Một thời đi nói chuyện thơ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Thời bao cấp, hàng tuần, cán bộ, nhân viên các cơ quan mới được đọc báo địa phương một vài lần, chủ yếu là đọc tập thể vì mỗi cơ quan, đơn vị chỉ đặt một vài tờ báo.

Bấy giờ, những người vừa là giáo viên dạy Văn vừa là hội viên Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh như tôi thường tham gia sáng tác, viết bài cho tạp chí, báo, đài của tỉnh.

Bên cạnh đó, còn dành thời gian cho việc tuyên truyền miệng, nói chuyện thơ, bình thơ trước công chúng nhân các ngày lễ, ngày kỷ niệm trong năm như: Ngày Quốc tế Phụ nữ (8-3), Ngày Quốc tế Lao động (1-5), Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5), Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22-12)…

mot-thoi-di-noi-chuyen-tho-8890.jpg
Ảnh minh họa

Nhân các ngày lễ lớn, nhiều đơn vị, địa phương, tổ chức hội, đoàn thể, trường học thường mời các nhà văn, nhà giáo đến nói chuyện thơ về một chủ đề đã định, liên quan đến ngành nghề của mình. Rất hiếm khi có các nhà văn, nhà thơ lớn hay nhà khoa học về địa phương và có chương trình nói chuyện với công chúng.

Chính vì vậy, để lấp vào những khoảng trống đó, Hội văn nghệ địa phương cũng thường tổ chức các chương trình biểu diễn nghệ thuật, đọc thơ để phục vụ công chúng. Các chương trình này mang tính tuyên truyền nhiều hơn là nghệ thuật nên ít lôi cuốn được quần chúng nhân dân.

Trong thực tế, vào giai đoạn đó, nhu cầu đọc thơ và nghe bình thơ của công chúng khá phổ biến, nhất là giới học sinh, sinh viên. Vì vậy, một số anh chị em văn nghệ sĩ được các hội đoàn thể, công nông trường mời đến nói chuyện thơ. Nhóm chúng tôi lúc đó có 2 diễn giả là nhà giáo, nhà văn, nhà thơ Chử Anh Đào và Nguyễn Đỗ thường được mời nói chuyện thơ. Tôi có nhiệm vụ liên hệ, giao tiếp và sắp xếp chương trình, nội dung cho các buổi nói chuyện được trọn vẹn, đạt hiệu quả.

Tôi nhớ nhất là 2 lần nói chuyện thơ. Một là, nhân Ngày Phụ nữ Việt Nam (20-10), chúng tôi có buổi nói chuyện thơ với hội viên phụ nữ tại một cơ sở trên đường Hùng Vương (thị xã Pleiku) với chủ đề về người mẹ, người vợ trong chiến tranh và trong công cuộc kiến thiết đất nước. Nhìn vào nét mặt, sự chăm chú lắng nghe của các chị, các mẹ, tôi cảm nhận rõ sự xúc động trong lòng họ.

Có lẽ nhiều người trong số đó lần đầu được nghe những câu thơ đầy cảm xúc trong bài “Mẹ” của nhà thơ Nguyễn Ngọc Oánh: “Áo nâu phơi vẹo bờ rào/Cái phận đã bạc còn cào phải gai/Quả cà cõng mấy củ khoai/Con thút thít, mẹ nghẹn hai ba lần/Tối về đến lớp bình dân/I tờ nhặt được đôi vần lại rơi/Cha con trời gọi về trời/Chái nhà mưa dột, ướt lời ru thương”.

Hay như tâm sự của người lính ở chiến trường bỗng dưng nhớ vợ một cách thật thà dễ thương như thế này: “Tôi nhớ vợ tôi lắm/Xin được về hai ngày/Nhà tôi ở Mường Lay/Có con sông Nậm Rốm/Ngày kia tôi sẽ đến/Lại cầm súng được ngay/Tôi càng bắn trúng Tây/Vì tay có hơi vợ”.

Một lần khác, nhân Đại hội Công đoàn Liên hiệp Xí nghiệp Lâm-nông-công nghiệp Kon Hà Nừng, chúng tôi được mời đến nói chuyện thơ cho anh chị em cán bộ, công nhân. Bấy giờ, anh Nguyễn Vĩ-Phó Tổng Giám đốc Liên hiệp là người rất thân với tôi nên đề xuất ý kiến này. Tôi cùng nhà giáo, nhà thơ Nguyễn Đỗ đã có mặt tại Văn phòng Liên hiệp ở thị trấn Ka Nak đúng như lịch hẹn. Số cán bộ, công nhân có mặt trong buổi nghe nói chuyện thơ hôm ấy có đến gần 300 người, ngồi chật hội trường của đơn vị.

