Mùa sâm đương quy ở Ngọc Lây

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Những cơn mưa đầu mùa đổ xuống như hối thúc cư dân Xơ Đăng xã Ngọc Lây (huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum) nhanh tay hơn cho vụ trồng sâm đương quy giống mới.

Không như cây sâm Ngọc Linh - trồng giấu giữa rừng sâu, cây sâm đương quy được trồng giăng giăng khắp vườn nhà, nương rẫy và cả trên chân ruộng khắp các nóc làng xã Ngọc Lây - nơi cây sâm Ngọc Linh được phát hiện hồi năm 1973.

Những mùa đầu hứa hẹn

Mới mờ sáng, A Thuấn (thôn Đak King 1) đã mở vòi tưới cho hai luống đương quy trồng trong khoảnh đất thừa ở khu nội trú của cán bộ xã Ngọc Lây. “Mình tranh thủ tưới để còn đi dạy sớm. Trời mới mưa nhưng cần tưới 
sơ qua để cây nhanh phát triển” - A Thuấn nói.

 

Một góc núi rừng Ngọc Lây, nơi bà con trồng cây sâm đương quy.
Một góc núi rừng Ngọc Lây, nơi bà con trồng cây sâm đương quy.

A Thuấn là thầy giáo, là một trong số ít những người có thu nhập từ củ đương quy giống mới sớm nhất ở Ngọc Lây.

Trước đây vùng này có cây đương quy nhưng củ nhỏ, năng suất thấp, không có giá. Năm 2016, Viện Dược liệu Hà Nội cấp cho 1.500 cây đương quy con giống mới. Cây hợp thổ nhưỡng nên phát triển mau.

Lẽ ra phải trồng 18-24 tháng mới thu hoạch nhưng A Thuấn mới trồng 9 tháng đã có người đến mua vì củ đã lớn. Đợt đó A Thuấn bán được 300kg, mỗi ký 70.000 đồng. “Cũng nhờ đất Ngọc Lây chịu đương quy, còn mình thì chịu khó chăm sóc nó” - A Thuấn nói.

Cũng bán non - tức không đợi cây đương quy trồng được hai năm mới thu hoạch, anh A Biên (thôn Đăk King 2) đã thu được 2 tạ củ đương quy tươi từ 1.000 cây một năm tuổi.

“Giống đương quy mới củ to, khoảng từ 2-5 củ được 1kg. Còn giống cũ phải 10 củ mới được 1kg. Mình muốn bán sớm để bà con thấy được kết quả từ cây đương quy mà cố gắng trồng để có thu nhập” - A Biên nói.

Đường nam Quảng Nam - tức quốc lộ 40B - được khai mở mấy năm nay đã xóa đi sự heo hút của Ngọc Lây - xã tận cùng của huyện Tu Mơ Rông ở hướng đông bắc, giáp với các xã Trà Nam, Trà Linh của huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam.

Những làng nóc lẩn khuất hai bên con đường lớn xuyên giữa bạt ngàn rừng nguyên sinh cao ngút của hệ núi Ngọc Linh luôn với khói sương bàng bạc là nơi cư trú đặc trưng của người Xơ Đăng.

Trên đường 40B và cả trên đường liên thôn đều có những chốt giữ rừng, những làng nóc giữa nơi đại ngàn Trường Sơn trông bớt quạnh vắng. Thiếu đất trồng đương quy nhưng người Xơ Đăng không phá rừng, luôn biết giữ rừng.

 

A Thuấn (thôn Đăk King 1) bên luống đương quy trồng trước nhà. Thuấn nghĩ ra cách che nilông để ngăn nước bốc hơi, giảm tưới.
A Thuấn (thôn Đăk King 1) bên luống đương quy trồng trước nhà. Thuấn nghĩ ra cách che nilông để ngăn nước bốc hơi, giảm tưới.

Đương quy xanh khắp núi rừng

“Trồng nhiều để có thu nhiều!” - người ở Ngọc Lây nói thế bên những vùng sâm đương quy rộng lớn đã lên xanh.

Không khó để nhận ra sâm đương quy hiện là cây trồng nổi bật ở Ngọc Lây khi nhìn những sườn đồi, những lũng ruộng bậc thang, những vườn rẫy bên nóc làng đâu cũng màu xanh của loại dược liệu quý này.

