Đò ngang

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Nhà ở bên bờ sông, cách bến đò bởi vạt cải ngồng và rặng tre um tùm soi bóng nước. Những trò chơi thuở nhỏ thường diễn ra nơi bến sông này. Nhất là mùa sông cạn, đám trẻ chúng tôi hay lội xuống nước bắt cua, cá hay trèo lên chiếc đò nằm gối bãi nghịch phá. Thế nên khi đi xa, nhớ về quê nhà, nhiều người không thể không nhớ về chiếc đò ngang qua lại bến sông mà họ từng gắn bó khi đi chợ, đi làm đồng.
Con sông quê đẹp và yên bình lắm. Khi chảy qua làng nó uốn cong như một nét vẽ mềm mại, gợi cảm. Hai bên bờ là những rặng tre xanh mát và rất ngẫu nhiên nơi những bến đò đều có cây đa, cây bồ đề hay cây si mọc lên, cành lá sum suê. Mấy loại cây này thường đến mùa thì thay lá, đổ xuống bến sông vào những trưa hè gió nồm nam. Sóng gợn lăn tăn, đưa những chiếc lá ngả vàng trôi về phía biển…
Làng nguyên thủy là bãi bồi, theo thời gian con sông rẽ dòng chia nước nên dần dần đẩy làng qua phía bên này. Cha tôi kể, ngày trước, con sông chỉ là một cái lạch nhỏ, nước sâu hun hút, khoét lõm vào bờ, rộng chỉ vài sải tay. Rồi theo năm theo tháng, mấy mùa lũ đi qua, con sông đổi hình thay dạng. Và làng cũng dịch dần về phía bên này. Thế nên, muốn đi chợ hay làm đồng người dân phải qua bên kia sông. Và dĩ nhiên việc đi học của bọn trẻ cũng thế, chỉ trường làng lèo tèo vài phòng học tranh tre nứa lá mới được cất bên này. Đến THCS, THPT, lũ bạn nghỉ dần, chỉ còn vài đứa lên đò qua sông. Chiếc đò ngang gắn bó quanh năm, chỉ hôm nào lũ về, nước chảy cuồn cuộn ngầu đục thì chúng tôi không đi học, đứng trên bờ ngóng vọng qua phía bên kia. Tiếng trống trường vẫn vang lên đều đặn.
Cứ thế, một quãng đời dài, gắn bó với dòng sông con nước lớn ròng, những chuyến đò ngang rẽ dòng tách bến. Để sau này xa quê, mỗi lần ngang qua một dòng sông nào đó, lòng lại chênh chao bao nỗi niềm khó tả về dòng sông quê mẹ, về con đò đã nghỉ ngơi nơi bến cũ vì cha thôi đưa đò, bởi phía hạ lưu, một chiếc cầu đã bắc qua sông.
Minh họa: Thủy Ngọc
Minh họa: Thủy Ngọc
Tôi yêu con sông quê lặng thầm những con nước. Tôi nhớ những chuyến đò đầy cho kịp buổi chợ phiên. Tôi không thể nào quên được hình dáng cha đứng ở mũi đò, hai tay nắm chặt cây sào dài, chống xuống nước tạo lực đẩy chiếc đò băng đi. Cha nâu sồng trong manh áo mỏng, chiếc quần vải thô nhuộm đen dân dã, quê mùa. Tóc cha ngả màu sương gió, đầu cha lúc nào cũng ngẩng cao. Toàn thân như rướn về phía trước. Công việc chèo đò vất vả nhất khi gặp nước lên, cha phải gồng mình, lấy hết sức chống đẩy. Tuy vậy, cha cũng luôn mỉm cười, chuyện trò với những khách quen cho quên mệt nhọc. Lúc chiều nhập nhoạng bóng người, trước khi neo đò bằng sợi dây thừng vào gốc cây si, cha thường châm điếu thuốc, nhìn quanh khắp dòng sông, triền đê, bãi cát, trông thư thái làm sao. Có nhiều hôm, dù đã đêm, khi nghe tiếng gọi “đò ơi, ơi đò” văng vẳng từ bờ bên kia, cha vẫn lật đật xuống bến mở dây neo. Mẹ ái ngại chạy theo, cha ngoái lại nhìn, cười trấn an. Để rồi, mẹ cứ bồn chồn, đứng ngồi không yên, tay cầm ngọn đèn bão đợi cha.
Nơi bến sông có con đò nằm im bến, tôi đã chứng kiến chị tôi nước mắt ngắn dài tiễn đưa người yêu đi học xa, để mấy năm sau lại khóc sưng vù đôi mắt khi biết tin người ấy chẳng quay về. Mẹ không trách móc, hờn giận chị, chỉ ôm vai con gái rồi cứ thế để chị khóc. Mẹ tôi gốc gác chân quê, sớm tối quẩn quanh bờ tre, ruộng lúa nên nhớ thương cũng chỉ là một cảm giác rất đỗi bình thường, bởi cha tôi chỉ âm thầm sống, làm việc cũng âm thầm qua lại chuyến đò ngang. Nhưng sự chân thành trong tình yêu thương nhiều lúc khiến tôi bất ngờ, trân trọng. Mẹ dạy chị em tôi nhiều điều hay lẽ phải. Những lời ru được mẹ cất lên đã gieo vào tâm hồn non nớt, dại khờ của chúng tôi về đối nhân xử thế, về những nông sâu của cuộc đời: “Ra đi mẹ dặn câu này/Sông sâu chớ lội đò đầy đừng qua”.
Tôi mang theo lời ru ấy như một hành trang quý giá. Cả tiếng gọi đò thân thuộc lúc chiều muộn cũng day dứt, ẩn sâu bao nỗi niềm. Bởi với tôi, con đò ngang không chỉ chở người qua sông mà còn chở theo cả những phận đời.
SƠN TRẦN

