sở hữu của tỉ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi. |
Hoài Dương - Thanh Nhân (NLĐO)
