Nghệ nhân A Lim giữ nghề đan lát

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Dù năm nay đã 75 tuổi nhưng hàng ngày, nghệ nhân A Lim ở làng Kon Trang Long Loi (thị trấn Đăk Hà, huyện Đăk Hà) vẫn duy trì việc đan lát như một niềm đam mê đã ăn vào máu của ông. Việc làm của ông không chỉ để có thêm thu nhập đỡ đần con cháu mà trên hết, ông muốn lưu giữ nghề đan lát và bảo tồn văn hóa truyền thống của người Ba Na.

Chúng tôi gặp nghệ nhân A Lim tại nhà riêng khi ông đang miệt mài hoàn thiện chiếc gùi truyền thống.  Thấy khách đến, già A Lim cười hiền thay lời chào khách rồi lại tập trung sự chú ý vào chiếc gùi đang đan dở.

Biết ông đang tập trung hoàn thành chiếc gùi, chúng tôi tranh thủ ngắm nghía quanh nhà một lúc rồi quay lại ngồi cạnh ông. Hỏi chuyện, nghệ nhân A Lim vừa làm vừa chia sẻ, ông đến với nghề đan lát từ rất sớm, khi mới 12 tuổi. Theo lời ông kể, trong một lần quan sát cha mình đan những vật dụng bằng tre nứa, ông cảm thấy rất thích thú. Từ đó, ông thường xuyên để ý và học hỏi mỗi khi có dịp, chẳng mấy chốc mà nắm vững và thành thục mọi kỹ năng, tự đan cho mình những vật dụng phục vụ cho cuộc sống.

Nói rồi, nghệ nhân A Lim vào trong bếp mang ra đủ thứ các vật dụng như rá, niêu, gùi mà ông tự đan để sử dụng trong gia đình. Ông tự hào khoe, hầu hết những vật dụng trong gia đình, phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của bà con làng xóm gần đây đều do ông làm ra.


 

 Các vật dụng trong gia đình đều do nghệ nhân A Lim tự làm. Ảnh: H.T
Các vật dụng trong gia đình đều do nghệ nhân A Lim tự làm. Ảnh: H.T


“Trước đây, khi cuộc sống còn khó khăn, những vật dụng phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày đều phải tự làm lấy, trong đó không thể thiếu những sản phẩm đan lát. Lúc ấy, đồng bào mình quanh năm bận rộn ruộng rẫy nên rất cần có những dụng cụ sản xuất và sinh hoạt bằng mây, tre. Chính vì vậy, thói quen sử dụng các vật dụng đan lát đã hình thành và trở thành truyền thống, nếp sống lâu đời của người Ba Na” – nghệ nhân A Lim chia sẻ.

Đến nay, các sản phẩm đan lát của nghệ nhân A Lim đã trở thành thương hiệu, được người ở các làng bên thường xuyên đến xem và mua. Ông chia sẻ, thời gian trung bình làm một chiếc gùi là 2-3 ngày. Để có được một sản phẩm chất lượng và đẹp, phải trải qua nhiều công đoạn công phu như chuẩn bị nguyên liệu; đặc biệt là việc chẻ, chuốt các sợi nan sao cho đạt tỉ lệ hợp lí, đảm bảo độ mềm, nhẵn để thuận lợi trong quá trình đan.

“Khách hàng đến mua thường đặt trước, số lượng dao động từ 12-15 cái. Những lúc cao điểm, khách đặt số lượng lớn, tôi phải huy động con cháu phụ giúp một tay. Nhờ thu nhập từ nghề đan lát mang lại giúp tôi trang trải được chi phí cho cuộc sống trong lúc tuổi cao sức yếu không thể đi làm rẫy được” – nghệ nhân A Lim chia sẻ.

Chăm chú nghe khách trò chuyện, anh A Bát (39 tuổi) – cháu ruột của nghệ nhân A Lim và cũng là người đan lát thành thục nhất trong những người trẻ theo học nghề, góp vui câu chuyện: “Tôi vẫn nhớ khi còn nhỏ, tôi cùng các bạn cùng trang lứa trong xóm được ông chỉ dạy đan lát. Lúc ấy, ai ai cũng vui vì được học nghề. Nhưng khi lớn lên, những người bạn cùng lứa ai cũng bỏ nghề, không chịu theo học nữa, chỉ còn mình tôi vẫn duy trì. Mặc dù nghề đan lát không cho thu nhập cao, đủ trang trải cuộc sống, nhưng tôi vẫn duy trì nghề những lúc rảnh rỗi vừa để kiếm thêm thu nhập vừa để lưu giữ nét văn hóa truyền thống của cha ông. Hiện nay,  khi lượng khách đặt nhiều, tôi cũng tranh thủ bớt chút thời gian để cùng ông hoàn thành số lượng gùi và đi giao hàng cho khách”.

Theo nghệ nhân A Lim, bây giờ còn rất ít người biết và duy trì đan lát. Để hoàn thành một sản phẩm đan lát cần rất nhiều thời gian và công sức, vì vậy giới trẻ cũng không mấy mặn mà với nghề vì thu nhập không cao. Những người trẻ bây giờ học xong không chịu áp dụng nên dần dần cũng quên nghề.

“Những người già biết đan lát ở trong làng như tôi cũng dần dần mất đi. Giới trẻ thì không ai đam mê, chịu theo nghề để tiếp nối. Tôi sợ rằng một ngày không xa nghề đan lát này sẽ bị mai một” – nghệ nhân A Lim ngậm ngùi chia sẻ.

