Một thời xe đạp

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Có một thời mà chất lượng chiếc xe đạp được ai đó khái quát rất chuẩn xác: “Tất cả đều kêu trừ chiếc chuông”! Tuy thế, nó rất được trân quý, nâng tầm chức năng sử dụng: “Phương tiện phổ biến giải phóng đôi chân”! Nói là phổ biến, nhưng vào thời bao cấp, những gia đình có chiếc xe đạp sử dụng được không nhiều, bởi lắm lý do.
Nhà tôi có đến 3 chiếc xe đạp. Chiếc xe đạp đòn ngang “made in France” được cha tôi dùng lúc còn trai trẻ, mua từ thời thuộc Pháp không tìm đâu ra ruột, vỏ để thay thế nên đành treo cất. Chiếc xe đạp đũa dọc, cỡ nhỏ dành cho chị gái đầu ngày thơ bé, mua vào thập niên 50 cũng cùng chung số phận. Nhà còn mỗi chiếc “xe đạp đầm” đường kính vành 650 mm, loại xe đạp phổ biến thời đó, có phụ tùng thay thế, làm phương tiện. Mà phụ tùng đâu dễ mua, năm này được bán phân phối cặp lốp, năm sau được bộ xích líp, cứ thế luân phiên nên “con ngựa sắt” vốn đã ốm yếu, chuyên chở nặng nhọc, ít khi ngừng nghỉ, không được đại tu đồng bộ cứ dở chứng thường xuyên. Các gia đình có xe đạp khác cũng thế nên cánh đàn ông con trai mỗi nhà đều có nghề chữa xe đạp, đầy sáng tạo, nâng tầm “phát minh” chẳng quá lời. Như chiếc vành bị gãy/bục thì dùng chiếc vành cũ đã vứt bỏ cặp thêm, dùng sợi cước nhựa cỡ bự kết vào. Cây kim dùng để kết vành xe cũng tự chế, từ chiếc tăm/nan hoa cũ, sau vài công đoạn chế tác hoàn toàn thủ công. Mọi người cũng dùng những viên bi lấy từ quả bom bi trong chiến tranh thay cho bi xe đạp… Anh trai tôi còn “tỉa” dần những chi tiết trong 2 chiếc xe đạp không sử dụng để thay thế rồi trầm trồ: “Phụ tùng của Pháp, của Nhật đúng… ngon, tuy đã qua thời gian dài sử dụng!”. Vì những lẽ ấy, chuyện hỏng xe giữa đường không phải là hiếm, chỉ còn cách dắt xe về. Hiệu sửa chữa xe đạp thường chỉ vá/nối ruột xe chứ không thay thế, vì lấy đâu ra. Những hiệu lớn, thêm chức năng hàn nối khung sườn, độ chế thành ra chiếc xe đạp thồ có sức tải trọng lớn, cả làm biến dạng nét vốn dĩ của xe. Chiếc xe đạp thời đó chức năng thẩm mỹ ít được quan tâm!
Ảnh minh họa: Phan Nguyên
Ảnh minh họa: Phan Nguyên
Những năm đầu thập niên 90 của thế kỷ XX, nền kinh tế đất nước chuyển mình, xe đạp nội xuất, ngoại nhập tràn lan trên thị trường, cả những chiếc xe đạp hàng bãi của Nhật. Chừng như bù lại sự thiếu hụt, thèm muốn đã hằn trong tâm thức, với năng lực có thể, thứ các gia đình ưu tiên mua sắm là xe đạp: cho mình, cho mỗi đứa con đã lớn. Người đi làm tiết kiệm thu nhập dành để mua xe đạp, như thể bây giờ dành tiền mua ô tô. Cùng chiếc xe đạp ra đường là mang theo cả nét duyên, niềm vui sướng, tự hào!
Thời gian về sau, kinh tế hội nhập và phát triển, tận vùng sâu, xe máy thay cho xe đạp, thật sự là phương tiện không chỉ giải phóng đôi chân. Chiếc xe đạp một thời, với người có tính hoài cổ thì nâng niu giữ làm kỷ vật; số còn lại đem cất vào nhà kho, bán đồng nát hoặc tặng những ai còn cần đến. Hình ảnh chiếc xe đạp cũ chỉ thấy cùng với người mua bán đồng nát, trẻ em nghèo vùng sâu.
Ở phố thị, xe đạp bây giờ là món đồ chơi hơn là phương tiện. Với trẻ em mọi lứa tuổi, nhà sản xuất làm ra chiếc xe đạp với tính năng, kích cỡ, kiểu dáng, chất lượng khác nhau. Dành cho người lớn, xe đạp ít đa dạng kiểu dáng, màu sắc nhưng khác nhau về chất lượng, dùng để rèn luyện sức khỏe, để… chơi. Cái giá món đồ chơi xe đạp dành cho quý ông chẳng nhỏ chút nào, có loại ngang bằng giá chiếc xe tay ga hạng sang.
Được biết, ở nhiều quốc gia phương Tây giàu có và văn minh, chính phủ khuyến khích người dân tham gia giao thông bằng phương tiện xe đạp trong các đô thị lớn nhằm giảm thiểu tai nạn và ô nhiễm môi trường. Ờ nhỉ, xe đạp không tạo ra khí thải; tai nạn xe đạp nếu xảy ra dễ gì gây chết người. Tự nhiên lại nhớ một thời xe đạp ở nước mình.
NGUYỄN ĐÌNH PHÊ