Bên bờ suối Đăk Lây, chị Y Nheng - trưởng thôn Tu Bung - chỉ rẫy sâm, nói: “Rẫy đương quy này có khoảng 10.000 cây, được vợ chồng mình trồng hồi đầu tháng 12-2016. Mình tính để cho cây được hai năm mới bán. Cây đương quy nay mới lớn chừng này mà đã có người buôn đến thăm chừng rồi”.

Y Nheng cho biết thôn Tu Bung có 32 hộ thì hết 80% có trồng đương quy. Đầu năm 2018 là cả làng, cả xã sẽ vào vụ thu hoạch lớn.

Những sơn dân Xơ Đăng tài tình trong việc mò mẫm, tìm tòi kỹ thuật trồng sâm Ngọc Linh giữa Trường Sơn xa khuất này, nay lại sớm có kỹ năng trong việc trồng sâm đương quy.

Mở đầu là việc họ đã đưa đương quy trồng trên chân ruộng trồng lúa. Cây đương quy ưa đất ẩm nên trồng trên đất ruộng bậc thang sẽ hợp trong mùa nắng.

Những vùng ruộng bậc thang trồng đương quy ở Ngọc Lây đều được người trồng chọn ở gần khe/suối để có nguồn nước tưới vào những đợt nắng cường.

Xen canh đương quy vào rẫy cà phê cũng là cách làm mới của người Ngọc Lây. Trồng đương quy xen vào khoảng giữa hai luống cây cà phê để bóng cà phê che nắng cho đương quy.

 

Tự gầy cây giống

Chị Y Hình bên cây sâm đương quy 18 tháng, đã trổ bông cho hạt lấy giống.
Chị Y Hình bên cây sâm đương quy 18 tháng, đã trổ bông cho hạt lấy giống.
Cũng đáng nói về vụ đương quy 2017 này là phần đông bà con ở đây đã tự lo được cây giống. Chỉ trừ những hộ quá khó khăn chờ xã giúp cây giống, còn lại đều tự mua hạt về gieo.

“Cây đương quy con 1.500 đồng/cây. Nhà mình mới trồng được 2.500 cây, mua cây giống hết 2 triệu rưỡi thôi” - chị Y Lính (thôn Cô Sia 1) nói.

Nhưng để làm chủ hoàn toàn về cây đương quy giống, một số người đã giữ những cây đương quy tốt để lấy hạt.

“Nhà mình đang cho mấy cây đương quy lớn trổ bông để lấy hạt đây. Năm tới mình sẽ không cần lên TP Kon Tum để mua hạt đương quy nữa đâu” - chị Y Hình (thôn Đăk King 1) nói bên những cây đương quy nở bông trắng xóa trước sân nhà.

Thêm cái lợi nữa là chăm bón cho cà phê cũng là chăm bón cho đương quy. Y Nheng cho rằng cách làm này giúp tận dụng được đất từ rẫy cà phê bởi đất trồng trọt ở Ngọc Lây không nhiều, mà rừng thì không được phá.

Những vùng trồng lúa rẫy ít có độ dốc nằm bên nguồn nước sau thu hoạch lúa cũng được dành cho đương quy. “Rễ lúa, rạ lúa khi mục nát làm cho cây đương quy xanh tốt, đất tơi mềm ra làm to cái củ đương quy” - chị Y Nheng giải thích.

Chỉ vài tháng nữa - đầu năm 2018 - là người Xơ Đăng ở Ngọc Lây sẽ vào vụ thu hoạch cây đương quy. Với giá trung bình 70.000 đồng mỗi ký như hiện nay, ai ai cũng khấp khởi chờ một vụ bội thu, đang chờ coi đất, chờ cây đương quy trả công lao động cho mình.

Huỳnh Văn Mỹ/tuoitre

Có thể bạn quan tâm

Chiêu trò “việc nhẹ, lương cao”: Vỏ bọc tội phạm mua bán người - Kỳ cuối: Cùng ngăn chặn tội ác

Chiêu trò “việc nhẹ, lương cao”: Vỏ bọc tội phạm mua bán người - Kỳ cuối: Cùng ngăn chặn tội ác

(GLO)- Các cơ quan chức năng, nhất là ngành Công an, chính quyền địa phương là lực lượng chủ công trong phòng, chống mua bán người. Tuy nhiên, toàn xã hội cũng phải cùng vào cuộc và quan trọng nhất là mỗi cá nhân phải chủ động bảo vệ mình bằng cách nâng cao nhận thức, hiểu biết pháp luật.

