Rau tập tàng

Theo dõi Báo Gia Lai trênGoogle News
(GLO)- Tùy thuộc vào thổ nhưỡng, khí hậu và cả tập quán ăn uống của cư dân mà mỗi vùng miền có các loại rau đặc trưng khác nhau. Như vùng sông nước miền Tây có món rau nhút, bông điên điển. Cư dân miền núi có món rau rừng, lá é trắng, lá cây tèng leng. Về sau, cư dân nông nghiệp đã chắt chọn những loài rau ưng ý nhất từ tự nhiên mang về trồng, rồi nhân giống, lai tạo để có được sự đa dạng như bây giờ.
Có nhiều cách ăn rau, đơn loại và cả đa loại cùng một lúc tùy theo thực phẩm đi cùng cũng như cách chế biến. Tuy nhiên, cả ngẫu nhiên và ý thức, rau tập tàng có lẽ được dân mình chọn đầu tiên, phổ biến. Rau tập tàng là tổng hợp của nhiều loại rau ăn lá. Dựa vào “xuất xứ”, rau tập tàng được phân chia thành tập tàng mọc hoang và tập tàng vườn nhà.
Rau tập tàng mọc hoang có mặt ở mọi nơi: trong khu vườn, bờ ruộng, bờ mương, gò hoang, bãi bồi bên sông… và gồm đủ loại: rau má, rau sam, rau đắng, mồng tơi, bồ ngót, lá lốt, rau trai, mã đề… Mọc lên từ nền đất ẩm, tích tụ những gì tinh túy nhất của trời đất đã làm cho sắc, cho hương, cho vị của rau “mang đậm dấu ấn” cả khi chưa chế biến. Rau tập tàng có quanh năm nhưng ngon nhất là đầu mùa mưa. Bởi đó là thời điểm rau phát triển rất mạnh, tươi non. Thu hái rau nói chung hợp lẽ nhất là vào tảng sáng, khi sương trên lá cây vẫn chưa tan hết. Lúc này, tinh túy của cây rau chứa đựng đầy đủ nhất ở trên lá, trên quả chưa bị các yếu tố khác làm phân tán đi. Có lẽ vì thế rau không chỉ tươi mà còn chất lượng nhất. Nếu như tự tìm lấy được rổ rau tập tàng thì công phu nhặt nhạnh cũng đủ hình dung bữa cơm có được thức món ngon miệng.
Minh họa: Huyền Trang
Minh họa: Huyền Trang
Rau tập tàng tự thân đã ngon, chưa nói gì đến cách chế biến, thực phẩm nấu cùng. Đĩa rau tập tàng luộc chín vừa, vớt ra đĩa hôi hổi nóng, nghi ngút khói đã dậy hương, ngời sắc đến nôn nao! Món rau dân dã chừng như rất hợp với những thức chấm bình dân như mắm cua đồng, nước ruốc, nước mắm nhỉ, thêm chút gia vị vườn nhà gồm ớt hiểm, tỏi, chanh cũng đủ đưa cơm lắm rồi. Với những ai ăn chay, ăn kiêng đạm động vật thì thức chấm chỉ là nước tương đậu nành, tương ủ bánh dầu tuy đạm bạc mà đủ dưỡng chất. Chén nước luộc rau tập tàng có thêm vài hạt muối, muỗng nước cốt chanh thì giải nhiệt thôi rồi!
Canh rau tập tàng chừng như không có sự kén chọn thức món nấu cùng. Có thể là mớ tép đồng, mảng riêu cua cũng đủ cảm thấu “hương đồng, gió nội”, ngon khó tả! Những khi lỡ buổi chợ, để tạo hương vị cho nồi canh, người dân quê cho vào mấy con cá khô giã nhuyễn hay muỗng mắm ruốc, đũa mắm cá cơm là đủ.
Rau tập tàng thu hái vườn nhà được ưu thế nhanh, tiện nhưng khó sánh về chất lượng, sự phong phú chủng loại với rau mọc hoang.
Ẩm thực cư dân Việt không thể thiếu món rau, từ bữa cơm thường nhật đến nhà hàng sang trọng. Riêng món rau tập tàng tuy dân dã nhưng bổ dưỡng, cung cấp nhiều loại vitamin có lợi. Mỗi loại rau là một vị thuốc dân gian quý: rau má, mồng tơi, rau đay là vị thuốc mát, giải độc, giải nhiệt, chữa bệnh về gan và phổi; rau mơ giúp hạ nhiệt, lợi tiểu; rau ngót cung cấp nhiều vitamin...
Vào mùa hè, nhớ thèm bát canh rau tập tàng nóng hổi chan vào chén cơm lúa mới dẻo mềm nghe hương vị đồng quê sực nức thấm qua đầu lưỡi, kẽ răng. Mới hiểu người quê rất sáng tạo và linh hoạt trong cách chế biến thức ăn từ những gì sẵn có.
NGUYỄN ĐÌNH PHÊ

Có thể bạn quan tâm

Thơ Đại Dương: Em đi trên đồi hoa

Thơ Đại Dương: Em đi trên đồi hoa

(GLO)- "Em đi trên đồi hoa" của tác giả Đại Dương là sự hòa quyện giữa con người và cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp. Những câu thơ mang sắc thái vừa lãng mạn vừa thoáng gợi lên cảm giác tiếc nuối về thời gian trôi qua, để rồi "mắt hoa tròn ngấn lệ/rưng rưng vắt qua mùa"...

Gương mặt thơ: Thanh Thảo

Gương mặt thơ: Thanh Thảo

(GLO)- Là một trong những nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ thơ chống Mỹ cùng thời với Nguyễn Khoa Điềm, Hữu Thỉnh, Bằng Việt, Hoàng Nhuận Cầm, Lưu Quang Vũ, Nguyễn Trọng Tạo, Phạm Tiến Duật, Thu Bồn... nhưng Thanh Thảo có một giọng thơ riêng, thiên về trí tuệ và một lối tư duy trực cảm.

“Gia Lai trong tôi”

E-magazine“Gia Lai trong tôi”

(GLO)- Gia Lai trong bạn là những hình dung gì khi nhắc đến? Là khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, là nụ cười sơn nữ hay nét bản sắc văn hóa khó lẫn? Những câu trả lời sẽ được tìm thấy tại Triển lãm nhiếp ảnh năm 2024 với chủ đề “Gia Lai trong tôi”.

Kết nối, tôn vinh bạn đọc yêu sách

E-magazineKết nối, tôn vinh bạn đọc yêu sách

(GLO)- Sáng 17-10, Thư viện tỉnh Gia Lai tổ chức chương trình “Kết nối bạn đọc yêu sách” với sự tham gia của hàng trăm học sinh thuộc các đơn vị trường học trên địa bàn TP. Pleiku, những người làm công tác thư viện ở cơ sở và bạn đọc tích cực của thư viện năm 2024.

Thơ Lê Vi Thủy: Ngày nắng

Thơ Lê Vi Thủy: Ngày nắng

(GLO)- Bài thơ "Ngày nắng" của Lê Vi Thủy là những hình ảnh đầy sức sống và hy vọng. Tác giả khéo léo khắc họa cuộc sống khó khăn nhưng đầy nghị lực của con người, với những mầm xanh vươn lên trong khô cằn, thể hiện niềm tin vào ngày mai tốt đẹp hơn.