Chính quyền chủ động, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm
Từ cuối năm 2022, UBND tỉnh Gia Lai đã phát động phong trào thi đua “Chuyển đổi số trong hệ thống chính trị” với mục tiêu thúc đẩy toàn diện trên 3 trụ cột chính gồm - chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Phương châm xuyên suốt của tỉnh là “Lấy người dân, DN làm trung tâm; công nghệ là công cụ; dữ liệu là tài nguyên cốt lõi”. Sở KH&CN - đơn vị nòng cốt trong việc triển khai không chỉ tham mưu kế hoạch, mà còn theo dõi, đánh giá bằng các chỉ tiêu định lượng rõ ràng. Nhờ đó, phong trào chuyển đổi số không còn là khẩu hiệu mà được đo bằng hiệu quả thực tế.
Tại cấp xã, nhiều địa phương như Tuy Phước Bắc đã xây dựng cơ chế thi đua cụ thể, tạo động lực cho cán bộ, công chức tích cực sử dụng dịch vụ công trực tuyến và nâng cao chất lượng phục vụ người dân. Ông Đoàn Văn Điệp, Phó Chủ tịch UBND xã Tuy Phước Bắc, chia sẻ: “Chúng tôi coi đây là cuộc đua tích cực, lĩnh vực nào đạt tỷ lệ nộp hồ sơ trực tuyến cao và xử lý nhanh sẽ được biểu dương ngay. Từ đó, đội ngũ cán bộ xã ngày càng chủ động và gần dân hơn qua các nền tảng số”.
Bước chuyển mình mạnh mẽ trong lĩnh vực hành chính công thể hiện rõ qua việc 100% cơ quan hành chính sử dụng hệ thống văn phòng điện tử, ký số và liên thông văn bản điện tử đến các cấp, các bộ, ngành trung ương. Hơn 2.200 thủ tục hành chính được cung cấp trực tuyến, trong đó nhiều thủ tục đạt mức độ 4 - mức cao nhất về dịch vụ công điện tử.
Doanh nghiệp và cộng đồng cùng tham gia chuyển đổi số
Phong trào chuyển đổi số không chỉ dừng lại ở chính quyền mà lan tỏa sâu rộng vào đời sống KT-XH. Nhiều DN trên địa bàn tỉnh đã chủ động áp dụng công nghệ để nâng cao năng lực cạnh tranh. Điển hình là Công ty CP Wecare Group (Khu công nghiệp Phú Tài) - một DN tiên phong triển khai phần mềm siêu thị công nghiệp trực tuyến, phục vụ hàng nghìn khách hàng tại nhiều tỉnh, thành. Ông Trần Đăng Khôi, Giám đốc Công ty, cho biết: “Công nghệ giúp chúng tôi giảm thiểu chi phí đầu vào, tối ưu hóa quy trình quản trị và mở rộng thị trường, không còn giới hạn bởi khoảng cách địa lý”.
Tỉnh Gia Lai hiện có 100% DN sử dụng hóa đơn và kê khai thuế điện tử, trong khi khoảng 67% DN nhỏ và vừa đã ứng dụng nền tảng số vào sản xuất, kinh doanh. Tốc độ đổi mới công nghệ của tỉnh đạt 17,3% năm 2024, vượt chỉ tiêu đề ra, cho thấy sức bật mạnh mẽ của cộng đồng DN trong thời kỳ chuyển đổi số.
Không chỉ DN, các HTX và nông hộ cũng tích cực hưởng ứng. Nhiều sản phẩm nông sản đặc trưng có giá trị kinh tế cao như cà phê, cao su, hồ tiêu, sầu riêng… đã được đưa lên sàn thương mại điện tử, giúp người dân mở rộng thị trường và ổn định giá bán. Bà Nguyễn Thị Nga, Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp và Dịch vụ Nam Yang (xã Kon Gang), chia sẻ: “Việc bán hàng qua sàn thương mại điện tử giúp nông dân tránh bị ép giá, sản phẩm được khách hàng biết đến nhiều hơn và giá cả ổn định hơn”.
