Đò ngang

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Nhà ở bên bờ sông, cách bến đò bởi vạt cải ngồng và rặng tre um tùm soi bóng nước. Những trò chơi thuở nhỏ thường diễn ra nơi bến sông này. Nhất là mùa sông cạn, đám trẻ chúng tôi hay lội xuống nước bắt cua, cá hay trèo lên chiếc đò nằm gối bãi nghịch phá. Thế nên khi đi xa, nhớ về quê nhà, nhiều người không thể không nhớ về chiếc đò ngang qua lại bến sông mà họ từng gắn bó khi đi chợ, đi làm đồng.
Con sông quê đẹp và yên bình lắm. Khi chảy qua làng nó uốn cong như một nét vẽ mềm mại, gợi cảm. Hai bên bờ là những rặng tre xanh mát và rất ngẫu nhiên nơi những bến đò đều có cây đa, cây bồ đề hay cây si mọc lên, cành lá sum suê. Mấy loại cây này thường đến mùa thì thay lá, đổ xuống bến sông vào những trưa hè gió nồm nam. Sóng gợn lăn tăn, đưa những chiếc lá ngả vàng trôi về phía biển…
Làng nguyên thủy là bãi bồi, theo thời gian con sông rẽ dòng chia nước nên dần dần đẩy làng qua phía bên này. Cha tôi kể, ngày trước, con sông chỉ là một cái lạch nhỏ, nước sâu hun hút, khoét lõm vào bờ, rộng chỉ vài sải tay. Rồi theo năm theo tháng, mấy mùa lũ đi qua, con sông đổi hình thay dạng. Và làng cũng dịch dần về phía bên này. Thế nên, muốn đi chợ hay làm đồng người dân phải qua bên kia sông. Và dĩ nhiên việc đi học của bọn trẻ cũng thế, chỉ trường làng lèo tèo vài phòng học tranh tre nứa lá mới được cất bên này. Đến THCS, THPT, lũ bạn nghỉ dần, chỉ còn vài đứa lên đò qua sông. Chiếc đò ngang gắn bó quanh năm, chỉ hôm nào lũ về, nước chảy cuồn cuộn ngầu đục thì chúng tôi không đi học, đứng trên bờ ngóng vọng qua phía bên kia. Tiếng trống trường vẫn vang lên đều đặn.
Cứ thế, một quãng đời dài, gắn bó với dòng sông con nước lớn ròng, những chuyến đò ngang rẽ dòng tách bến. Để sau này xa quê, mỗi lần ngang qua một dòng sông nào đó, lòng lại chênh chao bao nỗi niềm khó tả về dòng sông quê mẹ, về con đò đã nghỉ ngơi nơi bến cũ vì cha thôi đưa đò, bởi phía hạ lưu, một chiếc cầu đã bắc qua sông.
Minh họa: Thủy Ngọc
Minh họa: Thủy Ngọc
Tôi yêu con sông quê lặng thầm những con nước. Tôi nhớ những chuyến đò đầy cho kịp buổi chợ phiên. Tôi không thể nào quên được hình dáng cha đứng ở mũi đò, hai tay nắm chặt cây sào dài, chống xuống nước tạo lực đẩy chiếc đò băng đi. Cha nâu sồng trong manh áo mỏng, chiếc quần vải thô nhuộm đen dân dã, quê mùa. Tóc cha ngả màu sương gió, đầu cha lúc nào cũng ngẩng cao. Toàn thân như rướn về phía trước. Công việc chèo đò vất vả nhất khi gặp nước lên, cha phải gồng mình, lấy hết sức chống đẩy. Tuy vậy, cha cũng luôn mỉm cười, chuyện trò với những khách quen cho quên mệt nhọc. Lúc chiều nhập nhoạng bóng người, trước khi neo đò bằng sợi dây thừng vào gốc cây si, cha thường châm điếu thuốc, nhìn quanh khắp dòng sông, triền đê, bãi cát, trông thư thái làm sao. Có nhiều hôm, dù đã đêm, khi nghe tiếng gọi “đò ơi, ơi đò” văng vẳng từ bờ bên kia, cha vẫn lật đật xuống bến mở dây neo. Mẹ ái ngại chạy theo, cha ngoái lại nhìn, cười trấn an. Để rồi, mẹ cứ bồn chồn, đứng ngồi không yên, tay cầm ngọn đèn bão đợi cha.
Nơi bến sông có con đò nằm im bến, tôi đã chứng kiến chị tôi nước mắt ngắn dài tiễn đưa người yêu đi học xa, để mấy năm sau lại khóc sưng vù đôi mắt khi biết tin người ấy chẳng quay về. Mẹ không trách móc, hờn giận chị, chỉ ôm vai con gái rồi cứ thế để chị khóc. Mẹ tôi gốc gác chân quê, sớm tối quẩn quanh bờ tre, ruộng lúa nên nhớ thương cũng chỉ là một cảm giác rất đỗi bình thường, bởi cha tôi chỉ âm thầm sống, làm việc cũng âm thầm qua lại chuyến đò ngang. Nhưng sự chân thành trong tình yêu thương nhiều lúc khiến tôi bất ngờ, trân trọng. Mẹ dạy chị em tôi nhiều điều hay lẽ phải. Những lời ru được mẹ cất lên đã gieo vào tâm hồn non nớt, dại khờ của chúng tôi về đối nhân xử thế, về những nông sâu của cuộc đời: “Ra đi mẹ dặn câu này/Sông sâu chớ lội đò đầy đừng qua”.
Tôi mang theo lời ru ấy như một hành trang quý giá. Cả tiếng gọi đò thân thuộc lúc chiều muộn cũng day dứt, ẩn sâu bao nỗi niềm. Bởi với tôi, con đò ngang không chỉ chở người qua sông mà còn chở theo cả những phận đời.
SƠN TRẦN

