Gia đình có 5 đời theo nghiệp cải lương

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Một gia đình nghệ nhân ưu tú ở Vĩnh Long có truyền thống "phụ truyền tử kế", 5 đời đam mê các loại hình đờn ca tài tử Nam bộ, hát bội, cải lương.

"Phụ truyền tử kế" 5 đời

Chia sẻ về thời vàng son của đờn ca tài tử Nam bộ, Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Văn Tốt (nghệ danh Vũ Linh Tâm, 65 tuổi, ngụ xã Long Phước, H.Long Hồ, Vĩnh Long) cho biết gia đình ông theo nghiệp đờn ca tài tử, cải lương đã 5 đời theo kiểu cha truyền con nối, kể từ đời ông nội. Đến đời ông Tốt thì được học hành bài bản hơn, vì thời điểm đó là thời vàng son của cải lương Nam bộ.

Hai ông cháu Nghệ nhân ưu tú Vũ Linh Tâm diễn trích đoạn Câu Thơ yên ngựa. Ảnh: NVCC

Hai ông cháu Nghệ nhân ưu tú Vũ Linh Tâm diễn trích đoạn Câu Thơ yên ngựa. Ảnh: NVCC

Ông Tốt cho biết cải lương chính là "con đẻ" của đờn ca tài tử Nam bộ, được cải biên liên tục từ 72 bài nhạc cổ và đặc biệt là từ 20 bài tổ cho 4 điệu hơi, gồm: 6 bài Bắc (diễn tả sự vui tươi, phóng khoáng), 7 bài Hạ (dùng trong tế lễ, có tính trang nghiêm), 3 bài Nam (diễn tả sự an nhàn, thanh thoát) và 4 bài Oán (diễn tả cảnh đau buồn, chia ly). Nhạc cụ được sử dụng đa dạng gồm: đàn kìm, đàn tranh, đàn cò, đàn tỳ bà, đàn tam, song loan... Sau này có thêm đàn phím lõm, violon, guitar điện, đàn organ, trống điện...

Theo thống kê của Sở VH-TT-DL tỉnh Vĩnh Long, hiện toàn tỉnh có 899 CLB, đội, nhóm đờn ca tài tử với 8.085 thành viên, trong đó tiêu biểu nhất là H.Vũng Liêm có 189 CLB, đội, nhóm với 1.227 thành viên; kế đến là H.Long Hồ (133 CLB, đội, nhóm), tăng gần 4,6 lần so với đợt kiểm kê năm 2013 (197 CLB).

"Từ những năm 80 của thế kỷ trước, đoàn cải lương Bông Hồng Vàng được thành lập và là 1 trong 3 đoàn cải lương của Vĩnh Long. Thời điểm đó được xem như thời vàng son của cải lương, bởi ngoài việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, các đoàn cải lương đã phát huy vai trò của mình trên mặt trận văn hóa, tuyên truyền việc tốt, phê phán cái xấu và rất được người dân đón nhận. Sân khấu dàn dựng không quá cầu kỳ, chỗ ngồi ít, vé bán lúc nào cũng hết sạch. Hiện có người con giữa và 2 cháu nội đam mê theo nghề nên tôi rất vui vì có người kế thừa truyền thống của gia đình", ông Tốt vui vẻ kể.

Theo ông Tốt, đến khoảng năm 2000, khi có nhiều loại hình văn hóa của nước ngoài du nhập, internet phát triển, khán giả của loại hình này thưa dần, chi phí không đủ để hoạt động nên đoàn cải lương Bông Hồng Vàng chính thức giải thể. Tuy nhiên, để tiếp lửa đam mê cho các nghệ sĩ, ông Tốt đã thành lập Câu lạc bộ (CLB) sân khấu Vĩnh Long để làm nơi "hội tụ" các tài năng và giao lưu, biểu diễn phục vụ khán giả. "Năm 2008, tôi vinh dự được cùng đoàn của VN đi biểu diễn ở Mỹ nhằm quảng bá các loại hình văn hóa dân gian của nước nhà. Tôi cảm thấy rất vui vì được đưa loại hình nghệ thuật đặc sắc này đến công chúng nước ngoài", ông Tốt kể.

