Lúa chét

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Theo anh bạn tôi, lúa chét trở nên quý không bởi vì hiếm mà còn là nguồn thực phẩm sạch. Chọn lọc tự nhiên, đồng không mông quạnh họa hằn dăm ba chét lúa sót lại. Lúa không cần phân bón, thuốc trừ sâu, cứ tích nắng tụ mưa, hút mạch nguồn từ đất mà ngậm đòng đậu hạt. 
Mâm cơm ở nhà người bạn tự thuở thiếu thời bày nhiều món cây nhà lá vườn, sực nức hương đồng gió nội. Trước khi chạm ly mời nhau, bạn tôi đố: "Ông đoán xem rượu này ngâm với thức gì?".
Nước rượu sánh ngả màu vàng nhạt, lẩn sắc xanh đọt lá chuối non. Hương rượu thơm phảng phất hương lúa trổ đòng, ngậm sữa. Vị rượu nồng dịu, dư âm ngòn ngọt. Đến ly thứ 3, nóng bừng cả mặt mà tôi vẫn chưa có câu trả lời. "Rượu ngâm lúa chét đấy"-bạn tôi giải thích luôn.
Vậy là, kỷ niệm về cây lúa chét ùa về, râm ran câu chuyện trong bữa cơm.
Tuổi hoa niên thế hệ 6X chúng tôi trải qua những năm tháng của thời kỳ bao cấp. Hợp tác xã nông nghiệp canh tác mỗi năm 2 vụ lúa nước. Sau vụ Hè Thu, nơi đồng sâu, những thửa ruộng vốn của nhà mình ngày chưa vào hợp tác xã, chủ ruộng cắm cờ giữ lúa chét. Cờ là đọt tre tươi cắm giữa ruộng, xanh lá rất lâu, ngầm quy ước không cho vịt chạy đồng; trâu, bò đến ăn lúa chét-những cọng lúa nảy lên từ cuống rạ nhờ nguồn nước tự nhiên, chẳng cần chăm bón.
Lúa chét lưa thưa, ngắn gié, ít hạt, nhanh thu hoạch nên không lo bị ngập lụt. Năng suất lúa chét rất thấp. Liềm cầm tay, rổ cắp nách nhặt nhạnh cả buổi, hết ngày chưa đầy nong phơi. Nhưng có vẫn hơn không, chí ít cũng được vài bữa cháo loãng cầm hơi mùa giáp hạt.
Ảnh minh họa: Internet
Ảnh minh họa: Internet
“Lúa chét có hiếm đâu, “bổ béo” gì lại đem ngâm rượu?”-tôi hỏi. Chẳng ngờ, anh bạn trả lời: Cực hiếm nữa là đằng khác. Bây giờ, cơ khí hóa nông nghiệp, máy gặt đập liên hợp đi qua, giẫm nát cả gốc rạ. Hệ thống kênh mương bê tông hóa, chủ động nguồn nước tưới tiêu nên trước và sau mùa gặt, cánh đồng đã khô ráo đất, lấy gì cho lúa chét đâm ngòi.
Với lại, thời buổi thừa thóc dư gạo có ai đi giữ ruộng lúa chét bao giờ! Lúa đổ trong quá trình gặt máy nhiều lắm nhưng chưa hết thời kỳ sinh trưởng, lớp thì vịt chạy đồng nhặt nhạnh, trâu bò thả rông ăn, nông dân làm đất chuẩn bị cho vụ Đông Xuân chứ lấy đâu ra chét”.
Theo anh bạn tôi, lúa chét trở nên quý không bởi vì hiếm mà còn là nguồn thực phẩm sạch. Chọn lọc tự nhiên, đồng không mông quạnh họa hằn dăm ba chét lúa sót lại. Lúa không cần phân bón, thuốc trừ sâu, cứ tích nắng tụ mưa, hút mạch nguồn từ đất mà ngậm đòng đậu hạt.
Có được bình rượu ngâm lúa chét ngon còn phải qua nhiều công đoạn: chọn gié lúa vừa ngậm sữa, phơi qua nắng, đảo qua lửa, loại bỏ hạt lép rồi mới ngâm với rượu ngon. Bình rượu sau đó được hạ thổ 3 tháng 10 ngày mới mang ra uống.
Cái sự dày công ấy cũng đủ cho ta cảm nhận bình rượu quý đượm vị, nồng hương! Và mới biết, văn hóa ẩm thực của dân mình cũng thật phong phú, đa dạng. Cùng một thức món, khi nâng tầm đặc sản, lúc hạ cấp bình dân. Thẩm định chất lượng, đôi khi còn nhờ đến ký ức!
NGUYỄN ĐÌNH PHÊ