Với giọng xứ Nghệ hơi phai và kiến văn khá rộng, anh Nguyễn Đỗ bắt đầu câu chuyện bằng những câu thơ của mình: “Mỗi người trong đời cần một lần ốm nặng/trái tim thương hàn bốc lửa quặn co/một mình tôi mang hai cơn sốt/em dối lừa và bốn mốt độ ba/Oái ăm thay cho kẻ cần dưỡng sức/bát cháo hành-không, Thị Nở cũng không/tôi gượng ngồi áo quần tề chỉnh/gió ngoài sân chạy nhảy lông bông”. Rồi anh nói đôi nét về mình như một lời giới thiệu và tiếp tục vào đề với những vần thơ tình yêu đầy lãng mạn.

Nhắc lại thơ tình của người lính trong kháng chiến chống Mỹ, anh lại bình bài “Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây” của nhà thơ Phạm Tiến Duật để khơi lại kỷ niệm của những người công nhân gốc Bộ đội Cụ Hồ từng gắn bó với Tây Nguyên. Sau đó, anh lôi cuốn công chúng bằng những lời bình nhẹ nhàng qua thơ của Vũ Cao, Giang Nam, Thu Bồn, Xuân Quỳnh, Lâm Thị Mỹ Dạ, Lê Thị Mây… Buổi nói chuyện thơ khá thành công, lãnh đạo Liên hiệp rất hài lòng và anh chị em công nhân lần đầu được nghe một buổi bình thơ khá ấn tượng.

Qua những lần nói chuyện thơ như vậy, tôi mới hiểu công chúng bấy giờ thực sự yêu thơ ca nói riêng và văn chương nói chung, nếu chúng ta biết khơi dậy trong họ những cảm xúc chân thành bằng lời bình chân phương, sâu sắc.

Có thể bạn quan tâm

Dấu ấn nhiếp ảnh trẻ ở sân chơi quốc gia

Dấu ấn nhiếp ảnh trẻ ở sân chơi quốc gia

(GLO)- Tham gia Festival Nhiếp ảnh trẻ năm 2025, các tay máy Gia Lai đã đạt giải thưởng cao hoặc có tác phẩm được chọn triển lãm, củng cố kỳ vọng về lứa nghệ sĩ kế thừa với tố chất trẻ trung, tư duy nhanh nhạy và cực kỳ nghiêm túc trong sáng tạo nghệ thuật.

Tiểu thuyết 'Mưa đỏ' cháy hàng, in không kịp bán

Tiểu thuyết 'Mưa đỏ' cháy hàng, in không kịp bán

Sau thành công vang dội của bản điện ảnh, "Mưa đỏ" tiếp tục gây “cơn sốt” trên thị trường xuất bản. Nhiều hiệu sách cho biết độc giả phải chờ tới 15-20 ngày mới nhận được tiểu thuyết. Hiện tại, lượng đặt hàng sách đã vượt xa dự đoán, lên tới hàng chục nghìn cuốn chỉ trong ít ngày.

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

(GLO)- Cồng chiêng của người Jrai và người Bahnar cùng sinh sống trên mảnh đất Gia Lai đã hòa quyện trong mạch nguồn chung của bản sắc-niềm tự hào văn hóa truyền thống. Tiếng cồng chiêng nối liền con người với đất trời, gắn kết bền chặt cộng đồng nơi rừng núi.

Đồng đội

Đồng đội

(GLO)- Cả nhà không yên tâm khi bố quyết định theo đoàn Cựu chiến binh về Quảng Trị thăm lại chiến trường xưa. Bố vừa trải qua một đợt điều trị dài vì thoái hóa khớp, đầu gối đau nhức, đi lại rất khó khăn.

Lan tỏa văn hóa đọc

Lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu

(GLO)- Cuộc thi “Giới thiệu sách trực tuyến” năm 2025 do Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai tổ chức thu hút nhiều cá nhân là người đồng bào dân tộc thiểu số tham gia. Bằng tình yêu với sách, họ đã góp phần lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu.

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

(GLO)- Từ ống kính nhiếp ảnh, nét cọ hội họa, câu chữ văn chương đến giai điệu âm nhạc, nhiều nghệ sĩ ở Gia Lai đang lặng lẽ gìn giữ, khơi gợi, ươm hạt giống tâm hồn cho thế giới tuổi thơ; đồng thời, gửi gắm thông điệp về sự kết nối, về trách nhiệm của người lớn trước “tuổi thơ đang mất dần”.

Triển vọng “Cây cọ nhí” Nguyễn Trịnh Gia Thy

Triển vọng “Cây cọ nhí” Nguyễn Trịnh Gia Thy

(GLO)- 11 tuổi, Nguyễn Trịnh Gia Thy (học sinh lớp 5.9, Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, phường Pleiku) được nhiều người ưu ái gọi là “cây cọ nhí”. Những bức tranh của Thy không chỉ khéo léo về đường nét, bố cục, màu sắc mà còn chứa đựng những thông điệp ý nghĩa về cuộc sống.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

null