Dư vang Plei Me

Dư vang Plei Me

(GLO)- 60 năm đã trôi qua kể từ chiến thắng Plei Me lịch sử (tháng 11-1965), nhưng dư vang của trận đầu thắng Mỹ trên chiến trường Tây Nguyên vẫn còn vẹn nguyên trong ký ức của những cựu binh già. 

Một góc trung tâm xã Kon Chiêng.

Đánh thức Kon Chiêng

(GLO)- Từ quốc lộ 19 rẽ vào tỉnh lộ 666 khoảng 40 km thì đến xã Kon Chiêng. Hai bên đường là những triền mía xanh mát, thấp thoáng những mái nhà sàn trong không gian xanh thẳm của núi rừng, gợi về một Kon Chiêng đang vươn mình đổi thay.

Những chiếc bè nuôi thủy sản của ngư dân bị sóng đánh vỡ tan, trôi dạt ven biển.

Xác xơ làng chài sau cơn bão dữ...

(GLO)-Sau cơn bão dữ Kalmaegi (bão số 13), những làng chài vốn yên bình, đầy sinh khí bỗng chốc trở nên xác xơ, trơ trọi và ngổn ngang chỉ sau vài giờ bão quét qua. Cảnh quan rồi sẽ dần hồi phục, nhưng những mất mát, tổn thất vẫn sẽ đè trĩu trên đôi vai người dân ven biển rất lâu nữa...

Sợi tơ mong manh kết nối trăm năm

Sợi tơ mong manh kết nối trăm năm

Khi nói đến sưu tầm đồ cổ ở Việt Nam, người ta thường nghe tới đồ gốm, sành sứ, hay đồ gỗ… chứ ít ai biết đến những món đồ vải mà qua đó thể hiện tay nghề thêu huy hoàng, vang danh thế giới của người Việt hàng trăm năm trước.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Kỳ lọt Top 2% nhà khoa học ảnh hưởng nhất thế giới năm 2025.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Kỳ và hành trình vào top 2% nhà khoa học ảnh hưởng nhất thế giới

(GLO)- Với nghiên cứu về ô nhiễm vi nhựa và công nghệ xử lý nước thải, Tiến sĩ Nguyễn Minh Kỳ (SN 1985, Phân hiệu Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh tại Gia Lai) được Đại học Stanford (Mỹ) và Nhà xuất bản Elsevier vinh danh trong top 2% nhà khoa học ảnh hưởng nhất thế giới năm 2025.

Sê San: Sông kể chuyện đời…

Sê San: Sông kể chuyện đời…

(GLO)- Dòng Sê San miệt mài chở nặng phù sa; sóng nước bồng bềnh không chỉ kể câu chuyện mưu sinh, bảo vệ phên giậu, mà còn gợi mở tương lai phát triển bền vững, góp phần khẳng định vị thế của vùng biên trong hành trình dựng xây quê hương, đất nước.

Chiếc nỏ của người lính trận Ia Drăng

Chiếc nỏ của người lính trận Ia Drăng

(GLO)- Mang ra chiếc nỏ được cất giữ hơn 30 năm, ông Siu Long (làng Gòong, xã Ia Púch, tỉnh Gia Lai)-nhân chứng trong trận đánh thung lũng Ia Drăng 60 năm trước chậm rãi nói: “Tôi muốn tặng món quà Tây Nguyên này cho một người bạn đến từ nước Mỹ”.

Ông Ksor Yung có lối sống trách nhiệm, gần gũi nên được mọi người quý mến. Ảnh: R’Ô Hok

Ksor Yung: Từ lối rẽ sai lầm đến con đường sáng

(GLO)- Từ một người từng lầm lỡ, ông Ksor Yung (SN 1967, ở xã Ia Rbol, tỉnh Gia Lai) đã nỗ lực vươn lên trở thành người có uy tín trong cộng đồng. Ông tích cực tham gia vận động, cảm hóa những người sa ngã, góp phần giữ gìn an ninh trật tự và củng cố khối đại đoàn kết dân tộc.

null