Một thời đi nói chuyện thơ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Thời bao cấp, hàng tuần, cán bộ, nhân viên các cơ quan mới được đọc báo địa phương một vài lần, chủ yếu là đọc tập thể vì mỗi cơ quan, đơn vị chỉ đặt một vài tờ báo.

Bấy giờ, những người vừa là giáo viên dạy Văn vừa là hội viên Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh như tôi thường tham gia sáng tác, viết bài cho tạp chí, báo, đài của tỉnh.

Bên cạnh đó, còn dành thời gian cho việc tuyên truyền miệng, nói chuyện thơ, bình thơ trước công chúng nhân các ngày lễ, ngày kỷ niệm trong năm như: Ngày Quốc tế Phụ nữ (8-3), Ngày Quốc tế Lao động (1-5), Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5), Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22-12)…

mot-thoi-di-noi-chuyen-tho-8890.jpg
Ảnh minh họa

Nhân các ngày lễ lớn, nhiều đơn vị, địa phương, tổ chức hội, đoàn thể, trường học thường mời các nhà văn, nhà giáo đến nói chuyện thơ về một chủ đề đã định, liên quan đến ngành nghề của mình. Rất hiếm khi có các nhà văn, nhà thơ lớn hay nhà khoa học về địa phương và có chương trình nói chuyện với công chúng.

Chính vì vậy, để lấp vào những khoảng trống đó, Hội văn nghệ địa phương cũng thường tổ chức các chương trình biểu diễn nghệ thuật, đọc thơ để phục vụ công chúng. Các chương trình này mang tính tuyên truyền nhiều hơn là nghệ thuật nên ít lôi cuốn được quần chúng nhân dân.

Trong thực tế, vào giai đoạn đó, nhu cầu đọc thơ và nghe bình thơ của công chúng khá phổ biến, nhất là giới học sinh, sinh viên. Vì vậy, một số anh chị em văn nghệ sĩ được các hội đoàn thể, công nông trường mời đến nói chuyện thơ. Nhóm chúng tôi lúc đó có 2 diễn giả là nhà giáo, nhà văn, nhà thơ Chử Anh Đào và Nguyễn Đỗ thường được mời nói chuyện thơ. Tôi có nhiệm vụ liên hệ, giao tiếp và sắp xếp chương trình, nội dung cho các buổi nói chuyện được trọn vẹn, đạt hiệu quả.

Tôi nhớ nhất là 2 lần nói chuyện thơ. Một là, nhân Ngày Phụ nữ Việt Nam (20-10), chúng tôi có buổi nói chuyện thơ với hội viên phụ nữ tại một cơ sở trên đường Hùng Vương (thị xã Pleiku) với chủ đề về người mẹ, người vợ trong chiến tranh và trong công cuộc kiến thiết đất nước. Nhìn vào nét mặt, sự chăm chú lắng nghe của các chị, các mẹ, tôi cảm nhận rõ sự xúc động trong lòng họ.

Có lẽ nhiều người trong số đó lần đầu được nghe những câu thơ đầy cảm xúc trong bài “Mẹ” của nhà thơ Nguyễn Ngọc Oánh: “Áo nâu phơi vẹo bờ rào/Cái phận đã bạc còn cào phải gai/Quả cà cõng mấy củ khoai/Con thút thít, mẹ nghẹn hai ba lần/Tối về đến lớp bình dân/I tờ nhặt được đôi vần lại rơi/Cha con trời gọi về trời/Chái nhà mưa dột, ướt lời ru thương”.

Hay như tâm sự của người lính ở chiến trường bỗng dưng nhớ vợ một cách thật thà dễ thương như thế này: “Tôi nhớ vợ tôi lắm/Xin được về hai ngày/Nhà tôi ở Mường Lay/Có con sông Nậm Rốm/Ngày kia tôi sẽ đến/Lại cầm súng được ngay/Tôi càng bắn trúng Tây/Vì tay có hơi vợ”.

Một lần khác, nhân Đại hội Công đoàn Liên hiệp Xí nghiệp Lâm-nông-công nghiệp Kon Hà Nừng, chúng tôi được mời đến nói chuyện thơ cho anh chị em cán bộ, công nhân. Bấy giờ, anh Nguyễn Vĩ-Phó Tổng Giám đốc Liên hiệp là người rất thân với tôi nên đề xuất ý kiến này. Tôi cùng nhà giáo, nhà thơ Nguyễn Đỗ đã có mặt tại Văn phòng Liên hiệp ở thị trấn Ka Nak đúng như lịch hẹn. Số cán bộ, công nhân có mặt trong buổi nghe nói chuyện thơ hôm ấy có đến gần 300 người, ngồi chật hội trường của đơn vị.

Với giọng xứ Nghệ hơi phai và kiến văn khá rộng, anh Nguyễn Đỗ bắt đầu câu chuyện bằng những câu thơ của mình: “Mỗi người trong đời cần một lần ốm nặng/trái tim thương hàn bốc lửa quặn co/một mình tôi mang hai cơn sốt/em dối lừa và bốn mốt độ ba/Oái ăm thay cho kẻ cần dưỡng sức/bát cháo hành-không, Thị Nở cũng không/tôi gượng ngồi áo quần tề chỉnh/gió ngoài sân chạy nhảy lông bông”. Rồi anh nói đôi nét về mình như một lời giới thiệu và tiếp tục vào đề với những vần thơ tình yêu đầy lãng mạn.