Có thể bạn quan tâm

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

(GLO)- Suốt 50 năm qua, bà Kpă H’Mi (SN 1961, buôn Chư Jú, xã Ia Rsai, huyện Krông Pa) vẫn luôn say mê những giai điệu dân ca Jrai. Bà là niềm tự hào của buôn làng khi không chỉ lưu giữ mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ thêm yêu và gắn bó với những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Mắt hạ cho nhau

Thơ Lenguyen: Mắt hạ cho nhau

(GLO)- "Mắt hạ cho nhau" của Lenguyen là khúc ngân dịu dàng của tuổi học trò, nơi bằng lăng tím, phượng đỏ và tiếng ve gọi về ký ức. Bài thơ chan chứa hoài niệm, tiếc nuối những rung động đầu đời chưa kịp nói thành lời.

“Tên Người là cả một niềm thơ”

“Tên Người là cả một niềm thơ”

(GLO)- Bảo tàng Hồ Chí Minh (thuộc Bảo tàng tỉnh Gia Lai) hiện trưng bày, giới thiệu nhiều hình ảnh, tài liệu, hiện vật về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Bác. Một trong số đó là tập sách “Tên Người là cả một niềm thơ” do ông Nguyễn Khoa-Cán bộ lão thành cách mạng trao tặng năm 2004.

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

(GLO)- 12 năm liên tục duy trì chương trình “Trang sách mùa hè” cũng là chừng ấy thời gian cán bộ, viên chức Thư viện tỉnh dành nhiều tâm huyết để tạo ra một không gian vừa học vừa chơi mới mẻ, hấp dẫn.

Thơ Phạm Đức Long: Di vật đời người

Thơ Phạm Đức Long: Di vật đời người

(GLO)- Bài thơ "Di vật đời người" của Phạm Đức Long là khúc tưởng niệm thấm đẫm cảm xúc về những người lính đã hi sinh trong chiến tranh. Họ ngã xuống giữa rừng xanh, để lại những di vật bình dị mà thiêng liêng, là biểu tượng bất tử của một thời tuổi trẻ quên mình vì Tổ quốc...

