Khai thác nguồn năng lượng tái tạo
Gia Lai được thiên nhiên ưu đãi về tài nguyên, đất đai, khí hậu nên thu hút nhiều nhà đầu tư trong lĩnh vực năng lượng tái tạo như: thủy điện, điện mặt trời, điện gió, điện sinh khối. Toàn tỉnh có 86 dự án năng lượng tái tạo còn trong quy hoạch với tổng quy mô công suất 4.684,69 MW.
Trong đó có 58 dự án thủy điện với tổng công suất 2.682,69 MW; 2 dự án điện sinh khối với tổng công suất 129,6 MW; 9 dự án điện mặt trời với tổng công suất 787 MWp (tương đương công suất 630 MW); 17 dự án điện gió với tổng công suất 1.242,4 MW. Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh còn có 3.242 hệ thống điện mặt trời mái nhà với tổng công suất gần 604 MWp.
Đến nay, toàn tỉnh đã đầu tư xây dựng và đưa vào vận hành 3.250,69 MW; trong đó, thủy điện là 2.251,69 MW, điện mặt trời 61 MW, điện gió 808,4 MW, điện sinh khối 129,6 MW. Theo kế hoạch thực hiện Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII), tỉnh được phân bổ công suất tăng thêm trong giai đoạn 2021-2030 là 1.735 MW, gồm: thủy điện Ialy mở rộng công suất 360 MW, thủy điện nhỏ 71 MW, điện gió 1.281 MW, điện rác 15 MW, điện mặt trời mái nhà 8 MW. Riêng điện mặt trời nối lưới đang kiến nghị xem xét bổ sung.
Về lưới điện cao áp, toàn tỉnh có 12 xuất tuyến 500 kV đi qua với tổng chiều dài 352 km, 18 xuất tuyến đường dây 220 kV với chiều dài khoảng 638 km và 24 xuất tuyến đường dây 110 kV với chiều dài khoảng 587 km đang vận hành; 3 trạm biến áp 500 kV với tổng dung lượng 3.600 MVA, 12 trạm biến áp 220 kV với tổng dung lượng 2.755 MVA và 24 trạm biến áp 110 kV với tổng dung lượng 1.077 MVA.
Hệ thống lưới điện truyền tải đảm bảo công suất truyền tải giữa lưới điện của tỉnh với các tỉnh lân cận và với hệ thống điện quốc gia ở mức cao, đồng thời, đảm bảo khả năng giải phóng công suất của các dự án năng lượng tái tạo trên địa bàn tỉnh.
Vận hành hơn 3 năm qua, Dự án điện gió HBRE Chư Prông (xã Ia Băng và Ia Phìn, huyện Chư Prông) đã từng bước phát huy hiệu quả nguồn lực đầu tư. Ông Doãn Văn Toản-Quản lý Dự án Nhà máy Điện gió HBRE Chư Prông-cho biết: “Dự án có công suất 50 MW với 12 trụ tua bin. Năm nay, Nhà máy vận hành trong điều kiện thuận lợi về tốc độ gió, quy trình bảo trì, bảo dưỡng được thực hiện tốt nên đã phát huy công suất. Sản lượng điện thương phẩm ước đạt 156 GWh (tương đương so với năm 2023), doanh thu ước đạt hơn 13 triệu USD”.
Phát triển năng lượng sạch hướng đến tăng trưởng xanh
Gia Lai xác định năng lượng tái tạo là một trong những trụ cột của ngành công nghiệp và tỉnh đang phát huy tiềm năng từ các dự án năng lượng sạch hướng đến tăng trưởng xanh. Những năm gần đây, ngành công nghiệp năng lượng tái tạo đã đóng góp lớn vào tăng trưởng sản xuất công nghiệp của tỉnh. Năm 2024, sản lượng điện sản xuất đạt hơn 11,9 tỷ kWh (đạt 95,15% kế hoạch, tăng 1,11% so với năm 2023).
Trong năm, một số dự án/phần dự án điện gió, dự án thủy điện đã đi vào vận hành thương mại; trong đó, Dự án Nhà máy Thủy điện Ia Ly mở rộng do Tập đoàn Điện lực Việt Nam làm chủ đầu tư với tổng vốn gần 6.400 tỷ đồng, quy mô 2 tổ máy công suất 360 MW đã chính thức hòa lưới điện quốc gia.
Dự án đi vào hoạt động sẽ tận dụng tối đa khả năng của dòng chảy thông qua việc hạn chế lượng xả thừa hàng năm, tăng thêm giá trị sản lượng điện trung bình khoảng 233,2 triệu kWh/năm.
Năm 2025, dự kiến sản lượng điện sản xuất trên địa bàn ước đạt 12,89 tỷ kWh, tăng 8,25% so với năm 2024. Con số này dựa trên tính toán thực tế khi các nhà máy thủy điện hoạt động hiệu quả và việc Bộ Công thương ban hành khung giá phát điện nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp tạo điều kiện thuận lợi cho 6 nhà máy điện gió đã đầu tư với công suất 395 MW, 4 dự án điện gió đã phát điện một phần, phần còn lại với công suất 287,8 MW, 1 nhà máy điện mặt trời công suất 19,14 MW và Dự án Nhà máy Thủy điện Ialy mở rộng có công suất 360 MW đi vào hoạt động.
Ông Lê Minh Nhựt-Cục trưởng Cục Thuế tỉnh-cho biết: “Những năm gần đây, các dự án năng lượng tái tạo đã đóng góp vào ngân sách nhà nước trung bình mỗi năm khoảng 900-1.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 16% tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn. Khi các dự án điện gió, điện mặt trời, thủy điện Ialy mở rộng… đi vào vận hành thương mại ổn định sẽ tiếp tục đóng góp đáng kể vào nguồn thu nội địa”.
Theo đánh giá của ông Phạm Văn Binh-Giám đốc Sở Công thương, mỗi năm, tổng sản lượng điện sản xuất từ năng lượng tái tạo trên địa bàn tỉnh đạt khoảng 12 tỷ kWh. Việc quy hoạch, đầu tư xây dựng và đưa vào vận hành các dự án năng lượng tái tạo đã khai thác có hiệu quả tiềm năng của tỉnh, thu hút một lượng vốn đầu tư rất lớn, phát huy hiệu quả nguồn lực đất đai, tăng kết cấu hạ tầng giao thông nông thôn, góp phần tăng nguồn thu ngân sách. Đặc biệt là bảo đảm an ninh năng lượng, tăng sản lượng điện hàng năm cho lưới điện quốc gia nhằm đáp ứng nhu cầu tăng trưởng phụ tải điện của tỉnh nói riêng và cả nước nói chung với mức bình quân khoảng 15%/năm.
“Hiện nay, tỉnh đang triển khai thực hiện Quy hoạch điện VIII và kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII ngay sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt hoàn thiện, bổ sung nhằm khai thác tốt tiềm năng, thế mạnh để phát triển công nghiệp năng lượng.
Bên cạnh đó, tỉnh đang tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đưa các dự án năng lượng tái tạo đã hoàn thành đủ các thủ tục sớm đi vào vận hành thương mại.
Có thể thấy, chiến lược phát triển năng lượng tái tạo của tỉnh nhằm hướng đến mục tiêu xây dựng một hệ thống năng lượng bền vững, bảo vệ môi trường, thúc đẩy phát triển kinh tế”-Giám đốc Sở Công thương thông tin thêm.
Năng lượng tái tạo góp phần tăng thu ngân sách