Diễm Hằng trang điểm trước buổi diễn. Ảnh: NVCC

Diễm Hằng trang điểm trước buổi diễn. Ảnh: NVCC

Quyết tâm nối nghiệp ông nội

Nguyễn Phạm Diễm Hằng (20 tuổi, cháu nội ông Tốt) kể rằng từ lúc 4, 5 tuổi, em đã theo cha và ông nội xem biểu diễn cải lương, hát bội, đờn ca tài tử. Những lúc ông và cha tập bài trước buổi biểu diễn, Diễm Hằng cũng đứng múa theo. Nhận thấy em có niềm đam mê nên ông nội đã tập cho em từ nhỏ. Buổi biểu diễn đầu tiên được đứng trên sân khấu với ông nội là năm em 12 tuổi, diễn trích đoạn Trảm Trịnh Ân.

Tháng 6.2022, UBND tỉnh Vĩnh Long có quyết định phê duyệt Đề án bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật đờn ca tài tử Nam bộ tỉnh Vĩnh Long giai đoạn 2 (2022 - 2025), với mục tiêu tập trung đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, quảng bá nâng cao nhận thức của toàn xã hội đối với việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể nghệ thuật đờn ca tài tử Nam bộ, tạo điều kiện để thực hành, sáng tạo và truyền dạy nghệ thuật đờn ca tài tử Nam bộ trong gia đình, nhà trường, CLB, cộng đồng dân cư và lồng ghép vào các chương trình biểu diễn nghệ thuật...

"Em nhớ như in năm đó là 2015, tại hội trường UBND tỉnh Vĩnh Long, đó cũng là ngày ông nội nhận danh hiệu Nghệ nhân ưu tú do Chủ tịch nước tặng. Lần đầu trên sân khấu, lại là sân khấu lớn đối với em, nên em được tập dợt rất nhuần nhuyễn. Buổi biểu diễn thành công, em rất vui khi niềm ao ước bấy lâu là được song diễn cùng ông nội đã thành hiện thực", Diễm Hằng vui vẻ nhớ lại.

Diễm Hằng cho biết thêm, em vừa tham gia trợ diễn cho nghệ sĩ Nguyễn Thế Tâm với tác phẩm Tình yêu và đại nghĩa do ông nội biên soạn và giành được giải nhì tại cuộc thi Bông lúa vàng 2022. "Lần đầu tiên được đứng trên sân khấu lớn, em rất vui mừng, mong muốn lần tới người diễn chính sẽ là em. Sắp tới, em dự định sẽ theo học một ngành về nghệ thuật để có thêm kiến thức nhằm gìn giữ loại hình nghệ thuật cổ truyền và phát huy truyền thống của gia đình", Diễm Hằng chia sẻ.

Đoàn biểu diễn của Nghệ nhân ưu tú Vũ Linh Tâm phục vụ du khách nước ngoài một trích đoạn hát bội. Ảnh: NVCC

Đoàn biểu diễn của Nghệ nhân ưu tú Vũ Linh Tâm phục vụ du khách nước ngoài một trích đoạn hát bội. Ảnh: NVCC

Chung tay gìn giữ

Theo ông Tốt, loại hình đờn ca tài tử, cải lương, hát bội tuy đã qua thời vàng son nhưng trong các đám tiệc, đặc biệt là các lễ hội ở Nam bộ, loại hình này lúc nào cũng góp mặt. Hiện tại, CLB của ông đang phối hợp với chính quyền tổ chức biểu diễn cho người nước ngoài xem và họ rất thích thú.

"Với chính sách mở cửa du lịch, đón khách quốc tế hiện nay, tôi tin tưởng loại hình nghệ thuật đặc sắc này sẽ có thêm đất dụng võ. Tuy nhiên, điều tôi luôn trăn trở là đội ngũ kế thừa hiện nay quá ít, trong khi những người đi trước cứ lần lượt qua đời, số còn lại cũng đã già yếu. Do đó, tôi hy vọng thời gian tới sẽ có thêm nhiều cuộc thi như Bông lúa vàng để tìm kiếm, đào tạo nguồn kế thừa cho loại hình nghệ thuật này", ông Tốt nói.

Có thể bạn quan tâm

Sợi tơ mong manh kết nối trăm năm

Sợi tơ mong manh kết nối trăm năm

Khi nói đến sưu tầm đồ cổ ở Việt Nam, người ta thường nghe tới đồ gốm, sành sứ, hay đồ gỗ… chứ ít ai biết đến những món đồ vải mà qua đó thể hiện tay nghề thêu huy hoàng, vang danh thế giới của người Việt hàng trăm năm trước.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Kỳ lọt Top 2% nhà khoa học ảnh hưởng nhất thế giới năm 2025.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Kỳ và hành trình vào top 2% nhà khoa học ảnh hưởng nhất thế giới

(GLO)- Với nghiên cứu về ô nhiễm vi nhựa và công nghệ xử lý nước thải, Tiến sĩ Nguyễn Minh Kỳ (SN 1985, Phân hiệu Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh tại Gia Lai) được Đại học Stanford (Mỹ) và Nhà xuất bản Elsevier vinh danh trong top 2% nhà khoa học ảnh hưởng nhất thế giới năm 2025.