Nhắc lại thơ tình của người lính trong kháng chiến chống Mỹ, anh lại bình bài “Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây” của nhà thơ Phạm Tiến Duật để khơi lại kỷ niệm của những người công nhân gốc Bộ đội Cụ Hồ từng gắn bó với Tây Nguyên. Sau đó, anh lôi cuốn công chúng bằng những lời bình nhẹ nhàng qua thơ của Vũ Cao, Giang Nam, Thu Bồn, Xuân Quỳnh, Lâm Thị Mỹ Dạ, Lê Thị Mây… Buổi nói chuyện thơ khá thành công, lãnh đạo Liên hiệp rất hài lòng và anh chị em công nhân lần đầu được nghe một buổi bình thơ khá ấn tượng.

Qua những lần nói chuyện thơ như vậy, tôi mới hiểu công chúng bấy giờ thực sự yêu thơ ca nói riêng và văn chương nói chung, nếu chúng ta biết khơi dậy trong họ những cảm xúc chân thành bằng lời bình chân phương, sâu sắc.

Có thể bạn quan tâm

"Núi trên đất bằng"

"Núi trên đất bằng"

(GLO)- Tiến sĩ Hà Thanh Vân đã nhận xét Tiểu thuyết "Núi trên đất bằng" của Võ Đình Duy là một tác phẩm văn chương đầu tay ra mắt năm 2025, đánh dấu bước chuyển đầy bất ngờ từ một kiến trúc sư trẻ sống ở Gia Lai sang hành trình kiến tạo thế giới văn chương.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

BẢO TỒN CÁC KỊCH BẢN TIÊU BIỂU CỦA HÁT BỘI BÌNH ĐỊNH: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

Bảo tồn các kịch bản tiêu biểu của hát bội Bình Định: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

(GLO)- Hát bội Bình Định là một di sản văn hóa đặc sắc với nhiều vở tuồng kinh điển như: Sơn Hậu, Tam nữ đồ vương, Ngũ hổ Bình Tây, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (còn có tên khác là Chém cáo, Cổ miếu vãn ca) của Nguyễn Diêu, Trầm hương các, Diễn võ đình và Cổ thành… của Đào Tấn.

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

(GLO)- Nếu như Tây Bắc có “tứ đại danh đèo”: Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Pha Đin, Khau Phạ thì vùng duyên hải miền Trung lên đại ngàn Tây Nguyên cũng có “ngũ danh đèo”: An Khê, Phượng Hoàng, Khánh Lê, Ngoạn Mục, Violak.

default

Địa phận Phủ Hoài Nhơn được xác lập năm Hồng Đức thứ 2 (1471), là miền “viễn châu” khá rộng; sau hơn 550 năm, vùng đất rộng lớn lúc ban đầu được phân chia thành nhiều tỉnh thuộc Nam Trung bộ và Bắc Tây Nguyên. 
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Trong ngôi nhà sàn dưới chân núi ở làng K8, xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh), Nghệ nhân nhân dân Ðinh Chương nở nụ cười sảng khoái, hồ hởi nói: “Bà con trong làng đang trông chờ ngày 1.7.2025, để không chỉ núi liền núi, sông liền sông mà đồng bào Bana ở hai tỉnh trước đây sẽ về chung mái nhà tỉnh Gia Lai mới”.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Nhân dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (1.7.1915 – 1.7.2025), sáng 29.6, tại Hà Nội, Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp” nhằm tri ân những cống hiến to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Linh đối với Đảng, đất nước và nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và cắt băng khai mạc Triển lãm.
Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Triển khai trong thời gian chưa tròn 1 năm, Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025 đã thu hút nhiều người yêu văn chương trong và ngoài tỉnh tham gia. Tác phẩm được gửi về không chỉ thể hiện sự đầu tư công phu về nội dung và hình thức, mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh vùng đất Bình Ðịnh giàu bản sắc văn hóa, chiều sâu lịch sử.
Núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh) đã đi vào thơ của tác giả Nguyễn Thanh Mừng. Ảnh: Phạm Quý

Cao nguyên trong thơ Nguyễn Thanh Mừng

(GLO)- Tên tuổi nhà thơ Nguyễn Thanh Mừng gắn liền với các tập thơ “Rượu đắng”, “Ngàn xưa”, .... Viết không nhiều nhưng thơ ông lại có mặt trong hầu hết các tuyển tập danh tiếng thơ Việt Nam hiện đại. Mấy năm gần đây, ông dành tình thương mến với Tây Nguyên và viết nhiều về vùng đất này.

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

(GLO)- Với đặc thù làm việc trong sự cô đơn, tĩnh lặng, nhiều kỹ thuật viên (KTV) có kinh nghiệm tại một số phòng thu trên địa bàn TP. Pleiku (tỉnh Gia Lai) đang âm thầm đứng sau những bản thu chất lượng của các ca sĩ chuyên và không chuyên, chắp cánh cho đam mê âm nhạc.

null