"Lũ buồn hoang" - Nỗi buồn sân ga đời

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Có những câu thơ khiến chúng ta cảm thấy xốn xang, nhưng cũng có những câu thơ như một cú lay tỉnh.
Sinh thời nhà thơ Lê Đạt tự nhận mình là người "phu chữ", bên cạnh việc sáng tác thơ, ông còn viết tiểu luận và đoản ngôn. Năm 2009, một năm sau khi nhà thơ Lê Đạt mất, Công ty sách Bách Việt và NXB Hội Nhà văn đã in cho ông một tuyển tập thơ lấy tên là "Đường chữ". "Bóng chữ ngã dài trên đường chữ" cũng là buổi tọa đàm về tập thơ này, hay nói đúng hơn là về cả một đời thơ Lê Đạt.
Có thể nói, ngoài thơ, tôi đặc biệt thích những đoản ngôn của Lê Đạt. Đó là những câu ngắn ghi lại những điều ngộ đạo. Nó như những ám hiệu mang tính gợi mở cho người sáng tạo.
Và nay, thật thú vị, tôi lại bắt gặp những đoản ngôn hay được xem là "những ghi chú rời rạc" trong tập thơ "Lũ buồn hoang" của nhà thơ trẻ miên di (lưu ý: tác giả chọn cách không viết hoa bút danh của mình) - NXB Hội Nhà văn, 2019.
Nếu như những đoản ngôn trong thơ Lê Đạt hầu hết là những khúc xạ từ thơ, những đắc ngộ về sáng tạo thì những ghi chú rời rạc của miên di mở rộng biên độ từ thơ cho đến vô tận của đời thường.
Dường như đoản ngôn nào của miên di cũng khiến tôi ngạc nhiên, thích thú: "Hoa đẹp vì hồn nhiên, tử tế cũng vậy"; "Đàn ông, sau khi bị phụ nữ hạ gục rồi mà cứ ngỡ mình bắt đầu tấn công"; "Tình yêu cũ như bài hát, người ta có thể quên lời, nhưng giai điệu thì không"; "Đời đẹp như một bài thơ cay đắng"…
Có lẽ thế mạnh của miên di là viết những câu ngắn. Theo tôi thì những bài thơ ngắn của miên di cũng "đã" hơn những bài thơ dài.
"Gói sao được vệt khói mờ/ khi cầu an lạc là thờ khổ đau". (Gói khói)
"Sống đi, rồi hiểu được rằng/ hột xoàn không quý bằng răng của mình". (Hột xoàn & răng)
"Tình yêu không có bảo hành/ lấy về có hỏng cũng đành thương nhau. (Bảo hành)
"Làm sao làm ướt cơn mưa nhỉ/ lắm chuyện nhân gian chẳng lẽ cùng. (Lẽ cùng)
 
Đấy là những câu thơ đột hiện, một kiểu flash fiction (tia chớp), tức là tia chớp trong ý nghĩ cũng như trong cảm xúc. Những câu thơ không phải được viết ra từ những đầu ngón tay mà bằng hơi thở. Cũng có thể gọi là trực giác tâm linh. Có những câu thơ khiến chúng ta cảm thấy xốn xang, như đứng trước những dao động sóng vòng tròn. Nhưng cũng có những câu thơ như một cú lay tỉnh, một công án thiền: "Làm sao làm ướt cơn mưa nhỉ/lắm chuyện nhân gian chẳng lẽ cùng". Quả thật, "làm sao làm ướt được một cơn mưa?", cũng như không phải cái gì ở thế gian này cũng có thể xét lý lẽ đến tận cùng.
Tôi cho rằng chỉ cần với hai câu thơ này thôi, đã có thể khát quát được tinh thần thơ miên di. Đó là thứ ngôn ngữ thơ mộc, là những gì được chắt lọc sau những tạp nham tưởng chừng vô tận của trần thế này. Trong một đoản ngôn, Lê Đạt trình bày: "Hài hước là phép lịch sự của thất vọng. Và, tiếng cười có thể là cách xin lỗi của nước mắt".
Tôi đặc biệt không ưa những gán ghép. Nhưng qua tập thơ "Lũ buồn hoang", tôi nghĩ những điều này thật đúng với miên di. Ngay cả những khi thất vọng nhất, đau đớn nhất thì miên di vẫn chọn cách hài hước nhất, để sống và để tỏ bày. Và, thay vì nước mắt, thi sĩ chọn nụ cười, dẫu có khi là chua chát: "Đã trên được cả mây trời/vẫn phải đi những đường bay của người". (Tâm sự với cái máy bay).
Thi sĩ, nói một cách nào đó, như một người "chăn nỗi buồn", nhưng miên di không chăn mà cứ để nỗi buồn đi hoang. Và, đó không phải là những nỗi buồn đinh ninh, đó là những nỗi buồn chộn rộn, nỗi buồn như lũ trẻ, nỗi buồn hoang hoải như những sân ga đời.
"Sân ga chôn giấu một điều/càng đông càng chất chứa nhiều phân ly". (Tâm sự với sân ga) 
TRẦN NHÃ THỤY (NLĐO)

Có thể bạn quan tâm

Khi sông gặp biển

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Khi sông gặp biển

(GLO)- Giữa dòng chảy ký ức, bài thơ "Khi sông gọi biển" của tác giả Nguyễn Thanh Mừng gợi về hình bóng con sông xưa với lời hẹn thơ ngây, thể hiện nỗi niềm tiếc nuối trước những đổi thay. Sông vẫn đợi, chỉ người đã không còn như trước.

