Tu bổ, tôn tạo di tích lăng mộ ông nội Hoàng đế Quang Trung

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Ngày 6.2, UBND tỉnh Bình Định cho biết đã có quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án Tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử Lăng mộ hiển tổ khảo Tây Sơn tam kiệt (thôn Phú Lạc, xã Bình Thành, H.Tây Sơn, Bình Định) do Sở VH-TT làm chủ đầu tư.

Theo đó, dự án được thực hiện trên khu đất rộng 2.353 m2 (trong đó đất hiện trạng di tích 898,5 m2), dự kiến tổng mức đầu tư hơn 6,3 tỉ đồng, thực hiện từ năm 2025 - 2026. Dự án gồm nhiều hạng mục, trong đó mộ hiển tổ khảo Tây Sơn tam kiệt giữ lại như cũ, chuyển bia mộ từ Bảo tàng Quang Trung (TT.Phú Phong, H.Tây Sơn) sang đặt ở vị trí cũ. Dự án sẽ xây dựng mới 4 trụ biểu lối vào mộ, hoàn thiện hoa văn họa tiết truyền thống cho 4 mặt trụ biểu (long, lân, quy, phụng; tùng, trúc, cúc, mai), xây mới nhà bia, lư hương và ban thờ được làm bằng đá xanh…

Lăng mộ hiển tổ khảo Tây Sơn tam kiệt tại thôn Phú Lạc(xã Bình Thành, H.Tây Sơn, Bình Định). ẢNH: NGUYỄN VĂN NGỌC
Lăng mộ hiển tổ khảo Tây Sơn tam kiệt tại thôn Phú Lạc(xã Bình Thành, H.Tây Sơn, Bình Định). ẢNH: NGUYỄN VĂN NGỌC

Theo tài liệu của Bảo tàng Quang Trung, năm 1990, trong quá trình cải tạo đồng ruộng, người dân phát hiện tấm bia bị chôn vùi dưới đất, cách ngôi mộ cổ tại thôn Phú Lạc chừng 6 m về phía bắc. Bảo tàng tỉnh Bình Định phối hợp Bảo tàng Quang Trung tiến hành khai quật, nghiên cứu gốc tích tấm bia và đưa về trưng bày tại Bảo tàng Quang Trung.

Bia mộ nói trên được khắc trên tảng đá nặng khoảng 200 - 250 kg, cao 125 cm, rộng 69 cm, dày 13 cm. Chân bia có mộng cắm vào đế đá bia của lăng mộ. Mặt bia khắc chìm 3 dòng chữ Hán. Dòng chữ lớn ở giữa "Việt cố hoàng hiển tổ khảo cương nghị mưu lược minh triết công chi lăng" được dịch nghĩa: Lăng mộ ông nội đã qua đời của nhà vua nước Việt, ông là một vị minh triết, cương nghị, mưu lược. Trong đó, các chữ "Việt cố hoàng hiển tổ khảo" có dấu vết bị đục xóa. Dòng chữ bên trái "Tuế thứ Kỷ Hợi trọng xuân cốc nhật", được dịch nghĩa: Ngày lành tháng hai năm Kỷ Hợi. Dòng chữ bên phải "Ngự chế" nghĩa là: Nhà vua tạo lập.

Ngôi mộ cổ nằm theo hướng bắc - nam, chất liệu vôi, dài 1,6 m, có thành nội, thành ngoại với khoảng cách 60 cm và cách mộ chừng 4 - 5 m có dấu vết thành thứ 3. Vị trí ngôi mộ cách di tích Gò Lăng (khu vườn cũ của vợ chồng ông Hồ Phi Phúc, thân sinh của Tây Sơn tam kiệt: Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ) khoảng 200 m về hướng đông nam.

Từ bia mộ cùng với khảo chứng về gia hệ và các sự kiện lịch sử nhà Tây Sơn, các nhà nghiên cứu xác định đây là mộ ông nội anh em nhà Tây Sơn, tức ông Hồ Phi Tiễn. Sau khi lên ngôi, tháng 2.1779 (năm Kỷ Hợi), Hoàng đế Thái Đức - Nguyễn Nhạc của nhà Tây Sơn đã tu tảo phần mộ tổ tiên tại quê hương Phú Lạc, xây dựng lăng mộ ông nội (hiển tổ khảo). Sau khi nhà Tây Sơn mất, nhiều di tích của gia đình Tây Sơn tam kiệt bị san bằng. Bia mộ ông nội của Tây Sơn tam kiệt bị đục khoét một số chữ chính và được tháo gỡ đem chôn phía trước lăng mộ với mục đích che mắt chính quyền nhà Nguyễn.