Để lưu giữ truyền thống nghề đan lát của dân tộc mình, nghệ nhân A Lim vẫn thường lồng ghép việc tuyên truyền cho bà con về ý nghĩa của những nghề truyền thống, trong đó có nghề đan lát vào những buổi sinh hoạt hàng tuần. Những ngày cuối tuần, tận dụng những lúc rảnh rỗi, nghệ nhân A Lim thường gọi những người trẻ trong làng đến tập trung tại nhà để ông vừa nói chuyện vừa chỉ dạy những kỹ thuật cơ bản của nghề đan lát với mong muốn gìn giữ được nghề truyền thống.

“Những lúc địa phương tổ chức lớp học đan lát, tôi luôn được mời đứng lớp. Mặc dù tiền công không đáng là bao nhưng tôi rất thích vì được truyền dạy những kỹ thuật đan lát cho thế hệ sau này nhằm góp phần gìn giữ nghề truvền thống của dân tộc” – nghệ nhân A Lim tâm tình.

Chia tay nghệ nhân A Lim ra về, chúng tôi cảm nhận được niềm đam mê nhiệt huyết với nghề và khát khao muốn được truyền và giữ nghề đan lát truyền thống của ông. Hy vọng rằng, với sự nhiệt tình, đam mê truyền nghề của nghệ nhân A Lim, sau này sẽ có nhiều lớp học đan lát được tổ chức để ông thắp lên niềm đam mê đến với các bạn trẻ, giúp nghề đan lát truyền thống của người Ba Na được duy trì và không bị mai một theo thời gian.



http://www.baokontum.com.vn/dat-nguoi-kon-tum/nghe-nhan-a-lim-giu-nghe-dan-lat-18687.html

Theo Hoàng Thanh (baokontum)

Có thể bạn quan tâm

Dùng mặt nạ kỹ thuật số để phục hồi tranh. (Ảnh: Franetic)

Công nghệ đột phá phục chế tranh cổ chỉ trong vài giờ

(GLO)-Với những bức tranh có niên đại hàng thế kỷ, bị hỏng nặng, việc phục chế gặp nhiều rủi ro và tiêu tốn thời gian. Một bước đột phá về công nghệ vừa được các nhà khoa học thử nghiệm thành công, đã giải quyết được khó khăn này, đó là phương pháp mặt nạ kỹ thuật số.

Đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi

(GLO)- Người Tây Nguyên làm du lịch không chỉ bằng khu nghỉ dưỡng, mà còn bằng lòng hiếu khách và nghệ thuật kể chuyện. Vậy nên, đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi mà hãy đánh thức nó bằng chính giọng nói của rừng, bằng bàn tay của bà con và bằng tình yêu với buôn làng của mình.

Ý nghĩa các biểu tượng trong lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui

Ý nghĩa các biểu tượng trong lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui

(GLO)- Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui là hiện tượng văn hóa xã hội đặc sắc của cộng đồng người Jrai ở Plei Ơi, xã Ayun Hạ, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai. Nghi lễ này tập hợp nhiều biểu tượng văn hóa độc đáo giúp chúng ta hiểu rõ hơn về thế giới tâm linh của cư dân bản địa.

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

“Khánh Hòa là xứ trầm hương/Non cao biển rộng người thương đi về” - những câu thơ của nhà nghiên cứu Quách Tấn trong biên khảo Xứ trầm hương vừa là sự khẳng định danh xưng của một miền đất, vừa như lời mời gọi lữ khách bốn phương tìm về với thủ phủ của trầm hương Việt Nam.

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

(GLO)- Ở buôn E Kia (xã Ia Rsai, huyện Krông Pa), ông Hiao Thuyên được biết đến là một nghệ nhân tài hoa khi giỏi cả sáo trúc, biểu diễn cồng chiêng, hát dân ca... Bằng những việc làm thiết thực, ông đã góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Jrai và xây dựng khối đại đoàn kết ở buôn làng.

Tây Nguyên: Nhịp sống mới dưới những nếp nhà xưa

Tây Nguyên: Nhịp sống mới dưới những nếp nhà xưa

Nhắc đến đại ngàn Tây Nguyên, có lẽ biểu tượng văn hóa “sừng sững” chính là những mái nhà rông, nhà dài truyền thống của đồng bào các dân tộc. Trong những biến chuyển của thời đại, không gian che chở các hộ gia đình và lan tỏa văn hóa cộng đồng ấy khó tránh khỏi những hư hao, nghiêng ngả.

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

(GLO)- Tuy có sự phát triển của hệ thống thủy lợi song lễ cúng cầu mưa vẫn đóng vai trò quan trọng trong đời sống cư dân vùng thung lũng Cheo Reo. Sự đa dạng trong nghi thức cúng của mỗi cộng đồng dân cư đã góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa đồng bào các dân tộc Tây Nguyên.

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

(GLO)- Người Bahnar quan niệm rằng mọi sự vật, hiện tượng đều có sự hiện diện của thần linh và con người phải tôn trọng, thờ cúng. Vì vậy, họ có nếp sống, sinh hoạt văn hóa với hệ thống lễ hội vô cùng phong phú, gắn với vòng đời người và chu kỳ canh tác nông nghiệp.

null