Người lưu giữ hàng trăm “báu vật” Chư A Thai

Người lưu giữ hàng trăm “báu vật” Chư A Thai

(GLO)- Ở xã Chư A Thai (tỉnh Gia Lai), có một người đàn ông gắn bó cả cuộc đời với những “ký ức triệu năm” còn sót lại dưới lòng đất. Gần 25 năm qua, ông Rcom Sin đã lặng lẽ sưu tầm và trân trọng gìn giữ rất nhiều khối gỗ hóa thạch kết tinh của đất trời.

Sê San: Sông kể chuyện đời…

Sê San: Sông kể chuyện đời…

(GLO)- Dòng Sê San miệt mài chở nặng phù sa; sóng nước bồng bềnh không chỉ kể câu chuyện mưu sinh, bảo vệ phên giậu, mà còn gợi mở tương lai phát triển bền vững, góp phần khẳng định vị thế của vùng biên trong hành trình dựng xây quê hương, đất nước.

Chiếc nỏ của người lính trận Ia Drăng

Chiếc nỏ của người lính trận Ia Drăng

(GLO)- Mang ra chiếc nỏ được cất giữ hơn 30 năm, ông Siu Long (làng Gòong, xã Ia Púch, tỉnh Gia Lai)-nhân chứng trong trận đánh thung lũng Ia Drăng 60 năm trước chậm rãi nói: “Tôi muốn tặng món quà Tây Nguyên này cho một người bạn đến từ nước Mỹ”.

Ông Ksor Yung có lối sống trách nhiệm, gần gũi nên được mọi người quý mến. Ảnh: R’Ô Hok

Ksor Yung: Từ lối rẽ sai lầm đến con đường sáng

(GLO)- Từ một người từng lầm lỡ, ông Ksor Yung (SN 1967, ở xã Ia Rbol, tỉnh Gia Lai) đã nỗ lực vươn lên trở thành người có uy tín trong cộng đồng. Ông tích cực tham gia vận động, cảm hóa những người sa ngã, góp phần giữ gìn an ninh trật tự và củng cố khối đại đoàn kết dân tộc.

Thôn Lao Đu giữa bát ngát núi rừng Trường Sơn

Lao Đu đã hết lao đao

Nằm bên đường Hồ Chí Minh huyền thoại, cuộc sống của hơn 150 hộ dân thôn Lao Đu, xã Khâm Đức, TP Đà Nẵng nay đã đổi thay, ngôi làng trở thành điểm du lịch cộng đồng giữa bát ngát núi rừng. 

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

(GLO)- Trở về từ cuộc chiến khốc liệt ở Thành cổ Quảng Trị, cựu chiến binh Hồ Anh Hòa ít khi nhắc lại kỷ niệm chiến đấu với gia đình, con cháu. Bởi ông cho rằng, việc cầm súng lao vào cuộc chiến thời điểm ấy là trách nhiệm của một người con yêu Tổ quốc, “không nên công thần”.

Các cổ vật gốm sứ chén, bát, đĩa... được ngư dân nhặt được.

Làng cổ vật

Nép mình bên eo biển Vũng Tàu, thôn Châu Thuận Biển (xã Đông Sơn, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) không chỉ nổi tiếng là “làng lặn Hoàng Sa” với truyền thống bám biển, giữ chủ quyền, mà còn được ví như “kho báu” lưu giữ hàng loạt cổ vật từ những con tàu đắm hàng thế kỷ dưới đáy đại dương.

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

Nhiều doanh nghiệp và người dân lên ngọn núi Ngọc Linh hùng vĩ ở TP.Đà Nẵng thuê môi trường rừng để trồng sâm, mở ra một nghề mới để đồng bào Xê Đăng bản địa mưu sinh suốt nhiều năm qua: 'phu sâm', tức nghề cõng hàng thuê.

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

(GLO)- Không chỉ bền bỉ gieo con chữ cho học trò nghèo, thầy Võ Trí Hoàn-Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Quang Trung (xã Ia Tul, tỉnh Gia Lai) còn là người đam mê sưu tầm đồ xưa cũ. Với thầy, mỗi món đồ là bài học sống động về lịch sử dân tộc mà thầy muốn kể cho học trò.

null