Có thể bạn quan tâm

"Núi trên đất bằng"

"Núi trên đất bằng"

(GLO)- Tiến sĩ Hà Thanh Vân đã nhận xét Tiểu thuyết "Núi trên đất bằng" của Võ Đình Duy là một tác phẩm văn chương đầu tay ra mắt năm 2025, đánh dấu bước chuyển đầy bất ngờ từ một kiến trúc sư trẻ sống ở Gia Lai sang hành trình kiến tạo thế giới văn chương.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

BẢO TỒN CÁC KỊCH BẢN TIÊU BIỂU CỦA HÁT BỘI BÌNH ĐỊNH: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

Bảo tồn các kịch bản tiêu biểu của hát bội Bình Định: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

(GLO)- Hát bội Bình Định là một di sản văn hóa đặc sắc với nhiều vở tuồng kinh điển như: Sơn Hậu, Tam nữ đồ vương, Ngũ hổ Bình Tây, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (còn có tên khác là Chém cáo, Cổ miếu vãn ca) của Nguyễn Diêu, Trầm hương các, Diễn võ đình và Cổ thành… của Đào Tấn.

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

(GLO)- Nếu như Tây Bắc có “tứ đại danh đèo”: Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Pha Đin, Khau Phạ thì vùng duyên hải miền Trung lên đại ngàn Tây Nguyên cũng có “ngũ danh đèo”: An Khê, Phượng Hoàng, Khánh Lê, Ngoạn Mục, Violak.

default

Địa phận Phủ Hoài Nhơn được xác lập năm Hồng Đức thứ 2 (1471), là miền “viễn châu” khá rộng; sau hơn 550 năm, vùng đất rộng lớn lúc ban đầu được phân chia thành nhiều tỉnh thuộc Nam Trung bộ và Bắc Tây Nguyên. 
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Trong ngôi nhà sàn dưới chân núi ở làng K8, xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh), Nghệ nhân nhân dân Ðinh Chương nở nụ cười sảng khoái, hồ hởi nói: “Bà con trong làng đang trông chờ ngày 1.7.2025, để không chỉ núi liền núi, sông liền sông mà đồng bào Bana ở hai tỉnh trước đây sẽ về chung mái nhà tỉnh Gia Lai mới”.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Nhân dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (1.7.1915 – 1.7.2025), sáng 29.6, tại Hà Nội, Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp” nhằm tri ân những cống hiến to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Linh đối với Đảng, đất nước và nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và cắt băng khai mạc Triển lãm.
Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Triển khai trong thời gian chưa tròn 1 năm, Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025 đã thu hút nhiều người yêu văn chương trong và ngoài tỉnh tham gia. Tác phẩm được gửi về không chỉ thể hiện sự đầu tư công phu về nội dung và hình thức, mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh vùng đất Bình Ðịnh giàu bản sắc văn hóa, chiều sâu lịch sử.
Núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh) đã đi vào thơ của tác giả Nguyễn Thanh Mừng. Ảnh: Phạm Quý

Cao nguyên trong thơ Nguyễn Thanh Mừng

(GLO)- Tên tuổi nhà thơ Nguyễn Thanh Mừng gắn liền với các tập thơ “Rượu đắng”, “Ngàn xưa”, .... Viết không nhiều nhưng thơ ông lại có mặt trong hầu hết các tuyển tập danh tiếng thơ Việt Nam hiện đại. Mấy năm gần đây, ông dành tình thương mến với Tây Nguyên và viết nhiều về vùng đất này.

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

(GLO)- Với đặc thù làm việc trong sự cô đơn, tĩnh lặng, nhiều kỹ thuật viên (KTV) có kinh nghiệm tại một số phòng thu trên địa bàn TP. Pleiku (tỉnh Gia Lai) đang âm thầm đứng sau những bản thu chất lượng của các ca sĩ chuyên và không chuyên, chắp cánh cho đam mê âm nhạc.

null