Tháng năm nhớ Người

Tháng năm nhớ Người

(GLO)- Bài thơ “Tháng năm nhớ Người” của Lenguyen khắc họa hình ảnh Bác Hồ qua ký ức làng quê, tình mẹ, giọt lệ, hương sen và ánh nắng Nam Đàn,... như lời tri ân sâu lắng dành cho vị Cha già kính yêu của dân tộc suốt đời vì dân, vì nước.

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

(GLO)- Từ ngày 16 đến 20-5, gần 40 ca sĩ, diễn viên, nghệ nhân Gia Lai đã tham gia 2 sự kiện vô cùng ý nghĩa tại tỉnh Nghệ An. Đó là hội diễn nghệ thuật quần chúng “Tiếng hát Làng Sen” và triển lãm “Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người” năm 2025.

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2023); 47 năm Ngày Quốc tế Bảo tàng (18/5/1978 - 18/5/2025), sáng 12-5, Bảo tàng tỉnh Bình Định phối hợp Bảo tàng Quang Trung khai mạc triển lãm ảnh chủ đề “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”.

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

(GLO)- "Gia Lai một hai ba" của Nguyễn Thanh Mừng dẫn người đọc qua những nẻo đường dốc đèo, qua tiếng thác reo và chiêng cồng, để gặp lại khí phách người xưa. Mỗi hình ảnh, mỗi nhịp thơ là một lát cắt vừa hoang sơ, vừa tự hào về bản sắc không thể phai mờ của đại ngàn Tây Nguyên.

Thơ Lê Thành Văn: Nghe con đọc thơ về Tổ quốc

Thơ Lê Thành Văn: Nghe con đọc thơ về Tổ quốc

(GLO)- Trong bài thơ "Nghe con đọc thơ về Tổ quốc", tác giả Lê Thành Văn để mạch cảm xúc tuôn chảy tự nhiên: từ sự rưng rưng khi nhớ về chiến tranh đến niềm tin lặng lẽ gửi gắm vào thế hệ mai sau. Bài thơ như một nhịp cầu nối liền quá khứ đau thương và hiện tại bình yên.

Thơ Lê Vi Thủy: Biên cương mùa gió

Thơ Lê Vi Thủy: Biên cương mùa gió

(GLO)- Giữa những cơn gió xào xạc của núi rừng Tây Nguyên bỏng rát, bài thơ “Biên cương mùa gió” của Lê Vi Thủy như thổi vào lòng người nỗi xúc động lặng thầm. Từ ánh mắt trẻ thơ đến no ấm buôn làng và những giọt mồ hôi người lính, tất cả hòa quyện trong khát vọng yên bình nơi địa đầu Tổ quốc.

Tổ quốc trong tim

Thơ Lenguyen: Tổ quốc trong tim

(GLO)- Bài thơ “Tổ quốc trong tim” của tác giả Lenguyen là lời tri ân sâu sắc với cha ông đã hy sinh vì độc lập dân tộc. Từ Cửu Long đến Trường Sơn, từ Điện Biên đến Sài Gòn, một Việt Nam bất khuất vươn lên giữa máu và hoa, rạng ngời sắc cờ Tổ quốc.

Thơ Đào An Duyên: Lòng quê

Thơ Đào An Duyên: Lòng quê

(GLO)- Trong nhịp sống hiện đại hối hả, bài thơ "Lòng quê" của tác giả Đào An Duyên là tiếng vọng thầm lặng mà day dứt. Người xa quê, dù ở đâu chăng nữa vẫn mang trong tim nỗi nhớ cội nguồn. Qua hình ảnh nước xuôi nước ngược, bài thơ gợi về sự gắn bó thiêng liêng giữa con người và quê hương.