Có thể bạn quan tâm

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

(GLO)- Chồng tôi nhận quyết định chuyển công tác vào một sáng cuối tháng Năm, khi sương vẫn còn giăng mờ trên những con dốc quen thuộc của phố núi Pleiku. Tin anh phải xuống Quy Nhơn theo diện hợp nhất 2 tỉnh không bất ngờ.

Bảo vật quốc gia ngai vua triều Nguyễn đặt tại Điện Thái Hòa, Đại Nội Huế.

Phục chế ngai vàng triều Nguyễn: Trả lại nguyên trạng năm 2015, đảm bảo đúng tinh thần bảo vật quốc gia

(GLO)-Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) vừa có văn bản chính thức góp ý kế hoạch phục chế ngai vua triều Nguyễn, bảo vật quốc gia bị phá hoại hồi tháng 5 - 2025 tại điện Thái Hòa, yêu cầu phục hồi hiện trạng "gần giống nhất" so với năm 2015, thời điểm hiện vật được lập hồ sơ công nhận.

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

(GLO)- Vở diễn Trò chơi của quỷ do Ðoàn ca kịch bài chòi Bình Ðịnh (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai) dàn dựng vừa giành huy chương đồng tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V-năm 2025.

"Núi trên đất bằng"

"Núi trên đất bằng"

(GLO)- Tiến sĩ Hà Thanh Vân đã nhận xét Tiểu thuyết "Núi trên đất bằng" của Võ Đình Duy là một tác phẩm văn chương đầu tay ra mắt năm 2025, đánh dấu bước chuyển đầy bất ngờ từ một kiến trúc sư trẻ sống ở Gia Lai sang hành trình kiến tạo thế giới văn chương.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

Hòa hợp văn hóa, cùng chung chí hướng

Hòa hợp văn hóa, cùng chung chí hướng

(GLO)- 2 tỉnh Bình Định và Gia Lai (cũ) hợp nhất là cột mốc quan trọng trong hành trình phát triển vùng Duyên hải-Tây Nguyên. Cùng với các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội…, văn hóa nghệ thuật cũng được công chúng hết sức quan tâm.

Nguyễn Nhật Ánh: Người làm vườn

Nguyễn Nhật Ánh: Người làm vườn

Tôi không phải một dịch giả chuyên nghiệp - mào đầu vậy hoàn toàn không phải để biện hộ cho những sơ suất, sai sót và thô lậu mà bất cứ ai khi chạm tay vào việc dịch nói riêng, việc chữ nghĩa nói chung, dẫu là tay thuận hay tay ngang, đều phải đối mặt và chịu trách nhiệm.

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Để chào đón thời khắc đặc biệt của đất nước, của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ cao cả với vai trò, vị thế là cơ quan ngôn luận của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ mà người đứng đầu hệ thống Mặt trận đã tin tưởng giao phó; kể từ tháng 7.2025, Báo Đại đoàn kết ra mắt ấn phẩm Tinh hoa Việt bộ mới.
Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

(GLO)- Nếu như Tây Bắc có “tứ đại danh đèo”: Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Pha Đin, Khau Phạ thì vùng duyên hải miền Trung lên đại ngàn Tây Nguyên cũng có “ngũ danh đèo”: An Khê, Phượng Hoàng, Khánh Lê, Ngoạn Mục, Violak.

default

Địa phận Phủ Hoài Nhơn được xác lập năm Hồng Đức thứ 2 (1471), là miền “viễn châu” khá rộng; sau hơn 550 năm, vùng đất rộng lớn lúc ban đầu được phân chia thành nhiều tỉnh thuộc Nam Trung bộ và Bắc Tây Nguyên. 
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Nhen tình yêu dân ca, bài chòi

Nhen tình yêu dân ca, bài chòi

Với ngọn lửa đam mê nghệ thuật truyền thống, vợ chồng Nghệ nhân Ưu tú Lý Thành Long đứng ra truyền dạy làn điệu dân ca, bài chòi cho nhiều học sinh tại Trường THCS Tam Quan (ở phường Tam Quan, TX Hoài Nhơn).

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Triển khai trong thời gian chưa tròn 1 năm, Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025 đã thu hút nhiều người yêu văn chương trong và ngoài tỉnh tham gia. Tác phẩm được gửi về không chỉ thể hiện sự đầu tư công phu về nội dung và hình thức, mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh vùng đất Bình Ðịnh giàu bản sắc văn hóa, chiều sâu lịch sử.
null