Lăng mộ hiển tổ khảo Tây Sơn tam kiệt được UBND tỉnh Bình Định công nhận di tích cấp tỉnh năm 2012.

Theo Hoàng Trọng (TNO)

Có thể bạn quan tâm

Cồng chiêng “nhí”: Nối dài mạch nguồn văn hóa

Cồng chiêng “nhí”: Nối dài mạch nguồn văn hóa

(GLO)- Sự ra đời và hoạt động hiệu quả của những đội cồng chiêng “nhí” ở huyện Kbang (tỉnh Gia Lai) không chỉ là kế thừa mà còn trở thành nhịp cầu nối dài mạch nguồn văn hóa truyền thống, để hồn cốt dân tộc tiếp tục sống mãi qua từng thế hệ.

Bình Định trưng bày tài liệu lưu trữ 'Ký ức thanh xuân tập kết ra Bắc'

Bình Định trưng bày tài liệu lưu trữ 'Ký ức thanh xuân tập kết ra Bắc'

Hơn 1.500 tài liệu, tư liệu, hình ảnh tại cuộc trưng bày mang tên ‘‘Ký ức thanh xuân tập kết ra Bắc”, góp phần tái hiện một giai đoạn lịch sử đặc biệt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, khi hàng vạn người con miền Nam rời quê hương, mang theo khát vọng thống nhất đất nước, lên đường ra Bắc.

Cứu lấy di sản nhà dài Ê Đê

Cứu lấy di sản nhà dài Ê Đê

Trong nhịp đô thị hóa, nhà dài dần vắng bóng tại các buôn làng Ê Đê. Có ngôi nhà dài gần như nguyên bản, nhưng ông Y Jui Êban ở buôn Kmrơng Prông B (xã Ea Tu, TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) đang lo có thể đổ sập bất kỳ lúc nào.

Tôn giáo luôn đồng hành cùng dân tộc

Tôn giáo luôn đồng hành cùng dân tộc

Việc Việt Nam tổ chức thành công Đại lễ Phật đản Liên Hợp Quốc - Vesak 2025 một lần nữa khẳng định vai trò ngày càng lớn của Phật giáo Việt Nam trong đời sống tôn giáo quốc tế.

Ksor Mang nặng lòng với văn hóa Jrai

Ksor Mang nặng lòng với văn hóa Jrai

(GLO)- Nhiều năm qua, anh Ksor Mang (SN 1986, buôn Phu Ma Nher, xã Ia Rtô, thị xã Ayun Pa, tỉnh Gia Lai) có nhiều đóng góp trong việc gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Jrai, nhất là việc truyền dạy cồng chiêng cho thế hệ trẻ.

Xác lập 5 kỷ lục Phật giáo Việt Nam

Xác lập 5 kỷ lục Phật giáo Việt Nam

Trong khuôn khổ lễ bế mạc Đại lễ Phật đản Liên Hiệp Quốc - Vesak 2025 diễn ra ngày 8/5, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam ghi nhận cùng lúc 5 kỷ lục về Phật giáo. Các kỷ lục được trao tặng cho Ban Văn hóa Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Nhà giáo Tạ Chí Tào tặng hiện vật quý cho Bảo tàng tỉnh

Nhà giáo Tạ Chí Tào tặng hiện vật quý cho Bảo tàng tỉnh Gia Lai

(GLO)- Nhiều lần đến tham quan Bảo tàng Hồ Chí Minh (thuộc Bảo tàng tỉnh Gia Lai), nhà giáo Tạ Chí Tào rất tâm đắc với những hiện vật thể hiện tấm lòng của người dân Tây Nguyên đối với Bác. Vì vậy, ông đã quyết định trao tặng một số hiện vật liên quan đến Bác Hồ mà mình đã sưu tầm cho Bảo tàng tỉnh.