Có thể bạn quan tâm

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Thơ Nguyễn Ngọc Hưng: Đi cà kheo

(GLO)- Đi cà kheo không chỉ phổ biến ở vùng đồng bằng mà còn là một hoạt động văn hóa dân gian của đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên. Bằng những câu thơ chân thực và gần gũi, tác giả Nguyễn Ngọc Hưng đã tái hiện trò chơi này đầy sinh động gắn với cảm xúc hứng khởi từ người chơi.

Tranh minh họa (nguồn internet).

Thơ Đại Dương: Kính rượu thầy giáo cũ

(GLO)- Bài thơ "Kính rượu thầy giáo cũ" của tác giả Đại Dương chứa đựng nhiều tình cảm và lòng tri ân sâu sắc. Mỗi câu thơ là hình ảnh rất chân thật về một thời gian khó cắp sách đến trường, về những hy sinh thầm lặng của thầy giáo và cả sự khắc khoải, trăn trở của người học trò đã trưởng thành...

Thơ Hà Hoài Phương: Những ngôi sao xanh

Thơ Hà Hoài Phương: Những ngôi sao xanh

(GLO)- Hình ảnh "những ngôi sao xanh" trong thơ Hà Hoài Phương tượng trưng cho ánh sáng hy vọng không bao giờ tắt, dẫu rằng có bao nhiêu khó khăn, thử thách hay bóng tối bao phủ. Những ngôi sao ấy là niềm tin, sức mạnh tinh thần giúp con người vượt qua mọi gian truân cuộc sống...

Thơ Nguyễn Đình Phê: Gửi lại

Thơ Nguyễn Đình Phê: Gửi lại

(GLO)- Bài thơ "Gửi lại" của Nguyễn Đình Phê là một tác phẩm đầy hoài niệm, suy tư về thời gian, tình yêu và sự chia ly. Xoay quanh cảm giác tiếc nuối, luyến lưu một mối tình đã qua, những kỷ niệm khó quên, tác giả muốn gửi lại cho người yêu hay cho chính mình?

Tiến sĩ Lưu Hồng Sơn bên một bức tranh của họa sĩ Xu Man tại Bảo tàng tỉnh. Ảnh: P.D

Tranh Xu Man: Di sản tìm về

(GLO)- Từ chỗ chỉ sở hữu số lượng tác phẩm rất ít ỏi của họa sĩ Xu Man, hiện nay, Bảo tàng tỉnh Gia Lai đang có một bộ sưu tập dày dặn với tổng cộng 52 bức của người họa sĩ tài danh, nhiều nhất trong hệ thống bảo tàng cả nước.

Hình dung

Thơ Nguyễn Ngọc Hưng: Hình dung

(GLO)- Bài thơ "Hình dung" của Nguyễn Ngọc Hưng là một tác phẩm đẹp, đậm chất mộng mơ và lãng mạn. Nó thể hiện một tình yêu vĩnh cửu, dường như không thể chạm vào, nhưng vẫn mãnh liệt và đầy khắc khoải...

Tặng em nỗi nhớ ngược chiều

Thơ Từ Dạ Linh: Tặng em nỗi nhớ ngược chiều

(GLO)- "Tặng em nỗi nhớ ngược chiều" của Từ Dạ Linh mang vẻ đẹp mộc mạc, đầy hoài niệm về tuổi thơ, về những khoảnh khắc hồn nhiên mà người ta thường dễ dàng quên đi. Ẩn chứa trong đó cũng là nỗi nhớ, sự lưu luyến về tình yêu đầu đời với những xúc cảm tinh khôi, thuần khiết...

Ảnh minh họa. Nguồn : Internet

Niềm vui đọc sách

(GLO)- Từ lâu, đọc sách đã là một hoạt động được ưa thích của nhiều người, được khích lệ ở nhiều nơi vì những lợi ích mà nó mang lại. Tôi vẫn giữ thói quen đọc đều đặn mỗi ngày. Điều đó vừa cần thiết cho công việc, vừa là cách để tôi giải trí và tìm hiểu về thế giới xung quanh.