Hạ tầng đồng bộ, hỗ trợ tối đa để không ai bị bỏ lại phía sau
Thời gian qua, tỉnh đã tập trung hoàn thiện mạng lưới hạ tầng số, từ cấp tỉnh đến tận thôn, làng. Mạng truyền số liệu chuyên dùng hiện đã phủ kín 100% đơn vị hành chính cấp xã, trong khi mạng băng rộng cố định đã vươn tới gần 98% thôn, làng trên địa bàn. Đặc biệt, việc sở hữu 2 trạm cập bờ quốc tế của các tuyến cáp quang biển với dung lượng lên tới hàng chục Tbps đã tạo lợi thế lớn, đưa Gia Lai vươn lên thành điểm sáng về hạ tầng số trong khu vực.
Song song với đầu tư kỹ thuật, tỉnh cũng chú trọng yếu tố con người. Toàn tỉnh hiện có 135 tổ công nghệ số cộng đồng, đóng vai trò cầu nối quan trọng trong việc hướng dẫn người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến, mở tài khoản VNeID, thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt hay mua bán qua sàn thương mại điện tử. Chính từ những hoạt động này, khoảng cách số giữa đô thị và nông thôn, giữa người trẻ và người lớn tuổi từng bước được rút ngắn.
Hiệu quả chuyển đổi số còn thể hiện rõ trong các lĩnh vực thiết yếu như y tế và giáo dục. Hồ sơ sức khỏe điện tử và bệnh án điện tử đã được kết nối liên thông từ tuyến tỉnh đến tuyến xã, đồng bộ với cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia. Trong ngành giáo dục, học bạ số được triển khai thống nhất, bảo đảm tính chính xác và lưu trữ lâu dài.
Tuy nhiên, tỉnh cũng thẳng thắn nhìn nhận còn nhiều khó khăn, nhất là tại các vùng sâu, vùng xa - nơi hạ tầng thiết bị còn hạn chế và người dân, DN nhỏ vẫn e ngại khi tiếp cận công nghệ do chi phí đầu tư ban đầu. Trước thực tế đó, tỉnh xác định sẽ đầu tư có trọng điểm vào các địa phương khó khăn, đồng thời đẩy mạnh đào tạo, nâng cao năng lực số cho cán bộ cấp DN hiệu quả và thực chất hơn.
Không dừng lại ở hạ tầng nền tảng, Gia Lai đang từng bước hướng tới mục tiêu lớn hơn: Trở thành trung tâm công nghệ cao và đổi mới sáng tạo của khu vực. Tỉnh hiện tập trung thu hút các dự án về trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ bán dẫn, dữ liệu lớn và công nghiệp số. Nhiều trung tâm nghiên cứu, đào tạo và phát triển công nghệ đã hình thành như Công viên sáng tạo TMA Solutions, FPT Software và phân hiệu ĐH FPT tại Công viên phần mềm Quang Trung - Gia Lai, Tổ hợp nghiên cứu - đào tạo tại Khu đô thị Khoa học Quy Hòa hay Trung tâm AI tại Khu đô thị Long Vân.
Cùng với đó, Gia Lai đang triển khai Đề án phát triển nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn, AI và an toàn - an ninh mạng giai đoạn 2025 - 2030, đặt mục tiêu đào tạo hơn 2.100 kỹ sư thiết kế vi mạch, 380 kỹ sư thực hành và tổ chức hàng nghìn lượt bồi dưỡng chuyên sâu. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để tạo nên hệ sinh thái công nghệ vững mạnh, hình thành “cực tăng trưởng” mới của khu vực miền Trung - Tây Nguyên và cả nước.
Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh: “Chuyển đổi số không phải nhiệm vụ nhất thời mà là động lực chiến lược. Phong trào thi đua phải được đánh giá dựa trên kết quả thực tế, không chạy theo hình thức. Tỉnh sẽ khen thưởng các đơn vị đi đầu và hỗ trợ các địa phương còn khó khăn, để phong trào phát triển bền vững, hiệu quả”.