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

(GLO)- Suốt 50 năm qua, bà Kpă H’Mi (SN 1961, buôn Chư Jú, xã Ia Rsai, huyện Krông Pa) vẫn luôn say mê những giai điệu dân ca Jrai. Bà là niềm tự hào của buôn làng khi không chỉ lưu giữ mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ thêm yêu và gắn bó với những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Mắt hạ cho nhau

Thơ Lenguyen: Mắt hạ cho nhau

(GLO)- "Mắt hạ cho nhau" của Lenguyen là khúc ngân dịu dàng của tuổi học trò, nơi bằng lăng tím, phượng đỏ và tiếng ve gọi về ký ức. Bài thơ chan chứa hoài niệm, tiếc nuối những rung động đầu đời chưa kịp nói thành lời.

“Tên Người là cả một niềm thơ”

“Tên Người là cả một niềm thơ”

(GLO)- Bảo tàng Hồ Chí Minh (thuộc Bảo tàng tỉnh Gia Lai) hiện trưng bày, giới thiệu nhiều hình ảnh, tài liệu, hiện vật về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Bác. Một trong số đó là tập sách “Tên Người là cả một niềm thơ” do ông Nguyễn Khoa-Cán bộ lão thành cách mạng trao tặng năm 2004.

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

(GLO)- 12 năm liên tục duy trì chương trình “Trang sách mùa hè” cũng là chừng ấy thời gian cán bộ, viên chức Thư viện tỉnh dành nhiều tâm huyết để tạo ra một không gian vừa học vừa chơi mới mẻ, hấp dẫn.

Tháng năm nhớ Người

Tháng năm nhớ Người

(GLO)- Bài thơ “Tháng năm nhớ Người” của Lenguyen khắc họa hình ảnh Bác Hồ qua ký ức làng quê, tình mẹ, giọt lệ, hương sen và ánh nắng Nam Đàn,... như lời tri ân sâu lắng dành cho vị Cha già kính yêu của dân tộc suốt đời vì dân, vì nước.

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

(GLO)- Từ ngày 16 đến 20-5, gần 40 ca sĩ, diễn viên, nghệ nhân Gia Lai đã tham gia 2 sự kiện vô cùng ý nghĩa tại tỉnh Nghệ An. Đó là hội diễn nghệ thuật quần chúng “Tiếng hát Làng Sen” và triển lãm “Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người” năm 2025.

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2023); 47 năm Ngày Quốc tế Bảo tàng (18/5/1978 - 18/5/2025), sáng 12-5, Bảo tàng tỉnh Bình Định phối hợp Bảo tàng Quang Trung khai mạc triển lãm ảnh chủ đề “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”.

Thơ Đào An Duyên: Mây biên giới

Thơ Đào An Duyên: Mây biên giới

(GLO)- “Mây biên giới” của tác giả Đào An Duyên là bài thơ giàu cảm xúc về vẻ đẹp thanh bình nơi biên cương Tổ quốc. Tác giả khắc họa hình ảnh cột mốc trong nắng dịu, mây trời không lằn ranh, rừng khộp lặng im... như một bản hòa ca của thiên nhiên và lịch sử...

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

(GLO)- "Gia Lai một hai ba" của Nguyễn Thanh Mừng dẫn người đọc qua những nẻo đường dốc đèo, qua tiếng thác reo và chiêng cồng, để gặp lại khí phách người xưa. Mỗi hình ảnh, mỗi nhịp thơ là một lát cắt vừa hoang sơ, vừa tự hào về bản sắc không thể phai mờ của đại ngàn Tây Nguyên.

Thơ Lê Thành Văn: Nghe con đọc thơ về Tổ quốc

Thơ Lê Thành Văn: Nghe con đọc thơ về Tổ quốc

(GLO)- Trong bài thơ "Nghe con đọc thơ về Tổ quốc", tác giả Lê Thành Văn để mạch cảm xúc tuôn chảy tự nhiên: từ sự rưng rưng khi nhớ về chiến tranh đến niềm tin lặng lẽ gửi gắm vào thế hệ mai sau. Bài thơ như một nhịp cầu nối liền quá khứ đau thương và hiện tại bình yên.

Thơ Lê Vi Thủy: Biên cương mùa gió

Thơ Lê Vi Thủy: Biên cương mùa gió

(GLO)- Giữa những cơn gió xào xạc của núi rừng Tây Nguyên bỏng rát, bài thơ “Biên cương mùa gió” của Lê Vi Thủy như thổi vào lòng người nỗi xúc động lặng thầm. Từ ánh mắt trẻ thơ đến no ấm buôn làng và những giọt mồ hôi người lính, tất cả hòa quyện trong khát vọng yên bình nơi địa đầu Tổ quốc.